BÖLÜM V: SONUÇ
5.3. Öneriler
Çalışma süreci sonunda oluşan gözlemlerimiz ve tespitlerimizin ışığında “Uygulayıcılara ve Araştırmacılara” yönelik tavsiyelerde bulunmamız olağandır. Bu bağlamda;
Uygulayıcılara Yönelik Öneriler:
Bu kapsamda muhatabımız; karar alıcı yetkili kurumlar, okul düzeyinde kurum amirleri ve sahada bu çalışmaları gerçekleştirecek olan öğretmenlerimizdir.
Öncelikle “Görsel Sanatlar” dersine yönelik zaman zaman gözlenen olumsuz algıların değişmesi adına tüm paydaşların (bakanlık, okul müdürlüğü, veli hatta öğretmen) kararlı duruş sergilemeleri ön koşuldur.
Ders saatlerinin yeterli düzeye çıkarılması daha derinlikli ve nitelikli işlerin çıkarılması için; olası yeteneklerin keşfi ve geliştirilmesi için gereklidir.
128
Görsel Sanatlar derslerinin gerek bizim araştırma konumuzun anlamlı şekilde hayat bulması gerekse de sağlıklı işleyişi adına alt yapı eksiklerinin giderilmesi, asgari donanım sağlanması yapılandırılmış derslik tahsisinin gerçekleşmesi şarttır.
Ders programı oluştururken çok yönlü ve isabetli kararlar alabilme adına farklı alanlarda uzman bir komisyonun toplanması ve bizim araştırmamıza konu olan (portre- resim- psikoloji- örtülü mesajlar) başlıkların mutlaka dikkate alınması beklenmektedir.
Hepsinden öte doğrudan uygulayıcı konumunda olan öğretmenler, portre resim çalışmalarına gereken önemi vererek; çocukları daha iyi tanımaya, ifade edebildikleri ve kendileri için çok önemli olan duygularını fark etmeye, gözlemledikleri hassas durumları diğer bileşenlerle ( veli, okul idaresi, rehberlik servisi) paylaşmaya, yine bu çalışmalar esnasında keşfettikleri yetenekli öğrencileri gerekli yönlendirme ve teşviklerde bulunmaları önemlidir.
AraĢtırmacılara yönelik öneriler
Görsel Sanatlar dersi, her ne kadar uygulamalı bir alan olsa da kurumsal yönünün arka planı ve zenginliği dikkate alınmalı ve öne çıkarılmalıdır.
Bizim çalışmamızın temelini oluşturan “Sanat Psikolojisi, resim ve duygular, çocuk psikolojisi, portre resim ve tarihçesi” gibi alanlarda daha derinlikli ve tatmin edici araştırmalara girişilmelidir.
Konuyla ilgili araştırmacılar yapacakları ufuk açıcı çalışmalarla konunun öneminin daha iyi anlaşılmasına kapı aralayarak karar alıcıları, uygulayıcıları ve diğer bileşenleri (portre çalışmalarının kullanımına) teşvik etmelidir.
129
EKLER
Ek-1 :Çoktan Seçmeli BaĢarı Testi Okul :
Ad-Soyad : Sınıf / No :
TEST
1. Aşağıdakilerden hangisi portre resminin tanımıdır? A) Söylenenin tam tersinin kastedildiği hitabet sanatıdır.
B) El yazmalarına metni aydınlatmak amacıyla yerleştirilen açıklayıcı küçük resimlerdir.
C) İnsan yüzünün gerçekçi bir anlayışla betimlendiği resim ya da heykel yapıtıdır. D) Resim ve heykel sanatlarında, yalnızca gerçek varlık ve nesnelere gönderme
yapan betileri kullanan sanat anlayışıdır.
