Özkaynaklara İlişkin İlkeler

1- işletme sahip veya ortaklarının sahip ve ortak sıfatıyla işletme varlıkları üzerindeki hakları özkaynaklar grubunu oluşturur.

2- İşletmenin ödenmiş sermayesi bilançonun kapsamı içinde tek bir kalem olarak gösterilir.

3- İşletmenin hissedarları tarafından yatırılan sermayenin devam ettirilmesi gerekir.

4- Özkaynakların bilançoda net olarak gösterilmesi için geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı özkaynaklar grubunda indirim kalemleri olarak yer alır.

5- Özkaynaklar ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıl karları (zararları) ve dönem net karı (zararı) ndan oluşur.

8.3. Finansal Tablo Dipnotları 8.3.1. Bilanço Dipnotları

1. Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan ortaklıklarda kayıtlı sermaye tavanı...TL.

2. Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile genel müdür genel kordinatör, genel müdür yardımcıları ve genel sekreter gibi üst yöneticilere:

a) Cari dönemde verilen her çeşit avans ve borcun toplam tutarı... TL.

b) Cari dönem sonundaki avans veya borcun bakiyesi... TL.

3. Aktif değerlerin toplam sigorta tutarı ... TL.

4. Alacaklar için alınmış ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı... TL.

5. Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı... TL.

6. Pasifte yer almayan taahhütlerin toplam tutarı ... TL.

7. Kasa ve bankalardaki döviz mevcutları ... TL 8. Yurt dışından alacaklar (avanslar dahil):

9. Yurt dışına borçlar (avanslar dahil):

10. Tedavüldeki tahvil ve fınansman bonolarından banka garantili olanların tutarı... TL.

11. Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indiriminin toplam tutarı... TL.

12. Tedavüldeki tahvillerden hisse senedine dönüştürülebilir niteliktekilerin tutarı... TL.

13. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dökümü:

14. Cari dönemde ihraç edilmiş hisse senedi tutarı... TL.

15. İşletme sahibinin veya sermayesenin % 10 ve daha fazlasına sahip ortakların: Adı Pay Oranı Pay Tutarı

16. Sermayesinin % 10 ve daha fazlasına sahip olunan iştirakler ile müessese ve bağlı ortaklıkların: Adı Pay Oranı Top. Sermayesi Son Dönem Kârı

17. Stok degerleme yöntemi

a) Cari dönemde uygulanan yöntem...

b) Önceki dönemde uygulanan yöntem...

c) Varsa, cari dönemdeki yöntem degişikliğinin stoklarda meydana getirdigi artış (+) veya azalış tutarı (-)

18. Cari dönemdeki maddi duran varlık hareketleri

a) Satın alınan, imal veya inşa edilen maddi duran varlıkların maliyetleri ...TL.

b) Elden çıkarılan veya hurdaya ayrılan maddi duran varlıkların maliyeti...TL.

c) Cari dönemde ortaya çıkan yeniden değerleme artışları...TL.

- Varlık maliyetlerinde (+)... TL.

- Birikmiş amortismanlarda (-) ... TL.

19. Ana kuruluş bağlı ortaklık ve iştiraklerin ticari alacak ve borçlar içindeki payları Ticari Alacak Ticari Borç

1- Ana kuruluş ... ...

2- Baglı Ortaklık ... ...

3- İştirakler ... ...

20. Cari dönemdeki ortalama toplam personel sayısı ...

21. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklamayı gerektiren hususlara ilişkin bilgi 22. Belli bir döneme sahip olan, ancak tutarları tahmin edilemeyen şarta bağlı zararlar ile her türlü şarta bağlı kazançlara ilişkin bilgi

23. İşletmenin gayrisafı kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan muhasebe tahminlerinde degişikliklere ilişkin bilgi ve bunIarın parasal etkileri.

24. Bankalardaki mevduatın bloke olanına ilişkin tutarlar ...TL.

25.Menkul kıymetler ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde yer alıp işletmenin ortakları, iştirakleri ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılmış bulunan menkul kıymet tutarları ve bunları çıkaran ortaklıklar ... TL.

26. İştirakler ve bağlı ortaklıklarda içsel kaynaklardan yapılan sermaye artırımı nedeniyle elde edilen bedelsiz hisse sanedi tutarları...TL.

