E. I-II-III-IV CEVAP: E
7. ÜNİTE: OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE YABANCI DİL ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN SIK SORULAN SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
1. Denetleme modelini kim ortaya koymuştur?
A. Krashen B. Köhler C. Thorndike D. Vygotsky CEVAP: A
2. Denetleme modelindeki hipotez aşağıdakilerden hangisidir?
A. Uyarıcı-tepki B. Edinme-öğrenme C. Beceri-bilişsel D. Sosyal-duygusal CEVAP: B
3. 1980’lerin başlarında denetleme modeli kapsamında öne çıkan varsayımlar hangileridir?
I. Edinme-öğrenme varsayımı, II. Doğal sıra varsayımı, III. Denetleme varsayımı, IV. Girdi varsayımı
V. Etkisel filtre varsayımı A. I-III-V
B. II-III-IV C. I-II-V D. Hepsi E. Hiçbiri CEVAP: D
4……….; yeni dil ile etkileşimdeki otomatik olarak, üst bilişsel süreçlerin etkisi olmaksızın gerçekleşen varlığını vurgularken ………ise, yeni dil ile etkileşimdeki bilinçli olarak yapılandırılmış, planlı süreçleri ifade etmektedir.
A. Edinim-girdi B. Öğrenme-edinim C. Edinim-öğrenme
D. Öğrenme-etkisel filtre CEVAP: C
NOT: Öğrenme sürecinde sınıf ortamı gibi yapay birtakım ortamlar bulunmakta, dil öğrenme için belirli bir yöntem, belirli aşamalar ve görevler takip
edilmektedir.
NOT: Edinim süreci ise, daha çok içsel süreçlere vurgu yapmaktadır. Diğer bir deyişle, bireylerin yeni dildeki kimi durumları içselleştirmesi edinim sürecine işaret etmektedir. Bu nedenle, söz gelimi bir kursta öğrenilen yeni yapılar o yapıların edinildiği anlamına gelmemekle birlikte, bireyler kendilerine sınıf gibi ortamlarda sunulmayan yapıları da gündelik yaşam içerisinde edinebilirler 5. I. Bir dilin bir insanı buna karşın iki dilin iki insanı ifade ettiği gündelik hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız söylemlerden birisidir.
II. Bu yaklaşıma göre, iki dil bilen bireyler esasen tek bir bedende iki tek dile sahip olarak değerlendirilmektedir.
III. İki dilli bireylerin iki dilinin de ayrı biçimde depoladığı, bu iki dil arasında hiçbir etkileşimin olmadığı varsayılmaktadır.
IV. İki dillilik olgusunu bir kişide bulunan iki tek dil biçiminde değerlendirmek yerine bir kişide bulunan iki dillik olarak değerlendirmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Yukarıda verilen bilgiler hangisine aittir?
A. Bir dil bir insan iki dil iki insan mı?
B. İki dillilik olgusu karşısında yarım dillilik olgusu CEVAP: A
NOT: Tek bireyde iki ayrı dil yaklaşımı gündelik yaşam içerisinde de özellikle ileri yaşlardaki ölçme-değerlendirme süreçlerinde pek çok haksızlığa sebep
olmaktadır. Söz gelimi kimi ülkelerin üniversite yada lisansüstü düzeyde eğitim süreçlerinde yabancı öğrencileri kendi vatandaşlarıyla aynı sınavlara tabi tuttukları görülmektedir.
6. İki dillilik olgusu genellikle …………çocuğun birden fazla dile maruz kalması ve bu dilleri çerisinde büyümesini ifade etmektedir.
Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. 4-5 yaşından sonra B. 3-4 yaşından önce C. 2-3 yaşından önce D. 3-4 yaşından sonra CEVAP: B
7. ………yarım dillilik görülen bireylerde dilbilgisi hatalarının yaygın olduğunu, bu bireylerin sözcük dağarcıklarının kısıtlı olduğunu belirtmektedir.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. Baker B. Chomsky C. Hansegard D. Selinker CEVAP: C
NOT: * Yarım dillilik olgusunda bireylerin dil üretiminde tutuk oldukları, * Duygu düşüncelerini tam ifade etmede yetersiz kaldıkları
belirtilmektedir.