2. Yağlı boya ile portre resmi yapan kişilere ne ad verilir? A) Nakkaş
B) Ressam C) Hattat D) Heykeltıraş
3. Portre çalışması, aşağıda verilen sanat dallarından hangisinde kullanılır? A) Heykel
B) Resim C) Fotoğraf D) Hepsi
4. Portre resminin yapılış amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Kişinin görünüşünü, kişiliğini ve ruh hâlini yansıtmak
B) Modeli tam boy olarak resmetmek C) Toplumsal konulara dikkat çekmek
D) Manzara resimleri ile bir kompozisyon oluşturmak
5. Portre resmini diğer insan resimlerinden ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Modelin bir bütün olarak resmedilmesi
B) Modelin tek başına resmedilmesi
C) Modelin bele kadar olan kısmının resmedilmesi D) Birçok modelin bir arada kullanılması
130
6. Aşağıda verilenlerden hangisi portre resminin özelliklerinden biri değildir?
A) Portre resmi, bir tek resim sanatında değil, değişik sanat dallarında da karşımıza çıkabilmektedir.
B) Portre resimlerinde teknik olarak sadece yağlı boya kullanılmaktadır.
C) Portre resim çalışmaları, cepheden (tam karşıdan), profilden (tam yandan) ya da açılı pozisyonlardan (biraz sağ veya soldan) yapılabilmektedir.
D) Portre resimleri, portresi yapılan kişinin karakterini ve ifadesini veren resimlerdir. 7. Bir sanatçının kendi yüzünü çizdiği resimlere ne denir?
A) Natürmort B) Minyatür C) Peyzaj D) Otoportre
8. Üç boyutlu olarak tasarlanan portreler hangi sanat dalında karşımıza çıkar? A) Resim
B) Heykel C) Grafik D) Fotoğraf
9. “Vollard‟ın Portresi” isimli portre resmi hangi ressamın eseridir? A) Albercht Dürer
B) Rembrandt C) Henri Matisse D) Picasso
10. Bu eser hangi sanat akımına göre yapılmıştır? A) Kübizim
B) Romantizim C) Pop-Art D) Barok
131
Ek-2 : Anket Okul : Adı Soyadı : Sınıf / No :
UYGULAMA DEĞERLENDĠRME ANKETĠ
1- Örnek gösterilen portre resimleri sevdiniz mi?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
2- Örnek gösterilen portre resimleri, portre resim çizmenize kolaylık sağladı mı?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
3- Portre resminin özelliklerini öğrenmek yaptığınız uygulamalara kolaylık sağladı mı?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
4- Portre resim uygulamaları size, kendinizi resimle ifade etme özgürlüğü sağladı mı?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
5- Portre resmine yönelik yapılan bilgilendirmeden önceki yapmış olduğunuz portre resim çalışmaları ile bilgilendirmeden sonra yaptığınız çalışmalar arasında fark var mı?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
6- Yaptığınız portre resim çalışması kendi duygularınızı ve zevklerinizi anlamanıza yardımcı oldu mu?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
7- Boş zamanlarınızda yeni öğrendiğiniz portre resminin özelliklerini kullanarak resim yapmak ister misiniz?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
8- Resim dersinde portre resim çalışmalarına yeterince yer verildiğini düşünüyor musunuz?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
9- Daha önce buna benzer bir çalışma yapmış mıydınız?
132
10- Portre resim çalışması yapmaktan zevk aldınız mı?
◘ Evet ◘ Kısmen ◘ Hayır
11- Gösterilen portre resimlerinden en çok hangisini sevdiniz? ◘ Henri Matisse “Madam Matisse;Yeşil Çizgi”
◘ Oskar Kokoschka "Alma Mahler” ◘ Andy Warhol “Ten Marilyns”
◘ Amedeo Modigliani “Madame Zborowska on a Sofa” ◘ Vincent Van Gogh “Otoportre”
Eklemek istediğiniz başka düşünceleriniz varsa yazabilirsiniz.
……… ……… ……… ……… ……… ………...
133
KAYNAKLAR
Abacı, O. (1997). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Görsel Sanat Eğitimi. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Akbulut, D. (2011). Türk Resminin Öncüleri. İstanbul: Etik.
Akkaya, T. ve Beksaç, E. (1990). Avrupa Resim Sanatı. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat. Akkaya, T. (2008). Çağdaş Dünya Sanatı Ders Notları. İstanbul.
