93
ilçesindeki farklı türdeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 481 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya derslerindeki içsel güdülenmeleri ile dışsal güdülenmeleri arasında, içsel güdülenme lehine anlamlı bir fark bulunmuştur.
Şahin‟in (2009, 150-151) 2006-2007 öğretim yılında Nizip ilçe Milli Eğim Müdürlüğü tarafından İl Eylem Planı doğrultusunda öğrencilerin başarısızlık nedenlerini tespit etmek amacıyla merkez ilköğretim ve ortaöğretim okullarında 14.02.2007-16.02.2007 tarihleri arasında 36 okulda 4977 öğrenciye uyguladığı
„Başarısızlık Nedenleri Anketinden‟ elde ettiği sonuçlar oldukça dikkat çekicidir.
Buna göre ortaöğretim öğrencileri başarısızlıklarını % 29, 2 oranında okul ve eğitim ortamından kaynaklanan nedenlere; % 19,8 oranında aile ve ev ortamından kaynaklanan nedenlere ve son olarak da % 51 oranında kendilerinden kaynaklanan nedenlere bağlamışlardır. Buna göre, öğrencilerin kendilerinden kaynaklanan sebepler arasında motivasyon, kaygı ve tutum gibi değişkenler, okul başarısı ve dil öğrenim sürecinde oldukça etkili değişkenler olarak göze çarpmaktadır.
94
gösterilen olumlu tutumla birlikte öğrenme sürecinin anahtar değişkeni olduğu görülmüştür.
Tutum ve motivasyon değişkenlerini birlikte inceleyen Bidin ve diğ. (2009, 16) tarafından yapılan bir diğer çalışmada ise öğrencilerin sahip oldukları tutum düzeyleri ile İngilizce öğrenim sürecinde gösterdikleri performans araştırılmıştır.
Malezya‟da toplam 620 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan çalışmada, öğrencilerin yabancı dile karşı geliştirdikleri olumlu tutum ve akademik başarı arasında başarı lehine anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.
Malezya‟da 143 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirilen bir diğer çalışmada ise öğrencilerin İngilizceye karşı geliştirdikleri tutum ile akademik başarıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde İngilizceye karşı olumlu tutum sergileyen öğrencilerin akademik olarak daha başarılı oldukları görülürken; olumlu tutuma sahip olan öğrencilerin aynı zamanda içsel motivasyon düzeylerinin de dışsal motivasyon düzeylerine göre yüksek olduğu anlaşılmıştır (Ming, Ling ve Jaafar, 2011, 40).
Fakeye (2010, 205) tarafından Nijerya‟da gerçekleştirilen bir diğer araştırmada tutum, akademik yetenek ve İngilizce başarısı arasındaki ilişkinin saptanması amaçlanmıştır. Rastgele seçilen 400 ortaokul öğrencisi üzerinde yapılan çalışmada, öğrencilerin sahip oldukları tutum düzeyleri ile İngilizce akademik başarıları olumlu yönde bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir.
Göçer (2009, 1288) tarafından yapılan bir başka çalışmada ise, Türkiye‟de Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen yabancı uyruklu lise öğrencilerinin Türkçeye karşı tutumlarını bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Türkiye‟de yabancı uyruklu öğrencilerin lise düzeyinde öğrenim gördüğü tek merkez olan Kayseri Germirli İmam Hatip Lisesine 27 ülkeden gelen 314 yabancı uyruklu öğrenci katılmıştır. Bulgular, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin bu derse karşı tutumlarında geldikleri ülke, Türkçeyi öğrenme amaçları ve Türkçe dersinde başarılı olma durumu değişkenleri açısından fark olmadığı, sınıf düzeyi değişkeni açısından ise fark olduğunu göstermiştir.
95
İzmir‟de, İlköğretim 5. sınıfa devam eden 1042 öğrenci üzerinde gerçekleştirilen bir diğer çalışmada ise öğretmenlerin Fen öğretimine yönelik tutumlarının, öğrencilerin başarıları ve motivasyonları üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, öğretmenlerin öğretimine yönelik tutumlarının, öğrencilerin başarı, motivasyon ve tutumlarını etkilediğini saptanmıştır (Altınok, 2004, 1).
Akandere, Özyalvaç ve Duman‟ın (2010, 1) yaptığı diğer bir araştırmada ise Beden Eğitimi dersinin öğrencilerin okul başarısını olumlu etkileyip etkilemediği tezi incelenmiştir. Bu amaçla, çalışmanın çerçevesini Ortaöğretim öğrencilerinin Beden Eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini 2008/2009 öğretim yılında Konya ilinde Anadolu Lisesindeki 9-10 ve 11. sınıflardan oluşan toplam 299 kişi oluşturmuştur.
