Özel Efekt Yapım Aşamaları

Özel efektler büyüleyen, ilgiyi arttıran ve seyircisinin dikkatinden kaçan sihirli görüntülerdir. En iyi görsel efekt, seyirciyi izlediklerinin tamamen doğal olduğuna inandırandır. Uzay gemisi, ateş püskürten bir ejderha, patlayan bir gezegen vb. akılda kalıcı özel efektlerdir. Tek bir görüntü dikkatlice uğraşılmış ve ustaca yaratılmış düzinelerce daha küçük görselliklerle takviye edilir. Sonuç, filmde gerçekliğin ikna edici bir yanılsamasıdır.

“Görsel efektler, beyaz perdede tamamen açılmış olarak görülmezler. Seyircinin gördüğü görüntüler önce senaryo yazarının ya da yönetmenin hayal gücündeki fikirler olarak ortaya çıkar. Fikirler kâğıt üzerindeki basit kelimelere, senaryoya dökülür. Kelime-resimlerin senaryosu bir filmin bütün prodüksiyon

53_{“The case of production of special visual effects using digital technology should also be} understood in such a view. It is not only the mere developments in digital technology that make computer visual effects readily applicable to cinema. When we look at production processes of computer effects in most blockbuster films, we see that the specialized production-houses in computer effects developed project-based software and even hardware. There is intentional research and development for computer effects specific to a film.” a.g.e, s:12.

aşamalarını birbirine bağlayan ortak bir bağdır. Özel efekt işinde senaryo binlerce dolar yanlış yönlendirilmiş bir çabada heba olmadan neye ihtiyaç duyulduğunu belirlemek için önemlidir. Okuyucunun senaryonun işlevini anlamasına yardımcı olmak için bu bölüm iki temel senaryo formatını ve storyboard adı verilen ilgili görsel senaryo şeklini anlatmaktadır.” 54

2.2.1.1 Senaryo

Gerçekleştirilmesi düşünülen film projesinin en önemli ve temel kısmı senaryo aşamasıdır. Senaryonun temelini, aktarılmak istenen fikir oluşturur. Öncelikle bu fikir ile ilgili olarak bir araştırma evresi tamamlanır. Bu araştırma sürecinden sonra fikirden ortaya çıkan hikâyenin kâğıda aktarılması aşamasına gelinir. Senaryo aşaması tüm filmin en küçük ayrıntısına kadar aktarıldığı bölümdür. Hem yapım öncesi hem de yapım sırasında eklemeler ve çıkarımlar yapılabilecek bir tarzda hazırlanır.

“Bir senaryo film mekânlarının, hikâyedeki olayların, diyalogların ve görsel efektlerin yazılı tanımlarını içerir. Karakterlerin ve dramatik yapının ana hatlarını çizer. İyi yazılmış bir senaryoda süratli okumaya ve sonradan ekleme yapmaya imkân tanıyan özel bir yazım formatı kullanılır. Dil tarzı genelde kısa, neredeyse telgraf gibidir. Bir romanın tümü ile yerleşmiş düz yazısının aksine, senaryolar amaçları gereği pek çok şeyi okuyucunun hayal gücüne bırakır. Form, yönetmene, kameramanlara ve prodüksiyon teknisyenlerine yol göstermek amaçlı bir takım genel talimat görevi görmek olan işlevi takip eder. Senaryo filmin görüntü ve seslerinin inşaatı için detaylı bir projedir.”55

54_{“Visual effects do not appear full-blown on the silver screen. The images the audience sees} began as ideas in the imagination of the film writer or director. The ideas are transformed into simple words on paper, the script. Also known as a screenplay, the script of word- pictures is the common link to all the production stages of a film. In special effects work the script is essential to clarify what is required before thousands of dollars are wasted in misguided effort. To help the reader understand the script's role, this chapter presents the two basic script formats and the related form of visual script called the storyboard.” IMES, Jack, Special Visual Effects, New York, Van Nostrand Reinhold Company, 1984, s:1. 55_{“A script contains the written descriptions of the film locations, story action, dialogue, and} visual effects. It outlines the characters and dramatic structure. A well-written script uses a peculiar writing format to permit swift reading and later additions. The language style is often spare, nearly telegraphic. Unlike a novel’s full-bodied prose, scripts intentionally leave plenty

Senaryo aşaması tamamlandıktan sonra yapım ekibi tarafından film öncesi son teknik düzenlemeler yapılır. Bu teknik düzenlemeler film boyunca karşılaşılabilecek tüm aksaklıklar hesaba katılarak, alınacak önlemler ile tamamlanır. Senaryo sürecinin son aşaması olarak storyboard çizimleri gelir. Hikâyenin ve teknik anlatım için en önemli kısımdır.

2.2.1.2 Storyboard

Bir senaryoda çekimler okuyucunun aklında güçlü bir görüntü yaratmasına yardımcı olan bir metindir. Burada sorun, her bir kişinin, çekimi farklı bir şekilde yorumlamasından kaynaklanmaktadır. Özel efektler gerçek anlamda değil, sadece filmde var olduklarından senaryoyu okuyanın gözünde canlandırması oldukça zor bir yapıdır. Bu yüzden sadece özel efektler için değil, tüm filmin aktarımında sorun yaşamamak için belirli zaman aralıkları esas alınarak çizimler yapılır.

“Herkesin aklında aynı görüntüyü yaratmak için yönetmen ve prodüksiyon çalışanları tarafından bir görsel senaryo yazma şekli kullanılır. Bu özel senaryoya storyboard denir. Bu basitçe yazılmış çekim tanımının filmde nasıl görüneceğini gösteren bir ressam çizimidir. Çekimlerin çizimlerinin tamamı tek bir footluk film bile harcamadan önce filmin önizlemesi görevini görür.”56

Bazen görsel süreklilik de denilen storyboardlar filmin hikâyesindeki bazı özel durumları hem teknik hem de yazınsal planlamada kullanılır. Optik kullanımlar, kamera hareketleri, dramatik görüntüler, dekor ve kostümler. Bununla beraber, işin içine dâhil olan fotoğrafçılık oldukça kolay ve zahmetsiz olduğundan uzun metrajlı filmler için storyboardlara ihtiyaç duyulmaz. to the reader's imagination. The form follows its function, which is to serve as a set of general in-structions to guide the director, actors, cameramen, and production technicians. The script is the blueprint for the construction of the film's images and sound.” a.g.e, s:1 56_{“In order to create the same image in everyone's mind, a form of visual scriptwriting is used} by the director and production personnel. This special script is called a story board. It is simply an artist's drawing of how the written shot description will look on film. An entire series of shot drawings serves to preview the film before a single foot (İngiliz ölçü birimi 1 ft = 12 inç) of film stock is exposed.” a.g.e, s:7.

Storyboardların esas gücü, animasyon filmlerinde ve özel görsel efektlerdedir. Bu tür filmlerdeki belirli görüntüler genellikle dikkatlice tasarlanmalı ve bireysel çekimlerden sorumlu olan çeşitli planlar arasında kapsamlı bir koordinasyon kurulmasında da kullanım açısından verimli bir araçtır.

2.2.2 Özel Efekt Teknikleri