Akkaya, T. (2009). Çağdaş Türk Sanatı Ders Notları. İstanbul. Akkaya, T. (2012). Mitoloji ve İkonografi Ders Notları. İstanbul. Alpöge, G. (1991). Çocuk ve Dil. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Akyol, A. K.(2003). Bilişsel Gelişim, Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Anı Yayınevi. Avcı, İ.(1997). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Resim. Ankara: T.T.K. Basımevi. Baltaş, Z (2001). Bedenin Dili. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Başaran, İ. E.(Tarih yok). Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Birsen Yayınevi. Bazın, G.(1998). Sanat Tarihi. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Beksaç, E. (1995). Avrupa Sanatı'na Giriş. İstanbul: Engin Yayıncılık.
Berger, J. (1999). Görme Biçimleri. Çev: Y. Salman. İstanbul: Metis Yayınları.
Berk, N. ve Gezer, H. (1973). 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Berk, N. ve Turani, A. (1981). Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı
Tarihi, 2, 106-109. İstanbul: Tiglat.
Bulut, E. ve Düzce, S. (2019). Cumhuriyet Dönemi: Türk Eğitim Sistemi İçinde Resim
Sanatı ve Resim Dersleri. İstanbul: Kerasus
Bulut, Ü. (2002). Avrupa Resminde Üslup ve Anlam İlişkisi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat.
Buyurgan, S. (2007). Sanat Eğitimi Ve Öğretimi. Ankara: Pagem A Yayınevi. Cezar, M. ve Edgü, F. (1986). Osman Hamdi Bey. İstanbul: Ada Yayınları. Cömert, B. (1981). Eleştiriye Beş Kala. İstanbul: Ayko.
Constans, C. (1993): "Yeniklasikçilik ve Romantizmin Tohumları", Thema Larousse Cilt 5. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Cüceloğlu, D. (1999). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi. Çağman,F. ve Tanındı, Z.(1984). Portre Resmiler. Ankara: YKY.
Çakaloğlu, H.(2001). Türk Resim Sanatında Otoportre. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
134
Çankırılı, A. (2011). Çocuk Resimlerinin Dili. İstanbul: Zafer Yayınları. Çoker, A. (1996). Cemal Tollu. İstanbul: Galeri B Yayınları.
Demirbulak, A. (2007). Çağdaş Türk Resminde Otoportreler. İstanbul: Beta Yayınevi. Demirel, Ö. (2002). Öğrenme Sanatı. Ankara: Pegem A Yayınları.
Dolmacı, S. (2009). Sanat Tarihinde Tutkularıyla Anarşist Bir Kadın: Mihri Müşfik.
Artist Modern Dergisi. 1, 66-67, İstanbul.
Edgü, F. (1994). Eren Eyüboğlu. İstanbul: Ada.
Edgü, F. (1996). Türk Resminde Otoportre. Milliyet Sanat, 378, 32, İstanbul. Edman, İ. (1991). Sanat ve İnsan Çev.: T. Oğuzkan. İstanbul: MEB Yayınları. Ergüven, M. (1997). Neş’e Erdok. İstanbul: Bilim Sanat Galerisi Yayınları. Ersoy, A. (1998). Günümüz Türk Resim Sanatı. İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
Erten, O., Eyigün, S.ve Yıldırım, Ö. (2010). Suretten Surete Osman Hamdi Bey’den
Günümüze Portre Örnekleri Sergi Kataloğu. İstanbul.
Erzen, J. N. (2001). Nedret Sekban Resim Katoloğu. İstanbul: Evin Sanat Galerisi Yayınları.
Eti, S. (1974). Rönesans Sanatı Tarihi. İstanbul: Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu Yayınları.
Fischer, E. (1974). Sanatın Gerekliliği. Çev. Burç Evrim. İstanbul: Özgür Yayınları. Fischer, E. (Ocak 2003). Sanatın Gerekliliği. Çev.: Cevat Çapan. İstanbul: Payel Yayınevi.
Gel, Y. (1996). Sanat Eğitimi ve Yaratıcılık. İstanbul: Demet Yayıncılık. Giray, K. (1997). Çallı ve Atölyesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Giray, K. (1997). Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat.
Giray, K. (2007). Türk Resim Sanatının Bir Asırlık Öyküsü. Rezan Has Müzesi Kataloğu. İstanbul.
Gogol, N. (1968). Portre. Çev. Cafer Bater. Ankara: Ankara Sanat.