27. Kısa ve uzun vadeli kredilerle ilgili olarak alınan kredilerin ve çıkarılmış menkul kıymetlerin (katılma intifa senedi dahil) kredi ve menkul kıymet türleri itibarıyla tahakkuk etmemiş gelecek döneme ilişkin faiz borçları tutarları...TL.

28. Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen garanti, taahhüt, kefalet, aval, ciro gibi yükümlülüklerin tutarı...TL.

29. Mali tabloları önemli ölçüde etkileyen ya da mali tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar.

30. Bilançonun onaylanarak kesinleştiği tarih: .../.../...

8.3.2. Gelir Tablosu Dipnotları

1. Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme payları... TL.

a) Amortisman giderleri... TL.

aa) Normal amortisman gideri... TL.

bb) Yeniden değerlemeden doğan amortisman giderleri... TL.

b) İtfa ve tükenme payları... ... TL.

2. Dönemin karşılık giderleri... TL.

3. Dönemin tüm finansman giderleri... TL.

a) Üretim maliyetine verilenler ... .... TL.

b) Sabit varlıkların maliyetine verilenler... TL.

c) Doğrudan gider yazılanlar ... TL.

4. Dönemin finansman giderlerinden ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, baglı ortaklık ve iştiraklerle ilgili kısmın tutarı (Toplam

tutar içindeki payları % 20'yi aşanlar ayrıca gösterilecektir) ... TL.

5. Ana kuruluş, ana orfaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklere yapılan satışlar (Toplam tutar içindeki payları % 20'yi

aşanlar ayrıca gösterilecektir) ... TL.

6. Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerden alınan ve bunlara ödenen faiz, kira ve benzerleri (Toplam tutar içindeki

payları % 20'yi aşanlar ayrıca gösterilecektir) ... TL.

7. Yönetim kurulu başkanı ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları gibi üst yöneticilere cari dönemde saglanan

ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı ... TL.

8. Amortisman hesaplama yöntemleri ile bu yöntemlerde yapılan değişikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana getirdiği

artış (+) veya azalış (-)... TL.

9. Stok maliyeti hesaplama sistemleri (safha ve sipariş maliyeti gibi) ve yöntemleri (ağırlıklı ortalama maliyet, ilk giren ilk çıkar,

hareketli ortalama maliyet gibi.)

10.Varsa, tamamen veya kısmen fıili stok sayımı yapılamamasının

gerekçeleri ...TL.

11.Yurtiçi ve yurt dışı satışlar hesap kalemi içinde yer alan yan ürün, hurda, döküntü gibi maddelerin satışları ile hizmet satışlarının

ayrı ayrı toplamlarının brüt satışların yüzde yirmisini aşması halinde bu

madde ve hizmetlere ilişkin tutarları ... TL.

12.Önceki döneme ilişkin gelir ve giderler ile önceki döneme ait gider

ve zararların tutarlarını ve kaynaklarını gösteren acıklayıcı not ... TL 13.Adi ve imtiyazlı hisse senetleri için ayrı ayrı gösterilmek koşuluyla,

hisse başına kâr ve kâr payı oranları ...TL 8.4. Finansal Tablo Seti

Bir finansal tablo seti normal olarak bilanço, gelir tablosu, nakit akış tablosu, özkaynaklar değişim tablosu, kar dağıtım tablosu, dipnotlar ile finansal tabloların ayrılmaz bir parçası olan açıklama kısımlarını içerir. Finansal tablo seti, finansal tablolara ek olan tamamlayıcı listeleri, bazı bilgileri içeren ya da bazı bilgilerin elde edilmesine yarayan tabloları ve finansal tablolarla birlikte dikkate alınması gereken diğer tabloları da içerebilir.

8.5. Finansal Tabloların Amacı

Finansal tabloların amacı, çeşitli kullanıcıların ekonomik kararlar verirken faydalanmaları için işletmenin finansal durumu, performansı(faaliyet sonuçları) ve finansal durumundaki değişiklikler hakkında bilgi sağlamaktır.

Bu amaç için hazırlanan finansal tablolar kullanıcıların büyük bir kısmının ortak ihtiyaçlarını karşılar. Ancak finansal tablolar çoğunlukla geçmişteki işlemlerin etkisini gösterir ve genellikle finansal olmayan bilgileri içermezler, bu nedenlerle kullanıcıların ekonomik kararlar alırken ihtiyaç duyacağı bilgilerin tamamını sağlamazlar.

