Üye Ülkelerdeki Ödeme Kurumlar

Üye Devletlerin Ödeme Kurumlar n n idari yap lar ve uygulamalar ülkeden ülkeye farkl l k göstermektedir. Üye Devletler taraf ndan akredite edilen Ödeme Kurumlar n n say s Komisyon’a dan ld ktan sonra üye devlet taraf ndan belirlenmektedir.

Baz ülkelerde tek bir ödeme kurumu mevcutken, baz ülkelerde her bir ürün grubu veya bölgeye göre ödeme kurumlar olu turuldu u için çok say da ödeme kurumu bulunmaktad r. Baz ülkelerdeki ödeme kurumlar , do rudan gelir ödemeleri, ihracat geri ödemeleri ve müdahale al mlar fonksiyonlar n n tümünü yerine getirir. Baz ülkelerde ise her bir fonksiyon ayr bir ödeme kurumu taraf ndan yerine getirilmektedir ( www.diabk.gov.tr ,2007).

1.5.1 AB’deki Ödeme Kurumlar'n'n Farkl' Say'da Olmalar'n'n Nedenleri

• Her ülkede uzun y llard r geleneksel ürünlerle ilgilenen ihtisasla m kurumlar mevcuttur.

• AB taraf ndan son giren 10 yeni üye ülkeye, müdahale al mlar , ihracat geri ödemeleri, DGD ödemeleri, k rsal kalk nma tedbirleri ve di er tüm önlemlerden sorumlu ülke çap nda tek bir ödeme kurumu kurulmas önerilmi tir. Bu uygulama EAGF ve EAFRD’nin kontrolünü ve koordinasyonunu kolayla t racakt r.

• 9 yeni üye ülkede tek bir ödeme kurumu kurulmu , istisna olarak tar msal büyüklü ü nedeniyle Polonya’da 2 adet ödeme kurumu olu turulmu tur.

• Avrupa Birli i’nin en önemli tar msal üretici ülkesi olan Fransa’da 13 tane ödeme kurumu olmas na kar n, koordinasyon zorluklar nedeniyle 3’e indirgeme çal malar devam etmektedir.

• Fransa’daki ödeme kurumlar n n say s n azaltma çal malar önderli inde, di er eski üyeler de bu konuda çal malar yapmaktad r (www.diabk.gov.tr, 2007).

1.5.2. D'* li*kiler Ve Avrupa Birli:i Koordinasyon Dairesi Bünyesinde Yürütülen Ödeme Kurumu Çal'*malar'

0lgili kurumlardan gelen görü ler do rultusunda, Ödeme Kurulu lar ve Türkiye’deki alternatiflere ili kin geni kapsaml bir rapor haz rlanm t r. 2003 Y l Revize Ulusal Program nda yer alan ilgili AB tüzüklerinin pek ço u Türkçeye çevrilmi tir. Tar m ve K rsal Kalk nma Ödeme Kurumu’nun (IPARD Ajans ) kurulmas na ili kin kanun tasar s haz rlanm t r (Göktürk, 2003).

Ödeme Kurumu Alt Çal ma Grubu, Tar m ve K rsal Kalk nma Destekleme Kurumunun kurulmas konusunda “K rsal Kalk nma Alt Çal ma Grubu” ile birlikte çal makta ve 2006 y l IPARD Ajans n n Kurulmas projesi kapsam nda çal malar devam etmektedir (Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas ,2005 Zirai ve 0ktisadi Rapor).

1.6. Entegre dare Ve Kontrol Sistemi (IACS)

Entegre 0dare ve Kontrol Sistemi (IACS – Integrated Administration and Control System), Avrupa Birli i’nin FEOGA kapsam nda yapt do rudan yard mlar n da t m nda ve kontrolünde, yanl l klar ve usulsüzlükleri önlemek üzere kullan lan bir sistemdir.

Entegre 0dare ve Kontrol Sistemi çiftçiye verilen desteklerin kontrolünün bir arac olmas n n d nda tar m arazilerinin belirlenmesi, çiftçi ile ilgili bilgilere eri imin sa lanmas ve hayvanlar n kay t alt na al nmas gibi birçok alanda da fayda sa lamaktad r. ( www.diabk.gov.tr ,2007)..

IACS, a a daki bile enlerden olu maktad r: a) Bilgisayarl bir veritaban

b) Tar msal parseller için bir tan mlama sistemi

c) Ödeme izinlerinin tan mlanmas ve kayd için bir sistem d) Yard m ba vurular

e) Entegre bir kontrol sistemi

f) Bir yard m ba vurusu bildirimi yapan her bir çiftçinin kimliklerini tutan tek bir sistem

g) Hayvan kimlik ve kay t sistemi 1.6.1. AB’deki Durum

Entegre 0dare ve Kontrol Sistemi (IACS), FEOGA – Garanti harcamalar n n kontrolünün ana arac d r. Hatal bildirimleri saptamak ve düzeltmek için tüm ba vurularda otomatik idari kontroller yerine getirilmektedir. Her y l, alt milyon kadar yard m ba vurusu IACS taraf ndan i leme sokulur ve kontrol edilir.

