Öneriler - Ortaöğretim 10.Sınıf Öğrencilerinin Basınç Ve Kaldırma Kuvveti Ünitesine Bilişsel Ha

IV. BÖLÜM

5.2. Öneriler

1. Herhangi bir konu ile ilgili hazır bulunuşluk ölçme aracı geliştirecek araştırmacılara, konu seçerken, öğretimin ilk haftasında öğretimine başlanan konuyu seçmemeleri tavsiye edilebilir. Çünkü öğretime başlamadan önce öğretmenlerle ve okul idaresi ile iletişime geçmek ve testi hemen uygulamak hayli zor olmaktadır.

2. Toplam 518 öğrenciye uygulanan Hazır bulunuşluk Testinin Son Halindeki Soruların Ortalama Değerleri nihai testin verilerine bakıldığında (Tablo 8), bazı soruların ortalamalarının düşük olduğu görülmektedir. En düşük ortalamaya sahip soru 0.25 ile 26. sorudur. Bu soruyu 0,38 ortalama ile 4. soru, 0,41 ortalama ile 29. soru, 0,42 ortalama ile 22.

soru, 0,45 ortalama ile 6. soru ve 0,47 ortalama ile 3. ve 27. sorular takip etmektedir. Basınç ve Kaldırma Kuvveti ünitesi ile ilgili hazır bulunuşluk tespiti imkanı bulamayan öğretmenlerin bu sorularla ilgili üst kazanımların öğretiminde, bu durumu dikkate alarak daha titiz davranmaları tavsiye edilebilir.

3. Bu çalışmada geliştirilen hazır bulunuşluk testini öğrencilerine uygulayacak öğretmenler, EK 9’da verilen “Hazır Bulunuşluk Testi Değerlendirme Tablosu”nu kullanarak öğrencilerinin Basınç ve Kaldırma Kuvveti ünitesine bilişsel hazır bulunuşluklarını ölçüp değerlendirerek öğretim planlarını buna göre düzenleyebilirler.

4. Milli Eğitimin amaçları doğrultusunda, her kademedeki her dersin niteliğinin geliştirilmesi ve öğrencilerin öğrenme heves ve isteklerinin artırılıp kalitelerinin yükseltilmesi için, her konu için hazır bulunuşluk ölçekleri geliştirilmeli ve konunun öğretiminden önce ilgili öğretmenler tarafından uygulanıp değerlendirilmeli. Bu sayede; bilişsel giriş davranışları birbirinden farklı olan öğrenciler tespit edilip konunun öğretiminin plan ve programı ona göre düzenlenmeli. Her konu için bilişsel hazır bulunuşluk ölçek çalışmaları, Milli Eğitim Bakanlığının program geliştirme çalışmalarına paralel ve onunla koordineli bir şekilde yürütülmelidir.

5. Araştırmacılar tarafından, öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerinin başarıya etkisi, ilgili konuya tutumuna etkisi, öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerinin okulların çeşidine (fen lisesi, normal lise, meslek lisesi gibi) göre durumu ve buna benzer çok çeşitli araştırmalar yapılabilir.

6. Öğrencilerin hazır bulunuşluk durumları, kavramsal çerçevede belirtilen köşe kapmaca, kutucuklar, evet/hayır kartları, duvar yazıları, yazılı sınav ve testler gibi tekniklerle ortaya çıkarılabilir. Ayrıca, mülakat, soru cevap, tartışma, drama gibi öğretim teknikleri bu iş için geliştirilerek de belirlenebilir.

7. Geliştirilen ölçme aracı hazırlanırken konuya ait kazanımlarından bazıları için ön koşul kazanımların MEB öğretim programlarında yer almadığı görülmüştür. Tezin uygulama sürecinde görüşülen öğretmenlerinde ortak görüşü, ön koşul kazanımlarının eksik olması öğrencilerin hazır bulunuşluğunu olumsuz yönde etkilediği yönündedir. Öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerine etki eden faktörler konulu çalışmalar içerisinde bu konu ele alınabilir.

KAYNAKLAR

Akdağ, M. (2015). Ölçme aracının yapısal nitelikleri

https://www.inonu.edu.tr/uploads/old/5/1328/lcme-aracinin-yapisal-nitelikleri.ppt 15.09.2015 tarihinde erişilmiştir.

Akkoyunlu, B., Altun, A., Soylu, M.Y. (2011).Öğretim tasarımı. Ankara: Maya Akademi Ankara Üniversitesi, (2015). http://www.medicine.ankara.edu.tr/olcme-ve-degerlendirme-

turleri/ 12.06.2015 tarihinde erişilmiştir.