Ortaöğretim öğrencilerinin Beden Eğitimi dersine yönelik tutum ve akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi amacı ile yapılan çalışma sonucunda, Beden Eğitimi dersine ilgisi fazla ve tutumu pozitif olan öğrencilerin akademik başarı motivasyonlarında artış olduğu belirlenmiştir. Buna bağlı olarak öğrencilerin akademik çalışmalarını planlamada, yürütmede ve ileri düzeyde hedeflerini belirlemede beden eğitimi dersine yönelik tutum ile akademik başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin başarıyı etkilediği görülmüştür.
Genç ve Kaya‟nın (2011, 19) gerçekleştirdikleri bir araştırmada ise, mezun olduktan sonra yabancı dil derslerine girmek zorunda kalabilecek sınıf öğretmeni adaylarının, üniversitede yabancı dil olarak okutulan İngilizce derslerine yönelik tutumlarını ve bu ders için akademik başarı düzeylerini saptamak amaçlanmıştır. Bu çerçevede, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı‟nın, öğretmen olmaya en yakın dönemde olan 151 dördüncü sınıf öğrencisi araştırmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin İngilizce akademik başarı düzeylerinin, ilköğretimin dördüncü ve beşinci sınıflarındaki İngilizce derslerini öğretecek düzeyde olmadığı ve öğrencilerin tutumları ile akademik başarı düzeylerinin birebir ilişkili olduğu ve başarı düzeyi arttıkça tutumun da olumlu yönde arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmada öğrencilerin İngilizceye yönelik tutumlarında yaş, cinsiyet gibi kişisel değişkenlerle daha önce İngilizce
96
hazırlık eğitimi alıp almadıkları gibi değişkenlerinin etkili faktörler olduğu görülmüştür.
Çelebi (2009, 67-77) ise öğrencilerin ve İngilizce öğretmenlerinin yabancı bir dili öğrenme/öğretme ve dil öğrenmenin duyuşsal boyutları (kaygı ve tutumlar) arasındaki ilişki hakkında ne düşündüklerini ortaya çıkarmak amacıyla bir araştırma gerçekleştirmiştir. Adana‟da üç farklı ilköğretim okuluna devam eden 163 altıncı sınıf öğrencilerinden toplanan verilerin analizinden elde edilen sonuçlara göre öğretmenin sınıf içindeki hareket ve uygulamalarının, İngilizce dersinde değerlendirilmenin, sınıfta anadil ve yabancı dil kullanımının, oturma düzeni ve motivasyonun öğrencilerin sınıftaki kaygıları ve İngilizce dersine yönelik tutumlarıyla ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca öğrencilerin gereksinim ve ilgilerine uygun çeşitli aktivitelerin uygulanmasının ve materyal kullanımının, öğrencilerin kaygı ve tutumları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Bunlara ek olarak, öğrencilerin İngilizce öğrenirken hata yapma korkuları, arkadaş tepkileri, aile baskısı ve özgüvenlerinin, öğrencilerin kaygıları üzerinde etkili olduğu görülmüştür.
Diğer taraftan, öğrencilerin İngilizce öğrenmekteki amaçları ve İngilizceyi bir ders veya yabancı bir dil olarak algılamalarının İngilizce dersine yönelik tutumları üzerinde etkili olduğu belirtilmiştir.
Yurtseven, Alcı ve Karataş (2014, 13) tarafından gerçekleştirilen bir araştırmada ise motivasyonel eğilimler, temel psikolojik ihtiyaçlar ve İngilizce dersindeki akademik başarı arasındaki ilişkinin modellenebilip modellenemeyeceğini belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir devlet okulunda okuyan ve Türkiye‟nin farklı şehirlerinden gelen 603 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, İngilizce dersindeki akademik başarının temel olarak, motivasyonel eğilim ve temel psikolojik ihtiyaçların unsurları olan özerklik ve tutumdan etkilendiğini göstermiştir.
İnal, Evin ve Saracaloğlu‟nun gerçekleştirdiği bir diğer çalışmada lise öğrencilerinin yabancı dil öğrenmeye yönelik tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırma Kahramanmaraş, Afşin ve Elbistan‟da bulunan çeşitli liselerin son sınıfında okuyan 421 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, yabancı dil tutumu ile akademik başarı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu
97
ve kız öğrencilerin yabancı dil tutumlarının erkek öğrencilerden daha olumlu olduğunu göstermiştir.
Kazazoğlu (2013, 294) tarafından Ankara‟da yapılan bir diğer araştırmada ise 844 ortaöğretim 8. ve 9. sınıf öğrencisinin İngilizce ve Türkçe derslerine yönelik tutumlarının akademik başarılarına olan etkisi incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ile akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.