AraĢtırmanın bu bölümünde ankette yer alan açık uçlu soruların analizine dayalı sonuçlara yer verilmektedir. Anket içinde yer alan ve sadece öğretmenlere yöneltilen açık uçlu sorulara yönelik araĢtırma sürecine katılan toplam 73 matematik öğretmeninin görüĢleri yapılan içerik analizi sonucunda aĢağıda soru sırasına göre sunulmuĢtur. Öğretmenlere açık uçlu soru formatında ilk olarak “Size göre etkili bir etkili matematik öğretimini oluĢturan unsurlar nelerdir?” Sorusu sorulmuĢtur. Öğretmenlerin bu soruya iliĢkin cevapları Tablo 4.6.1‟de verilmiĢtir.
Tablo 4.6.1 Ortaöğretim matematik öğretmenlerine göre etkili bir matematik öğretimini oluĢturan unsurlar
Tablo 4.6.1‟den görüldüğü üzere öğretmenlerin bu soruya yönelik verdikleri cevaplar üzerinde yapılan içerik analizi sonuçlarına dayalı olarak dört temel kategori ortaya çıkarılmıĢtır: (1) Öğretmen (n=73), (2) Öğrenci (n=29), (3) Fizik ortam (n=12), (4) Ġçerik (n=6). Bu sonuçlara göre ortaöğretim matematik öğretmenleri etkili matematik öğretiminde en çok öğretmenin önemini vurgulamıĢlardır. Öğretmen kategorisinin altında da oluĢan on kategori içerisinde en önemli olarak öğretim yöntem ve teknikleri ifadesi yer almaktadır. Buna karĢın Bulut‟un 2003 yılında öğretmen adaylarına yapmıĢ olduğu benzer bir çalıĢmada öğretmen adaylarından, Etkili Matematik Öğretimi üzerine önemli gördükleri üç temel unsuru belirmeleri istenmiĢtir.
Kategoriler Alt kategoriler Katılımcı Öğretmenler
1. Öğretmen (n=73)
Öğretim yöntem ve teknikleri (n=18) Ö1,Ö3,Ö5,Ö12,Ö16,Ö17,Ö24,Ö27,Ö29,Ö31,Ö33, Ö34,Ö37,Ö53,Ö54,Ö55,Ö57,Ö64, ĠletiĢim (n=16) Ö2,Ö4,Ö14,Ö21,Ö25,Ö31,Ö34,Ö37,Ö38,Ö58,Ö61, Ö66,Ö67,Ö68,Ö69,Ö70, Alan bilgisi (n=11) Ö9,Ö12,Ö21,Ö24,Ö25,Ö31,Ö51,Ö52,Ö56,Ö67,Ö69 Ġlgi ve motivasyon (n=9) Ö1,Ö3,Ö21,Ö28,Ö37,Ö50,Ö51,Ö52,Ö62 Kalitesi, niteliği (n=5) Ö13,Ö15,Ö27,Ö36,Ö56 Ġlgi çekme (n=5) Ö20,Ö28,Ö33,Ö38,Ö51 Hitabet (n=4) Ö18, Ö37,Ö58,Ö59 Ölçme, değerlendirme, geribildirim (n=2) Ö1, Ö50 Kendini yenileme (n=2) Ö12,Ö25 Sınıf yönetimi (n=1) Ö1 2.Öğrenci (n=29) Hazır bulunuĢluk (n=12) Ö1,Ö4,Ö9,Ö11,Ö25,Ö28,Ö35,Ö52,Ö55,Ö63,Ö69,Ö73 Ġlgisi(n=8) Ö1,Ö3,Ö9,Ö24,Ö29,Ö35,Ö50,Ö51 Kalitesi, niteliği (n=8) Ö13,Ö15,Ö19,Ö25,Ö27,Ö32,Ö36,Ö56, Matematik önyargısı (n=1) Ö14 3.Fiziki Ortam (n=12) Öğretim materyalleri altyapısı(n=7) Ö13,Ö14,Ö25,Ö26,Ö27,Ö29,Ö32 Sınıf Mevcudu(n=5) Ö5,Ö7,Ö8,Ö15,Ö57, 4.Ġçerik(n=6) - Ö5,Ö18,Ö23,Ö54,Ö60,Ö73
Buna göre tüm görüĢlerin içinde %8,5 oranı ile “Matematiğin günlük hayatta kullanımı” en fazla belirtilen görüĢ olmuĢtur. Bu görüĢü benzer Ģekilde öğretmen adaylarından “Matematiği somutlaĢtırma”(f=28) yı ve “Matematik Alan Bilgisi”(f=27) ni, etkili matematik öğretimi için önemli görenler yüksek orana sahiptir. Bu bulgu araĢtırmada nicel olarak elde edilen verilerle tutarlılık göstermektedir.
