Okul öncesi dönemdeki çocukların nörolojik durumları, gelişimsel parametreleri ve fiziksel uygunlukları arasındaki ilişkiyi araştırdığımız çalışmamız ile elde edilen sonuçlar ve öneriler aşağıda maddeler halinde verilmiştir.
1-Okul öncesi dönemdeki çocukların gelişim parametrelerini kazandıkça fiziksel uygunlukları artmaktadır. Doğal olarak bu çocukların gelişim parametreleri açısından değerlendirilmesi ve gelişim parametrelerinde problem yaşayan çocukların en erken dönemde fizyoterapi ve rehabilitasyon programına dahil edilmesi, sadece bulunduğu dönemi değil, adölesan ve yetişkinlik döneminde sorunların önüne geçilmesi ya da en aza indirilmesini sağlayabilir.
2- Okul öncesi dönemdeki çocukların nörolojik durumları iyileştikçe gelişim parametreleri de iyileşmektedir. Böylece okul öncesi dönemde risk olduğu düşünülen veya şüphe duyulan çocuklarda MND değerlendirmesinin yapılması, pediatrik nörolojiye yönlendirilmesi, erken dönemde anormal bir disfonksiyonun tespit edilip fizyoterapi ve rehabilitasyon süreçlerinin başlatılması çocukların hem nörolojik hem de gelişim parametrelerini desteklemesi açısından önemli olabilir.
3-Okul öncesi dönemdeki çocuklarda nörolojik durumları iyileştikçe fiziksel uygunluk da artmaktadır. Doğal olarak bu çocukların MND açısından değerlendirilmesi, pediatrik nörolojiye yönlendirilmesi, ve nörolojik problem tespit edilen çocukların en erken dönemde fizyoterapi ve rehabilitasyon programına dahil edilmesi hem bu dönem hem de yaşamın daha ileri dönemlerindeki fiziksel uygunlukları için gerekli olabilir.
4-Yukarıdaki sonuçlar doğrultusunda okul öncesi çocukların nörolojik, gelişimsel ve fiziksel uygunluk açısından bir bütün olarak ele alınması gereklidir. Çünkü herhangi bir alandaki problemin bir diğer alanı etkilediği görülmektedir. Böylece bu çocuklarda uygulanacak multimodal yaklaşımlarla kötü prognozun engellenmesi ve daha iyi tedavi sonuçları sağlaması açısından interdisipliner ve multidisipliner yaklaşımların uygulanması önerilmektedir.
5-Okul öncesi dönemdeki çocukların okulda geçirdikleri dönem sayısı artıkça fiziksel uygunlukları da artmaktadır. Bu çocuklarda temel öğrenim ve beceri gelişiminin yanı sıra; fiziksel uygunluklarını da olumlu yönde etkilemesi açısından 4
yaşına gelen çocukların anaokuluna bir an önce başlatılması, hatta bunun bir devlet politikası haline getirilmesi önerilmektedir.
6-Okul öncesi dönemdeki çocuklarda fiziksel uygunluk erkekler lehine olmakla birlikte, uygulanan fiziksel uygunluk testine göre de değişmektedir. Böylece bu yaş aralığına uygulanan aktivite, egzersiz ya da fiziksel uygunluk programları cinsiyete göre uygulanabilir.
7-Okul öncesi dönemdeki çocuklarda MND varlığı kızlara göre erkeklerde 5 kat daha fazla olmakla birlikte; gelişim parametreleri açısından da erkekler daha geridedir. Özellikle kaba ve ince motor becerileri artırıcı aktiviteler başta olmak üzere erkek çocukları daha fazla kapsayan fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarının uygulanması önerilmektedir.
8-Ailelerden alınan bilgiler doğrıltusunda okul öncesi dönemdeki çocuklarda gestasyonel yaşa göre fiziksel uygunlukları etkilenen grup geç doğum haftasına sahip (>40 hafta) çocuklardır.
9-Okul öncesi dönemdeki çocuklarda kognitif seviye fiziksel uygunluk ve gelişim parametrelerini etkilemektedir.
