Delier (2005) tarafından “Sanat Eğitiminde Disiplinlerarası Yaklaşımlar” konulu
bir araştırma yapılmıştır. Disiplinlerarası yaklaşımla öğrencilerin yaratıcı olamaları, kendilerini ifade edebilmeleri, hayal güçlerini geliştirebilmeleri, kendi ve dünya kültürlerini öğrenebilmeleri için sanat eğitiminin önemini vurgulamak ve diğer derslerle ilişkilendirerek daha iyi öğrenmelerini amaçlayan bu çalışma ilköğretim okullarında gerekli önemin verilmesinin benimsendiği belirtilmiştir.
Araştırmada sanat eğitimi, displinlerarası yaklaşım, disiplinlerarası yaklaşımla yabancı dil öğretimi konuları ele alınmıştır. Uygulama çalışmaları Đstanbul’da yer alan 7 resmi, 3 özel okulun 7A sınıfından 264 öğrenciyi ve görev yapan 92 Resim-iş ve Đngilizce öğretmenine anket uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin displinlerarası yaklaşımla uygulanan program ile Đngilizce derslerinde başarılarının arttığı görülmüştür. Sanat eğitiminde yapılan uygulamada da öğrencilerin başarılı olduğu ve görsel olgularının geliştiği, sanat eserlerine bakış açılarını değiştirdiği sonucuna varılmıştır.
Özel (2007) tarafından “Plastik Sanatlarda Disiplinlerarası Etkileşimler ve
Seramik Sanatına Yansıması” konulu tez çalışması yapılmıştır. Çalışmada sanat alanında disiplinlerarasılık yaklaşımı, çağın sanat anlayışını ortaya koyabilme ve çağı ifade edebilme açısından önemli görülmüştür. Disiplinlerarasılığın sanat eğitimine olumlu etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.
Üstüner (2007) tarafından “Disiplinlerarası Sanat ve Sanat Eğitimine Etkileri”
konulu bir araştırma yapılmıştır. Araştırmada disiplinlerarasılık modeli sorgulanmış, geçmişten günümüze displinlerarası sanatın önemi ve disiplinlerarası sanatın sanat eğitimine etkilerine yönelik yaklaşımlar incelenmiştir.
Araştırmanın çalışma gurubunu Gazi Üniveritesi Güzel Sanatlar Fakültesi ile Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi ve Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde görev yapan sanat eğitimcileri oluşturmaktadır.
Araştırmanın sonucunda disiplinler arasındaki etkileşimin, geçmişten günümüze kadar gelişerek önem kazandığı ve çağımızın sanat anlayışında yer aldığı tespit edilmiştir. Disiplinlerarası Sanat Eğitimi yolu ile bireyin her türlü yetenek ve
49 gereksinimleri doğrultusunda kendisini ifade etme olanağı bulduğu ve duyu dünyasının geliştiği sonucuna varılmıştır.
Yayınlanmamış bu tezlerde disiplinlerarası etkileşimlerin geçmişten günümüze, sanatta ne şekilde yer aldığı incelenmiş ayrıca bu yaklaşımın seramik sanatı ile ilişkisi irdelenmiştir. Disiplinlerarası sanat etkileşimlerinin seramik sanatı ve eğitimine etkileri konulu bu çalışmadaki konular yukarıda belirtilen konularla benzerlik göstermektedir. Sanat eğitimi ve disiplinlerarası yaklaşımların sanat eğitimine etkilerinin sorgulandığı bu çalışmada disiplinlerarası etkileşimlerin seramik eğitimindeki yerine ilişkin bir inceleme yapılmamıştır. Seramik eğitimi açısından konunun önem teşkil etmesi, bu çalışmanın bağlamını oluşturmuştur. Bu araştırmalar tez için kaynak niteliği taşımaktadır.
50
BÖLÜM
III
YÖNTEM
Bu bölümde, araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve verilerin analizi alt başlıkları ile açıklanmıştır.
3.1. Araştırma Modeli
Bu araştırma, disiplinlerarası sanatta seramik sanatının yeri ve seramik eğitimine etkisine yönelik uzman ve öğrenci görüşlerinin, uygulanan anketlerle belirlenmesi, aynı zamanda literatür taraması yapılarak elde edilen bulguların yorumlanması ile ortaya çıkan betimsel bir çalışmadır.