Appleton, K. (1997). Analysis and description of students’ learning during science classes using a constructivistbased model. Journal of Research in Science Teaching, 34(3), 303-318.

Arık, I. A. (1995). Öğrenme psikolojisine giriş, İstanbul: Der Yay

Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D. & Turgut, M.F. (1997). Kimya öğretimi. Ankara: YÖK/DB Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.

Bademci, V. (2006) Tartışmayı Sonlandırmak: Cronbach'ın Alfa Katsayısı, İki Değerli [0,1] Ölçümlenmiş Maddeler İle Kullanılabilir, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, I3,438-446.

Balcı, A. (1995). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Başar, E. (2001). Genel öğretim yöntemleri. Samsun: Kardeşler Ofset

Başaran, İ. E. (1998). Eğitim psikolojisi. (5. Baskı) Ankara: Aydan

Bayrakçeken, S. (2006). Test geliştirme. öğretimde planlama ve değerlendirme.(2.baskı). Ankara: Pegem

Bloom, B. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (2. Baskı). (D. Ali Özçelik, Çev). Ankara: Milli Eğitim Basımevi

Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A theory of knowledge. Journal of Chemical Education, 63(10), 873- 878.

Bodner, G. M. (1990). Why good teaching fails and hard-working students do not always succeed? Spectrum, 28(1), 27-32.

Bruner, J. (1966). Toward a theory of instruction. Cambridge, MA: Harvard University. Bruner, J. S. (1980).Under five in britain. ypsilanti, MI: High/Scope. (Oxford Preschool

Research Project, vol. 1)

Connell, C. M. & Prinz, R. J. (2002). The impact of childcare and parent–child interactions on school readiness and social skills development for low-income African American children. Journal of School Psychology, 40(2), 177-193.

Cronbach, L. J. (1970). Essentials of psychological testing. (3rd edition). New York: Harper & Row.

Cureton,E. Edwart. (1965). Reliability and validity: Basic assumptions and experimental designs. Educational and Psychological Measurement, Vol 25. no:2

Çelikler, D. & Aksan, Z. (2011). Genel kimya I ve genel kimya II derslerini almış fen bilgisi öğretmen adaylarının organik kimya konularındaki hazır bulunuşluk düzeyleri. III. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı (280-289), Girne, KKTC.

Demir, K. (1998). Öğrenime Hazır Oluşluğun İlkokulda Türkçe ve Matematik Derslerindeki Başarı İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

Dımışkı, E. (1999). Orta Öğretim Fen Programlarında Ekoloji ve Çevre Konularının Öğrenci ve Öğretmen Hazır Bulunuşluğu Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

Efe, Ç. (2002). Üniversite 1. sınıf öğrencilerinin hücre bölünmeleri ile ilgili temel ve yan kavramları öğrenmelerinde hazır bulunuşluk düzeylerinin rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Ergün, M. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri, nitel araştırma

http://www.egitim.aku.edu.tr/nitelarastirma.ppt#256,1, 15.09.2015 tarihinde erişilmiştir

Erkan, S. ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94-106.

Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan

Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Kadıoğlu

Göçer, A. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin Türkçe öğretimi bakımından öğretmenlik mesleğine hazır bulunuşluk düzeyleri (Niğde üniversitesi örneği). Çağdaş Eğitim Dergisi, 33(358), 5-13.

Gullo, D. F. & Burton, C. B. (1992). Age of entry, preschool experience, and sex as antecedents of academic readiness in kindergarten. Early Childhood Research Quarterly, 7, 175-186.

Güneş, M. H. & Güneş, T. (2005). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji konusunda hazır bulunuşlukları ve öğrenimleri süresince kazanımları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,6(2), 163-167.

Hand, B. & Treagust, D. F. (1991). Student achievement and science curriculum development using a constructivist framework. School Science and Mathematics, 91(4), 172-176. Harman, G. & Çelikler, D. (2012). Eğitimde hazır bulunuşluğun önemi üzerine bir derleme

çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching 1(3) ISNN: 2146-9199

Hoyt, C. (1941). Test reliability estimated by analysis of variance. Psychometrika, 6, 153-160

Kızılcık, H. (2015) Fizik ve eğitim üzerine notlar

http://www.hskizilcik.com/fizik/egitim/piaget.pdf. Erişim tarihi:15.09.2015 Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık

Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T. & Deniz, G. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı: Sınıf öğretmenleri görüşleri kapsamında bir araştırma, Uludağ Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi XXI (2), 383-402.

Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Kural, M. (2008). Yapılandırmacı yaklaşımın temel aldığı ışığın dalga modeli öğretiminin

öğrencilerin kavramsal değişimler üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir

Lawson, A.E. (1995). Science teaching and the development of thinking. Wadsworth Publishing Company, Belmont

Lin, H. L., Lawrence, F. R. & Gorrell, J. (2003). Kindergarten teachers’ views of children’s readiness for school. Early Childhood Research Quarterly, 18, 225–237.

Magnuson, K. A. & Waldfogel, J. (2005). Early childhood care and education: Effects on ethnic and racial gaps in school readiness. The Future of Children, 15(1), 169-196. Magnuson, K. A., Meyers, M. K., Ruhm, C. J. & Waldfogel, J. (2004). Inequality in

preschool education and school readiness. American Educational Research Journal, 41(1), 115–157.

May, D.C. & Kundert, D.K. (1997). School readiness practıces and children at-risk: examining the issues. Psychology in the Schools, 34(2), 73-84.

Mehrens, W.A. & Lehmann, I.J. (1991).Measurement and evaluation in education and psychology. (Fourth Edition), New York

Öcal, İ. Ü. (2011). İlköğretim 6. sınıf matematik dersi sayılar öğrenme alanı için bilişsel hazırbulunuşluk testinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

Önal, A. (2009). 9. Sınıf Öğrencilerinin Fizik Dersindeki Bilişsel Hazırbulunuşluk Düzeylerini Belirleyecek Ölçme Aracı Geliştirme. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Öncü, H. (1999). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. 8. Ankara: ÖSYM Özçelik, D. A. (1997). Test hazırlama kılavuzu, (3. Baskı). Ankara: Pegem Özçelik, D. A. (1998). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM

Özçifçi S. (2012). Orta öğretim 9. sınıf öğrencilerinin elektrik ve manyetizma ünitesine hazır bulunuşluk düzeylerini tespit edecek ölçme aracı geliştirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

Özgüven, İ. E. (1994) Psikolojik testler. Ankara: Nobel

Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (Constructivist) öğrenme”, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 1303-6521.

Piotrkowski, C.S., Botsko, M. & Matthews, E. (2000). Parents’ and teachers’ beliefs about children’s school readiness in a high-need community. Early Childhood Research Quarterly, 15(4), 537–558.

Reio, T.G., Jr. & Davis, W. (2005). Age and gender differences in self-directed learning readiness: A developmental perspective. International Journal of Self-Directed Learning, 2(1), 40-49.

Rimm-Kaufman, S. (2004). School transition and school readiness: An outcome of early childhood development. Encyclopedia on Early Childhood Development, 1-7. 09.04.2011 tarihinde http://www.childencyclopedia.com/documents/Rimm- KaufmanANGxp.pdf adresinden alınmıştır.

Senemoğlu, N. (1998). Gelişim öğrenme ve öğretim, s.42 Ankara: Özsen. Senemoğlu, N. (2001). Gelişim öğrenme ve öğretim Ankara: Yargı

Süer, S. (2010). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Coğrafi Kavramlar Bakımından Öğrencilerin Hazır Bulunuşluk Düzeyleri ve Bu Kavramların Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

Talay, H, H. (2008). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi Ve Atatürkçülük Dersindeki Atatürkçülükle İlgili Konulara Hazır Bulunuşluk Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul

Taşdemir, M. (2003). Eğitimde planlama ve değerlendirme. (2.Basım). Ankara: Ocak

Tekin, H. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. (18. Baskı). Ankara: Yargı Temel, A. (2010) Eğitimde ölçme ve değerlendirme, Maltepe Üniversitesi Topses, G. (2003). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Ankara: Nobel

Tuna, A. ve Kaçar, A. (2005). İlköğretim matematik öğretmenliği programına başlayan öğrencilerin lise 2 matematik konularındaki hazır bulunuşluk düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 117-128.

Turgut, F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Yargı Matbaası. Turgut, M. F., Baker, D., Cunningham, R.& Piburn, M. (1997). İlköğretim fen öğretimi.

YÖK/DB Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları, Ankara

Turgut, M.F. ve Baykul, Y. (1992) Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM

Unutkan, P. Ö. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 243-254.

