Aile ĠrĢat ve Rehberlik Büroları, Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığına bağlı il ve ilçe müftülüklerinde hizmet veren birimlerdir. Büroların kuruluĢu, kuruluĢ amacı, personeli, görev ve sorumlulukları, 633 sayılı Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı KuruluĢ ve Görevleri Hakkındaki Kanuna dayanılarak hazırlanan 19.03.2010 tarihli Aile ĠrĢat ve Rehberlik Büroları ÇalıĢma Yönergesine göre aĢağıda belirtilmiĢtir.
2.1.Büroların AçılıĢı ve Amacı
Aile ĠrĢat ve Rehberlik Büroları, Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı tarafından 15 Nisan 2002 tarih ve 199 sayılı olur ile ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli görülen illerde il müftülüğünün teklifi ve valiliğin inhası üzerine, ilçelerde ise il müftülüğünün teklifi üzerine valilik onayı ile açılmaktadır; ancak ilçelerde açılan büroların sorumluluğu da il müftülüklerine aittir.
Büroların amacı,
Toplumun aile hakkında dini açıdan doğru bilgilendirilmesini sağlamak ve Ġslama dair yanlıĢ algı ve uygulamalar konusunda halkı bilinçlendirmek, Türk aile yapısının din ve ahlak kuralları çerçevesinde korunmasına ve
güçlendirilmesine katkıda bulunmak,
Halkın özellikle aile ve aile bireyleri ile ilgili dini soru ve sorunlarının çözümüne katkı sağlamak,
Toplum içerisinde aile iliĢkilerine zarar veren unsurları gidermek ve oluĢmasını engellemek,
Toplumun aile yapısı ve sorunları ile ilgili araĢtırma yapmak,
Gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluĢları, sivil toplum kuruluĢları ve üniversiteler ile ortak çalıĢmalar yapmaktır.
2.2. Büro Personeli
Bürolarda, BaĢkanlık tarafından bu amaçla sunulan hizmet içi seminerine katılmıĢ dini yüksek okul mezunu vaiz, murakıp, din hizmetleri uzmanı, din eğitimi uzmanı ve Kuran kursu öğreticileri görev yapmaktadır. Bunlar arasından unvanı yüksek olan kiĢi, müftülük ile çalıĢanlar arasında koordinasyonu sağlamak, büronun iĢ ve iĢlemlerini yürütmek ve büroyu yönetmek üzere koordinatör olarak görevlendirilmekte ve il müftü yardımcısına bağlı olarak çalıĢmaktadır.
Personel seçiminde kadın ve aile konularında akademik çalıĢma yapanlara öncelik verilmekle beraber, diksiyonu düzgün ve iletiĢim yeteneği güçlü olan kiĢiler tercih edilmektedir. Ġhtiyaç halinde din görevlilerinden de yararlanılmaktadır. Büro personeli nöbet usulü ile çalıĢmaktadır. Bu sebeple hizmetler çalıĢma saatleri içerisinde aksamadan devam etmektedir.
Büro çalıĢanları görevlerini gerektiği gibi yerine getirmek ve kurum içinde ve dıĢında daha verimli hizmet verebilmek için kendilerini bilgi ve uygulama konusunda sürekli geliĢtirmektedir. KiĢisel geliĢime yönelik okuma ve araĢtırma faaliyetlerinin yanı sıra, toplumsal geliĢime katkı sağlayan proje ve etkinlikler üretmektedir. Bu sayede, bürolarda sunulan hizmetin verimi ve toplum üzerindeki etkisi de artmaktadır.
2.1.3. Büroların Görev Yetki ve Sorumlulukları
Büro personeli, danıĢan kiĢi ile telefon, elektronik posta ya da yüz yüze görüĢme yapar. GörüĢme sırasında hem kiĢinin hem de bulunulan bölgenin hassasiyetlerini dikkate alır.
Büroya danıĢan kiĢiler, gerektiğinde psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve avukat gibi uzmanlara yönlendirilir.
