Bedensel engelli sporcuların kognitif fonksiyonları ve görsel algılamalarının reaksiyon zamanı ile ilişkisini incelemek amacıyla yaptığımız bu çalışmada ulaştığımız sonuçlar;
1. Çalışmada değerlendirilen üç spor grubuna dahil bireyler arasında, bedensel engelli masa tenisçi sporcuların supinasyon ve ekstrenal rotasyon kas kuvvetlerinin diğer iki gruba göre daha yüksek değerlerde olduğu görülmüştür.
2. Çalışmamızın sonucunda bedensel engelli masa tenisi, okçuluk ve atıcılık spor gruplarında kognitif fonksiyonların ve görsel algılamanın reaksiyon zamanı ile ilişkisi bulunmamıştır.
3. Kognitif fonksiyonlar ile görsel algılamanın bedensel engelli masa tenisi, okçuluk ve atıcılık spor gruplarında birbiriyle pozitif yönlü orta derecede ilişkili olduğu bulunmuştur.
4. Bedensel engelli masa tenisi, okçuluk ve atıcılık spor gruplarında bilişsel başarısızlık ile sağ el reaksiyon zamanının birbiri ile pozitif yönlü orta derecede ilişkili olduğu bilişsel başarısızlığın artması ile beraber reaksiyon zamanının artarak geç motor cevap ortaya çıkarmasına neden olduğu bulunmuştur.
Yapılacak bir sonraki çalışmalarda; çalışma gücünün daha yüksek tutulup, bedensel engelli sporculara ilave bir de kontrol gurubu olarak sedanter bedensel engellilerinde çalışmalara dahil edilmesini, benzer değerlendirmelerin tek bir spor grubunda yapılarak literatürün desteklenmesini öneriyoruz
Bedensel engelli sporcularla çalışacak fizyoterapistlerin sporda başarıyı hedeflerken görsel algılama ve kognitif becerileri de göz önünde alarak tedavi programını oluşturmalarının; bunun yanı sıra bedensel engelli sporcuların bilişsel başarısızlığına etki edecek çevresel, sosyal ve bireysel faktörlerin tespit edilip, fizyoterapist ve antrenörlerin sporcuları bu açıdan desteklemelerinin önemli olacağını düşünüyoruz. Sporcuların spor hayatlarındaki başarıları için stresle başa çıkma yöntemleri konusunda bilinçli olup kendilerini bu alanda geliştirmelerini öneriyoruz.
7. KAYNAKLAR
1. Ted Brown, Mullins E, Stagnitti K. The Reliability of Performance of Healthy 3 visual perceptiontests. British Journal of Occupational Therapy. October 2008.71(10).
2. Nuri L, Shadmehr A, Ghotbi N, Attarbashi Moghadam B. Reaction time and anticipatory skill of athletes in open and closed skill-dominated sport. Eur J Sport Sci. 2013;13(5):431-6.
3. Singh M, Sachdeva S, Management K. Cognitive assessment techniques. IJITKM 2014;7(2):108-18.
4. Tseng BY, Uh J, Rossetti HC, Cullum CM, Diaz-Arrastia RF, Levine BD, et al. Masters athletes exhibit larger regional brain volume and better cognitive performance than sedentary older adults. J Magn Reson Imaging. 2013;38(5):1169-76.
5. Atasavun Uysal S, Duger T. Visual perception training on social skills and activity performance in low-vision children. Scandinavian journal of occupational therapy. Scandinavian Journal of Occupational Therapy. 2012;19(1):33-41.
6. Chang YK, Tsai JH, Wang CC, Chang EC. Structural differences in basal ganglia of elite running versus martial arts athletes: a diffusion tensor imaging study. Exp Brain Res. 2015;233(7):2239-48.
7. Hillman CH, Erickson KI, Kramer AF. Be smart, exercise your heart: exercise effects on brain and cognition. nature reviews neuroscience. january 2008. volume 9.
8. McVeigh SA, Hitzig SL, Craven BC. Influence of sport participation on community integration and quality of life: a comparison between sport participants and non-sport participants with spinal cord injury. J Spinal Cord Med. 2009;32(2):115-24.
9. Gioia M, Cerasa A, Di Lucente L, Brunelli S, Castellano V, Traballesi M, et al. Psychological impact of sports activity in spinal cord injury patients. Scandinavian journal of medicine science in sports. 2006;16(6):412-6.
10. Şişman Y. Özürlülük alanında kullanılan kavramlar üzerine genel bir değerlendirme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 2012;7(28):69-85.