Ülgen, G.(1997). Eğitim psikolojisi. (3.Baskı). Ankara: Alkım

Ünal, M. & Özdemir, M. Ç. (2008). Eğitim fakültelerinde ortak ders olarak okutulan yabancı dil derslerinde öğrencilerin bilişsel hazır bulunuşluk düzeylerinin akademik başarıya etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 13-22.

Ünal, M. (2005). Eğitim fakültelerinde ortak ders olarak okutulan yabancı dil derslerinde öğrencilerin bilişsel hazır bulunuşluk düzeylerinin akademik başarıya etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

Worthen, B. R., White, K. R., Fan, X. & Sudweeks, R. R. (1999). Measurement and assessment in schools. (Second Edition). New York: Addison Wesley Longman.

Yangın, B. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki altı yaş çocuklarının yazmayı öğrenmeye hazır bulunuşluk durumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 294-305.

Yangın, B. (2009). The relationship between readiness and reading and writing performances. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 316-326.

Yazıcı, Z. (2002). Okul öncesi eğitimin okul olgunluğu üzerine etkisinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 155-156. 09.04.2011 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/155- 156/yazici.htm adresinden alınmıştır.

Yenilmez, K. & Kakmacı, Ö. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin matematikteki hazır bulunuşluk düzeyi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 529-542.

Yüksel, A. (2004). Farklılaştırılmış öğretim stratejileri. Eğitimde Yeni Örnekler Konferansında sunulmuş bildiri, Sabancı Üniversitesi.

EK-1 MEB Ortaöğretim 10. Sınıf Fizik Dersi Basınç ve Kaldırma Kuvveti Ünitesi Kazanımları

1. ÜNİTE: BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR

1.1.1. Katılarda ve durgun sıvılarda basınç kavramını açıklar, basıncı etkileyen değişkenleri analiz eder.

a. Öğrencilerin basınç kavramının uygulama alanlarına örnekler vererek açıklamaları sağlanır.

b. Öğrencilerin günlük hayat örnekleri üzerinden basıncın hayatımıza etkilerini tartışmaları sağlanır.

c. Katı, sıvı ve gaz basınçları arasındaki farklar vurgulanır.

ç. Öğrencilerin deney yaparak ve simülasyonlar kullanarak basıncı etkileyen değişkenleri analiz etmeleri sağlanır.

d. Öğrencilerin katı basıncı ve durgun sıvı basıncı ile ilgili hesaplamalar yapmaları sağlanır.

1.1.2. Akışkanlarda akış hızı ile akışkan basıncı arasındaki ilişkiyi keşfeder.

a. Öğrencilerin deneylerden elde edilen verilerden sonuçlar çıkarmaları ve Bernoulli ilkesini açıklamaları sağlanır.

b. Bernoulli ilkesiyle ilgili matematiksel işlemlere girilmez.

c. Öğrencilerin günlük hayatta akışkanların hızının (Bernoulli ilkesi ile açıklanan olayların) yaşatabileceği sorunları ve sağlayabileceği avantajları tartışmaları sağlanır.

ç. Öğrencilerin basınç etkisi ile çalışan ölçme araçlarının (barometre, altimetre, manometre,batimetre) çalışma ilkelerini açıklamaları sağlanır

Bu ünitede öğrencilerin; basınç kavramını yapılandırmaları, katı ve akışkanlar için basıncın bağlı olduğu değişkenleri analiz etmeleri amaçlanmıştır.

Kavramlar/Terimler:  Katılarda basınç

 Bernoulli İlkesi

 Akışkanlarda basınç

Öğrenciler basınç kavramından yola çıkarak gemilerin yüzmesi, uçak ve balonların hareketi, piezo elektrik olayı, karda yürüme olay, araç veya durumları sorgulayabilmeli, tartışabilmeli ve problem durumları ortaya koyarak çözümler üretebilmelidir.

EK-1 DEVAMI

1. ÜNİTE: BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR

1.1.3. Basıncın hal değişimine etkisini analiz eder.

a. Öğrencilerin deneylerden elde edilen verilerden sonuçlar çıkarmalarına fırsat verilir.

b. Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları basıncın hal değişimine etkisi ile ilgili olayları açıklamaları sağlanır.

1.1.4. Durgun akışkanların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetlerini açıklar.

a. Öğrencilerin durgun akışkanlarda kaldırma kuvvetini basınç kavramı ile ilişkilendirerek açıklamaları sağlanır.

b. Öğrencilerin Archimedes ilkesini açıklamaları sağlanır.

c. Öğrencilerin batma, yüzme ve askıda kalma olaylarını, cisme uygulanan kaldırma kuvveti ile ilişkilendirmeleri sağlanır.