Finansal tablolar aynı zamanda yönetimin idaresinin sonuçlarını veya yönetimin idaresine verilen kaynakları kullanımının hesabını gösterir. Şirket sahipleri adına hareket eden yönetimin yeterliliğini ve hesaplarını gözden geçirmek isteyen kullanıcılar bu değerlendirmelere dayanarak ekonomik kararlar verebilirler.

8.6. Finansal Tablo Kullanıcıları ve Kullanıcıların Bilgi İhtiyacı

a) Yatırımcılar: Sermayeyi sağlayarak sermaye riskini üstlenenler ve onların fikir danıştığı kimseler yatırımların taşıdığı risklerle ve yatırımın getirisi ile ilgilenirler. Yatırımcıların satın alma, elde tutma veya satma kararlarını vermelerine yardımcı olacak bilgilere ihtiyaçları vardır. Bir işletmenin ortakları aynı zamanda bu işletmenin kendilerine kar payı ödeme gücünü anlamalarını sağlayacak bilgilere de ihtiyaç duyarlar.

b) Çalışanlar: Çalışanlar ve onları temsil eden gruplar işverenlerinin devamlılığı ve karlılığı ile ilgili bilgilere ihtiyaç duyarlar. Bunlar aynı zamanda çalıştıkları işletmenin kendilerine ücretlerini, emekli olmaları halinde emeklilikle ilgili yükümlülüklerini ödeme kabiliyetini ve işletmenin iş sağlama imkanlarını anlamalarına sağlayacak bilgilerle de ilgilenirler.

c) Borç verenler: Borç verenler verdikleri borçları ve borçlara ait faizleri zamanı geldiğinde tahsil edebilme imkanlarını belirlemek için bilgiye ihtiyaç duyarlar.

d) Satıcılar ve diğer ticari tedarikçiler: Satıcılar ve diğer ticari tedarikçiler işletmenin kendilerine olan borçlarını zamanı geldiğinde ödeme gücünü belirlemelerini sağlayacak bilgilerle ilgilenirler. Ticari kreditörler, kendileri için önemli bir müşteri olmaması nedeniyle bir işletmenin devamlılığına ihtiyaç duymuyorlarsa, finansal borç verenlere nazaran bir işletmenin kısa vadedeki performansı ile daha çok ilgilenirler.

e) Müşteriler: Müşteriler, özellikle uzun süredir iş yaptıkları ve kendi işleri için devamlılığına ihtiyaç duydukları işletmenin devamlılığına ilişkin bilgilerle ilgilenirler.

f) Hükümetler ve kamu işletmeleri: Hükümetler ve kamu işletmeleri kaynakların tahsisi ile ilgilidirler. Dolayısıyla bunlar işletmenin faaliyetleri ile ilgilenirler. İşletmenin faaliyetlerine ilişkin yasal düzenleme yapmak, vergi politikasını belirlemek, ulusal gelir ve diğer istatistiki hesapları yapmak için de bilgi gereksinimi vardır.

g) Kamu: Bir işletme genel olarak kamu diye adlandırılan toplumu etkileyebilecek birçok şey yapabilir. Örneğin, bir işletme bulunduğu bölgenin ekonomik yaşamına o bölge insanlarını çalıştırmak ve bölgesel satıcılardan mal veya hizmet almak gibi birçok şekilde katkı yapabilir. Finansal tablolar işletmenin başarıları ile ilgili geçmişteki trendler, en son gelişmeler ve işletmenin faaliyet konuları hakkında bilgi sunarak kamuya yardımcı olabilir.

