• Sonuç bulunamadı

Ülkeler, hukuki ya da diğer şekilde olsun, karapara aklama soruşturması yapan birimlerine, bu tür faaliyetlere karışan kişilerin kimliğini tespit etmek ya da delil toplamak amacıyla şüpheli

C. KARAPARA AKLAMA VE TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE MÜCADELE SİSTEMİNDE KURUMSAL VE DİĞER GEREKLİ ÖNLEMLER

27.2. Ülkeler, hukuki ya da diğer şekilde olsun, karapara aklama soruşturması yapan birimlerine, bu tür faaliyetlere karışan kişilerin kimliğini tespit etmek ya da delil toplamak amacıyla şüpheli

kişilerin tutuklanmasını ya da paraya tedbir konmasını erteleme imkanı sağlayan önlemler almayı göz önünde tutmalıdır.

Ek Unsurlar

27.3 Karapara aklama yada terörizmin finansmanı araştırmalarında, yasa uygulama birimlerinin ya da soruşturma makamlarının özel soruşturma tekniklerini kullanmasına izin verecek yeterli önlemler (hukuki yada diğer şekillerde) uygulamada var mı? (örneğin, terörizmin finansmanında kullanılmaya niyetlenilen suç gelirlerinin ve fonların kontrollü teslimatı, gizli operasyonların yürütülmesi gibi) 27.4 Özel soruşturma tekniklerinin kullanılabilmesi imkanı varsa; söz konusu bu teknikler karapara aklama, terörizmin finansmanı ve öncül suçların araştırılmasında kullanılmakta mıdır ve neölçüde kullanılmaktadır?

27.5 Özel soruşturma tekniklerine ilaveten aşağıda yer alan etkili mekanizmalar kullanılmakta mıdır?

(a) Suç gelirlerinin araştırılmasında devamlı ya da geçici grupların uzmanlaştırılması(mali araştırmacılar). Bu tür grup yada yapılanmaların en önemli işlevi, suç gelirlerinin

araştırılması, tedbir ve müsaderesi konularıdır.

(b) Özel araştırma teknikleri de dahil diğer ülkelerin yetkili makamlarıyla ortak soruşturmalar uygulama da var mı?

27.6 Karapara aklama ve terörizmin finansmanı teknikleri ve eğilimleri yasa uygulayıcı birimler, Mali İstihbarat Birimi ve bu konuda yetkili diğer birimler tarafından düzenli olarak gözden geçiriliyor mu? İnceleme ya da çalışma sonuçları, yasa uygulama ve Mali İstihbarat Birimi personeline vediğer yetkili otoritelerin personeline dağıtılıyor mu?

Tavsiye 28

Aşağıda yer alan temel kriter 28'inci tavsiye ile bağlantılı olarak okunmalıdır.

Temel kriter

28.1. Karapara aklama, terörizmin finansmanı ve öncül suçların soruşturmalarını yürütmekten sorumlu olan yetkili makamlar; mali kurumlar ve diğer kurumlar ile kişiler tarafından tutulan işlem kayıtlarının, müşterini tanı ilkesi kapsamında elde edilen kimlik bilgilerinin, hesap kayıtlarının ve diğer kayıtlarla, bilgi ve belgelere ilişkin kayıtların,

a) İcbar yoluyla elde edilmesine,

b) Gayri menkullerin ve müştemilatının aranmasına, c) El koymaya/zapt ve elde etmeye

yetkili olmalıdır. Bu tür yetkiler hukuki süreç kullanılarak uygulanmalı (örneğin, celpnameler, adli tebligat, zapt ve arama belgesi ve mahkeme kararı gibi) ve bunun karapara aklama, terörizmin finansmanı ve diğer öncül suçların ya da suç gelirlerinin müsaderesi ve dondurulması ile ilgili faaliyetlerin araştırılmasıve soruşturulmasında kullanılması sağlanmalıdır.

28.2 Yukarıda belirtilen yetkili otoriteler, karapara aklama, terörizmin finansmanı ve diğer öncül suçlar ya da bunlarla ilgili faaliyetlerin araştırılması ve soruşturulmasında tanık ifadelerini alabilme yetkisine sahip olmalıdır.

