Öğrenme Stratejileriyle İlgili Yurt İçi ve Yurt Dışı Araştırmalar

Loranger (1994) çalışmasında, başarılı ve başarısız lise öğrencilerinin kullandığı

öğrenme ve çalışma stratejilerini belirlemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın sonunda başarılı ve başarısız öğrencilerin farklı çalışma ve öğrenme stratejilerini kullandıkları görülmüştür. Bu çalışmada başarılı öğrenciler konunun amacını belirleme, öğrenmeyi planlama, geçmiş bilgileri harekete geçirme, ilişkili-ilişkisiz bilgileri birbirinden ayırt etme, özetleme ve not tutma etkinliklerinde başarısız öğrencilere göre daha etkin oldukları ortaya çıkmıştır.

Doğan’ın (2002b) yaptığı araştırmada, soru-yanıt ilişkisi ve resim çizme stratejisinin

öğretiminin öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırma, 2000-2001 öğretim yılı Güz döneminde Karamehmet İlköğretim Okulu ve Ahmet Uyar İlköğretim Okulu 105 dördüncü sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 154 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Deney grubunda soru-yanıt ilişkisi ve resim çizme stratejileri uygulanmış, kontrol grubunda ise geleneksel stratejiler kullanılmıştır. Araştırmada, deney grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin, kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine göre daha anlamlı düzeyde geliştiği sonucuna ulaşılmıştır.

Baykan, Naçar ve Mazıcıoğlu’un (2007) çalışmasında, öğrencilerin öğrenme

stratejilerinin belirlenmesi ve başarılarına etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma 155 Tıp Fakültesi Dönem bir öğrencisi üzerinde yürütülmüş, tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Çalışmada anket yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin %53,5’i ders çalışırken kendi ders notlarını tercih ettiklerini söylemişlerdir. Planlı çalışan öğrenciler %32,3’ünü oluşturur ve bu öğrencilerin not ortalamalarının diğerlerine göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Okurken veya dersi dinlerken önemli bilgilerin altını çizen ve not alan öğrencilerin not ortalamaları anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. Bir önceki dersin notlarını gözden geçirerek derse giren, soru sormak üzere önceden soru hazırlayan, derste anlamadığı noktaları soran ve derste sorulan sorulara cevap vermeye çalışan öğrenciler istatistiksel olarak daha başarılı bulunmuşlardır. Araştırmada öğrencilerin derse aktif bir şekilde katılmadıklarını ve araştırma yapmadan sadece ders notlarından çalıştıkları bulunmuştur.

Dikbaş ve Kaf’ın (2008) “Öğrenme stratejileri öğretiminin ve ders işlenişinde

kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi” adlı çalışmasında, sosyal bilgiler dersinde öğrenme stratejileri öğretiminin ve kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, kalıcılığa ve tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırma deneysel

araştırma modellerinden tek grup ön test - son test modelinde tasarlanmıştır. Araştırma, Adana ili Yüreğir ilçesindeki bir ilköğretim okulunun beşinci sınıflarından birinde gerçekleştirilmiştir. Veriler öğrenme stratejileri anketi, akademik başarı testi ve tutum ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğrenme stratejileri öğretiminin öğrencilerin akademik başarısını arttırdığı, derse karşı tutumlarına olumlu katkı sağladığı ortaya çıkmıştır.

Şahin ve Uyar (2010) “Öğrenme stratejileri kullanımının akademik başarıya

yansımaları” adlı çalışmalarının amacı eğitim fakültesi öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejilerini belirlemek ve akademik başarılarının öğrenme stratejilerine göre değişip değişmediğini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada tarama yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde 1. sınıfta öğrenimini sürdüren toplam 103 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Öğrenme Stratejileri Ölçeğinden ve öğrencilerin akademik başarılarını gösteren 2010-2011 Güz Dönemi ortak derslerinin dönem sonu notlarının aritmetik ortalamalarından yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin %41‟i tekrar, %23‟ü anlamlandırma, %20‟si dikkat, %8‟i üst bilişsel, %6‟sı duyuşsal ve %2‟si hatırlama stratejilerini kullanmaktadır. Ayrıca analiz sonuçları öğrencilerin akademik başarılarının kullandıkları öğrenme stratejilerine göre anlamlı bir şekilde değiştiğini göstermektedir.

