Bir çiftliğin eğlence ve rekreasyon amaçlı ziyaretçilerin kullanımına sunulması genel anlamda çiftlik turizmi olarak nitelendirilmektedir. Tarım için kullanılan çiftliğin farklılaştırılması/çeşitlendirilmesi çiftçilerin varlığını sürdürmeleri ve değişen tarımsal iklimle başa çıkmada alternatif bir strateji olarak görülmektedir (Barbieri ve Mahoney, 2009: 58).
Tarım sektöründe faaliyet gösteren bir çiftliğin farklı bir sektörde daha faaliyete başlaması kararının altında ekonomik ve ekonomik olmayan hedeflerin karmaşık bileşimi bulunmaktadır. Çiftlik turizminin faydaları ekonomik ve ekonomik olmayan faydalar şeklinde gruplandırılmakla birlikte (Tew ve Barbieri,2012:215), çiftlik turizminin hem çiftliğe, hem çiftlik işletmecisine, hem de çevredeki topluluğa ve genel olarak topluma çok fazla faydalar sağladığı ileri sürülmektedir. Nickerson vd. (2001)’e göre çiftlik turizminden elde edilen ekonomik faydalar, ekonomik olmayan
faydaların elde edilmesine olanak tanıyabilir. Çiftlik turizmi tarımdaki işçi sıkıntısı ve tarımdaki pazar kısıtlılığının giderilmesinde bir alternatif olarak görülmektedir. Agri turizm tarımda çalışan ailelerin gelirlerine olumlu yönde katkı sağlamaktadır. İtalya’da organik tarım turizmine yönelik faaliyet gösteren bir çiftlikte üretilen organik zeytinyağı yerel, ulusal ve uluslararası pazar olmak üzere ağızdan ağıza yöntemiyle normal pazar fiyatının iki katına satılmaktadır (Ciervo, 2013). Bu satışlar ile birlikte verilen vergiler, yerel halk için genç nüfusun istihdam olanağının doğması ve yerel bazda (restoran ve mağazalar) işlerin canlanması, doğal çevresinin korunması çiftlik turizminin faydalarındandır (Barbieri, 2010; Busby ve Rendle, 1999; Saxena, Clark ve Ilbery, 2007; Sharpley, 2007; Veeck vd., 2006). Çiftlik turizminin ekonomik olmayan sosyal faydaları içerisinde ise kırsal yaşamın sürdürülmesinin sağlanması, yerel geleneklerin korunarak farkındalığının arttırılması, yöreye özgü kültürel özelliklerin korunması ve ürün üretimi ile ilgili yöreye özgünlüğün korunması ileri sürülmektedir (Che, 2007; Everett ve Aitchison, 2008; Ollenburg ve Buckley, 2007; Turnock, 2002).
Çiftlik bazında ise agri turizm ürün hasatının düşük olduğu veya ürün fiyatlarının düşük olduğu dönemlerde çiftlik sahibi ailelerin ek ve yardımcı gelir sağlamaları konusunda yardımcı olabilmektedir (Busby ve Rendle, 1999; Fisher, 2006; McGehee, 2007; Nickerson vd., 2001; Ollenburgve Buckley, 2007). Çiftlik turizmi aileye işçi tedarikinde yardımcı olmakla birlikte tüm yıl çalışmayan çiftlik işletmeleri için tarımdan elde edilen kazancın düşük olduğu zamanlarda tarımsal üretimin iyileştiği zamana kadar ekonomik destek sağlamaktadır (Ollenburg ve Buckley, 2007; Fleischer ve Tchetchik, 2005; Veeck vd., 2006) . Çiftlik turizmi sürdürülebilirliğin sağlanması adına en etkili politikalardan biri olarak düşünülmektedir. Çiftlik turizmi kırsal kalkınmanın sağlanmasına ve çevrenin korunmasına yardımcı olmaktadır (Mastronardi vd, 2015).
Kırsal kalkınmanın sağlanması açısından alternatif bir araç olarak çiftlik turizmi (Barbieri, 2010: 16) kullanılmakla birlikte çeşitli farklılaştırma türleri bulunmaktadır. Çiftlik girişiminin farklılaştırılması modeli olarak da ifade edilen bu farklılaştırma türleri Barbieri ve Mohoney (2009: 62)’e göre şu şekildedir:
Çiftlikte Yapılan Farklılaştırma/Çeşitlendirme Türleri:
- Mevcut ürüne katma değer (el işleri, kozmetik ürünleri, sağlıkla ilgili ürünlerin üretimi, yöresel tarım ürününün hediye için paketlenmesi),
- Geleneksel olmayan ürünler, hayvancılık ve uygulamalar (organik tarım, serbest otlatma gibi farklı tarımsal uygulamalar),
- Yeni pazarlama ve dağıtım (Çiftlik ürünlerinin farklı pazarlara ulaşabilmesi için farklı tanıtım çabalarının yürütülmesi),
- Rekreasyon, turizm ve otelcilik,
- Tarihi koruma ve uyumlu tekrar kullanma (çiftlik içerisindeki tarihi bina, araç, tarihi eser, çiftlik içerisindeki diğer miraslar, ahırların tiyatroya dönüştürülmesi),
- Çiftlik ve kaynakları kiralama, leasing ve devre mülk (Arazi, binalar ve ekipmanlar),
- Anlaşmalar ve hizmetler (Bitki yetiştiriciliği, pullukla arazi sürme, yük hayvanlarının kiralanması, ata binme),
- Eğitim, danışmanlık ve uzmanlık (Şifalı bitki yetiştiriciliği, şarap yapımı, çiftlikte staj yapma).