Tavsiye 29

Aşağıda yer alan temel kriter 29'uncu tavsiye ile bağlantılı olarak okunmalıdır.

Temel kriter

29.1. Denetim birimlerinin; mali kuruluşların karapara aklama ve terörün finansmanının önlenmesiyle ilgili olarak FATF tavsiyeleri ile ilgili yükümlülükleri yerine getirip getirmediklerini izleme ve

kuruluşların bu yükümlülüklere uymasını sağlayacak yetkileri olmalıdır.

29.2. Denetim birimleri, uyumu sağlamak amacıyla yerinde denetimler dahil, mali kurumları teftiş etmeye yetkili olmalıdır. Bu tür teftiş; politika, prosedür, kitap ve kayıtların yenilenmesini içeren basit bir testi kapsamalıdır.

29.3. Denetim birimleri, uyumu takip etme açısından bilgi ve belgeleri icbar yoluyla elde etmeye, toplamaya ve tüm kayıtlara ulaşmaya yetkili olmalıdır. Bu yetki, hesaplarla ve diğer iş ilişkileri ile ilgili tüm bilgi ve dokümanları, ya da mali kurumun olağandışı yada şüpheli işlemleri tespit ettiği herhangi bir incelemeyi de içerecek şekilde tüm işlemleri kapsamalıdır.

29.3.1. Denetim birimlerinin bilgileri icbar yoluyla elde etmesi ya da denetim amacıyla bu bilgilere ulaşması konusundaki yetkilerini kullanırken, bir mahkeme kararı şartı aranmamalıdır.

29.4. Denetim birimleri, mali kuruluşlara ve yöneticilerine, karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile ilgili yükümlülükleri FATF tavsiyeleri ile uyumlu olarak yerine getirmediğinde ya da eksik

getirdiğinde yeterli yaptırım gücüne sahip olmalıdır.

Tavsiye 30

Aşağıda yer alan temel kriter ve ek unsurlar 30'uncu tavsiye ile bağlantılı olarak okunmalıdır.

Temel kriter

30.1.Karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede yer alan, Mali İstihbarat Birimi, yasa uygulama birimleri, denetim birimleri ve diğer yetkili makamların görevlerini etkili ve tam bir şekilde yerine getirmesi için yeterli finansal, personel, teknik kaynaklar sağlanmalıdır. Söz konusu yeterli yapılanma, faaliyetlerini yürütürken dış etki ve müdahalelerden etkilenmemeyi kapsamaktadır.

30.2. Yetkili makamların personeli, mahremiyetle ilgili standartlar dahil profesyonelliğin gerektirdiği yüksek standartlara, dürüstlüğe ve yeterli beceriye sahip olmalıdır.

30.3 Yetkili makamların personeline karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele için yeterli eğitim sağlanmalıdır.

Eğitim programında olması gereken konular: öncül suçların kapsamı, karapara aklama ve terörizmin finansmanı konusunda örnek olaylar, bu suçları araştırma ve inceleme teknikleri, suç gelirlerinin izlenmesi teknikleri ya da terörizmin finansmanında kullanılan gelirlerin izlenmesi teknikleri ve bu tür malvarlığının tedbir, el koyma ve müsaderesinin sağlanması ve denetim otoritelerinin mali kurumların yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlama konusunda kullandığı teknikler, faaliyetler yürütülürken kullanılacak bilgi teknolojisi ve diğer kaynakların kullanılması konularını kapsamalıdır. Ülkeler, mali araştırmacı/soruşturmacılar için karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile öncül suçların araştırılmaları konularında özel eğitim ve sertifika da

sağlamalıdır.

Ek Unsurlar

30.3. Hakimler ve mahkeme heyeti için, karapara aklama, terörizmin finansmanı ve suç kaynaklı ya da terör finansmanında kullanılan malvarlığına tedbir ve müsadere konulması ile ilgili özel eğitim ve eğitim programları düzenlemekte mi?