10-Okul öncesi dönemdeki çocukların annelerinin çalışmaları çocukların haftalık düzenli aktivite yaptırmalarını etkilemektedir. Ev hanımı olan annelerin gerek sağlık profesyonelleri gerekse eğitimciler tarafından bu çocuklarda düzenli fiziksel aktivitenin önemi hakkında bilinçlendirilmesi sağlanmalıdır. Hatta sağlık merkezlerinin ve okulların mahallelerde bulunan tüm ailelere ulaşmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
11-Okul öncesi dönemdeki çocuklarda MND varlığı fiziksel uygunluğu ve gelişim parametrelerini etkilemektedir. Bu dönemde çocukların MND açısından değerlendirilip; MND varlığı tespit edilen çocuklarda fizyoterapi ve rehabilitasyon süreçlerine başlanılıp gerekli desteğin erken dönemde verilmesi ve takip edilmesi önerilir. Ayrıca bu çocukların aileleri ve hekimleri tarafından normal olarak değerlendirilmesine rağmen; nörolojik olarak pek çok alanda problem tespit edilmesi ve risk grubunu oluşturmaları MND hakkındaki yetersiz farkındalığı ortaya koymaktadır. Böylece başta aile hekimleri olmak üzere, sağlık profesyonelleri, eğitimciler ve ailelerin MND hakkında bilgilendirilmesi ve farkındalıklarının sağlanması önerilmektedir.
12- Bu araştırma verilerinden yola çıkarak, ileride yapılacak çalışmaların tüm Türkiye coğrafi bölgelerinde kapsamlı olarak yapılması ve genel Türkiye profilinin saptanması ile tüm ülke genelinde gerekli önlemlerin alınması için yol gösterici olacağı düşünülmüştür.
7. KAYNAKLAR
1. Tanaka C, Hikihara Y, Ohkawara K, Tanaka S. Locomotive and non- locomotive activity as determined by triaxial accelerometry and physical fitness in Japanese preschool children. Pediatric exercise science. 2012;24(3):420-34.
2. McCollum JA. Parent education: What we mean and what that means. Topics in Early Childhood Special Education. 1999;19(3):147-9.
3. Livanelioğlu A, Günel M. Serebral Palside Fizyoterapi. Ankara: Yeni Özbek Matbaası; 2009.
4. Hadders-Algra M. The neuronal group selection theory: promising principles for understanding and treating developmental motor disorders. Dev Med Child Neurol. 2000;42(10):707-15.
5. Hadders-Algra M. Two distinct forms of minor neurological dysfunction: perspectives emerging from a review of data of the Groningen Perinatal Project. Dev Med Child Neurol. 2002;44(8):561-71.
6. Aylward GP. Cognitive and neuropsychological outcomes: more than IQ scores. Mental retardation and developmental disabilities research reviews. 2002;8(4):234-40,
7. Peters LH, Maathuis CG, Hadders‐Algra M. Limited motor performance and minor neurological dysfunction at school age. Acta Paediatrica. 2011;100(2):271-8.
8. Kikkert HK, De Jong C, Hadders-Algra M. Minor neurological dysfunction and IQ in 9‐year‐old children born at term. Developmental Medicine & Child Neurology. 2011;53(4).
9. Hadders-Algra M, Touwen BC. Minor neurological dysfunction is more closely related to learning difficulties than to behavioral problems. Journal of learning disabilities. 1992;25(10):649-57.
10, Bˆs K, Schneider W, Ahnert J. Developmental Changes and Individual Stability of Motor Abilities from the Preschool Period to Young Adulthood. Human Development from Early Childhood to Early Adulthood: Psychology Press; 2010, p. 45-72.
11. Yalaz K. Temel Gelişimsel Çocuk Nörolojisi. 2. ed. Ankara: Hipokrat kitabevi. ; 2018. 89-96 p.
12. Ortega FB, Ruiz JR, Castillo MJ, Sjostrom M. Physical fitness in childhood and adolescence: a powerful marker of health. Int J Obes (Lond). 2008;32(1):1-11.
13. Thompson PD, Arena R, Riebe D, Pescatello LS. ACSM's New Preparticipation Health Screening Recommendations from ACSM's Guidelines for Exercise Testing and Prescription, Ninth Edition. Curr Sport Med Rep. 2013;12(4):215-7.
