Üretim Aşaması

Bir paket tur üretiminin ilk işlemini planlama aşaması oluşturur Faaliyetlerin başlangıcında yapılacak olan pazar araştırması, tur operatörüne piyasada hangi tur çeşidinin tutulduğunun tespiti için zaman kazandırır. Turistik yerleri, tahmini tur tarihlerini ve tahmini tur süresini belirledikten sonraki safha ulaştırma ve konaklama işletmeleri ile anlaşma yapmaktır. Bu anlaşmalar tur için ayrıntılı bir tur programı oluşturulmasına olanak sağlar123.

Tur operatörü üretimine karar verdiği paket tur için önceden bir planlama yapar. Planlama, paket tur hareket tarihinden 18 ay önce başlar. Planlamada aşamaları yukarıdaki şekle göre aşağıdaki hazırlık aşamalarından oluşur124:

a) Piyasa Araştırması: Kar amacıyla kurulan bir işletme olan tur operatörü, belirli bir turistik yöreye yönelik paket tur düzenlemeye karar vermeden önce, piyasa şartlarına uygun hareket etmelidir. Üretilecek paket tur için bir talep olup olmayacağı eğer talep varsa, tüketicilerin alım güçlerinin ne kadar olduğu araştırılır. Bu araştırmalardan sonra, paket tur piyasasında bir fiyat araştırması yapılır. Kullanılacak ulaşım araçlarında ve kalınacak konaklama tesisinde yeteri kadar arz kapasitesi araştırılır. Gidilecek yörenin altyapı olarak turizme uygunluğu araştırılır. Bütün bu araştırmalardan sonra piyasadaki benzer paket turları ve rakipleri de dikkate alınarak ürün hazırlanır.

Paket tur üretiminde piyasa araştırmasındaki temel amaç, hedef kitlenin yani potansiyel müşterilerin gerçek istek ve taleplerine cevap verebilmek olmalıdır. Piyasa araştırması yapmak, tur operatörü için hem kazançlı hem de külfetli bir aşamadır.

b) Müşteri Analizleri: Piyasa araştırmasının devamı niteliğindedir. Sunulacak paket turun hedef kitlesinin, ülkenin coğrafi bölgeleri dikkate alınarak bir pazar tahmini yapılır. Hedeflenen müşteri kitlesi hakkında bilgi toplanırken, hedef kitleyle ilgili kısa ve uzun vadede planlama yapılır. Müşteri davranışları, ilgileri, istekleri hakkında çeşitli

123

Gökdeniz Ayhan, Seyahat Đşletmelerinde Turistik Ürün Üretimi ve Dağıtımı, Ankara, Turizm Yıllığı 1991, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Yayını, , 1992: 19–39.

124

analizler ve değerlendirmeler yapılır. Yapılan bu analizlerin amacı, belirlenen bu gruplara dayanarak, gelecekteki yeni müşteri tiplerini önceden tahmin etmektir. Analizler iki grupta toplanabilir. Bu analizlerden birincisi sosyo-ekonomik analizlerdir. Bu analiz çeşidinde müşterilerin, ekonomik durumları, satın alma güçleri, ücret ve gelirleri, aile yapısı, sosyal statüleri v.b. özellikleri incelenir. Bu araştırma ile müşterilerin sosyo-ekonomik durumları incelenir. Paket tura katılımda, eğitim durumu ve ekonomik durumun paket tur seçiminde etkisi vardır. Bu analizlerden ikincisi ise; sosyo-psikolojik analizlerdir. Bu analizlerin amacı insanların gerçekten ne aradıklarını, ne istediklerini tahmin etmektir.

c) Daha Önce Düzenlenen Turların Analizi: Bir tur operatörü üretime başlamadan önce, geçmiş yıllarda hazırlanan ve gerçekleştirilen tur programlarını analiz etmelidir. Bu analiz piyasadaki paket tur trafiğinin sayısını belirlemek, paket tur talebini ölçmek, rakip ürünleri, benzer ürünleri saptamak ve ürünün verimliliğini tahmin etmek amacıyla yapılır.