Gombrich, E. (1994). Sanatın Öyküsü. Çev.: Hayrullah Örs, İstanbul: Remzi Kitapevi. Gökaydın, N. (1990). Eğitimde Tasarım Ve Görsel Algı. İstanbul: Sedir Yayınevi. Gökaydın, N. (2002). Temel Sanat Eğitimi. Ankara: M.E.B. Yayınevi.
135
İncirkuş, B. (2014). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Verilen Görsel Sanatlar
Dersindeki Portre Ve Otoportre Çalışmalarının Öğrenciler Üzerindeki Etkileri.
Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans. İstanbul.
İpşiroğlu, N. (2001). Cumhuriyet dönemi Resim Eğitimi. İstanbul: Güldikeni Yayınları. İpşiroğlu, N. (1996). Duyu Algılarının Eğitimi. İstanbul: Demet Yayıncılık.
İpşiroğlu, M.Ş.ve Eyuboğlu, S. (1971). Avrupa Resminde Gerçek Duygusu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
İpşiroğlu, N.ve M.Ş. (1977). Sanatın Tarihi. İstanbul: Cem. İpşiroğlu, N.ve M.Ş. (2009). Sanatta Devrim. İstanbul: Hayalbaz.
İrepoğlu, G. (1986). Feyhaman Duran. İstanbul: Tifdruk Matbaacılık. İskender, K. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. İstanbul: Yem Yayın.
Kandinsky, W. (2009). Sanatta Zihinsellik Üzerine. Çev. Tevfik Turan. İstanbul: Hayalbaz.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel. Kehnemuyi, Z.(2002). Çocuğun Görsel Sanat Eğitimi (YKY), İstanbul. Kırışoğlu, O.T. (2002). Sanatta Eğitim. Ankara: Pegem.
Klee, P. (2011). Modern Sanat Üzerine. Çev. Kaan Çaydamlı. İstanbul: Altıkırkbeş. Koç, E. (2006). Aliye Berger. Rh+ Sanat: Türkiyenin Plastik Sanatlar Dergisi, 26, 46, İstanbul.
Krausse, A.-C. (2005). Resim Sanatının Öyküsü. Çev. Dilek Zaptcıoğlu, İstanbul: Literatür.
Leymarie, J. (1978). Henri Matisse. Çev. Ronald Alley, Milano: Funk&Wagnalls. Lynton, N. (2009). Modern Sanatın Öyküsü. Çev. Cevat Çapan ve Sadi Öziş, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Malchiodi, C.A. (2013). Çocuk Resimlerini Anlamak. Çev. Tülin Yurtbay. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Maslow, A. (2001). İnsan Olmanın Psikolojisi. Çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kuraldışı.
May, R. (1998). Yaratma Cesareti. Çev. Alper Oysal. İstanbul: Metis. Mengüç, A. (2001). Turgut Atalay. İstanbul: Bilim Sanat.
Murray, C. (2009). Yirminci Yüzyılda Sanatı Okuyanlar. Çev. Suğra Öncü. İstanbul: Sel.
136 Özgün, C. (1993). Türkçe Sözlük. İstanbul: Yuva.
Özsezgin, K. (1993). Çağdaş Resmimizin Bir Efsanesi: İbrahim Çallı. Gösteri:
Sanat Edebiyat Dergisi, 156, 43, İstanbul: Ercan Ofset.
Özsezgin, K. (2009). Yorum ve Anlam. İstanbul: Çekirdek Sanat. Özsoy, V. (2005). İlköğretim Sanat Eğitimi ve Yöntemleri. (Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları-3), Ankara.
Öztop, Ş. (2004). Mahmut Cuda‟nın Resim Sanatı. Artist Dergisi, 7, 90, İstanbul.
Pelvanoğlu, B. (2006). Sıradışı Bir Sanatçı Portresi: Hale (Salih) Asaf. Sanat Tarihi
Araştırmaları Dergisi, 1, 158-168, İstanbul.
Peşkersoy, E.ve Yıldırım, O. (2010). İlköğretim Görsel Sanatlar Dersi 1-8.
Sınıflar Öğretmen Kılavuz Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Piaget, J. (2005). Çocuğun Gözüyle Dünya. Çev. İsmail Yerguz. Ankara: Dost.