14. Ratey JJ, Hagerman E. Spark: The revolutionary new science of exercise and the brain: Little Brown & Company; 2008.
15. Bouchard C, Blair SN, Haskell WL, Haskell W. Physical activity and health: Human Kinetics 1; 2007.
16. Tomporowski P, McCullick B, Pesce C. Enhancing children's cognition with physical activity games: Human Kinetics; 2015.
17. Smith JJ, Eather N, Morgan PJ, Plotnikoff RC, Faigenbaum AD, Lubans DR. The health benefits of muscular fitness for children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. Sports medicine. 2014;44(9):1209-23. 18. Health UDo, Services H. Physical activity guidelines advisory committee.
Washington DC: US Department of Health and Human Services. 2008. 19. Kelly LE. Patterns of physical activity in 9–10-year-old American children as
measured by heart rate monitoring. Pediatric Exercise Science. 2000;12(1):101-10,
20, Yavuzer H. Çocuğunuzun ilk 6 yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2016.
21. Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BM. Nelson textbook of pediatrics e-book: Elsevier Health Sciences; 2007.
22. Elbasan B. Pediatrik Fizyoterapi Rehabilitasyon. In: Elbasan B, editor. Normal Motor Gelişimi. Ankara: İstanbul Tıp Kitapevleri; 2016. p. 1-12.
23. Mutlu A, Livanelioğlu A. Erken dönem fizyoterapi yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Journal of Physical Medicine Rehabilitation Special Topics. 2010;3(3):8-13.
24. Sugden DA, Wade MG, Hart H. Typical and atypical motor development: Mac Keith Press; 2013.
25. Metin NB. Doğum öncesinden ergenliğe çocuk gelişimi. Ankara: Pegem Akademi yayıncılık; 2016. 001-367 p.
26. Moriarty V. Eager to learn: Educating our preschoolers. Infant Child Dev. 2003;11(3):283-4.
27. Sezer T, Yolari S. Okul öncesi çocuğunun temel özellikleri ve gereksinimleri. 5. ed. Uyanık Balat G, editor. Ankara: Nobel Yayınları; 2015.
28. Janus M, Offord DR. Development and Psychometric Properties of the Early Development Instrument (EDI): A Measure of Children's School Readiness. Can J Behav Sci. 2007;39(1):1-22.
29. Blauw-Hospers CH, Hadders-Algra M. A systematic review of the effects of early intervention on motor development. Developmental medicine and child neurology. 2005;47(6):421-32.
30, Rydz D, Srour M, Oskoui M, Marget N, Shiller M, Birnbaum R, et al. Screening for developmental delay in the setting of a community pediatric clinic: A prospective assessment of parent-report questionnaires. Pediatrics. 2006;118(4):E1178-E86.
31. Yalaz K, Anlar B, Bayoğlu B. Denver II Gelişimsel Tarama Testi El Kitabı. 3. ed. Ankara: Karaçar Matbaacılık; 2017.
32. Bayley N. Bayley scales of infant and toddler development: Bayley-III: Harcourt Assessment, Psych. Corporation San Antonio, TX; 2006.
33. Demirci A, Kartal M. Çocukluk Dönemine Ait Önemli Bir Sorun: Gelişme Geriliği ve Erken Tanının Önemi. The Journal of Turkish Family Physician. 2012;3(4):1-6.
34. Hadders-Algra M. Neurological examination of the child with minor neurological dysfunction: Mac Keith Press; 2010,
35. Rutter M, Graham PJ, Yule W. A neuropsychiatric study in childhood: Heinemann Educational Books; 1970,
36. Hertzig ME. Neurological Soft Signs in Low-Birthweight Children. Developmental Medicine and Child Neurology. 1981;23(6):778-91.
37. Kennard MA. Value of equivocal signs in neurologic diagnosis. Neurology. 1960;10(8):753-.
38. Hertzig M, Shapiro T. The assessment of non-focal neurological signs in school aged children. Soft Neurological Signs New York: Grune & Stratton. 1987:71-94.