1.6.2. Türkiye’deki Durum

Türkiye’de IACS’ n kar l bir sistem bulunmamaktad r. Ancak 2001 y l nda ba lat lan Çiftçilere Do rudan Gelir Deste i - Arazi ve Çiftçi Kay t Sistemi Projesi kapsam nda, de i ik kararname ve tebli ler ile çiftçilere do rudan gelir deste i uygulamas na ba lanm t r. Uygulama kapsam nda ba vuruda bulunan çiftçilerin kayd , çiftçi ba vurular ve bu ba vurular n idari çapraz kontrolleri gibi baz düzenlemeler, IACS’nin temel unsurlar ile benzerlikler ta maktad r. Bu benzerliklere ra men, do rudan gelir deste inin, ba vuruda bulunulan arazinin ekili olmas ko uluyla, ba vuruda bulunan bütün çiftçilere verilmesi, yard m oranlar nda ürüne göre herhangi bir ayr ma gidilmemesi ve ba vuruda bulunulan arazide beyan edilen ürünün gerçekte yeti tirilip yeti tirilmedi inin kontrol edilmemesi gibi AB’deki IACS uygulamalar ndan ayr lan noktalar da bulunmaktad r (Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas , 2005 Zirai ve 0ktisadi Rapor).

1.6.3. Türkiye’deki Konu ile lgili Çal'*malar

IACS ile ilgili çal malar, 01.08.2003 tarihinden bu yana TÜGEM Tar m Arazilerini De erlendirme Dairesi’nin sorumlulu unda yürütülmektedir. 2004 Mali 0 birli i Programlama çal malar çerçevesinde “Türkiye’de Ortak Tar m Politikas ’n n Uygulanmas na Haz rl k” projesi ile ilgili bir proje fi i haz rlanm ve Avrupa Birli i Komisyonu’na gönderilmi tir. Bu proje içerisindeki IACS bile eninde, AB’ye uyumlu i leyen bir sistemin unsurlar küçük ölçekte ortaya konacak, böylelikle birçok AB’ye aday ve kat lmakta olan ülkede ya anan sorunlar proje kapsam ndaki iki ilde incelenerek Türkiye için uygun sisteme karar verilecektir. Proje kapsam nda Tekirda 0li için 4500 km², A r 0li için 3500km²olmak üzere toplam 8000 km²’lik alan için ortofoto olu turulacakt r. Al nacak teknik yard mla yat r m ihtiyaçlar , ulusal ve yerel imkanlar n nas l kullan labilece i yeniden yap land rma nda incelenerek proje kapsam ndaki faaliyetler Ulusal Program do rultusunda olu turulacak IACS Yönetmeli i ile ili kilendirilecektir (Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas ,2005 Zirai ve 0ktisadi Rapor).

Bakanlar Kurulunun 12 Aral k 2000 tarih ve 2000/2172 say l Karar ile 2001 y l nda uygulanmaya ba lanan do rudan gelir deste i, ARIP (Agricultural Reform Implementation

Project – Tar m Reformu Uygulama Projesi) Projesinin dört bile eninden biri olan Çiftçi Kay t Sistemi ve Do rudan Gelir Deste i Bile eninin bir unsurudur. Türkiye’de DGD’nin uygulanmas ile ülke genelinde üreticilerin gerçek kay tlar n n yap lmas , elde edilen çiftçi kay tlar n n her y l güncelle tirilerek sa l kl tar m politikalar n n olu turulmas ve Avrupa Birli ine uyum için gerekli zeminin haz rlanmas amaçlanmaktad r. DGD’nin uygulanmas nda esas olarak Tar m ve Köyi leri Bakanl , Hazine Müste arl , T.C. Ziraat Bankas , Dünya Bankas görev almakla birlikte 0çi leri Bakanl , Maliye Bakanl , Orman Bakanl , Devlet Planlama Te kilat , Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü ü, Türkiye Ziraat Odalar Birli i de bulunmaktad r. May s 2004 0tibar yla 2.770.000 çiftçi ve 167 milyon dekar arazi kay t alt na al nm t r ( www.diabk.gov.tr ,2007).

28 Temmuz 2002 tarih ve 24829 say l Resmi Gazetede yay mlanan “S r Cinsi Hayvanlar n Tan mlanmas , Tescili ve 0zlenmesi Yönetmeli i”ne göre, s r cinsi hayvanlar AB mevzuatlar na uygun bir ekilde küpelenerek kay t alt na al nmaktad r. Elde edilen verilerin sakland veritaban nda, 2003 y l na kadar 6.8 milyon s r ve 1.2 milyon hayvanc l k i letmesi kaydedilmi tir. 0nternetten on-line olarak da izlenebilen bu veritaban ndan s r cinsi hayvanlar hakk nda detayl bilgilere, i letme veya hayvan n ihraç edildi i ülke, kesim yeri gibi birçok bilgiye ula mak mümkündür. Türkiye’de yürürlükte olan Hayvan Kimlik ve Kay t Sistemi Avrupa Birli i normlar na uyum sa lamaktad r (Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas , 2005 Zirai ve 0ktisadi Rapor).