ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ

Yönetmeliğin üçüncü maddesinde sayılan 19 yükümlü grubunun yanı sıra Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü, Noterler ve Tapu Sicil Müdürlükleri de şüpheli işlem bildiriminde bulunmak zorundadır.

a) Şüpheli İşlemin Tanımı

Uygulama Yönetmeliğinin 12 nci maddesinde şüpheli işlem, “yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığı ile yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu para ve para ile temsil edilebilen değerlerin yasadışı yollardan elde edildiğine dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması hali” olarak belirtilmiştir.

Şüpheli işlem bildirimine ait yükümlülük;

- Gerçek kişilerin bizzat kendileri, - Tüzel kişilerin kanuni temsilcileri,

- Tüzel kişiliği bulunmayanların ise yöneticileri veya bunlar tarafından yetkili kılınan görevlilerce yerine getirilir.

Bildirim, şüpheli işlemleri bildirmek zorunda olanlara ait; şube, acente, temsilci, ticari vekilleri ve benzerleri tarafından yapılır. Yabancı kişi veya kuruluşların Türkiye’de faaliyet gösteren birimlerinin (şube, acente gibi) yükümlü olması durumunda, şüpheli işlemlere ilişkin bildirim, bu birimler tarafından yerine getirilir.

b) Şüpheli İşlem Bildirim Formu ve Şüpheli İşlem Tipleri

Yükümlülere rehber olması amacıyla, MASAK Başkanlığı tarafından çıkarılan 2 nolu Genel Tebliğde¹⁰ ondokuz adet, 3 nolu Genel Tebliğde¹¹ bir adet şüpheli işlem tipi belirlenmiş, düzenlenmesi gereken şüpheli işlem bildirim formuna ise 4 nolu Genel Tebliğ ekinde yer verilmiştir.

Ayrıca, bu 20 şüpheli işlem tipine uymayan, ancak şüpheli işlem tanımına uygun tarz ve mahiyetteki işlemlerin de, şüpheli işlem bildirim formunun 21 nci sırasında belirtilen “Diğer haller” seçeneği kapsamında, şüpheli işlem olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

“Diğer haller” seçeneğinin, Rehberin II. bölümünde belirlenen genel ve sektörel göstergeler kapsamında işaretlenmesi hususu “Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Doldurulması ve İmzalanması” başlığı altında ele alınmıştır.

c) Haber Verme Yasağı (Bildirimlerin Gizliliği)

Şüpheli işlemi bildiren yükümlü, yükümlünün işlemi fiilen yapan ve yöneten mensupları veya bunların kanuni temsilcileri, bildirimle ilgili olarak şüpheli işleme taraf olanlara hiçbir şekilde bilgi veremezler.

d) Şüpheli İşlem Bildirim Prosedürü

Yükümlülerce şüpheli işlem bildiriminde bulunulması ile ilgili olarak takip edilmesi gereken prosedüre aşağıda yer verilmiş olup konunun daha kolay anlaşılmasını teminen oluşturulan şema bu bölümün sonunda yer almaktadır.

(1) Şüpheli İşlem Bildiriminde Bulunmadan Önce Yapılacak İşlemler Yükümlüler şüpheli işlemle karşılaştıklarında gerekli kimlik tespitlerini yaptıktan sonra, şüpheli işlem hakkında, gerekiyorsa, yetki ve imkanları ölçüsünde araştırma yaparak, edinilen bilgi ve belgeleri göz önüne alıp, Şüpheli İşlem Bildirim Formu’nu doldururlar.

Bildirimde bulunulan işlemlerle ilgili olarak daha sonra yeni bilgi ve belgeler elde edilirse, yeni bir bildirim formu doldurularak, daha önce yapılan bildirime ek olduğu belirtilmek suretiyle MASAK Başkanlığına gönderilir.

10 31.12.1997 tarih ve 23217 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

11 07.02.2002 tarih ve 24664 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

(2) Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Doldurulması ve İmzalanması Yükümlüler karşılaştıkları şüpheli işlemleri, herhangi bir parasal sınır gözetmeksizin Şüpheli İşlem Bildirim Formu ile bildirirler.

Şüpheli İşlem Bildirim Formundaki;

- Formu düzenleyen yükümlünün kimlik bilgilerinin, - Şüpheli işlemi yapanın kimlik bilgilerinin,

- Başkası adına işlem yapıyorsa adına işlem yapılan kişinin kimlik bilgilerinin, - Şüpheli işleme ait bilgilerin,

yer aldığı bölümler, işlemi yaptıranın ibraz etmiş olduğu ve sözlü olarak verdiği bilgiler doğrultusunda doldurulur.

Tespit edilen şüpheli işlem, formun arka yüzündeki şüpheli işlem tiplerinden hangisine uygun düşüyorsa, o seçeneğin önündeki boş kareye çarpı işareti konularak gösterilir.

Şüpheli işlem, formda sayılan tiplere uymuyorsa 21 inci sırada sayılan “Diğer Haller”

seçeneği işaretlenir ve rehberin II. Bölümünde “Şüpheli İşlem Bildirimine Yönelik Göstergeler” başlığı altında belirlenen genel ve sektörel göstergelerden de yararlanılarak, şüphe arz eden durum bu seçeneğin önüne yazılır.

Yükümlülerce, formda istenilen bilgiler haricinde başka bilgiler de verilmek istenirse, bu bilgiler herhangi bir şekle tabi olmaksızın, istenilen biçimde yazılarak, bu forma eklenip gönderilir.

Formun doldurulması bittikten sonra, form, işlemi yapan görevli ile birlikte, bu işlemin sonuçlandırılması konusunda imza yetkisine sahip bir yetkili tarafından imzalanır. İmzalanan Şüpheli İşlem Bildirim Formu öncelikle varsa uyum görevlisine gönderilir. Uyum görevlisi atama yükümlülüğü bulunmayanlar ise formu doğrudan MASAK Başkanlığına gönderirler.

Bankalarda işlemi yapan görevli ile işlemin sonuçlandırılması konusunda imza yetkisine sahip görevli arasında, işlemin şüpheli olup olmadığı hususunda görüş ayrılığı bulunması halinde ise Şüpheli İşlem Bildirim Formu tek imza ile uyum görevlisine gönderilir. Bankalarda ikinci imza, Şube Müdürü düzeyindeki görevlilerce atılır.

(3) Şüpheli İşlem Bildirim Süresi

Şüpheli işlemler, işlemin tespit edildiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde MASAK’a bildirilir. Buna göre, uyum görevlilerinin bu süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlayarak, işlemin şüpheli olduğuna karar vermeleri halinde, formu MASAK’a göndermeleri gerekmektedir.

Başka bir ifade ile şüpheli işlemin tespit edildiği tarih ile bu işlemin MASAK’a iletilmesi arasındaki süre, uyum görevlisinin konuyla ilgili değerlendirmesi de dahil en fazla 10 gündür.

(4) Bildirimin Yapılacağı Yer

Yükümlüler düzenledikleri “Şüpheli İşlem Bildirim Formu”nu - faksla veya

- taahhütlü olarak postayla veya - elden

MASAK’a intikal ettirirler.¹²

Faksla gönderilmesi halinde, bildirimin aslının sonradan, taahhütlü postayla ya da elden MASAK’a gönderilmesi gerekir.

Ancak, gecikmesinde sakınca görülen hallerde şüpheli işlem ve işleme taraf olanlar, derhal Başkanlığın yanı sıra, yetkili ve görevli Cumhuriyet savcılığına da bildirilir.