NOT: Gerek ana diline ilişkin yeterli etkileşim ortamının bulunmaması gerekse ikinci dilinin bulunduğu ortamlarda hedef dile ilişkin yeterli olanakların
sunulmaması yarım dillilik olgusuna neden olabilmektedir.
NOT: Yeni bir ülkeye yerleşmeleri durumunda ebeveynlere ev içerisinde kendi anadillerini kullanmayı sürdürmeleri yönünde telkinlerde bulunmak, çocukların okul içerisindeki yeni dile çok hızlı uyum sağlayacakları bilgisini vermek ve çocuklar üzerindeki baskıyı azaltmak bu süreç içerisinde yapılacak en anlamlı girişimlerden olacaktır
8. İki dillilik süreci oldukça karmaşık ve oldukça fazla unsurun etkili olduğu bir süreçtir. Bununla birlikte, insan zihninde bulunan …………..sayesinde insanın dil edinme yetisiyle doğduğu öne sürülmektedir
Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. Dil edinim aygıtı B. İletişim
CEVAP: A
9. …………; bir dilden diğerine değişmeyen evrensel nitelikli kuralları içermektedir.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. İlkeler
B. Değiştirgenler CEVAP: A
10……….., diller arasındaki farklılaşmaları ifade etmektedir.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. İlkeler
B. Değiştirgenler CEVAP: B
11. Dillerde sözcükler bir araya gelerek öbekleri oluşturur ve tümce kuruluşlarında öbek oluşturma bir ……… niteliğindedir.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. İlkeler
B. Değiştirgenler CEVAP: A
12. Öbeklerin nasıl yapılanacağı diller arasında çeşitlilik gösterebilmektedir. Söz gelimi“ senin için” biçimindeki bir ilgeç öbeğinde temel üye olan “için” tümleci olan
“senin”den sonra gelmektedir. Buna karşın İngilizcede ise “for you” yapısında da görüleceği gibi temel üye olan “for” bu sefer tümlecinden önce gelmektedir.
Dolayısıyla öbek oluşturma bir ……..dir ama öbeklerin yapılanışları diller arasında çeşitlenmekte ve bir …….. olarak karşımıza çıkmaktadır.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. İlke- değiştirgen B.Değiştirgen- ilke CEVAP: A
13. Dilin yapısal özelliklerinin yanında ………… birtakım boyutları da bulunmaktadır.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. Fiziki B. Toplumsal C. Sayısal D. Sözel CEVAP: B
NOT: Bireyler dilleri ile bir kimlik inşa ederler. Bu nedenle özellikle okul öncesi dönemde çocukların sahip oldukları iki dili, iki kültürü birbiri ile rekabet eden, çatışan, çelişen unsurlar olarak sunmamak çocuğun gerek ana diline gerekse hedef dile olumlu tutumlar geliştirmesi için çaba sarf etmek gerekmektedir.
14. Çocukların ana dillerini ve kültürlerini reddetme, bu nedenle topluluk içerisinde ebeveynleriyle ana dilinde iletişimden kaçınma gibi durumlar hangi hallerde görülür?
A. İki kültürün çatışmacı olduğu durumlarda
B. Çocuğun ana diline saygı duyulmadığı durumlarda C. Her iki durumda da
D. Hiç birinde CEVAP: C
BU SORU TİPİ SİZE NEYİ HATIRLATTI ☺
15. İkinci dilin edinimi sürecinde aksamalar hangi durumlarda oluşabilir?
I. Bireylerin yaşadıkları ülkenin dili anadillerinden farklıysa II. Toplumun kültürüyle birey arasında fazla mesafe varsa A. Yalnız I
B. Yalnız II C. Hiç biri D. I-II CEVAP: D
NOT: Çocukların aynı zamanda bir kimlik inşa ettiği göz önünde bulundurulmalı ve ikinci dil edinim sürecinde de farklı diller, kültürler çatışmacı biçimde
sunulmamalı, çocuğun sahip olduğu dillerden, kültürlerden birisine karşı olumsuz duygular geliştirmesinin önüne geçilmeye çalışılmalıdır.
16. Hedef dilin konuşulduğu ülkede bulunulmamasına karşın çocuğa etkileşime girebileceği özel birtakım ortamların oluşturularak iki dilli olmasının sağlanması söz konusudur. Yabancı bir bakıcı ya da öğretmenler ile çocuğun sürekli olarak ana dili dışında bir dilde etkileşime girmesinin sağlanması bu duruma örnek olarak gösterilebilir.