ç. Öğrencilerin durgun akışkanların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz etmeleri sağlanır.

d. Öğrencilerin günlük hayattan kaldırma kuvveti ile ilgili problem durumları ortaya koymaları ve çözüm yolları üretmeleri sağlanır.

Su cenderesi, barometre, altimetre, manometre, elektronik tartı gibi günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan olay, araç veya durumları sorgulayabilmeli, tartışabilmeli ve problem durumları ortaya koyarak çözümler üretebilmelidir.

Kavramlar/Terimler  Kaldırma kuvveti

 Arşimet İlkesi

EK-2 MEB İlköğretim 8.Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Kuvvet ve Hareket Ünitesi Kazanımları ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET

ÜNİTE KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR

K UVVE T VE H AR E K E T

1. Sıvıların ve gazların kaldırma kuvveti ile ilgili olarak öğrenciler;

1.1 Bir cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlığını dinamometre ile ölçer ve ölçümlerini kaydeder (BSB-22,23,24, 26,27).

1.2Cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlıklarını karşılaştırır (BSB-6).

1.3 Cismin sıvı içindeki ağırlığının daha az göründüğü sonucunu çıkarır (BSB- 30).

1.4 Sıvı içindeki cisme, sıvı tarafından yukarı yönde bir kuvvet uygulandığını fark eder ve bu kuvveti kaldırma kuvveti olarak tanımlar (BSB-31,21).

1.5 Kaldırma kuvvetinin, cisme aşağı yönde etki eden kuvvetin etkisini

azalttığı sonucuna varır (BSB-30,31).

1.6 Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, cismin batan kısmının hacmi ile ilişkisini araştırır.

1.7 Cisimlerin kütlesini ve hacmini ölçerek yoğunluklarını hesaplar.

1.8 Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, cismin daldırıldığı sıvının yoğunluğu ile ilişkisini araştırır.

1.9 Farklı yoğunluğa sahip sıvıların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetini karşılaştırır ve sonuçları yorumlar. (BSB-20).

 1.1Kaldırma kuvvetinin cisimlerin ağırlıklarına etkisi incelenirken

sıvı içinde batabilen ve sıvı içinde kütlesi değişmeyen cisimler

kullanılmalıdır.

??? Bazı öğrenciler yer çekimi kuvvetinin, sıvı içindeki cisimlere

etki etmediği yanılgısına sahip olabilir.

[!] Sıvı içindeki cismin ağırlığı azalmaz, sadece yukarı yönde

etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığının azalmış gibi görünmesine neden olur.

 1.7 Yoğunluk birimi olarak kg/m3 ve g/cm3 kullanılmalıdır.

 1.7 Katıların ve sıvıların yoğunlukları ile ilgili hesaplamalar

EK-2 DEVAMI

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET

ÜNİTE KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR

KUVV E T VE H AR E KE T

1.10 Bir cismin yoğunluğu ile daldırıldığı sıvının yoğunluğunu karşılaştırarak yüzme ve batma olayları için bir genelleme yapar.

1.11 Denge durumunda, yüzen bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin cismin ağırlığına eşit olduğunu fark eder (BSB-16).

1.12 Batan bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin, cismin ağırlığından daha küçük olduğunu fark eder.

1.13 Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin, cismin yer değiştirdiği sıvının ağırlığına eşit büyüklükte ve yukarı yönde olduğunu keşfeder (BSB-1,16,22,23,24,32).

1.14 Gazların da cisimlere bir kaldırma kuvveti uyguladığını keşfeder.

1.15 Sıvıların ve gazların kaldırma kuvvetinin teknolojideki kullanımına örnekler verir ve bunların günlük hayattaki önemini belirtir (FTTÇ-5, 6, 7, 9, 10, 17, 28, 29, 30, 31, 33, 34, 36; TD-3).

[!] 1.11 Denge durumu, bir cismin sıvı içinde askıda kalması veya cismin bir kısmının sıvı içinde bir kısmınınsa dışarıda kalmasıdır.

???Öğrenciler, yüzen cisimlere etki eden kaldırma kuvvetinin, cisimlerin ağırlıklarından fazla olduğu yanılgısına düşebilir.

1.13Arşimet ilkesi ile ilgili matematiksel bağıntılar verilmemelidir.