39. Denckla MB. Revised neurological examination and subtle signs. Psychopharmacol Bull. 1985;21:773-9.
40, Peters LHJ, Maathuis KGB, Kouw E, Hamming M, Hadders-Algra M. Test- retest, inter-assessor and intra-assessor reliability of the modified Touwen examination. Eur J Paediatr Neuro. 2008;12(4):328-33.
41. Tupper DE. Soft Neurological Signs: Grune & Stratton; 1987.
42. Batstra L, Neeleman J, Hadders-Algra M. The neurology of learning and behavioural problems in pre-adolescent children. Acta Psychiat Scand. 2003;108(2):92-100,
43. Arnaud C, Daubisse-Marliac L, White-Koning M, Pierrat V, Larroque B, Grandjean H, et al. Prevalence and associated factors of minor neuromotor dysfunctions at age 5 years in prematurely born children. Arch Pediat Adol Med. 2007;161(11):1053-61.
44. Stanley FJ, Blair E, Alberman E. Cerebral palsies: epidemiology and causal pathways: Cambridge University Press; 2000,
45. Hadders-Algra M. Developmental coordination disorder: is clumsy motor behavior caused by a lesion of the brain at early age? Neural plasticity. 2003;10(1-2):39-50,
46. Haddersalgra M, Huisjes HJ, Touwen BCL. Perinatal Correlates of Major and Minor Neurological Dysfunction at School Age - a Multivariate-Analysis. Developmental Medicine and Child Neurology. 1988;30(4):472-81.
47. Schendelaar P, Middelburg KJ, Bos AF, Heineman MJ, Jongbloed-Pereboom M, Hadders-Algra M. The Groningen ART cohort study: the effects of ovarian
hyperstimulation and the IVF laboratory procedures on neurological condition at 2 years. Hum Reprod. 2011;26(3):703-12.
48. Larroque B, Kaminski M, Dehaene P, Subtil D, Querleu D. Prenatal alcohol exposure and signs of minor neurological dysfunction at preschool age. Developmental Medicine and Child Neurology. 2000;42(8):508-14.
49. Koch S, JagerRoman E, Losche G, Nau H, Rating D, Helge H. Antiepileptic drug treatment in pregnancy: Drug side effects in the neonate and neurological outcome. Acta Paediatrica. 1996;85(6):739-46.
50, Wesseling J, Van Driel D, Smrkovsky M, Van der Veer E, Geven-Boere LM, Sauer PJJ, et al. Neurological outcome in school-age children after in utero exposure to coumarins. Early Hum Dev. 2001;63(2):83-95.
51. van Batenburg-Eddes T, de Groot L, Steegers EAP, Hofman A, Jaddoe VWV, Verhulst FC, et al. Fetal Programming of Infant Neuromotor Development: The Generation R Study. Pediatr Res. 2010;67(2):132-7.
52. Hadders-Algra M, Huisjes H, Touwen B. Preterm or small-for-gestational-age infants. European journal of pediatrics. 1988;147(5):460-7.
53. Rutter M. Developmental neuropsychiatry: Concepts, issues, and prospects. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology. 1982;4(2):91-115. 54. Schoihorst PF, Swaab-Barneveld H, van Engeland H. Psychiatric disorders
and MND in non-handicapped preterm children - Prevalence and stability from school age into adolescence. Eur Child Adoles Psy. 2007;16(7):439-48. 55. Sooranilunsing RJ, Haddersalgra M, Huisjes HJ, Touwen BCL. Minor
Neurological Dysfunction after the Onset of Puberty - Association with Perinatal Events. Early Hum Dev. 1993;33(1):71-80,
56. Shaffer D, Schonfeld IS, O'Connor PA, Stokman C, Trautman P, Shafer S, et al. Neurological Soft Signs: Their Relationship to Psychiatric Disorder and IQ in Childhood and Adolescence. 1986.
57. Rasmussen P, Gillberg C. Natural outcome of ADHD with developmental coordination disorder at age 22 years: A controlled, longitudinal, community- based study. J Am Acad Child Psy. 2000;39(11):1424-31.
58. Jucaite A, Fernell E, Forssberg H, Hadders-Algra M. Deficient coordination of associated postural adjustments during a lifting task in children with neurodevelopmental disorders. Developmental Medicine and Child Neurology. 2003;45(11):731-42.