Read, H. (1960). Sanatın Anlamı. Çev. Güner İnal ve Nuşin Asgari. Ankara: İş Bankası. Read, H. (1981). Sanat ve Toplum. Çev. Selçuk Mülayim. Ankara: Umran Yayınları. Renda, G.ve Erol, T. (1980). Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi. İstanbul: Tiglat Basımevi.
Rona, Z. (1992). Türk Ressamlar Dizisi 1. İstanbul: YKY.
San, İ. (1985). Yaratıcılık Açısından Sanat Eğitimi. Ankara: H.Ü.G.S.F. Yayınları. San, İ. (1977). Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık. Ankara: Türkiye İş Bankası. Sözen, M.ve TANYELİ, U. (2005) Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi
Spence, D. (2000). Van Gogh. Çev. Semih Aydın. İstanbul: Alkım. Spence, D. (2001). Cezanne. Çev. Semih Aydın. İstanbul: Alkım. Spence, D. (2001). Picasso. Çev. Semih Aydın. İstanbul: Alkım. Spence, D. (2001). Rembrandt. Çev. Nimetullah Üner. İstanbul: Alkım.
Şişman, A. (2006). Sanata Ve Sanat Kavramlarına Giriş. İstanbul: Yaz Yayınları. Tanilli, S. (1974). Uygarlık Tarihi Ders Notları, 2, 450. İstanbul.
Tansuğ, S. (1976). Beş Gerçekçi Türk Ressamı. İstanbul: Gelişim.
Tansuğ, S. (1988). Coşkun Bir Gözlemci: Eren Eyüboğlu. Gösteri Sanat Edebiyat
Dergisi, 95, 38-39, İstanbul.
Tansuğ, S. (1994). Türk Resim Kültüründe Portre (19.Yüzyıl). Antik Dekor Dergisi, 27, 133. İstanbul.
137
Tansuğ, S. (1994). Bir Işık Devrimcisi Halil Paşa. Türkiye’de Sanat: Plastik
Sanatlar Dergisi, 13, 44-45. İstanbul.
Tansuğ, S. (1999). Resim Sanatının Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Tekel, U. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi “William HOGARTH”. İstanbul: Yem Yayın.
Toros, T. (2000). İbrahim Çallı. Antik Dekor Dergisi. 58, 101, İstanbul. Toprak, B. (1971). Sanat Tarihi. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevi.
Turani, A. (2004). Türk Resminin Büyük Ustası Mehmet Sami Yetik. Antik Dekor Dergisi, 81, 62. İstanbul.Turani, A. (2004). Dünya Sanat Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Turani, A. (1980). Sanat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Toplum Yayınları.
Üstünipek, M. (2006). Saraylı Bir Ressam: Şeker Ahmet Paşa. Milli Saraylar, Tarih, Kültür, Sanat Mimarlık Dergisi, 3, 77. İstanbul: TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı.
Van Gogh, V. (2006). Theo’ya Mektuplar. Çev. Pınar Kür. İstanbul: Yapı Kredi.
Wölfflin, H. (1990). Sanat Tarihinin Temel Kavramları. Çev. HayrulIah Örs. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yağbasan, E. (2004). Hanedan’dan Bir Ressam Abdülmecid Efendi. İstanbul: YKY
Yalın H.İ.(2003). Öğretim Teknolojileri Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Yalçın, O. (1973). Çocuk Resminin Dili, İlkokulda Resim Dersinin Anlam ve Önemi. İstanbul: Ozan Yayınevi.
Yavuzer, H. (2003). Resimleriyle Çocuk. İstanbul: Remzi Kitapevi. Yavuzer, H. (2003). Okul Çağı Çocuğu. İstanbul: Remzi Kitapevi. Yavuzer, H. (1994). Ana-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitapevi Yavuzer, H. (2002). Çocuk Eğitimi El Kitabı. İstanbul: Remzi Kitapevi Yavuzer, H. (2001). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi
Yeşilyaprak, B. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Pegem A Yayıncılık) Yetkin, S. K. (1947). Estetik. İstanbul: Remzi Kitapevi
Yetkin, S. K. ve Berk, N. (1977). Sanat Dünyamız, 10, 40. İstanbul: Tifdruk Matbaacılık.