AraĢtırmada öğretmenlere ikinci açık uçlu soru olarak “Size göre “etkili bir etkili matematik öğretmeni” hangi özellikler göstermelidir?” Sorusu yöneltilmiĢtir. Bu soruya iliĢkin öğretmen cevaplarının analizi Tablo 4.6.2‟ de sunulmaktadır.
Tablo 4.6.2 Ortaöğretim Matematik Öğretmenlerine Göre Etkili Matematik Öğretmeninin Özellikleri
Tablodan görüldüğü üzere ortaöğretim matematik öğretmenlerinin bu soruya yönelik verdikleri cevaplar üzerinde yapılan içerik analizi sonuçlarına dayalı olarak üç temel kategori ortaya çıkarılmıĢtır: (1) ĠletiĢim (n=48), (2) Alana hakim olmak (n=26), (3) Öğretim Ġlke yöntemleri bilgisi (n=21). Bu sonuç öğretmenlerin etkili matematik öğretmeni için belirttiği özelliklerden iletiĢim diğerlerine göre oldukça ön plana çıkmıĢtır. Bu temel kategoride özellikle öğrencilerle iyi iletiĢim kurma öğretmenlerin en çok üzerinde durduğu iletiĢim özelliği olarak gözlenmektedir. Bu soruya iliĢkin öğretmen cevapları incelendiğinde ayrıca temel kategorilere girmeyen, ancak verilen cevaplarda dikkat çeken diğer özellikler ise Ģu Ģekilde sıralanmaktadır: Kendini yenileme ve yeniliklere açık olmak (n=4), AraĢtırmaya sevk etme(n=2), Planlı ve düzenli olmak (n=2), Teknolojiyi kullanabilmek (n=2), Derse hazırlık yapmak (n=2),
Kategoriler Alt kategoriler Katılımcı Öğretmenler
1.ĠletiĢim (n=48)
Öğrenci ile iyi iletiĢim kurmak (n=20)
Ö3,Ö4,Ö5,Ö6,Ö8,Ö14,Ö17,Ö21,Ö23,Ö25,Ö26, Ö30,Ö50,Ö57,Ö59,Ö60,Ö62,Ö63,Ö65,Ö67
Sabırlı olmak (n=9) Ö2,Ö6,Ö11,Ö27,Ö30,Ö60,Ö64,Ö70,Ö71
Kendini ifade etmek, ses tonu etkin kullanmak (n=4)
Ö28,Ö52,Ö57,Ö60
Öğrencinin matematik önyargısını yenmek (n=4) Ö3,Ö9,Ö14,Ö54 Güven vermek (n=3) Ö6,Ö27,Ö28 Karizmatik olmak (n=2) Ö51,Ö53 Ciddi olmak (n=2) Ö23,Ö58 Espirili olmak(n=2) Ö51,Ö53 Dürüst/ adil olmak (n=2) Ö11,Ö21 2.Alanına hakim olmak (n=26) - Ö3,Ö4,Ö5,Ö6,Ö7,Ö8,Ö9,Ö11,Ö12,Ö14,Ö16, Ö21,Ö23,Ö24,Ö25,Ö26,Ö27,Ö28,Ö50,Ö51, Ö52,Ö56,Ö57,Ö59,Ö61,Ö66 3.Öğretim ilke ve yöntemlerine bilgisi(n=21) - Ö9,Ö10,Ö12,Ö13,Ö15,Ö24,Ö26,Ö28,Ö30,Ö51, Ö54,Ö55,Ö61,Ö63,Ö67,Ö68,Ö69,Ö70,Ö71, Ö72,Ö73
Ġdealist olmak (n=1), Ġsteklilik(n=2), ÇalıĢkan olmak (n=2), Tecrübe (n=1), Sosyal olmak (n=1), Kılık-kıyafet (n=1), PaylaĢımcı olmak (n=1), Soru tecrübesi (n=1).