Yukarıdaki bilgi hangisine aittir?
A. Yan iki dillilik
B. Eş zamanlı iki dillilik C. Elit iki dillilik
D. Yarı iki dillilik CEVAP: C
17. Zamansal açıdan değerlendirdiğimizde bir çocuğun doğumundan itibaren iki dile de maruz kalması durumunda karşımıza çıkacak iki dillilik olgusuna
denilmektedir. Babası Türk ve annesi Alman olan bir çocuk doğumundan itibaren babasıyla Türkçe annesi ile Almanca etkileşime girmesi
A. Eş zamanlı iki dillilik B. Elit iki dillilik
C. Sıralı iki dillilik D. Yan iki dillilik CEVAP: A
NOT: Çocukların gerek ana dilleri gerekse ikinci bir dille girdikleri etkileşim süreci öğrenmeden ziyade edinim süreci olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle, çocuklar üst bilişsel süreçleri işletmeden, otomatik bir biçimde dili edinirler 18. Annesi ve babası Türk olan ve Türkçe tek dilli ortamda büyüyen bir çocuğun 4 yaşında ailesinin işi nedeniyle Almanya’ya göç etmesi ve bu yeni dille etkileşime girmesi durumunda aşağıdakilerden hangisinden bahsedilir?
A. Eş zamanlı iki dillilik B. Elit iki dillilik
C. Sıralı iki dillilik D. Yan iki dillilik CEVAP: C
19. İkinci bir dile maruz kalmada yaş küçüldükçe özellikle ………. daha az sorunun oluştuğu görülür.
Boşluğa hangisi gelmelidir?
A. Sesletimde B. Dilbilgisi C. Kelime bilgisi D. Anlama E. Konuşma CEVAP: A
NOT: İkinci bir dile maruz kalmada yaş küçüldükçe özellikle sesletimde daha az sorunun oluştuğu görülür. Yaş ilerledikçe hatta iki dillik kavramından çıkıp ikinci bir dil edinimi söz konusu olduğunda, dil ediniminde en belirgin sorunların
sesletimde yaşandığı, diğer bir deyişle, sözcüklerin, tümcelerin ana dili konuşurlara benzer bir biçimde sesletilmesinde problemlerin oluştuğu dikkat çeker
20. İlerleyen yaşlarda ikinci bir dile maruz kalmanın da kendine göre bazı avantajları bulunmaktadır.
I. İlerleyen yaşla birlikte bellek kapasitesinin artması,
II. Sürece ilişkin birtakım bilişsel stratejilerin geliştirilebilmesi Hangisi bu avantajlardandır?
A. Yalnız II B. Hepsi C. Yalnız I D. Hiç biri CEVAP: B
21.Ara dil kavramını kim öne sürmüştür?
CEVAP: Selinker
NOT: Ara dil; bireyin ikinci bir dil edinim sürecinde ana dilinden ve hedef dilden aldığı kurallarla oluşturduğu gerek ana diline gerekse hedef dile benzeyen bir dili ifade etmektedir
22. Aşağıdakilerden hangisi ara dilin özelliklerinden değildir?
A. Geçirgenlik B. Dinamiklik C. Şeffaflık D. Sistematiklik CEVAP: C
23. Ara dilin geçirgen olması hedef dile ilişkin girdiler geldikçe ara dilin sürekli gelişim göstermesi diğer bir ifadeyle, hedef dilden gelen verilerle ara dilin gelişmesini sürdürmesini ifade etmektedir. Buna göre ara dil değişmez, sabit bir dil değildir. Hedef dil ile etkileşim kuruldukça ara dil de gelişim göstermektedir.
Ancak ara dilde fosilleşme görülmeye başlanmışsa bu ara dilin artık özelliğini kaybettiği anlamına gelmektedir.
Yukarıda anlatılan ara dilin hangi özelliğidir?
A. Geçirgenlik B. Dinamiklik C. Sistematiklik CEVAP: A
24. Ara dil sürekli bir değişim ve gelişim göstermektedir. İkinci dile ilişkin girdiler sayesinde zihinde oluşturulan kurallar da sürekli olarak
güncellenmektedir.