11. Committee IP. History of Paralympic Movement: Official Website of the Paralympic Movement 2018 [updated 22 Ekim 2018. Available from: http://www.paralympic.org/the-ipc/history-of-the-movement.
12. Komitesi TMP. PARALİMPİK HAREKETİN TARİHÇESİ 2018 [updated 22 Ekim 2018 Available from: http://tmpk.org.tr/tr/tarihce.
13. Federasyonu TBES. tarihçe 2018 [updated 22 Ekim 2018. Available from: http://www.tbesf.org.tr/kurumsal/tarihce/?id=20
14. İnanoğlu D. Bedensel Engelli Masa Tenisi Sporcularinin Karin Ve Sirt Kaslarinin Desteklenmesinde İki Farkli Yöntemin Karşilaştirilması: Yüksek Lisans Tezi Ankara, Hacettepe Üniversitesi; 2015.
15. Ergun N, Baltacı G. Spor yaralanmalarında fizyoterapi ve rehabilitasyon prensipleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu; 2015. Baskı 6
16. Komitesi TMP. masa tenisi 2018 [updated 22 Ekim 2018 Available from: http://tmpk.org.tr/tr/masa-tenisi
17. Committee IP. Explanatory guide to Paralympic classification GERMANY2015 [updated Mayıs 2019. Available from: www.paralympic.org.
18. You Y, Ma Y, Ji Z, Meng F, Li A, Zhang C. Unconscious response inhibition differences between table tennis athletes and non-athletes. PeerJ. 2018;6:e5548. 19. Komitesi TMP. Okçuluk 2018 [updated 22 Ekim 2018 Available from:
http://tmpk.org.tr/tr/Okculuk.
20. Ulusoy S. Bedensel Engelli Okcularda Fiziksel Performansin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2008.
21. Ergen E, Hibner K. Sports medicine and science in archery: FITA; 2004. 22. Komitesi TMP. Atıcılık 2018 [updated 22 Ekim 2018 Available from:
http://tmpk.org.tr/tr/aticilik.
23. Akyüz A. Bedensel Engelli Aticilarda Gövde Stabilizasyonuna Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. ANKARA: Hacettepe Üniversitesi; 2010.
24. Goonetilleke RS, Hoffmann ER, Lau WC. Pistol shooting accuracy as dependent on experience, eyes being opened and available viewing time. Appl Ergon. 2009;40(3):500-8.
25. Shimamura AP. Disorders of memory: The cognitive science perspective. Handbook of neuropsychology 1989;3:35-73.
26. Kaya KB. Genç Erişkinlerde Klinik Pilates Egzersizlerinin Kognitif Fonksiyonlar Ve Hareket Hizi Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Istanbul: İstanbul Üniversitesi; 2019.
27. Craik FI, Bialystok E. Cognition through the lifespan: mechanisms of change. Trends in Cognitive Sciences 2006;10(3):131-8.
28. Haist F, Shimamura AP, Squire LR. On the relationship between recall and recognition memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, Cognition. 1992;18(4):691.
29. Sohlberg MM, Mateer CA. Cognitive rehabilitation: An integrative neuropsychological approach: Guilford Publications; 2017.
30. Van Praag H. Exercise and the brain: something to chew on. Trends Neuroscience. 2009;32(5):283-90.
31. Nakata H, Yoshie M, Miura A, Kudo K. Characteristics of the athletes' brain: evidence from neurophysiology and neuroimaging. Brain Res Rev. 2010;62(2):197-211.
32. Chaddock L, Erickson KI, Prakash RS, Kim JS, Voss MW, Vanpatter M, et al. A neuroimaging investigation of the association between aerobic fitness, hippocampal volume, and memory performance in preadolescent children. Brain Res. 2010;1358:172-83.
33. Di Russo F, Bultrini A, Brunelli S, Delussu AS, Polidori L, Taddei F, et al. Benefits of sports participation for executive function in disabled athletes. J Neurotrauma. 2010;27(12):2309-19.
34. Gözaydinoğlu Ş. Diz Üstü Amputelerde Vücut İmaji Algisinin Ve Proteze Uyumun Kognitif Performansa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bezmialem Vakif Üniversitesi; 2017.
35. Lieberman LM. Visual Perception versus Visual Function. Journal of Learning Disabilities 1984;17(3):182-5.
36. Schneck CM. Visual perception. Occupational Therapy for Children. 1996:373- 403.
37. Scheiman M. Optometric model of vision, part three: visual information processing skills. Managing Vision Deficits: A Guide for Occupational Therapists 2002:69-84.