Bulut‟un çalıĢmasının ikinci açık uçlu sorusu olan Etkili Matematik Öğretmeninin en önemli üç özelliğini sıralayınız sorusunun cevaplarına bakıldığında öğretmen adaylarının en fazla “Matematik Alan Bilgisi”(f=82) cevabını verdiği görülmektedir. Tüm cevaplar arasında bu maddenin %19 gibi yüksek bir orana sahip olduğu da dikkat çekici bir bulgudur. Bu görüĢten sonra en önemli iki görüĢten birisi “Matematiğin sevdirilmesi”(f=12) ve diğeri de , “Matematiğin günlük hayatta kullanımı” (f=7) görüĢleridir.
AraĢtırmanın üçüncü açık uçlu sorusunda da öğretmenlere “matematik öğretimini olumlu ve olumsuz etkileyen faktörler nelerdir?” Sorusu yöneltilmiĢtir. Ancak üç ve dördüncü sorular değerlendirildiğinde öğretmenlerin bu soruları aynı içerikte görerek benzer cevaplar vermiĢlerdir. Bu sebeple araĢtırmadaki dördüncü soru değerlendirilmiĢtir. Dördüncü açık uçlu soruda ortaöğretim matematik öğretmenlerine “etkili bir matematik dersini oluĢturan faktörler nelerdir?” Sorusu yöneltilmiĢtir. Öğretmenlerin dördüncü soruya iliĢkin cevaplarının analizi Tablo 4.6.3‟ de görülmektedir.
Tablo 4.6.3 Ortaöğretim Matematik Öğretmenlerine Göre Etkili Bir Matematik Dersini OluĢturan Faktörler
Kategoriler Alt kategoriler Katılımcı Öğretmenler
1.Öğretmenin öğretim yöntem ve teknikleri (n=26) - Ö1,Ö5,Ö7,Ö8,Ö12,Ö15,Ö18,Ö20,Ö24,Ö26,Ö27, Ö28,Ö50,Ö51,Ö52,Ö56,Ö57,Ö58,Ö60,Ö61,Ö62, Ö66,Ö67,Ö69,Ö72,Ö73 2.Materyal (n=14) - Ö4,Ö9,Ö12,Ö13,Ö16,Ö17,Ö19,Ö29,Ö51,Ö52, Ö53,Ö54,Ö64,Ö66 3.ĠletiĢim (n=13) Öğretmen-öğrenci iliĢkisi ( n=7) Ö9,Ö13,Ö14,Ö21,Ö52,Ö54,Ö55 Beden dili, jest mimik,
ifade tarzı (n=6) Ö1,Ö7,Ö8,Ö15,Ö19,Ö60
4.Öğrenci düzeyi (n=11) - Ö9,Ö11,Ö17,Ö20,Ö26,Ö28,Ö51,Ö56,Ö64,Ö70,Ö71
5.Sınıf-ders koĢulları (n=11) - Ö5,Ö6,Ö11,Ö16,Ö19,Ö22,Ö29,Ö54,Ö60,Ö63,Ö65
6.Sevgi ,ilgi ,merak (n=9) - Ö1,Ö6,Ö14,Ö20,Ö24,Ö28,Ö55,Ö60,Ö66
7.Dersi günlük hayatla iliĢkilendirme, ihtiyaca cevap verme, somutlaĢtırma (n=7) - Ö3,Ö27,Ö50,Ö52,Ö53,Ö59,Ö68 8.Öğretmenin alan hakimiyeti (n=7) - Ö1,Ö5,Ö9,Ö19,Ö21,Ö22,Ö24 9.Ölçme-değerlendirme (n=5) - Ö1,Ö7,Ö8,Ö57,Ö73
Tablodan görüldüğü üzere ortaöğretim matematik öğretmenlerinin bu soruya yönelik verdikleri cevaplar üzerinde yapılan içerik analizi sonuçlarına dayalı olarak dokuz temel kategori ortaya çıkarılmıĢtır. (1) Öğretmenin öğretim yöntem ve teknikleri (n=26), (2) Materyal (n=14), (3) ĠletiĢim (n=13), (4) Öğrenci düzeyi (n=7), (5)Sınıf-ders koĢulları (n=11), (6) Sevgi, ilgi ve merak (n=9), (7) Dersi günlük hayatla iliĢkilendirme, ihtiyaca cevap verme, somutlaĢtırma (n=7), (8) Öğretmenin alan hakimiyeti (n=7), (9) Ölçme-değerlendirme (n=5). Bu sonuçlara göre araĢtırma kapsamındaki ortaöğretim matematik öğretmenlerinin etkili bir matematik dersini oluĢturan faktörler içerisinde öğretmenin öğretim yöntem ve tekniklerini ön plana çıkarttıkları görülmektedir. Bu soruya iliĢkin öğretmen cevapları incelendiğinde ayrıca temel kategorilere girmeyen, ancak verilen cevaplarda dikkat çeken diğer özellikler ise Ģu Ģekilde sıralanmaktadır: Müfredat (n=4), Motivasyon (n=3), Planlama (n=3), Aile teĢviki (n=1), Öğretmenin sınıf yönetimi (n=1).
AraĢtırmanın son açık uçlu sorusunda da öğretmenlere “kendi matematik öğretmenliğinizi değerlendirdiğinizde güçlü ve zayıf yanlarınız hakkında ne düĢünüyorsunuz? Sorusu yöneltilmiĢtir. Öğretmenlerin bu soruya iliĢkin cevapları güçlü ve zayıf yanlar olmak üzere iki baĢlıkta toplanmaktadır. Bu cevapların analizi Tablo 4.6.4‟de görülmektedir.
Tablo 4.6.4 Ortaöğretim Matematik Öğretmenlerinin Kendilerinde Gördükleri Olumlu ve Olumsuz Yanlar
Tablo 4.6.4‟e bakıldığında araĢtırmaya katılan ortaöğretim matematik öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun güçlü yanlarını (n=47) ifade ettiği bunun yanı sıra zayıf yanlarını da (n=19) ifade eden öğretmenlerin olduğu görülmektedir. Güçlü yanlarını ifade edenler beĢ alt kategoride toplanmıĢ olup bunların içinde öğretim yöntem Kategoriler Alt Kategoriler Katılımcı Öğretmenler
1.Güçlü yanlarım (n=47)
Öğretim yöntem ve tekniklerini etkin
kullanırım (n=13) Ö16,Ö21,Ö27,Ö28,Ö50,Ö51,Ö57, Ö59,Ö64, Ö66,Ö69,Ö72,Ö73
Alan hakimiyetim iyidir (n=11) Ö7,Ö8,Ö9,Ö12,Ö14,Ö21,Ö27, Ö29,Ö51,Ö56,Ö72 Öğrencilerle iletiĢimim iyidir (n=11) Ö5,Ö6,Ö8,Ö14,Ö16,Ö17,Ö19, Ö21,Ö51,Ö55,Ö56
Sabırlıyım (n=6) Ö27,Ö64,Ö66,Ö70,Ö71,Ö72
Öğrencinin derse katılımını sağlarım ve
onları yönlendirebilirim (n=6) Ö19,Ö20,Ö25,Ö26,Ö53,Ö57 2.Zayıf yanlarım
(n=19)
Yeterince sabırlı değilim (n=8) Ö5,Ö9,Ö14,Ö17,Ö59,Ö60,Ö63, Ö73 Disiplini sağlayamıyorum (n=6) Ö19,Ö20,Ö51,Ö53,Ö56,Ö62
Öğrencilerin derse katılımını sağlayamıyor
ve tekniklerini etkin kullanırım diyenler en fazladır. Ayrıca bu alt kategorilere dahil olmayan ancak dikkate alınabilecek baĢka özelliklerde yer almaktadır. Bunlar Ģu Ģekilde sıralanmaktadır: Mesleğimi seviyorum ve motivasyonum yüksektir (n=3), Disiplinliyim (n=3), Materyal kullanımına önem veririm (n=3), Öğrenciye espirili yaklaĢırım (n=3), Derse hazırlıklı giderim (n=3), Kendime güvenim tamdır (n=1), Ses tonumu iyi kullanırım (n=1), Öğrenci merkezli eğitimi uyguluyorum (n=1), BranĢımda kendimi yenilemeye özen gösteririm (n=1), Verdiğim ödevin kontrolünü yaparım (n=1).