59. Cairney J, Veldhuizen S, Szatmari P. Motor coordination and emotional- behavioral problems in children. Curr Opin Psychiatr. 2010;23(4):324-9. 60, Peters LHJ, Maathuis CGB, Hadders-Algra M. Children with behavioral
problems and motor problems have a worse neurological condition than children with behavioral problems only. Early Hum Dev. 2014;90(12):803-7. 61. Vitiello B, Ricciuti AJ, Stoff DM, Behar D, Denckla MB. Reliability of Subtle
(Soft) Neurological Signs in Children. J Am Acad Child Psy. 1989;28(5):749- 53.
62. Rousson V, Gasser T, Caflisch J, Largo R. Reliability of the Zurich Neuromotor Assessment. Clin Neuropsychol. 2008;22(1):60-72.
63. Freitag CM, Kleser C, Schneider M, von Gontard A. Quantitative assessment of neuromotor function in adolescents with high functioning autism and Asperger syndrome. Journal of autism and developmental disorders. 2007;37(5):948-59.
64. Heineman KR, Hadders-Algra M. Evaluation of neuromotor function in infancy–a systematic review of available methods. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics. 2008;29(4):315-23.
65. Nichols PL, Chen T-C. Minimal brain dysfunction: A prospective study: Lawrence Erlbaum Assoc Incorporated; 1981.
66. Yıldız R. Okul Öncesi Dönemdeki Preterm Çocukların Nörolojik Durumlarının ve İlköğretime Hazır Oluşlarının Değerlendirilmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2017.
67. Medicine ACoS. ACSM's guidelines for exercise testing and prescription: Lippincott Williams & Wilkins; 2013.
68. Heyward VH, Gibson A. Advanced fitness assessment and exercise prescription 7th edition: Human kinetics; 2014.
69. Caspersen CJ, Pereira MA, Curran KM. Changes in physical activity patterns in the United States, by sex and cross-sectional age. Medicine & Science in Sports & Exercise. 2000;32(9):1601-9.
70, Gutin B, Yin Z, Humphries MC, Barbeau P. Relations of moderate and vigorous physical activity to fitness and fatness in adolescents–. The American journal of clinical nutrition. 2005;81(4):746-50,
71. Soyuer F, Soyuer A. Yaşlılık ve fiziksel aktivite. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2008;15(3).
72. Güler D, Günay M. Çocuklarda Sosyo-Ekonomik Düzeyin Fiziksel Uygunluğa Etkisinin AAHPERD Fiziksel Uygunluk Test Bataryasi İle Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2004;5(1).
73. Saygın Ö, Polat Y, Karacabey K. Çocuklarda hareket eğitiminin fiziksel uygunluk özelliklerine etkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005;19(3):205-12.
74. Saygin Ö, Karacabey K, Zorba E, Mengütay S, Gelen E, Yüksekokulu-Muğla S, et al. Aerobik Egzersizin Sağlık İlişkili Fiziksel Uygunluk Özelliklerine Etkisi.
75. Bjornson KF, Belza B, Kartin D, Logsdon R, McLaughlin JF. Ambulatory physical activity performance in youth with cerebral palsy and youth who are developing typically. Physical Therapy. 2007;87(3):248-57.
76. Burrows M. Exercise and bone mineral accrual in children and adolescents. Journal of sports science & medicine. 2007;6(3):305.
77. Eastman W. Active living: Physical activities for infants, toddlers, and preschoolers. Early Childhood Education Journal. 1997;24(3):161-4.
78. Janz KF, Burns TL, Levy SM, Torner JC, Willing MC, Beck TJ, et al. Everyday activity predicts bone geometry in children: the iowa bone development study. Medicine and science in sports and exercise. 2004;36(7):1124-31.
79. Sääkslahti A, Numminen P, Varstala V, Helenius H, Tammi A, Viikari J, et al. Physical activity as a preventive measure for coronary heart disease risk factors in early childhood. Scand J Med Sci Spor. 2004;14(3):143-9.
80, Strickland E. Growing stronger with purposeful play. Early Childhood Today/Scholastic. 2004;19(2).
81. Jago R, Baranowski T, Baranowski JC, Thompson D, Greaves K. BMI from 3–6 y of age is predicted by TV viewing and physical activity, not diet. International journal of obesity. 2005;29(6):557.