38. Cooke DM, McKenna K, Fleming J. Development of a standardized occupational therapy screening tool for visual perception in adults. Scandinavian Journal of Occupational Therapy 2005;12(2):59-71.
39. Necmiye Ü, Fatih E, Nevin E. Zihinsel Engellilerde Reaksiyon Zamanının Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 1999. 40. Ceylan Hİ. Proprioseptif Antrenmanlarin, Sezinleme Zamani, Reaksiyon
Zamani Ve El-Göz Koordinasyonu Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Sitki Koçman Üniversitesi; 2015.
41. Magill RA. Motor learning: WCB/McGraw-Hill; 1992.
42. Heuer H, Keele SW. Handbook of Perception and Action: Motor Skills: Academic Press; 1996.
43. Karakaş F. Çoklu Reaksiyon Zamanı İle İzokinetik Denge Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Samsun; Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2012. 44. Akay H. Adölesan Dönemi Judocu Çocuklarda Denge Antrenmanlarinin
Reaksiyon Zamani Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi; 2018.
45. Çetinkaya C. Beden eğitimi derslerinde yürütülen sekiz haftalık oryantiring çalışmalarının görsel reaksiyon zamanına etkisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
46. Erim V. Masa Tenisçilerin Performansiyla El, Ayak, Göz Dominansi, Beceri Düzeyi Ve Reaksiyon Zamaninin İlişkisi. Doktora Tezi. Samsun: Ondokuz Mayis Üniversitesi; 2015.
47. Otman AS. Tedavi hareketlerinde temel değerlendirme prensipleri: Pelikan yayıncılık; 2014.
48. Molloy DW, Alemayehu E, Roberts R. Reliability of a standardized mini-mental state examination compared with the traditional mini-mental state examination. Am J Psychiatry 1991;148(1):102-5.
49. Gungen C. Standardize Mini Mental Test'in Turk toplumunda hafif demans tanisinda gecerlik ve guvenilirligi. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:273-81. 50. Andrews AW, Thomas MW, Bohannon RW. Normative Values for Isometric
Muscle Force Measurements Obtained With Hand-held Dynamometers. Physical Therapy. 1996;76(3):248-59.
51. Dewhurst S, Bampouras TM. Intraday reliability and sensitivity of four functional ability tests in older women. American journal of physical medicine rehabilitation 2014;93(8):703-7.
52. Mathiowetz V, Kashman N, Volland G, Weber K, Dowe M, Rogers S. Grip and pinch strength: normative data for adults. Archives of physical medicine and rehabilitation. 1985;66(2):69-74.
53. Mathiowetz V, Weber K, Kashman N, Volland G. Adult Norms for the Nine Hole Peg Test of Finger Dexterity. The Occupational Therapy Journal Of Research 1985;5(1):24-38.
54. Wallace JC, Kass SJ, Stanny CJ. The Cognitive Failures Questionnaire Revisited: Dimensions and Correlates. The Journal of General Psychology. 2002;129(3):238-56.
55. Ekici G, Uysal SA, Altuntaş O. The validity and reliability of Cognitive failures questionnaire in university students. Türk Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 2016;27(2):55-60.
56. Selekler K, Cangöz B, Sait U. Power of discrimination of Montreal Cognitive Assessment (MOCA) Scale in Turkish patients with mild cognitive impairement and Alzheimer's disease. Turkish Journal of Geriatrics 2010;13(3).
57. McCane SJ. Test Review: Motor-Free Visual Perception Test. Journal of Psychoeducational Assessment. 2016;24(3):265-72.
58. Colarusso RP, Hammill DD. Motor-free visual perception test: Academic Therapy Pub.; 1972.
59. Kabakçı A. Elit Düzeydeki Erkek Hentbol, Futbol Ve Buz Hokeyi Takımı Kalecilerinin Reaksiyon Zamanlarının Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara ,Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı: 2009.
60. Koç H, Gökdemir K. Üniversite Erkek Hentbol Takiminda Oynayan Hentbolcularin Oynadiklari Pozisyonlara Göre Reaksiyon Zamanlarinin Karşilaştirilmasi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2008;13(1):33- 8.
61. Agargun M, Kara H, Anlar Ö. Validity and reliability of the Pittsburgh Sleep Quality Index in Turkish sample. Tur Psychiat. 1996;7(2):107-15.
62. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin gecerliligi uzerine bir calisma (A study on the validity of Beck Depression Inventory). 1988;6:118-22.
63. Demirel A. Bedensel Engelli Sporcularda Omuz Eklemi Artrokinematiğinin Incelenmesi. Yüksek Lisans. ANKARA: Hacettepe Üniversitesi; 2011.