Aynı tabloda öğretmenlerin zayıf yanlarının üç alt kategoride toplandığı görülmektedir. Bunlar içerisinde de yeterince sabırlı olmadığını ifade edenlerin sayısı en fazladır. Yeterli sayıda olmadığı için tabloda gösterilmeyen ancak dikkat çekici olan diğer maddelerde Ģu Ģekilde sıralanmaktadır: Öğrencilerle iletiĢimim iyi değildir (n=4), Öğretim yöntem ve tekniklerini yeterince etkin kullanamıyorum (n=4), Yoğun iĢ temposu sonucunda fiziksel yorgunluk yaĢıyorum (n=3), Alanıma yeterince hakim değilim (n=2), Sınavları değerlendirirken zorlanırım (n=2), Mesleğimi sevmiyorum ve yeterince motive olamıyorum (n=1), Verdiğim ödevi kontrol etmede eksiklerim var (n=2), Öğrenci merkezli eğitimi uygulamıyorum (n=2), ÖzeleĢtiri yapmam (n=1), Öğrenciye karĢı çok ciddi davranırım (n=1), Kendime güvenimin tam olduğunu söyleyemem (n=1).
BÖLÜM V
SONUÇ VE ÖNERĠLER
Bu bölümde araĢtırmanın bulgularına dayalı olarak ulaĢılan sonuçlara ve bu sonuçlara dayalı olarak da geliĢtirilen önerilere yer verilmiĢtir.
5.1.Sonuçlar
AraĢtırmada elde edilen sonuçlar Ģu Ģeklide özetlenebilir.
Öğrencilerin, etkili matematik öğretmeninde en çok görmek istedikleri özelliklerin “önceki çalıĢmaları sıklıkla gözden geçirmesi”, “konu alanında derin bilgiye sahip olması” ve “kendinden emin ve rahat olması” olduğu görülmektedir. Buna karĢın “öğrencileri motive etmek için sıklıkla eleĢtiriyi kullanması”, “ders süresince düzenli olarak test uygulaması” ve “sınıf disiplini konusunda katı olması” davranıĢları da öğrencilerin etkili matematik öğretmeninde bulunmasını istedikleri ifadelerden en az katılım gösterdikleri özellikler olduğu belirlenmiĢtir.
“Öğrencileri cesaretlendirmek için sıklıkla övgüyü kullanır” ifadesine erkek öğrenciler kız öğrencilerden daha fazla katılım göstermiĢlerdir.
Etkili matematik öğretmenine iliĢkin ankette yer alan maddelere en çok okul bazında Anadolu Lisesi öğrencileri, bölüm bazında sayısal öğrencileri katılım göstermektedir.
Öğretmenlerin, etkili matematik öğretmeninde anket maddeleri içerisinde en çok katılım gösterdikleri özelliklerin “öğrencinin düzeyinde ve net açıklamalar yapması”, “kendinden emin ve rahat olması” ve “konu alanında derin bilgiye sahip olması” olduğu saptanmıĢtır. Buna karĢın “öğrencileri motive etmek için sıklıkla eleĢtiriyi kullanması”, “daima sınavları göz önünde bulundurarak öğretimini planlaması” ve “ders süresince düzenli olarak test uygulaması” özellikleri öğretmenlerin en az katılım gösterdikleri özelliklerdir.
“Mümkün olduğunda dersini ilgi çekici hâle getirmeye çalıĢır. ” ifadesine 40 yaĢ ve üstü öğretmenlerin diğer yaĢ grubundaki öğretmenlere göre daha fazla katılım gösterdiği saptanmıĢtır. “Öğrencilerde konuya yönelik bir heves (gayret, coĢku) oluĢturur.” maddesine ise 30 yaĢ altındaki öğretmenlerin diğer yaĢ gruplarındaki öğretmenlere göre daha fazla katılım gösterdiği belirlenmiĢtir.