Çiftlik farklılaştırılması için yapılan sınıflandırmada en yaygın olarak incelenen agriturizm olmakla birlikte, bu konuda Kuzey Amerika ve Avrupa’da çok fazla sayıda araştırmaya rastlanmaktadır. Kuzey Amerika’da yapılan çalışmalarda; girişimin başarılı olması ile ilgili faktörlerin neler olduğu, agriturizmin çiftçilere ve yerel topluma sağladığı yararlar, agriturizme iten motivasyonlar ve agriturizmin gelişiminin önündeki engellerin neler olduğu gibi konularda araştırmalar yapılmıştır (Barbieri, 2010:4).
Çiftlik altyapısı, işçi ve donanım gibi konularda aşırı yatırımlar gerektirmemesi açısından çiftlik turizmi çiftlik için iyi bir farklılaştırma stratejisi olarak görülmektedir. Çiftliğin tarıma ek olarak turizm ve rekreasyon amaçlı farklılaştırılması, çiftlikte oluşturulan mağazalarda/dükkanlarda tarımsal ürünlerin doğrudan satın alınmasını, tarımsal ürünlerin (meyve, çiçek) rekreatif hasatının
yapılmasını ve rekreatif etkinlik ve olaylara katılmayı ( turlar, festivaller, düğünler) kapsamaktadır. Ayrıca, çiftlikteki restoranda yemek yeme ya da tarımsal alandaki konaklama işletmesinde kalmak da çiftlik turizmi kapsamında değerlendirilmektedir (Bowler vd., 1996; Barbieri ve Mshenga, 2008; McGehee ve Kim, 2004). Çoğu tarım işletmecisi çiftliğin turizm ile farklılaştırılmasını gelirlerin arttırılması yöntemi olarak görmektedir. Diğer bir deyişle, çiftlikten elde edilen gelirlerin arttırılmasına olan gereklilik çiftçileri diğer bir iş alanına itmektedir (Bowler vd., 1996; Evans ve Ilbery, 1992; Ilbery,1991; McNally, 2001; Alsos, Ljunggren ve Petterson, 2003; Fisher, 2006; Nickerson vd.,2001). Bu, ayrıca tarım teknolojilerinin ve girdilerinin yüksek maliyeti ile başa çıkmada iyi bir yöntem olarak kabul edilmektedir (Fisher, 2006; Ilbery, 1991; Nickerson vd.,2001). Çiftlik turizminin çiftliğe olan ekonomik faydaları evrensel değildir, çünkü bu agri-turizmin gelişim aşamasına (yeni ya da deneyimli işletme) ve agri-turizm işletmesinin diğer çekiciliklere yakın ya da uzak oluşuna göre değişebilmektedir (Busby ve Rendle, 1999; Fisher, 2006; Fleischer ve Tchetchik, 2005; Nickerson vd., 2001; Saxena vd., 2007; Veeck vd., 2006).
Alan yazında çiftlik turizminin ekonomik ve sosyal faydaları üzerine çalışmalar bulunmakla birlikte, çevresel etkileri bağlamında çalışmalar yapılması gerekmektedir (Veeck vd., 2006; Nickerson vd., 2001). Çiftlik turizminin çevre üzerine olumlu veya olumsuz etkileri olduğuna dair çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Mastronardi vd., (2015;10)’ne göre çiftlik turizmi üzerine faaliyet gösteren çiftlikler bioçeşitlilik, çevre ve doğal kaynaklar ile ilgili daha sürdürülebilir teknikler kullanmakta ve bu, tarımın çevre üzerine olan olumsuz etkisini azaltıcı bir etki yaratmaktadır.
Çiftlik turizmi, çiftlik işletmecisine ve ailesine çiftçiliği yapmaya devam etmeleri, kırsalda yaşamaya devam etme ve kırsal yaşam tarzından keyif alınmasının sağlanması konusunda yardımcı olarak çiftlik işletmesinin ayakta kalabilmesine ve de çiftlik sahipliğinin ailede kalmasına yardımcı olabilmektedir ( Kinsella vd., 2000; Ilbery vd., 1998; Ollenburg ve Buckley, 2007; Sharpley ve Vass, 2006). Barbieri (2009: 347)’a göre, çiftlik turizmi çiftlik dışı işte çalışma gerekliliğini azaltarak, genç aile bireylerine iş fırsatları yaratabilmektedir. Bu sayede de, genç nüfusun kırsal alanda muhafaza edilmesini sağlayabilmektedir.