3.1. İncelenen Hikâyelerin Özetleri
3.1.8. Şah İsmail Hikâyesinin Özeti
Kandahar hükümdarı Ethem Şah’ın, İsmail adında bir oğlu vardır. Şah İsmail, on dört yıl çeşitli hocalardan ders alır. Bu yıllarda, kuşdilini de öğrenir. Günün birinde Kandahar şehrine bir Türkmen Bey’i gelir. Çok güçlü bir kişi olan Türkmen Bey’i, otoritesi sayesinde kendisine ait olsun olmasın, bütün yaylaları gezmiştir. Türkmen Bey’inin, Gülizar adında bir kızı vardır.
On sekiz yaşına giren İsmail, ava gittiği vakit Gülizar’la karşılaşır ve ona ilk görüşte âşık olur. Çok geçmeden kız da İsmail’e âşık olur. Durumu anlayan kızın annesi, Şah İsmail’i kovmak ister. Bu durumdan Türkmen Bey’i de haberdar olur ve Ethem Şah’a bir mektup göndererek onu da durumdan haberdar eder. Hapsedilen Şah İsmail, Ethem Şah’ın teminatıyla serbest bırakılır. Fakat Şah İsmail, Gülizar’dan vazgeçmez, ne pahasına olursa olsun onu almak ister. Ethem Şah, Türkmen Beyi’ne dünür olsa da Türkmen Beyi kızını vermez. Ethem Şah da iki gün içinde Türkmen Bey’inden yaylasını terk etmesini ister. Türkmen Bey’i, bu emri kabul etmeyince beyle şah savaşmaya karar verir.
109 Saim Sakaoğlu ve diğerleri, Meddah Behçet Mahir’in Bütün Hikâyeleri I, Atatürk Kültür Merkezi
Savaşta binlerce kişinin ölmesi Şah İsmail’i çok üzer. Bu sırada, onun imdadına da Hz. Hızır yetişir. Hz. Hızır’ın verdiği güçle Şah İsmail, Türkmen Bey’inin askerlerini yener. Bunun üzerine Türkmen Bey’i, yayladan kaçar. Gülizar, babasının Hint, Yemen tarafına kaçtığını bir mektupla sevgilisine bildirir. İsmail de vakit kaybetmeden yola çıkar. Bu sırada Türkmen Bey’i, Hint hükümdarına durumu anlatır ve ondan yardım ister.
Bu olaylar yaşanırken Arap Üzengi isimli bir kız, erkek kıyafetiyle ortalığı kasıp kavurmaktadır. Kız olduğunu gizleyen bu kahraman, sırtını yere getirecek bir erkekle evleneceğine dair kendisine söz verir. Kırk bin atlısı olan Üzengi, günün birinde remilcisini çağırır. Kendisini yıkabilecek bir kişi olup olmadığını sorar. O da dördüncü gün gelecek olan yiğidin, kendisini yenebileceğini söyler. Dördüncü gün Şah İsmail, insan başlarıyla yapılmış kulelerin bulunduğu yere gelir. Arap Üzengi ile amansız bir mücadeleye girer. En sonunda savaşı Şah İsmail kazanır. Arap Üzengi de kız olduğunu Şah İsmail’e bildirir.
Şah İsmail ve Üzengi birlikte Gülizar’ı aramaya çıkarlar. İki kahraman, günün birinde kırk kulelere hapsedilmiş olan Gülperi’ye rastlar. Kız, başından geçenleri onlara anlatır. Kendisini Hıristiyanların zorla almak istediğini, Müslüman olduğu için de buna razı olmadıklarını anlatan Gülperi, bir kardeşinin şehit olduğunu diğerlerinin de zor durumlar yaşadıklarını anlatır. İsmail, iki kardeşi ve diğer Müslümanları kurtarır. Hıristiyanları perişan eder. Hıristiyanların komutanı Demir Pehlivan öldürülür.
İki kardeş ve onların meclisi de Gülperi’yi İsmail’e vermek ister. Fakat İsmail, durumu onlarla paylaşır. Eli eline değmemesi şartıyla Gülperi’yi nikâhına kabul eder. Yoluna devam eden Şah İsmail, Hint’e varır. İsmail ile Hint beyleri arasında amansız bir savaş başlar. Savaşı engellemek isteyen Hint Bey’i, İsmail’i sarayına çağırır. Gülizar da beylerin karşısına getirilir. Böylece Türkmen Bey’inin, vaktiyle Hint hükümdarına İsmail ile ilgili ilettiği bilgilerin doğru olmadığı ortaya çıkar. Hocalara da danışan beyler, Gülizar’ı İsmail’e verirler. Düğünleri yapılan iki
genç gerdeğe konulur. Bir süre sonra iki kahraman, kırk kulelere geri dönerler. Gülperi’nin kardeşleri, Şah İsmail’in kırk kulelere şah olmasını isterler. Fakat İsmail, bunu kabul etmez. İki kızı alan Şah İsmail, günün birinde babasının memleketine döner. Baba, kızların güzelliğini görünce oğlunun sevgilisine âşık olur. Gülizar’ı elde etmek için çeşitli hilelere başvuran baba, en sonunda oğlunun sırrını öğrenir. Kılıç kına girdiği zaman Şah İsmail, uzun bir uykuya yatar. Kutunun içerisindeki kıllarla kol bağlanınca açılmaz.
Zalim baba bu sırları gelinlerine tatbik ettirdiği vakit İsmail, koluna bağlanan kılları kıramaz. Bundan yararlanan Ethem Şah, içeri girerek kızları etkisiz bir duruma getirir. Daha sonra da oğlunun gözlerini yuvalarından çıkarıp cebine koyar. Palayı da kınından çıkararak denize atar. Zalim baba, kızların ellerini bağladıktan sonra bir odaya hapseder. Şah İsmail’i bir yıl kadar bekleyen Arap Üzengi, onu aramaktan başka bir çare olmadığına karar verir ve remilcinin yardımıyla onun bulunduğu yeri öğrenir. Arap Üzengi’nin geldiğini öğrenen Ethem Şah, onun vergilerini gönderir. Fakat Üzengi, vergi için gelmediğini Şah İsmail’i aradığını söyler. Bu arada İsmail, için iki ordu arasında amansız bir savaş başlar. Kuyuya atılan İsmail’in yardımına ise güvercin donundaki üç pir yetişir ve Şah İsmail’e bazı talimatlar verir.
Bütün bunları yaptıktan sonra Şah İsmail, eski haline döner ve kuyudan çıkar. Yolda karşılaştığı bir çobandan koyun alarak onun işkembesini başına geçirir ve “Keloğlan” kıyafetine bürünür. Daha sonra da bir değirmenciye çırak olur. İsmail ile birlikte değirmencinin işleri de iyileşmeye başlar ve kısa zamanda zengin olur. Fakat gün geçtikçe savaş şiddetlenmektedir. Şah İsmail de savaşa alınır. Bu sırada Arap Üzengi ile karşılaşan Keloğlan, ona kimliğini bildirir. Bunun üzerine iki sevgili birbirlerine sarılır.
Güvercinlerin talimatına uyan Şah İsmail, babasını öldürmez. Fakat Arap Üzengi, eline geçirdiği fırsatı değerlendirir ve Ethem Şah’ı öldürür. Remilci’nin yardımıyla pala da atıldığı yerden getirilir. Gülperi ve Gülizar’ı da hapishaneden
kurtaran Arap Üzengi, önce Gülizar’a daha sonra Gülperi’ye en sonunda ise kendisine kırk gün kırk gece düğün yapar, böylece tüm âşıklar muratlarına erer.