Öğretmen görüşme formu

Yarı yapılandırılmış görüşmelerdeveri toplama aracı olarak “Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Öğretmen Görüşme Formu’nun hazırlanması amacıyla araştırmacı tarafından alanyazın taraması yapılmıştır. Öğretmenlerin genel olarak problem davranış olarak tanımladıkları durumların belirlenmesi, kaynaştırmaya devam eden öğrenci odağında problem davranışları tanımlaması, problem davranışların ortaya çıkmasında hangi etkenlerin önemli olduğu, problem davranışla karşılaşma durumunda öğretmenlerin izlediği yollar ve bu yöntemlerin etkili olup olmadığının belirlenmesi önemli bulunmuştur. Ayrıca alanyazın taramasında öğretmenlerin destek beklentileri olduğu görüldüğünden öğretmenlerin okul idaresinden, uzmanlardan ve ailelerden beklentileri de araştırma kapsamında ele alınmıştır. Bununla birlikte araştırmanın ikinci aşamasında mesleki gelişim programı uygulanacağından öğretmenlerin hizmet içi eğitimlere karşı yaklaşımı ve bir hizmet içi eğitimden beklentilerinin neler olduğuna da görüşme soruları arasında yer verilmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan sorular öncelikle tez danışmanı ile birlikte değerlendirilmiştir. Soruların uygun olduğuna karar verildikten sonra araştırma soruları daha önce nitel çalışmalar yapmış doktora derecesine sahip üç uzmana gönderilmiştir.

Araştırmacı tarafından hazırlanan “Hangi davranışların problem davranış olduğunu düşünüyorsunuz?” sorusu sınıfta problem davranışla karşılaşmama durumunu göz ardı ediyor olması nedeniyle “Sınıfınızda problem davranışlarla karşılaşıyor musunuz?” sorusu ile değiştirilmesi önerilmiştir. Ayrıca bu soruya gelebilecek “Evet”

veya “Hayır” yanıtı durumuna göre soru eklenmesi önerilmiştir. Bu öneriler doğrultusunda gerekli değişiklikler yapılmıştır.

54

Araştırmacı tarafından hazırlanan ikinci soruda sadece problem davranışların sıklığını belirlemeye yönelik alt soru yer almaktayken uzman önerileri doğrultusunda davranışın ortaya çıktığı ortam, bağlam ve davranışın nedenlerine ilişkin öğretmen görüşlerini belirlemeye yönelik sorular eklenmesine karar verilmiştir. Problem davranışların nedenlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin neler olduğu, araştırmacı tarafından, üçüncü sorudaöğretmenlere yöneltilmekteydi. Ancak uzmanlardan gelen öneriler doğrultusunda bu sorunun bir önceki soru ile ilişkili olduğu bu nedenle ayrı bir soru olarak sorulması yerine, ikinci soruda alt soru olarak yer alması gerektiğine karar verilmiştir.

Uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan sorular arasında hiç yer almayansorular da eklenmiştir. Özel gereksinimli olmayan öğrencilerin problem davranışlarını belirlemeye yönelik sorular, eklenen sorular arasındadır. Ek olarak kaynaştırma eğitimine devam eden öğrencilerin sergilediği problem davranışların neler olduğunun belirlenmesi önerilmiştir. “Sınıfınızda problem davranışlarla karşılaşıyor musunuz?” sorusunda yer alan tüm alt soruların bu soruda da yer alması uzmanlar tarafından önerilmiştir.

Araştırmacı tarafından hazırlanan öğretmenlerin problem davranışlarla başa çıkma yöntemlerinin sorulduğu soruya uzmanlar tarafından bu yöntemlerin etkili olup olmadığına ilişkin öğretmen görüşlerini belirleyecek bir alt soru eklenmesi önerilmiştir.

Araştırmacının hazırlamış olduğu beşinci soruda öğretmenlerin destek beklentileri sorulmuştur. Uzmanlar tarafından bu sorunun okul idaresi, uzmanlar ve ailelerden destek beklentileri şeklinde değiştirilmesi önerilmiştir.