Yukarıda anlatılan ara dilin hangi özelliğidir?
A. Geçirgenlik B. Dinamiklik C. Sistematiklik CEVAP: B
25. Ara dil gerek anadille gerekse hedef dille karşılaştırıldığında bozuk bir dil olarak görülse de kendi içerisinde oluşturulan kuralların oldukça tutarlı olduğu dikkat çekmektedir.
Yukarıda anlatılan ara dilin hangi özelliğidir?
A. Geçirgenlik B. Dinamiklik C. Sistematiklik CEVAP: C
NOT: İki dillilik söz konusu olduğunda çocukların dillerinde görülebilecek bir diğer durum da kod değiştirme(code-switching) ve kod karıştırma (code-mixing) durumudur.
NOT: Çocuklardaki dil karmalaştırma sürecini normal, dil edinim sürecinin bir parçası olarak görmek yerinde olacaktır. Bununla birlikte, ailenin sosyal yaşamını, çocuğun maruz kaldığı dillerle etkileşim biçimlerini değerlendirmek yerinde olacaktır
NOT: İki dilliğin çocuklarda olumsuz bir etkisinin olmadığını, tam tersine pek çok avantajının bulunduğunu, yaşanan sorunlarda olağan şüpheli olarak iki dilliliğin değerlendirilmesinin doğru olmayacağı, buna karşın çocuğun iki dilini de
geliştirecek etkileşim ortamlarının yaratılmasının önemli olduğu görülmektedir 26. Aşağıdakilerden hangisi dilin temel beceri alanlarının içerisinde yoktur?
A. Konuşma B. Dinleme C. Okuma D. Yazma E. Düşünme CEVAP: E
27. ……..yaşında bir çocuk ana dilini edindiğinde o dilde kendisini ifade edebilir ve söylenenleri anlar.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. 2 B. 3 C. 4 D. 2,5 E. 5 CEVAP: B
28. Konuşma ve yazma becerilerinin……… beceriler dinleme ve okumanın……..
beceriler olduğuna ilişkin yaygın bir yanlış kanı da bulunmaktadır.
Boşluklara ne gelmelidir?
A. Aktif – pasif B. Pasif - aktif CEVAP: A
29. Okuma ve dinleme sürecinde bireyler ne kadar ……. bir çıktı üretmeseler de bu etkinliklerde de bilişsel süreçler oldukça aktif olarak sürece katılmaktadır.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. Somut B. Soyut CEVAP: A
30. ……..okuma-yazma öğretimi yerine ……. okuma-yazma eğitimi daha yaygın olarak görülen bir durumdur.
Boşluklara ne gelmelidir?
A. Sıralı-eş zamanlı B. Eşzamanlı- sıralı CEVAP: B
NOT: Eş zamanlı okuma-yazma öğretimi yerine sıralı okuma-yazma eğitimi daha yaygın olarak görülen bir durumdur. Buradaki sıra da çocuğun içerisinde
bulunduğu toplumun dilinden diğer dillere doğru ilerlemelidir. Somutlaştırmak gerekirse, Almanya’da yaşayan bir iki dilli Türk çocuk için okuma-yazma eğitimine Almancada başlaması daha sonra Türkçede okuma-yazma becerisini geliştirmesi, Türkiye’de yaşayan iki dilli bir Alman çocuk için de benzer bir yaklaşımla okuma-yazma eğitimine Türkçe ile başlaması daha sonra Almanca da bu becerileri geliştirmesi önerilmektedir.
NOT: Aktarım kavramı bir dildeki bilgilerin diğer dile uygulanması durumudur.
Dulay, Brut ve Krashen diller arasındaki aktarımın olumlu aktarım ve olumsuz aktarım olmak üzere iki farklı biçimde olacağını ifade etmektedir.
31. ……….; iki dilin ilgili özellik açısından benzer olduğu durumlarda görülür.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. Olumlu aktarım B. Olumsuz aktarım CEVAP: A
32……… iki dilin birbirinden farklılaştığı durumlarda gündeme gelecektir. Bu durumda bir dilde öğrenilenlerin diğer dile aktarılması diğer dilde soruna neden olacaktır.
Boşluğa ne gelmelidir?
A. Olumlu aktarım B. Olumsuz aktarım CEVAP: B