8.7.Finansal Taahhütlerinin Yerine Getirilebilme Olasılığı

Bir işletmenin finansal durumu, kontrol ettiği ekonomik kaynaklardan, finansal yapısından, likit kıymetlerinden, finansal durumunun güçlülüğünden ve içinde bulunduğu koşullardaki değişime ayak uydurma kapasitesinden etkilenir. İşletme tarafından kontrol edilen ekonomik kaynaklara ilişkin bilgiler ve bu kaynakların geçmişteki kullanımına ilişkin veriler işletmenin gelecekteki nakit ve nakit benzeri kaynakları yaratma olanaklarını tahmin etmek için yardımcı olabilir. Finansal yapı hakkındaki bilgiler ilerideki borçlanma ihtiyaçlarının tahmin edilmesinde ve gelecekteki kar ve nakit akışlarının işletme ile ilişkileri olanlar arasında nasıl dağıtılacağının tahmininde kullanılabilir; işletmenin ilave finansman sağlamasında ne kadar başarılı olabileceğinin öngörülmesini de sağlayabilir. Likidite ve borç ödeme gücü hakkındaki bilgiler işletmenin finansal taahhütlerinin vadeleri geldiğinde yerine getirilme olasılığının tahmin edilmesinde kullanılır. Likidite yakın gelecekteki, o tarihe kadar olan dönemde ödenmesi gereken finansal taahhütlerden sonra elde kalacak olan nakit tutarını ifade eder. Borç ödeme gücü uzun dönemde vadesi gelen finansal taahhütler yerine getirildikten sonra geriye kalan nakit imkanları anlamına gelir.

8.8. Muhasebenin Varsayımları

a) Tahakkuk Esası

Kendilerinden beklenen amaca cevap vermek için, finansal tablolar muhasebenin tahakkuk esasına göre hazırlanırlar. Bu esasa göre, işlemlerin ve diğer olayların etkisi, nakit veya nakit benzerleri alındığında veya ödendiğinde değil, bu işlem ve olaylar olduğu zaman tahakkuk ettirilir ve ilgili oldukları dönemin muhasebe kayıtlarına kaydedilerek o dönemin finansal tablolarında raporlanırlar. Tahakkuk esasına göre hazırlanan finansal tablolar, kullanıcıları, sadece geçmişteki nakit tahsilatlar ve nakit ödemelerle sonuçlanan işlemler hakkında değil gelecekte nakit ödemesi gerektirecek mevcut yükümlülükler ve gelecekte nakde dönüşecek mevcut kaynaklar hakkında da bilgilendirir.

Böylece, söz konusu finansal tablolar geçmişte olan işlemlerle ve olaylarla ilgili bilgiler vermek suretiyle kullanıcılara ekonomik kararlar verirken en çok yararlanacakları türden bilgiler sunarlar.

b) İşletmenin Sürekliliği

Finansal tablolar normal olarak işletmenin devamlılığı ve öngörülebilir bir gelecekte de faaliyetlerini sürdüreceği varsayımına dayanılarak hazırlanırlar. Böylece, işletmenin ne tasfiyeye niyetinin ne de ihtiyacının olduğu, faaliyet hacminin de önemli bir ölçüde azalmayacağı varsayılır. Eğer böyle bir niyet ve ihtiyaç varsa finansal tablolar farklı bir gerekçe ile hazırlanmalı ve bu gerekçe açıklanmalıdır.

8.9. Finansal Tabloların Niteliksel Özellikleri

Finansal tabloların niteliksel özellikler taşıması finansal tablolarda yer alan bilgilerin kullanıcıların işine yaraması anlamına gelir. Dört tane niteliksel özellik; anlaşılabilirlik, ihtiyaca uygunluk, güvenirlilik ve karşılaştırılabilirliktir.

a) Anlaşılabilirlik

Finansal tablolarda yer alan bilgilerin taşıması gereken önemli bir özellik kullanıcılar tarafından tam olarak anlaşılabilir olmalarıdır. Bu konuda, kullanıcıların işletmenin iş kolu ve ekonomik faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olduğu, muhasebeden anladığı, bilgileri de makul seviyede bir dikkatle incelediği varsayılır. Ancak, karmaşık konularla ilgili olup kullanıcıların ekonomik karar verirlerken yararlanabilecekleri ve finansal tablolarda yer verilmesi gereken bilgiler, sadece bazı kullanıcılar için anlaşılması güç olacağı gerekçesi ile finansal tablolardan da dışlanmamalıdır.

b) İhtiyaca Uygunluk

Bilginin faydalı olabilmesi için kullanıcıların karar vermeleri sırasındaki ihtiyaçlarına uygun olması gerekir. Eğer kullanıcıların ekonomik kararlarını geçmişteki, bugünkü ve gelecekteki olayları değerlendirmelerine yardımcı olmak ya da geçmişteki olayları algılamalarını teyit etmek veya düzeltmek suretiyle etkiliyorsa, bilgi, uygunluk kalitesini taşır.