Araştırmacının kullanmış olduğu “kaynaştırma öğrencisi” ifadesinin uygun olmadığı uzmanlar tarafından belirtilmiştir. Araştırmacı öğretmenler tarafından

“kaynaştırma öğrencisi” ifadesinin yaygın olarak kullanılması nedeniyle ilk sorularda bu ifadeyi seçmiş ancak gelen geri bildirim doğrultusunda bu ifade “kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrenci” olarak değiştirilmiştir.

Görüşme sorularına uzman görüşleri doğrultusunda son hali verilmiştir.Daha sonra araştırmacı tarafından sınıfında kaynaştırma eğitimine devam eden öğrenci bulunan bir sınıf öğretmeni ile pilot uygulama gerçekleştirilmiştir. Pilot görüşmeye katılan öğretmen okul idaresinden beklentisini açıklarken hizmet içi eğitim gereksinimini belirtmiştir. Araştırmacı hizmet içi eğitimle ilgili öğretmen beklentileri konusunda ek sorular sorma gereği duymuştur. Pilot görüşmeden sonra öğretmenlerin

55

bir hizmet içi eğitime katılmayı isteyip istemedikleri ve bir hizmet içi eğitim programının nasıl olması gerektiğine ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlayan bir soru eklenmiştir. İkinci bir pilot görüşme gerçekleştirilmiştir. Soruların hedeflenen amaçlara ulaşmak konusunda yeterli olduğuna karar verilmiştir. Görüşme formunda yer alan sorular aşağıdadır:

1. Sınıfınızda problem davranışlarla karşılaşıyor musunuz?

Evetse,

1.1. Sınıfınızda karşılaştığınız problem davranışlar nelerdir? Açıklayınız.

Hayırsa,

1.2. Sizce sınıfınızda hiç problem davranışla karşılaşmamanızın nedenleri nelerdir?

2. Sınıfınızda karşılaştığınız ya da karşılaşacağınız hangi davranışların problem davranış olduğunu düşünüyorsunuz?

- Sizce bir öğrenci hangi davranışı sergilediğinde bu bir problem davranıştır?

- Sizce bu davranış neden problem davranıştır?

3. Kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrencinizin problem davranışlar sergilediğini düşünüyor musunuz?

Cevabınız evetse;

3.1. Kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrenciniz hangi davranışı veya davranışları sergilediğinde bunun bir problem davranış olduğunu düşünüyorsunuz?

3.2. Bu davranışlar hangi durumlarda ortaya çıkmaktadır?

3.3. Bu davranışlar ne sıklıkta ortaya çıkmaktadır?

3.4. Sizce öğrenciniz bu davranışları neden yapıyor olabilir?

Cevabınız hayırsa:

3.5. Öğrencinizde problem davranışlarla karşılaşmadığınızı belirttiniz. Acaba bunun nedeninin ne/ neler olduğunu düşünüyorsunuz?

4. Öğrenciniz problem davranış sergilediğinde baş etme yöntemleriniz nelerdir?

Açıklar mısınız?

4.1. Öğrenciniz problem davranış olarak tanımladığınız bir davranışta bulunduğunda sizin tepkileriniz neler olur?

4.2. Problem davranışla karşılaştığınızda kullandığınız baş etme yöntemlerinin etkili olduğunu düşünüyor musunuz?

56

5. Sınıfınızdaki kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrencinizde karşılaştığınız problem davranışların çözümüne ilişkin;

a. Uzmanlardan, b. Okul idaresinden,

c. Aileden beklentileriniz nelerdir?

6. Kaynaştırma ile ilgili bir hizmet içi eğitim programına katılmak ister misiniz?

Evetse;

6.1. Böyle bir hizmet içi eğitim programının içeriği nasıl olmalıdır?

6.2. Böyle bir hizmet içi eğitim programının sunumu nasıl olmalıdır?

Hayırsa;

6.3. Böyle bir hizmet içi eğitim programına katılmama nedeniniz nedir?

7) Varsa eklemek istediğiniz görüşleriniz nelerdir?