Tavsiye 31

Aşağıda yer alan temel kriter ve ek unsurlar 31'inci tavsiye ile bağlantılı olarak okunmalıdır.

Temel kriter

31.1. Karapara aklama ve terörün finansmanının önlenmesiyle mücadelede, politika geliştiren makamlar, Mali İstihbarat Birimleri, yasa uygulama ve denetim mercileri, aralarında işbirliğini tesis edecek ve gerektiğinde karapara aklama ve terörün finansmanı mücadelesindeki politika ve hareket tarzlarının gelişmesini ve uygulamasını koordine edecek etkin mekanizmalara sahip olmalıdır.

Bu tür mekanizma ;

(a) faaliyetlere ilişkin işbirliğini; uygunluk arz etmesi durumunda, yasa uygulayıcı birimler/Mali İstihbarat Birimi düzeyindeki (uygunsa gümrük makamlarını içerecek şekilde) otoriteler arasında işbirliğini; ve MİB, yasa uygulama birimi ve denetim makamları arasında koordinasyonu;

(b) Politik işbirliğini; ve uygun olması durumunda, ilgili tüm yetkili makamlar arasında koordinasyonu

içermelidir.

Ek Unsurlar

31.2. Karapara aklama ve terörizmin finansmanı hükümlerine, düzenlemelerine, rehberlerine ve diğer önlemlere tabi olan yetkili makamlar, mali kurumlar ile diğer sektörler (mali olmayan iş ve meslek sahipleri dahil) arasında istişareyi sağlayacak mekanizmalar uygulamada mı?

Tavsiye 32

Aşağıda yer alan temel kriter ve ek unsurlar Tavsiye 32 ve Açıklayıcı Notu ile birlikte okunmalıdır.

Temel kriter

32.1.- Ülkeler, düzenli olarak karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele sistemlerinin etkinliğini gözden geçirmelidir.

32.2 .- Yetkili birimler, karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele sistemlerinin etkinliğine ve verimliliğine ilişkin kapsamlı istatistikler tutmalıdır. Bunlar aşağıda yer alan yıllık istatistikleri içermelidir:

(a) Alınan ve dağıtılan şüpheli işlem raporları ve iç hukuk dahilinde uygun olan diğer bildirimler, o Şüpheli işlem bildiriminde bulunan mali kurum, mali olmayan iş ve meslek grupları veya diğer kişi ve işletmelerin kategorisine ilişkin detaylı incelemeleri içeren şüpheli işlem bildirimleri,

o Alınan ve dağıtılan şüpheli işlem raporları,

o Dosyalanan bildirimler: (i) Belli bir miktar üzerindeki yerli veya yabancı para işlemleri (ii) Nakit ve nakit yerine geçen değerlerin sınır ötesi taşınmaları (iii) uluslararası elektronik transferler,

(b) Karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla ilgili inceleme, soruşturma ve mahkumiyet kararları;malvarlıklarının dondurulması, müsadere edilmesi ve el konulması kararları ,

o Karapara aklama ve terörizmin finansmanı inceleme, soruşturma ve mahkumiyetler,

o (i) Karaparanın aklanması (ii) terörizmin finansmanı ve (iii) ceza davalarıyla ilgili olarak açılan davaların sayısı ve dondurulan, el konulan ve müsadere edilen malvarlığının miktarı,

o Terörizmin finansmanına ilişkin Birleşmiş Milletler kararlarına uygun olarak dondurulan malvarlığının miktarı ve muhatap kişi ve kurumların sayısı,

(c) Diğer uluslararası karşılıklı adli yardım veya işbirliği talepleri;

o Karaparanın aklanması, öncül suç ve terörizmin finansmanı ile ilgili yapılan/alınan talepler (dondurma, el koyma ve müsadere talepleri dahil; türlerini, sonuçlarını ve gerekli cevap verme sürelerini de içeren tüm karşılıklı adli yardımlaşma ve suçluların iadesi talepleri);

o Maliİstihbarat Birimi tarafından yardımlaşma için alınan/yapılan diğer resmi talepler ve bunların sonuçları;

o Maliİstihbarat Birimleri tarafından yabancı birimlere kendiliğinden gönderilenler;