“Öğrencilerin ortaya koyacağı çalıĢmalar için yüksek beklentiler taĢır.” ifadesi ile “Öğrencileri cesaretlendirmek için sıklıkla övgüyü kullanır.” maddesine genel lise ve Anadolu lisesinde görev yapan öğretmenlerin diğer okul türlerinde görev yapan öğretmenlere göre daha az katılım gösterdikleri belirlenmiĢtir. Öğretmen ve öğrenci cevapları karĢılaĢtırıldığında büyük ölçüde iki grubun
düĢüncelerinin örtüĢtüğü görülmektedir.
Matematik öğretmenlerine sorulan açık uçlu soruların sonuçlarına bakıldığında “iletiĢim” özelliğinin diğer özelliklerden daha yüksek çıktığı görülmektedir. Bu ise her iki araĢtırma yönteminin sonuçlarının örtüĢtüğünü ortaya koymaktadır.
5.2. Öneriler
5.2.1. AraĢtırmaya Dayalı Öneriler
Etkili öğretmenlerin açık ve anlaĢılır ifadelerde bulunan, öğrenmeyi eğlenceli hale getirebilecek hem iletiĢim becerisine hem de gerekli alt yapıya sahip olması gerekmektedir. Bu sebeple matematik öğretmeni yetiĢtiren kurumların eğitim programlarına öğretmen adaylarına bu alt yapıyı kazandıracak içerikleri dahil etmesi gerekmektedir. Bu kapsamda eğitim fakültelerine “iletiĢim”, ”hitabet” gibi dersler konulmalı, mevcut olanların da içeriği zenginleĢtirilip uygulamaya dönük hale getirilmelidir.
Gerek öğretmenlerin gerekse öğrencilerin yüksek katılım gösterdiği maddeler arasında yer alan “öğretmenin kendinden emin ve rahat olması”, “konu alanında derin bilgiye sahip olması” buna karĢın en az katılım gösterdikleri maddeler arasında yer alan “öğretmenlerin öğrencileri motive etmek için sıklıkla eleĢtiriyi kullanması”, “ders süresince düzenli test uygulaması” maddeleri göz önünde
bulundurulduğunda eğitim sınav odaklı değil öğrenme odaklı, disiplinin ise sessizliği ve hareketsizliği sağlama değil eğitim ortamını iyileĢtirici bir unsur olarak algılanması gerektiği yorumu yapılabilir.
Ders içeriği mümkün olduğunca günlük hayata uygulanarak anlatılmalı, öğretmenler öğrencinin “bu konu günlük hayatta nerede karĢıma çıkacak?” sorusuna içeriğe uygun bir biçimde karĢılık verebilecek alt yapıya sahip olmalıdır.
Öğretmenler güçlü alan bilgisi ve uygulamaya dönük pedegojik davranıĢlar göstermelidir. Bu davranıĢların teorik olarak bilinmesinin yanı sıra uygulanması da etkili bir eğitim için gereklidir.
5.2.2. AraĢtırmacılar Ġçin Öneriler
Mesleğe yeni baĢlayan öğretmenler ile mesleki kıdemi daha fazla olan öğretmenlerin ders içi davranıĢları karĢılaĢtırılabilir.
Benzer bir araĢtırma ilköğretim ve yükseköğretim öğrencilerine de yapılıp ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencilerinin etkili matematik öğretmeni/öğretim elemanı beklentileri karĢılaĢtırılabilir.
Bu araĢtırma matematik öğretmenleri ve öğrencilerin “etkili matematik öğretmeni” ne iliĢkin görüĢlerini belirlemiĢtir, ancak etkili öğretmen nitelikleri ile öğrenci baĢarısı arasındaki iliĢkiye bakılmamıĢtır. Yapılacak yeni araĢtırmalar ile bu iki değiĢken arasındaki iliĢki matematik dersi açısından incelenebilir.
Etkili bir eğitimin nasıl yapıldığının tespiti amacı ile değerlendirme kriterleri sonucunda “etkili öğretmen” kavramı ile örtüĢtüğü ortaya çıkan öğretmen ve öğretim görevlilerinin tecrübelerinden eğitim ortamını iyileĢtirmek adına faydalanılabilir.