82. Janz KF, Levy SM, Burns TL, Torner JC, Willing MC, Warren JJ. Fatness, physical activity, and television viewing in children during the adiposity rebound period: the Iowa Bone Development Study. Preventive medicine. 2002;35(6):563-71.
83. Certain LK, Kahn RS. Prevalence, correlates, and trajectory of television viewing among infants and toddlers. Pediatrics. 2002;109(4):634-42.
84. Fowler-Brown A, Kahwati LC. Prevention and treatment of overweight in children and adolescents. Am Fam Physician. 2004;69(11):2591-8.
85. Gordon-Larsen P, Nelson MC, Popkin BM. Longitudinal physical activity and sedentary behavior trends: adolescence to adulthood. American journal of preventive medicine. 2004;27(4):277-83.
86. Raitakari OT, Porkka KVK, Taimela S, Telama R, Rasanen L, Viikari JSA. Effects of Persistent Physical-Activity and Inactivity on Coronary Risk- Factors in Children and Young-Adults - the Cardiovascular Risk in Young Finns Study. Am J Epidemiol. 1994;140(3):195-205.
87. Waxman A, World HA. WHO global strategy on diet, physical activity and health. Food and nutrition bulletin. 2004;25(3):292.
88. Strong WB, Malina RM, Blimkie CJ, Daniels SR, Dishman RK, Gutin B, et al. Evidence based physical activity for school-age youth. The Journal of pediatrics. 2005;146(6):732-7.
89. Çağlak S. Okul Öncesi Eğitim KurumlarınaDevam Eden 5-6 Yaş Çocuklarına Beden Eğitimi Etkinlikleri Yoluyla Kavram: Enerji Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 1999;11.
90, Darılgan A, Yıldırım NÜ. Tekerlekli sandalye basketbol oyuncularında fiziksel uygunluğun değerlendirilmesi. Türk Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2008;19(2):64-73.
91. Baltacı G. Fiziksel Uygunluk. In: Karaduman AA, Yılmaz ÖT, editors. Fizyoterapi Rehabilitasyon. Ankara: Pelikan Yayıncılık; 2016. p. 159-74.
92. Gutin B, Manos T, Strong W. Defining health and fitness: First step toward establishing children's fitness standards. Research Quarterly for exercise and Sport. 1992;63(2):128-32.
93. Güler D. 8-10 Yaş grubu erkek çocuklarda AAHPERD fiziksel uygunluk test bataryasının sosyo-ekonomik düzey ile ilişkilendirilmesi. Doktora Tezi Ankara: GÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. 2003.
94. Ogden CL, Carroll MD, Flegal KM. High body mass index for age among US children and adolescents, 2003-2006. Jama. 2008;299(20):2401-5.
95. Ogden CL, Carroll MD, Kit BK, Flegal KM. Prevalence of childhood and adult obesity in the United States, 2011-2012. Jama. 2014;311(8):806-14.
96. Sibel Ö, Özdemir A, Cansev M, Başak K. Okul öncesi Dönem Çocuklarda Malnütrisyon ve Obezite Prevelansının Değerlendirilmesi: Ankara Örneği. DTCF Dergisi. 2016;56(1).
97. Savaşhan Ç, Erdal M, Sarı O, Aydoğan Ü. İlkokul çağındaki çocuklarda obezite görülme sıklığı ve risk faktörleri. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2015;19(1):14-21.
98. Nader PR, O'Brien M, Houts R, Bradley R, Belsky J, Crosnoe R, et al. Identifying risk for obesity in early childhood. Pediatrics. 2006;118(3):e594- e601.
99. Aydos L, Kürkçü R. 13-18 Yaş grubu spor yapan ve yapmayan orta öğrenim gençliğinin fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 1997;2(2):31-8.
100, Ergun N. Spor yaralanmalarında fizyoterapi ve rehabilitasyon prensipleri: Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu; 2015. 101. de Rezende LFM, Lopes MR, Rey-Lopez JP, Matsudo VKR, Luiz OD.
Sedentary Behavior and Health Outcomes: An Overview of Systematic Reviews. Plos One. 2014;9(8).