d) Gidilecek Bölgenin Seçimi: Bir tur operatörü turistik bir merkeze yönelik tur hazırlamadan önce kendisine ait bazı kıstasları dikkate alır. Bu kıstaslardan ilki ve en önemlisi bu merkezin kendisi için karlı olup olmadığıdır. Tur operatörleri, tur planlaması yaparken piyasadaki en popüler, en çok istenen ve aranan yerleri, merkezleri tercih etmelidir. Yapılacak olan seyahatin ve paket turun sadece o işletmeye ait olması ve değer taşıması planlamaya olumlu katkı yapar. Gidilecek yer seçiminde; turistik merkezin fiyatları, yöre halkının yabancıya bakışı, kültürel özelliklerini de diğer etkenler olarak gösterebiliriz.

e) Ulaştırma Aracının Seçimi: Paket turların üretimini etkileyen önemli faktörlerden birisi de, kullanılacak ulaştırma araçlarının türüdür. Gidilecek yöre seçiminde etken olan bu faktör, fiyatları da büyük oranda etkiler. Paket turlar, kullanılan ulaştırma aracına göre kendi içinde sınıflandırılır. Tur operatörleri, seçtikleri turistik merkezinin uzaklığına ve müşteri tipine göre hava, kara, demir ve denizyolu ulaştırma araçlarından birini seçip, ilgili ulaştırma işletmeleriyle koltuk satın alma görüşmelerine başlar. Böylece paket turun ilk hammaddesi ortaya çıkmış olur.

f) Konaklama Hizmetlerinin Seçimi: Paket turu oluşturan temel hizmetlerden birisi de konaklama hizmetidir. Tur operatörleri, genellikle tatil köylerini ve otelleri paket tur hammaddesi olarak kullanırlar. Son yıllarda farklı bir uygulama yapan Đngiliz veya Alman tur operatörleri, konaklama tesisi olarak pansiyon kullanmaktadırlar.

Tur operatörleri konaklama tesisi seçiminde çok titiz davranmaları gerekir. Tesisin çeşidi, konumu ve hizmet kalitesi paket tur üretimini etkileyen faktörlerdir. Tur operatörleri kendi marka imajına uygun hizmet veren işletmeleri tercih ederler. Konaklama işletmeleri de sadece konaklama hizmeti değil bunun yanında müşterilerinin yeme-içme, eğlence gibi ihtiyaçlarını karşıladıkları oranlarda tercih edilirler.

Konaklama işletmeleri sadece oda satışı değil, paket turlar için genelde oda + kahvaltı + bir öğün yemek olan yarım pansiyon satışını gerçekleştirmektedirler. Tur operatörleri ise, uzun süreli tatiller, için tatil köyleri yanında, konaklama, yeme-içme, eğlence, sportif faaliyetler ve animasyon hizmetleri sunan Club-Hotel’leri tercih etmeye başlamışlardır. Böylece, müşteri bir otelde kalıp tatil köyü havasını yaşamaktadır.

g) Varış Yeri Hizmetlerinin Seçimi: Bir ülkede üretilen paket turların tüketimi farklı bir ülkede gerçekleştirilecek ise; tur operatörü, o ülkede hizmet veren, kendi kalite anlayışıma uygun yerel bir seyahat acentesi ile sözleşme yaparak, ürünün en iyi şekilde tüketilmesine yardımcı olunması isteyebilir. Böylece yerel acente aracı işletme pozisyonunda olur ve ülkesindeki tüm hizmetlerden sorumlu olur.

h) Tur Programının Belirlenmesi: Tüketicinin temel ihtiyaçları belirlenip bu ihtiyaçları karşılayacak işletmelerin de belirlenmesiyle paket tur oluşturulmuş olur. Belirlenen bu hizmetlerin bir turiste olan maliyeti hesaplanır. Tur boyunca takip edilecek güzergâhlar ile turun işleyişinden sorumlu kişiler belirlenir. Tur için gerekli bağlantılar, rezervasyonlar gerçekleştirilir. Paket turun müşteriye ulaşması için gerekli tanıtım ve iletişim araçları belirlenir.

ı) Karşılama Hizmetlerinin Seçimi: Turun gerçekleştirileceği yörede, grubun karşılama hizmetlerinin o yörede faaliyet gösteren yerel bir seyahat acente ile anlaşma yaparak yürütülür125.

Yukarıdaki maddelere bakıldığında paket tur üretiminde çok fazla detayın olduğu görülmektedir. Đşte bu yüzden paket tur üretimindeki yüksek oranda titizlik, ürünü düzenlemeyi ve standartlaştırmayı zorlaştırmaktadır. Ürünün standartlaştırılamaması, ürün kalitesini tahmin edilemez hale getirmektedir126.