c) Güvenilirlik

Faydalı olması için bilginin güvenilir de olması gerekir. Bilgi önemli hatalar içermiyorsa, önyargılı değilse ve belli bir konuyu makul bir şekilde açıklamış olduğu kabul edildiği ya da açıklamış olduğu beklendiği için kullanıcılar tarafından bu bilgiye dayanılacaksa bilginin güvenilirlik özelliği vardır.

d) Karşılaştırılabilirlik

Kullanıcıların bir işletmenin belli bir zaman içerisinde finansal durumundaki ve faaliyetlerindeki değişmeleri takip edebilmeleri için işletmenin finansal tablolarını karşılaştırma imkanları olmalıdır. Kullanıcıların aynı zamanda bu işletme ile başka bir işletmeyi de karşılaştırabilmek suretiyle bunların kendilerine özgü finansal durumlarını, faaliyet sonuçlarını ve finansal durumlarındaki değişimleri değerlendirebilme imkanına sahip olması gerekir.

Böylece, benzer işlemlerin ve diğer olayların finansal etkilerinin hem bu işletmede hem de diğer işletmelerde nasıl ölçümlendiği ve gösterildiği zaman içerisinde, istikrarlı bir şekilde takip edilebilir.

8.10. Finansal Tabloların Unsurları

Finansal tablolar, işlemlerin ve diğer olayların finansal etkilerini, bunları ekonomik karakterlerine göre geniş gruplar içinde sınıflandırarak gösterirler. Bu geniş gruplar finansal tabloların unsurları olarak tanımlanır. Finansal durumun ölçümlemesi ile doğrudan ilgili unsurlar bilançoda varlıklar, yabancı kaynaklar (borçlar) ve özkaynaklar olarak yer alır. Gelir tablosundaki faaliyet sonuçlarının ölçümlemesi ile doğrudan doğruya ilgili unsurlar ise gelirler ve giderlerdir. Finansal durumdaki değişim tablosunun unsurları ise gelir tablosunun unsurlarını ve bilanço unsurlarındaki değişiklikleri yansıtır. Bu açıklamalarda Kavramsal Çerçeveye özgü olmak üzere yukarıdakilerin dışında herhangi bir unsur tanımlanmamaktadır

• Cari Oran : Dönen varlık / K.V.Y.K. : 1.5 - 2 : Kısa vadeli borç ödeme gücü, likidite gücü ve NÇS hakkında bilgi verir.

• Nakit Oran : Hazır Değ. + Menk. Kıym. / K.V.Y.K. : 0.20 Nakit gücü ve acil nakit ihtiyacını karşılama gücü

• Asit-Test : Dönen Varlık – Stok / K.V.Y.K. : 1 Stok satmadan kısa vadeli borçların karşılanma gücü

• Stok bağımlılık oranı : K.V.Y.K. – ( Haz.değ. + Menk.Kıym.) / Stoklar : Kısa vadeli borçlan karşılanabilmesi için ne kadar stok satılmalı?

• Faiz Karşılama oranı : Faiz ve Vergi Önc.kar/Faiz Gid. : Faiz giderlerini karşılayabilme gücü (yüksekse finansal güç iyidir)

Stok Devir Hızı: SMMM/Ort.Stok Maliyet yoksa: Net satış/Ort stok Ortalama : (Dönem başı + Dönemsonu) / 2

Süre : 360 / Devir hızı

Not: Biliniyorsa Alacak devir hızında kredili satışlar, borç devir hızında ise kredili alışlar kullanılır.

Not: Borç devir hızı hariç tüm devir hızlarının yüksek sürelerinin düşük olması istenilir.

Yorumlarken faaliyetlerdeki verimlilikten söz edilir.

Ort.Etkinlik Süresi: Stok Erit. Sür. + Alacak Tah. Süresi 3. KARLILIK ORANLARI

• Finansman Oranı: Özkaynak / Yabancı kaynak : 1

• Borçlanma Katsayısı: Yabancı kaynak / Özkaynak: 1

• Duran Varlık / Özkaynak : 1

• Duran Varlık / Devamlı (Sürekli) Sermaye (U.V.Y.K. + ÖZKAYNAK) : 1

• Otofinansman Oranı: (Kar Yedekleri – Birikmiş “Geçmiş Yıl” Zararları) / Ödenmiş sermaye