102. Kang R. Building community capacity for health promotion: A challenge for public health nurses. Public Health Nursing. 1995;12(5):312-8.
103. Munguía-Izquierdo D, Santalla A, Lucia A. Cardiorespiratory fitness, physical activity, and quality of life in patients with McArdle disease. Medicine & Science in Sports & Exercise. 2015;47(4):799-808.
104. Schaefer L, Plotnikoff RC, Majumdar SR, Mollard R, Woo M, Sadman R, et al. Outdoor time is associated with physical activity, sedentary time, and cardiorespiratory fitness in youth. The Journal of pediatrics. 2014;165(3):516- 21.
105. Sönmez G. Egzersiz ve Spor Fizyolojisi. Bolu Ata Ofset Matbaacılık. 2002;1:3-246.
106. Armstrong N. Aerobic fitness of children and adolescents. Jornal de pediatria. 2006;82(6):406-8.
107. Yüksel O. 7-14 Yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin fiziksel uygunluklarının değerlendirilmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2013.
108. Cadenas-Sanchez C, Martinez-Tellez B, Sanchez-Delgado G, Mora-Gonzalez J, Castro-Pinero J, Lof M, et al. Assessing physical fitness in preschool children: Feasibility, reliability and practical recommendations for the PREFIT battery. J Sci Med Sport. 2016;19(11):910-5.
109. Ortega FB, Cadenas-Sanchez C, Sanchez-Delgado G, Mora-Gonzalez J, Martinez-Tellez B, Artero EG, et al. Systematic Review and Proposal of a Field-Based Physical Fitness-Test Battery in Preschool Children: The PREFIT Battery. Sports Medicine. 2015;45(4):533-55.
110, Martinez-Tellez B, Sanchez-Delgado G, Cadenas-Sanchez C, Mora-Gonzalez J, Martin-Matillas M, Lof M, et al. Health-related physical fitness is associated with total and central body fat in preschool children aged 3 to 5 years. Pediatr Obes. 2016;11(6):468-74.
111. Cadenas-Sanchez C, Alcántara-Moral F, Sanchez-Delgado G, Mora-Gonzalez J, Martinez-Tellez B, Herrador-Colmenero M, et al. Assessment of cardiorespiratory fitness in preschool children: adaptation of the 20 metres shuttle run test. Nutricion hospitalaria. 2014;30(6):1333-43.
112. Branth S, Sjödin A, Forslund A, Hambraeus L, Holmbäck U. Minor changes in blood lipids after 6 weeks of high-volume low-intensity physical activity with strict energy balance control. European journal of applied physiology. 2006;96(3):315-21.
113. Malina RM, Bouchard C, Bar-Or O. Growth, maturation, and physical activity: Human kinetics; 2004.
114. Holm I, Fredriksen P, Fosdahl M, Vøllestad N. A normative sample of isotonic and isokinetic muscle strength measurements in children 7 to 12 years of age. Acta Paediatrica. 2008;97(5):602-7.
115. Seger JY, Thorstensson A. Muscle strength and electromyogram in boys and girls followed through puberty. European journal of applied physiology. 2000;81(1-2):54-61.
116. Washington RL, Bernhardt DT, Gomez J, Johnson MD, Martin TJ, Rowland TW, et al. Strength training by children and adolescents. Pediatrics. 2001;107(6):1470-2.
117. Stratton G, Jones M, Fox K, Tolfrey K, Harris J, Maffulli N, et al. BASES position statement on guidelines for resistance exercise in young people. Journal of sports sciences. 2004;22(4):383-90,
118. Sevim Y. Antrenman Bilgisi (3. Baskı). Pelin Ofset Tipo Matbaacılık, Ankara. 2010:17-21.
119. Bandy WD, Irion JM, Briggler M. The effect of static stretch and dynamic range of motion training on the flexibility of the hamstring muscles. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 1998;27(4):295-300,
120, Halbertsma JP, van Bolhuis AI, Göeken LN. Sport stretching: effect on passive muscle stiffness of short hamstrings. Archives of physical medicine and rehabilitation. 1996;77(7):688-92.
121. Lohman T. The use of skinfold to estimate body fatness on children and youth.