6. KAYNAKÇA
Açıkgöz, K.Ü. (2002). Etkili Öğrenme ve Öğretme. Kanyılmaz Matbaası, Ġzmir.
Alkan, C. (1998). Eğitim Teknolojisi. Anı Yayıncılık, Ankara.
Altun, A., Olkun,S. (Editörler), (2005).Güncel GeliĢmeler IĢığında Ġlköğretim:
Matematik-Fen-Teknoloji-Yönetim. Anı Yayıncılık ,Ankara.
Apay, A. (2011). Ġlk ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin DavranıĢ AlıĢkanlıkları ve
“Ġyi Öğretmen” Özelliklerine ĠliĢkin Algıları. Ġlköğretim Online, 10(2), 620-645, 2011. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
Arıkan, A., TaĢer, D., Süzer, H. (2008) Hazırlık Okulu Öğrencilerinin BakıĢ Açısıyla Yeterli Bir Ġngiliz Dili Öğretmeni. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33 (150),43-51.
Atay, D. (2003). Öğretmen Eğitiminin DeğiĢen Yüzü. Nobel Yayıncılık, Ankara.
Baki, A., Gökçek T. (2007). Matematik Öğretmeni Adaylarının Benimsedikleri Öğretmen Modeline ĠliĢkin Bazı Ġpuçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 32, 22-31.
Baykul, Y. (1990), Ġlkokul BeĢinci Sınıftan Lise ve Dengi Okulların Son Sınıflarına
Kadar Matematik ve Fen Derslerine KarĢı Tutumda Görülen DeğiĢmeler ve Öğrenci Seçme Sınavındaki BaĢarı ile ĠliĢkili Olduğu DüĢünülen Bazı Faktörler, ÖSYM Yayınları, Ankara 1990-1.
Bilen, M. (1992). Eğitimde Verimliliğe Öğretmenin KiĢilik Özelliklerinin Etkisi.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 27-30.
Bulut, M. (2003). “Ġlköğretim matematik öğretmeni adaylarının etkili matematik
öğretimi ve öğretmeni ile ilgili görüĢleri” konulu yüksek lisans tezi, Gazi
Büyüköztürk, ġ. (2003). Sosyal Bilimler Ġçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Can, N. (2004). Öğretmenlerin GeliĢtirilmesi ve Etkili Öğretmen DavranıĢları, Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 Yıl: 2004/1,103-119.
Çakmak, M. (2000). Ġlköğretimde Matematik Öğretimi ve Aktif Öğrenme Teknikleri,
Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20/3.
Çakmak, M. (2001). Etkili Öğretimin GerçekleĢmesinde Öğretmenin Rolü, ÇağdaĢ
Eğitim Dergisi, 274, 22-26.
Çakmak, M. (2005), Ġlköğretimde Etkili Matematik Öğretimi ve Öğretmen Rolleri; (Güncel GeliĢmeler IĢığında Ġlköğretim: Matematik, Fen, Teknoloji, Yönetim) (Ed.:Arif Altun & Sinan Olkun), Anı Yayıncılık, Ankara.
Çakmak, M. (2009). Öğretmen adaylarının “Etkili Öğretmen” nitelikleri konusunda düĢünceleri, Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(153), 75-82.
Çakmakçı, N. (2006). 99 Sayfada Ġdeal Öğretmen (Ömer Balıbey ile SöyleĢi). ĠĢ bankası Kültür Yayınları, Ġstanbul.
Dede, Y. (2007). Matematiğin Öğretim Biçimlerine ĠliĢkin Öğretmen GörüĢleri,
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33,99-107.
Dilemken, M. (2003). Etkili eğitim için etkili öğretmenlik.
Eggleton, P. (1992). Motivation: A Key to Effective Teaching, TME Online The Mathematics Educator, 3(2).
Ellez,M. (2004). “Etkin Öğrenme, Strateji Kullanımı, Matematik BaĢarısı, Güdü ve
Cinsiyet ĠliĢkileri” konulu doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Erden, M. (2005). Öğretmenlik Mesleğine GiriĢ. Epsilon Yayıncılık, Ġstanbul.