Yapılan görüĢmelere iliĢkin bilgilerin iĢlendiği karteksler, aylık periyotlarla, müftülükler tarafından ilgili daire baĢkanlığına elektronik ortamda gönderilir. Ayrıca bu kayıtlar, büroda sistemli bir Ģekilde arĢivlenir.
Kamu kurum ve kuruluĢları, sivil toplum kuruluĢları ve üniversiteler tarafından aile ve kadın konusunda yürütülen kampanya, proje ve eğitim faaliyetleri takip edilir ve büro personelinin bu faaliyetlere katılımı sağlanır. Büroların etkileĢim halinde olduğu kurumların baĢında diğer Aile ĠrĢat ve Rehberlik Büroları, Aile ve Sosyal AraĢtırma Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Çocuk YetiĢtirme Yurtları, halk eğitim kursları, cezaevleri, huzurevleri, okullar ve hastaneler gelmektedir.
Dünya Kadınlar Günü, YaĢlılara Saygı Haftası, Anneler Günü, Aile Haftası, Kadına Yönelik ġiddetle Mücadele Günü, Dünya Özürlüler Günü ve Dünya Ġnsan Hakları Günü gibi kadın ve aileyi ilgilendiren ulusal/evrensel gün ve haftalarda özel etkinlikler yapılır. Bu tarihlerde ilgili kamu kurum ve kuruluĢları ve sivil toplum kuruluĢları ile iĢbirliği içerisinde sempozyum, panel, konferans, drama ve musiki programları gibi akademik, kültürel ve sosyal faaliyetler düzenlenir.
Bürolar bulundukları bölgenin aile yapısı ve sorunları üzerine araĢtırma yaparak bu konuda arĢiv oluĢturur.
Kadın, çocuk, genç, yaĢlı ve özürlülerle ilgili konular baĢta olmak üzere aileyi ilgilendiren alanlarda yapılmıĢ araĢtırma ve yayınlar takip edilerek büro için kütüphane oluĢturulur.
Müftülükler büroları broĢür, el ilanı ve televizyon/radyo programları aracılığıyla halka tanıtır ve büro faaliyetleri ile ilgili olarak daire baĢkanlığı ile koordineli çalıĢır.
Aile ĠrĢat ve Rehberlik Büroları bugün ülke genelinde 66 il müftülüğünde hizmet vermektedir. Ġlk olarak 2003 yılında Adana, Ankara, Elazığ, Ġstanbul, Ġzmir ve Samsun Ġl Müftülüğünde açılan bürolar, o yıldan itibaren ihtiyaca ve ihtiyacı karĢılayacak personel durumuna göre farklı illerde açılmaya devam etmektedir.
Tablo 1: Aile ĠrĢat ve Rehberlik Bürolarının Bulunduğu Ġller
1 Adana 23 Elazığ 45 Mardin
2 Adıyaman 24 Erzincan 46 Mersin
3 Afyon 25 Erzurum 47 Muğla
4 Aksaray 26 EskiĢehir 48 MuĢ
5 Amasya 27 Gaziantep 49 NevĢehir
6 Ankara 28 Giresun 50 Niğde
7 Antalya 29 Hatay 51 Ordu
8 Aydın 30 Isparta 52 Osmaniye
9 Balıkesir 31 Ġstanbul 53 Rize
10 Bartın 32 Ġzmir 54 Sakarya
11 Batman 33 KahramanmaraĢ 55 Samsun
12 Bingöl 34 Karabük 56 Siirt
13 Bitlis 35 Kars 57 Sivas
14 Bolu 36 Kastamonu 58 ġanlıurfa
15 Bursa 37 Kayseri 59 ġırnak
16 Çanakkale 38 Kırıkkale 60 Tekirdağ
17 Çankırı 39 Kırklareli 61 Tokat
18 Çorum 40 KırĢehir 62 Trabzon
19 Denizli 41 Kocaeli 63 UĢak
20 Diyarbakır 42 Konya 64 Van
21 Düzce 43 Malatya 65 Yalova