64. Kaya B. Bedensel Engelliler Masa Tenisi Oyuncularinin Fiziksel-Fizyolojik Profillerinin Fonksiyonel Siniflama İle İlişkilendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. Marmara Üniversitesi; 2011.
65. Yalçin Aİ. Farkli Klasifikasyon Puanlarina Sahip Tekerlekli Sandalye Basketbol Oyuncularinda Üst Ekstremite Fiziksel Uygunluk Parametreleri İle Spora Özgü Beceriler Arasindaki İlişkinin incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. Ankara. Hacettepe Üniversitesi; 2015.
66. Erdoğan M, Sağıroğlu İ, Şenduran F, Ada M, Ateş O. Elit Atıcıların El Kavrama Kuvveti ile Atış Performansları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2016;6(3):22-30.
67. Eler N, Eler S. Raket Sporlarında Kavrama Kuvveti. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.23(2):103-10.
68. Cömert E, Yildirim NÜ, Ergun N. Tekerlekli Sandalye Basketbol Oyuncularında Üst Ekstremite Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi. 2010;2(2):62-9.
69. Grice KO, Vogel KA, Le V, Mitchell A, Muniz S, Vollmer MA. Adult norms for a commercially available Nine Hole Peg Test for finger dexterity. 2003;57(5):570-3.
70. İskender Ö. Farklı Spor Branşlarındaki Sporcularda Metakarp Başı Kıkırdak Kalınlığı, El Kuvvet ve Fonksiyonlarının Karşılaştırılması.Tıpta Uzmanlık Tezi Ankara Hacettepe Üniversitesi 2018.
71. Sönmez Y, Begüm Bedensel Engelli Sporcularin Spora Özgü Başari Motivasyonlarinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi; 2018.
72. Akarçeşme C. Voleybolda Müsabaka Öncesi Durumluk Kaygı İle Performans Ölçütleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2004.
73. Gümüş M. Profesyonel futbol takımlarında puan sıralamasına göre durumluk kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi 2002.
74. Civan A, Özdemir İ, Taş İ, Çelik A. Bedensel engelli ve engelli olmayan tenis sporcularının durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 2012;14(1):83-7.
75. Canan F, Ataoğlu A. Anksiyete, depresyon ve problem çözme becerisi algısı üzerine düzenli sporun etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2010;11(38):38- 43.
76. Gizem D, Kader A, Kayacan Y, Makaraci Y. Sporcu ve Sedanter Ortopedik Engellilerde Depresyon Düzeyinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi 1(2):100-9.
77. Reilly T, Edwards B. Altered sleep–wake cycles and physical performance in athletes. Physiology behavior 2007;90(2-3):274-84.
78. Sargent C, Lastella M, Halson SL, Roach GD. The impact of training schedules on the sleep and fatigue of elite athletes. Chronobiology International 2014;31(10):1160-8.
79. Yüksel A. Uyku, Biyolojik Ritim ve Kimya: Tüketicilerin Bilişsel ve Duygusal Fonksiyonları Üzerine Etkileri. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 13(1). 80. Schapschroer M, Lemez S, Baker J, Schorer J. Physical Load Affects Perceptual-
Cognitive Performance of Skilled Athletes: a Systematic Review. Sports Med Open. 2016;2(1):37.
81. Delpont E, Dolisi C, Suisse G, Bodino G, Gastaud M. Visual evoked potentials: Differences related to physical activity. International Journal of Sports Medicine 1991;12(03):293-8.
82. Di X, Zhu S, Jin H, Wang P, Ye Z, Zhou K, et al. Altered resting brain function and structure in professional badminton players. Brain Connect. 2012;2(4):225- 33.
83. Janelle CM, Hillman CH, Apparies RJ, Murray NP, Meili L, Fallon EA, et al. Expertise differences in cortical activation and gaze behavior during rifle shooting. 2000;22(2):167-82.
84. Kim J, Lee HM, Kim WJ, Park HJ, Kim SW, Moon DH, et al. Neural correlates of pre-performance routines in expert and novice archers. 2008;445(3):236-41. 85. Chueh TY, Huang CJ, Hsieh SS, Chen KF, Chang YK, Hung TM. Sports training
enhances visuo-spatial cognition regardless of open-closed typology. PeerJ. 2017;5:e3336.
86. Lepretre PM, Goosey-Tolfrey VL, Janssen TW, Perret C. Editorial: Rio, Tokyo Paralympic Games and Beyond: How to Prepare Athletes with Motor Disabilities for Peaking. Front Physiol. 2016;7:497.
8. EKLER