(d) Diğer faaliyetler;

o Denetçiler tarafından karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele kapsamında yürütülen yerinde incelemeler ve bu incelemelerin sonuçları;

o Denetçiler tarafından karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında alınan/yapılan yardımlaşma talepleri ve sonuçları;

Ek Unsurlar

32.3 .- Yetkili birimler aşağıdaki konularda kapsamlıistatistikler tutuyor mu?

a) karapara aklama, terörizmin finansmanı ve öncül suça ilişkin inceleme, soruşturma ve mahkumiyete yol açan şüpheli işlem raporları,

b) karapara aklama ve terörizmin finansmanı suçundan mahkum olan kişilere verilen cezai yaptırımlar,

c) karaparanın aklanması veya terörizmin finansmanı ile ilgili olarak yasa uygulama birimleri tarafından alınmış veya yapılmış diğer yardımlaşma talepleri ve bunların sonuçları;

d) eğer varsa, öncül suçlara ilişkin dava sayısı ve dondurulan, el konulan ve müsadere edilen malvarlığı miktarı:

Tavsiye 33

Aşağıda yer alan temel kriter ve ek unsurlar 33. Tavsiye'nin metni dikkate alınarak okunmalıdır.

Temel kriter

33.1. Ülkeler, tüzel kişiliklerin karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile ilgili hukuk dışı

kullanılmasını önleyecek tedbirleri, ticaret, şirketler ve diğer kanunlar vasıtasıyla tüzel kişilerin hak sahiplerine ve bu kuruluşların denetimine ilişkin olarak yeterli şeffaflığı sağlayan düzenlemeler getirerek almalıdırlar.

Ülkeler yeterli şeffaflığın sağlanmasında şu mekanizmaları

kullanabilirler:

1. Ülkede kayıtlı olan tüm şirketlerin ve diğer tüzel kişilerin hak sahiplerine ve denetimlerine ilişkin kayıtların tutulduğu bir merkezi kayıt sistemi. Söz konusu bilgi, ya kamuya açık ya da sadece yetkili otoritelerin erişimine açık olabilir. Hak sahiplerine ve kontrole ilişkin bilgilerde meydana gelen değişimlerin güncellenmesi

gerekmektedir.

2. Şirket hizmeti sağlayanlar için, tüzel kişilerin kontrolüne ve hak sahiplerine ilişkin kayıtları elde etme,tutma ve doğrulama yükümlülüğü getirmek.

3. Yasa uygulayıcı, düzenleyici, denetleyici veya diğer yetkili birimlerin sahip olduğu inceleme ve diğer yetkilere dayanarak, o ülkede bu tür bilgileri elde etmeleri veya bilgilere ulaşmaları.

Bu mekanizmalar büyük oranda tamamlayıcı olup, ülkeler bunlardan oluşan bir kombinasyonu kullanmayı faydalı bulabilirler.

(Ülkeler, özellikle farklı kategorideki tüzel kişiliklerin (ya da kuruluşların) yasadışı amaçlarla kullanılmalarının istismar edilmemesine dayanan farklı önlemleri uygulamayı dikkate almalıdır.]

Ülkelerin yetkili otoritelerinin gerekli bilgiyi elde etmek için tam yetkileri bulunmalıdır.

Hangi mekanizma uygulanırsa uygulansın (a) yetkili makamların, hak sahipliği ve denetim bilgilerine zamanında erişebilmesi veya elde edebilmesi, (b) bilginin yeterli ve doğru olması, (c) yetkili makamların diğer yetkili makamlarla yerel veya uluslararası platformda bu bilgileri paylaşabilmesi önem arz etmektedir.

33.2. Yetkili makamların, hak sahiplerinin ve tüzel kişiliklerin denetimine dair yeterli, doğru ve mevcut bilgiye zamanında erişebilme veya elde edebilme yetkisi olmalıdır.