EK-2 DEVAMI

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET

ÜNİTE KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR

KUVV E T VE H AR E KE T

2.Basınç ile ilgili olarak öğrenciler;

2.1 Birim yüzeye etki eden dik kuvveti, basınç olarak ifade eder. 2.2 Basınç, kuvvet ve yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklar

2.3 Sıvıların ve gazların, basıncı, her yönde aynı büyüklükte ilettiğini keşfeder (BSB-1,16,22,23,24).

2.4 Basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark eder.

2.5 Sıvıların ve gazların basıncı, her yönde aynı büyüklükte ilettiğini keşfeder.(BSB-1, 16, 22, 23, 24)

2.6 Sıvıların ve gazların, basıncı iletme özelliklerinin teknolojideki kullanım alanlarını araştırır.

2.7 Basıncın, günlük hayattaki önemini açıklar veteknolojideki uygulamalarına örnekler verir

(BSB-32; TD-3).

[!] 2.1Öğrenciler, basınç ile kuvvetin birbirine karıştırılmaması

konusunda uyarılmalıdır.

 2.2 Basınçla ilgili matematiksel bağıntılar verilmemelidir.

EK-3 Kapsam Geçerliği Uzman Görüş Formu Örneği

Sayın Hocalarım, aşağıda görüşlerinize sunulan ölçek adayı sorular ile öğrencilerin 10. sınıf “Basınç ve Kaldırma Kuvveti” ünitesine hazır bulunuşluklarının ölçülmesi amaçlanmaktadır. Sizden istenilen, her soruyu inceleyip sorunun kendisiyle ilgili olan kazanımı yansıtıp yansıtmadığını belirlemenizdir.

Eğer soru kazanımı net olarak yansıtıyor ise “Kazanıma Uygun”, soru konu kapsamında ancak düzenlenmesi ya da değiştirilmesi gerekiyorsa “Kazanıma Uygun Yeniden Düzenlenmeli”, soru kazanımı yansıtmıyorsa “Kazanıma Uygun Değil” seçeneklerini işaretleyiniz. Gerek gördüğünüz düzeltmeleri soru üzerinde yapabilirsiniz. KAZANIMLAR VE SORULAR K aza nım a Uy g un K aza nım a Uy g un Anca k Yeniden Düzenlen meli K aza nım a Uy gun Değ il

Kazanım: Birim yüzeye etki eden dik kuvveti, basınç olarak ifade eder.

Soru:Birim yüzeye etki eden dik kuvvete ……...…. denir.

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ağırlık B) Basınç C) Normal D) Yoğunluk E) Kaldırma kuvveti

Kazanım: Basınç, kuvvet ve yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklar.

Soru:

Taban alanları eşit olan G,2G,3G ağırlıklı X,Y ve Z cisimlerinin bulundukları yüzeye uyguladıkları basınçları sıralayınız?

A) X>Y>Z B) Z>Y>X C) Z>X>Y D) Y>X>Z E) X=Y=Z

Soru:

Katı maddelerin herhangi bir yüzeye yaptığı basınç, temas ettikleri yüzeyin alanı ile ters orantılıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu ilke ile açıklanamaz? A) İğnenin sivri ucunun elimize daha çok batması

B) Karda rahat yürümek için geniş tabanlı ayakkabı giymek C) Kesiciliğin arttırılması için bıçağı bilemek

D) Çivilerin duvara çakılabilmesi için uçlarının sivri olması E) Uçan bir balonun belli bir yüksekliğe ulaştıktan sonra patlaması

EK-4 Hazır Bulunuşluk Ön Deneme Testi ve Cevap Anahtarı

SORULAR

1 Birim yüzeye dik etki eden kuvvete ………. denir.

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ağırlık B) Basınç C) Normal D) Yoğunluk E) Kaldırma Kuvveti

2. Taban alanları eşit olan G,2G,3G ağırlıklı X,Y ve Z cisimlerinin bulundukları yüzeye uyguladıkları basınçları sıralayınız?

A) X>Y>Z B) Z>Y>X C) Z>X>Y D) Y>X>Z E) X=Y=Z

3. Katı maddelerin herhangi bir yüzeye yaptığı basınç, temas ettikleri yüzeyin alanı ile ters

orantılıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu ilke ile açıklanamaz?

A) İğnenin sivri ucunun elimize daha çok batması

B) Karda rahat yürümek için geniş tabanlı ayakkabı giymek

Belgede Ortaöğretim 10.Sınıf Öğrencilerinin Basınç Ve Kaldırma Kuvveti Ünitesine Bilişsel Hazır Bulunuşluk Düzeylerini Tespit Edecek Ölçme Aracı Geliştirilmesi (sayfa 85-130)