Araştırma modeli; “Araştırma amacına uygun ve ekonomik olarak verilerin toplanması ve çözümlenebilmesi için gerekli koşulların düzenlemesidir” (Karasar, 1991, :.76).
Bu koşulların düzenlenmesinde tarama ve deneme olmak üzere iki temel yaklaşım vardır. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Yönteme ilişkin veriler, literatür taraması ve bilgi toplama formu ile elde edilmiştir.
Tarama Modeli; “Geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır”(Karasar, 1994: 77).
3.2. Çalışma Grubu
Araştırmanın çalışma grubunu, Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Seramik Bölümü’nde görev yapan 11 öğretim elemanı ve öğrenim gören 50 öğrenci, Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Uygulamalı Sanatlar Eğitimi Bölümü,
51 Seramik Eğitimi Anabilim Dalı’nda görev yapan 5 öğretim elemanı ve öğrenim gören 57 öğrenci oluşturmaktadır.
Tablo 1: Çalışma Grubunun Dağılımı
H.Ü- G.S.F Seramik Bölümü G.Ü-M.E.F Seramik Eğitimi Anabilim Dalı TOPLAM Öğrenci 50 57 107 Öğretim Elemanı 11 5 16
H.Ü- G.S.F: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi,G.Ü – M.E.F: Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğtim Fakültesi
3.3. Verilerin Toplanması
Araştırmada seçilen konu ile ilgili literatür taramasıyla elde edilen veriler, çeşitli kütüphanelerde yer alan yazılı kaynaklardan ve dergilerde yer alan makalelerden yararlanılarak elde edilmiştir. Đnternet aracılığı ile görsel ve yazılı dokümanlar da literatüre dayalı veriler arasında yer almıştır.
Disiplinlerarası sanatta seramik sanatının yeri ve seramik eğitimine etkilerine yönelik uzman ve öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amacıyla; anket soruları hazırlanmıştır. Hazırlanan anketler için beş’li derecelendirme ölçeği uygulanmıştır. Dereceleme ölçeği, 5- Tamamen Katılıyorum, 4- Orta Düzeyin Üzerinde Katılıyorum, 3- Orta Düzeyde Katılıyorum, 2- Orta Düzeyin Altında Katılıyorum, 1- Hiç Katılmıyorum şeklinde düzenlenmiştir. Đfadeler belirlenirken kavramsal çerçeve alt başlıkları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Anketin kapsam geçerliliği için uzman görüşlerinden yararlanılmıştır. Uzman ve öğrencilerin konuyla ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik olan bu anket formlarında 17 madde yer almıştır.
52 Hazırlanan anket formunda uzman ve öğrencilere aynı ifadeleri içeren sorular sorulmuş olup her iki grubun görüşleri arasında ki paralellik ve farklılıklar değerlendirilmiştir.
10 Şubat 2010 tarihinde başlanan anket formu uygulamaları 26 Mart 2010 tarihinde tamamlanmış ve bu süre sonunda cevaplandırılan anketler değerlendirmeye alınmıştır.
3.4. Verilerin Analizi
Tezin konusuna bağlı olarak sınırlılıklar kısmında belirtilen uzman ve öğrencilere yönelik 17 sorudan oluşan bilgi formları düzenlenmiş olup konuyla ilgili öğretim elemanları ile öğrenci görüşleri tespit edilerek yorumlanmış ve belirli sonuçlara ulaşılmıştır.
Tezin konusuna bağlı olarak sınırlılıklar kısmında belirtilen uzman ve öğrencilere uygulanan anketlerin değerlendirmesinde; çıkan verilerin numaratik hale getirilerek SPSS istatistik programına girişi yapılmıştır. Girişi yapılan verilerin soru bazında frekansları bulunmuş, yüzdeleri ve sorular ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçların tümü istatistiksel gerçeklere dayandırılmıştır. Toplam da 123 kişiye uygulanan anketten çıkan sonuçlara göre grafik tabloları oluşturularak yorum yapılmıştır.
53
BÖLÜM
IV
BULGU VE YORUMLAR
Arastırmanın bu bölümde toplanan veriler, uygun istatistik teknikleri kullanılarak analiz edilmis, bu analizler amaçlara bağlı tablolaştırılarak yorumlanmıştır.
4.1. “Disiplinlerarası Sanatta Seramik Sanatının Yerine Đlişkin Öğrenci ve