ErkuĢ, A. (2009). DavranıĢ Bilimleri için Bilimsel AraĢtırma Süreci. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Ertürk, S.(1982). Eğitimde Program GeliĢtirme. Yelkentepe Yayınları, Ankara.
Gordon, T. (1996). Etkili Öğretmenlik Eğitimi. Sistem Yayıncılık, Ġstanbul.
Gökçe, E. (2002). Ġlköğretim öğrencilerinin görüĢlerine göre öğretmenlerin etkililiği,
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,35(1-2), 112-119.
KaraĢar, N. (2010). Bilimsel AraĢtırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ġstanbul.
Küçükahmet, L.(1999). Öğretmenlik Mesleğine GiriĢ. Alkım Yayınevi, Ġstanbul.
Kyriacou, C. (1986). Sixth-formers perceptions of effective teacher of mathematics at”O” level, British Educational Research Journal, 12(2), 137-144.
Kyriacou, C. (1997). Effective Teacher in School Theory and Practice. Stanley Thornes Ltd., United Kingdom.
Tatar,E., Okur, M., Tuna,A.(2008). Ortaöğretim matematiğinde öğrenme güçlüklerinin saptanmasına yönelik bir çalıĢma, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 507-516.
Telli, S., Brok, P.,Çakıroğlu, J.(2008). Öğretmen ve öğrencilerin ideal öğretmen hakkındaki görüĢleri, Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(149),119-129.
Oktar Ġ., Yazçayır N.(2008). Öğrencilere göre etkili öğretmen özellikleri, Milli Eğitim
Dergisi, 180,8-23.
Olkun,S.(2005), Türkiye’de Ġlköğretim Düzeyinde Matematik Eğitimine Program
ve ĠĢleniĢ Açısından Genel ve EleĢtirel Bir BakıĢ Açısı; (Güncel GeliĢmeler IĢığında
Ġlköğretim: Matematik, Fen, Teknoloji, Yönetim) (Ed.:Arif Altun & Sinan Olkun), Anı Yayıncılık, Ankara.
ÖzdaĢ, A.(1996). Ülkemizde genel eğitim sorunları içerisinde matematik eğitimi ve sorunları, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 55-69.
Özden, Y.(2002). Eğitimde Yeni Değerler. Pegem A Yayınları, Ankara.
Özkan, R. (2005). “Birey ve Toplum GeliĢiminde Öğretmenlik Mesleğinin Önemi”
Milli Eğitim Dergisi, 166.
Özkaran, F., (2003). “Etkin Öğrenme YaklaĢımının Türkçe Öğretiminde Kullanılmasına ĠliĢkin Öğretmen GörüĢleri” YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi,
Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Özsoy, O. (2004). Etkin Öğrenci, Etkin Öğretmen, Etkin Eğitim. Hayat Yayınları, Ġstanbul.
ġen, ġ., EriĢen, Y. (2002). Öğretmen YetiĢtiren Kurumlarda Öğretim Elemanlarının Etkili Öğretmenlik Özellikleri, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 99-116.
Umay, A.(1996). Matematik Eğitimi ve Ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi,12,145-149.
Ural, A., Kılıç, Ġ. (2006). Bilimsel AraĢtırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Detay Yayıncılık, Ankara.
Uzun S., Bütüner S., Yiğit N. (2010). 1999-2007 TIMSS Fen Bilimleri ve Matematik Sonuçlarının KarĢılaĢtırılması: Sınavda En BaĢarılı Ġlk BeĢ Ülke-Türkiye Örneği,
Walker, R.(2008). Twelve Characteristics of an Effective Teacher A Longitudinal, Qualitative, Quasi-Research Study of In-service and Pre-service Teachers‟ Opinions,
Educatıonal Horizons, 87(1), 61-68.
Walls, R., Nardi, A., Minden, A., Hoffman, N.(2002). The Characteristics of Effective and Ineffective Teachers, Teacher Education Quarterly, Winter 2002,39-48.
Yıldırım,A., ġimĢek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel AraĢtırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Yıldız, R., Özen, A. (2006). 50+50 Soruda Bilimsel AraĢtırma ve Yazma. Detay Yayıncılık, Ankara.
http://www.businessdictionary.com (Ġndirilme Tarihi: 03.01.2012)