Aydın (2011) araştırmasının amacı, ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya dersinde

kullandıkları öğrenme stratejilerini, farklı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmaya, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında, Manisa ilinin Turgutlu ilçesindeki liselerde öğrenim gören 298 öğrenci katılmıştır. Genel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplama aracı olarak Toy (2007) tarafından geliştirilen “Öğrenme Stratejileri Ölçeği” kullanılmıştır. Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya derslerinde en çok “örgütleme stratejilerini” en az ise “planlama stratejilerini” kullandıkları görülmüştür. Öğrencilerin coğrafya dersinde kullandıkları öğrenme stratejileri ölçeğine ilişkin görüşleri “cinsiyet” ve “öğrenim gördükleri sınıf düzeyleri” değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiştir.

Yücel ve Taşdemir (2012) çalışmalarında, Fen ve teknoloji derslerinde, temelde

öğrencilerin, daha sonrasında öğretmenlerin öğrenme stratejilerini bilmeleri, farkındalıkları ve bu süreçleri özümseyip kendilerine uyarlamaları ile “daha iyi nasıl öğrenebiliriz?” sorusuna da büyük ölçüde cevap bulunabilmeyi amaçlamışlardır. Çalışmanın evrenini 2010- 2011 eğitim öğretim yılı Yozgat ili Sorgun ilçesi ilköğretim 5. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Ders olarak “5. sınıf Fen ve Teknoloji” dersi seçilmiş ve çalışma 6 haftayı kapsamıştır. Öğrencilerin ders çalışırken kullandıkları öğrenme stratejilerini belirlemek için

Öztürk (1995) tarafından geliştirilen “Genel Öğrenme Stratejileri Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmada öğrencilerin “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesi problem çözümlerinde kullandıkları öğrenme stratejileri hem kendi hem de araştırmacı gözlemleri sonucunda belirlenmiş ve öğrenme stratejileri ile bazı değişkenler arası ilişkinin varlığı araştırılmıştır. Araştırma betimsel bir araştırma olup, çalışmada hem nicel hem de nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır.

Araştırmada elde edilen bulgularına göre, öğrencilerin kendi görüşleri sonucunda; hatırlama, biliş, dikkat, anlamlandırma ve zihne yerleştirme stratejilerini her zaman kullanırken, tekrar stratejilerini sıklıkla ve duyuşsal stratejileri ara sıra kullanmaktadırlar. Araştırmacı gözlemlerine göre belirlenen ise; dikkat stratejileri, biliş stratejileri, tekrar stratejileri öğrencilerin en fazla kullanılan stratejiler iken anlamlandırma stratejileri en az kullanılmaktadır. Öğrenci ve araştırmacı gözlemleri sonucunda ortaya konulan öğrenme stratejileri karşılaştırıldığında, belirlenen her bir öğrenme stratejisi ve genel ortalamalar arasında herhangi bir ilişki saptanamamıştır. Bu sonuç öğrencilerin görüşleri ile belirlenen öğrenme stratejileri ve araştırmacı gözlemleri sonucu belirlenen öğrenme stratejilerinin bir birini desteklemediğini göstermektedir.

Ghafournia (2014) çalışmasında, öğrencilerinin öğrenme stratejilerinin seçimi ve

kullanılma sıklığı ile okuma başarısıyla ilişki araştırılmıştır. Araştırmada Mashhad üniversitesinin ingilizce kursunda öğrenim gören BA seviyesinde 307 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada dil öğrenmek için mükemmel bir etki gösteren okuma çalışmalarının kolaylaştırmak için öğrencilerin öğrenme stratejilerine daha çok meyilli oldukları ve bunun da okuma başarısını geliştirdiği sunucuna varılmıştır.

Chen (2014) çalışmasında, öğrenme stratejilerinin kullanımında yaşın etkisi

araştırılıp, farklı eğitim seviyesinde olan öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumları arasındaki farklar araştırılmıştır. Araştırmada istatistikler öğrenme stratejilerinin kullanımı ile grupların yaşları arasında önemli bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuç, araştırma sosyal ve işlevsel stratejilerin daha çok vurgulandığı ve olası bir şekilde yaşa bağlı olarak arttığı göstermektedir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: YÖNTEM

Bu bölümde araştırma deseni, evren ve örneklem/ çalışma grubu, veri toplama aracı ve teknikleri, veri toplama yöntemi ve süreci, verilerin analizine ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

3.1. Araştırma Deseni

Düşünme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada ilişkisel tarama modelinden (Karasar, 1998) yararlanılmıştır. İlişkisel tarama modeli, katılımcıların düşünme stilleri ile öğrenme stratejilerini belirlemek ve arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya yönelik olarak kullanılmıştır.