33.3. Tüzel kişilerin hamiline menkul kıymet ihraç yetkisine sahip olduğu ülkelerde; bu kuruluşların karapara aklamak amacıyla istismar edilmesini önleyecek ve 33.1 ve 33.2 deki kriterlerin hisse senedi kullanan tüzel kişilere de aynı şekilde uygulanmasını sağlayacak önlemleri almalıdır. Alınacak

önlemler ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir; ama her ülke uygulanan önlemlerin etkinliğini ve yeterliliğini ispat edebilmelidir.

Ek Unsurlar

33.4. Müşteri kimlik bilgilerinin daha kolay doğrulanmalarını sağlamak için, mali kuruluşların hak sahibi ve kontrol bilgilerine erişimini kolaylaştıracak önlemler yürürlükte mi?

Tavsiye 34

Aşağıda yer alan temel kriter ve ek unsurlar 33. Tavsiye'nin metni dikkate alınarak okunmalıdır.

Temel kriter

34.1. Ülkeler, tüzel kişiliklerin karapara aklama ve terörizmin finansmanı amacıyla istismar edilmesini önleyecek tedbirleri; ticarete, kayyımlık kurumlarına ilişkin kanunlar ve diğer kanunlar vasıtasıyla tüzel kişilerin hak sahiplerine, kayyımlık kurumlarının denetimine ve diğer yasal düzenlemelere ilişkin olarak yeterli şeffaflığı sağlayan düzenlemeler getirerek almalıdır.

Ülkeler yeterli şeffaflığın sağlanmasında şu mekanizmaları kullanabilirler:

1. Ülkede kayıtlı olan tüm kayyımlık kurumlarının ve diğer tüzel kişilerin hak sahiplerine ve denetimlerine ilişkin kayıtların tutulduğu bir merkezi kayıt sistemi. Söz konusu bilgi, ya kamuya açık ya da sadece yetkili makamların erişimine açık olabilir. Hak sahiplerine ve kontrole ilişkin bilgilerde meydana gelen değişimlerin güncellenmesi gerekmektedir.

2. Kayyımlık hizmeti sağlayanlar için, kayyımlık kurumlarının veya diğer tüzel kişilerin denetimlerine ve hak sahiplerine ilişkin kayıtları elde etme,tutma ve doğrulama

yükümlülüğü getirmek.

3. Yasa uygulayıcı, düzenleyici, denetleyici veya diğer yetkili birimlerin sahip olduğu inceleme ve diğer yetkilere dayanarak, o ülkede bu tür bilgileri elde etmeleri veya bilgilere ulaşmaları.

Bu mekanizmalar büyük oranda tamamlayıcı olup, ülkeler bunlardan oluşan bir kombinasyonu kullanmayı faydalı bulabilirler.

[Ülkeler, özellikle farklı kategorideki tüzel kişiliklerin (ya da kuruluşların) yasadışı amaçlarla kullanılmalarının istismar edilmemesine dayanan farklı önlemleri uygulamayı dikkate almalıdır.]

Ülkelerin yetkili otoritelerinin gerekli bilgiyi elde etmek için tam yetkileri bulunmalıdır.

Hangi mekanizma uygulanırsa uygulansın (a) yetkili makamların, hak sahipliği ve denetim bilgilerine zamanında erişebilmesi veya

elde edebilmesi, (b) bilginin yeterli ve doğru olması, (c) yetkili makamların diğer yetkili makamlarla yerel veya uluslararası platformda bu bilgileri paylaşabilmesi önem arz etmektedir.

34.2. Yetkili makamların, tüzel kişilerin hak sahiplerine ve denetimlerine, ve özellikle de kayyımlık kurumuna para yatıran kişiye, aracılığıyapana ve gerçek hak sahibine dair yeterli, doğru bilgiye zamanında erişebilme veya elde edebilme yetkisi olmalıdır.

Ek Unsurlar

34.3 . Müşteri kimlik bilgilerini daha kolay doğrulamalarını sağlamak için, mali kuruluşların hak sahibi ve denetim bilgilerine erişimini kolaylaştıracak önlemler yürürlükte mi?

D. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