Çalışanlardaki iş güvenliği bilinci

Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki bilgi, eğitim, kültür ve uygulamaya yönelik bilinçleri çocukların anaokulu içerisindeki güvenliğini etkileyeceğinden dolayı sorgulanmaktadır.

4.1.2.1 İşveren tarafından, yaptığınız iş ile alakalı eğitimler verildi mi? isimlerini yazar mısınız?

Şekil 4-11 de görüldüğü üzere ankete katılan öğretmenlere işveren tarafından kurum içerisinde mesleğin inceliklerine yönelik eğitimler verilip verilmediği sorulduğunda %42’si evet, %59’u hayır cevabını vererek böyle bir eğitim alınmadığı vurgulamışlardır. Bu %42’lik kısma ne tür eğitimler alındığı sorulduğunda şu cevaplarla karşılaşılmıştır;

 0-6 Yaş grubu tanıma eğitimi

 Anasınıfı eğitim ve yönetimi

 Çocuklarla iletişim ve öğretim teknikleri

 Hizmet içi eğitim

 Drama Eğitimi

 Bilgisayar eğitimi

 Müzik eğitimi

 Çeşitli mesleki seminerler

Daha önceki başlıklarda belirtilen ve meslekle alakalı mesleki yeterlilik veya diploması bulunmadığını iddia eden %11 lik bir kesim vardı. Devlet okullarında çalışanların mesleki yeterlilik diploması bulunmadan çalışamayacağı varsayımıyla yola çıkarak, bu %11 lik kesimin özel anaokullarında hizmet veren öğretmenler olduğunu ve işveren tarafından bu öğretmenlerin çeşitli eğitim ve seminerler aracılığı ile bilinçlendirildiğinin söylenmesi mümkündür. Bunun dışında ankete yansıyan, şahsi çabalarla iş verenin bilgisi dahilinde alınan yardımcı anne eğitimi, yaşam koçluğu eğitimi gibi eğitimlerede katılımın olduğu bildirilmiştir.

%41 %59 0 10 20 30 40 50 E H

37

4.1.2.2 Aşağıda ismi yazılı olan konularla alakalı almış olduğunuz eğitim ya da eğitimler var mı?

Bu soruda katılımcılara birden çok

şıkkı işaretleyebilecekleri

söylenmiştir. Bu sebeple grafikle gösterilmeyen bir kişinin hiçbir eğitim almamış olması ya da bir kişinin 3 eğitimi birden almış olması durumu da söz konusudur. Şekil 4-12 de her bir dilim kendi içerisinde

değerlendirilmeye çalışılarak

açıklanacaktır.

Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi:

Çalışanların %24’ü bu eğitimi aldıklarını beyan etmişlerdir. Geriye eğitimi almamış olan %76’lık kritik sayıda bir öğretmen kadrosu bulunmaktadır. Bu eğitimin alınmamış olmasının en önemli sebebi özelikle devlet okullarındaki iş güvenliği yasasının 2016 dan sonra uygulanmaya başlayacak olmasında kaynaklanmaktadır. Özel anaokullarında ise Anaokullarının az tehlikeli sınıfta gösterilmesi sebebiyle sürekli isg. hizmeti almaları bu kurumlar içinde 2016 yılına kadar ertelenmiş durumdadır. Kurumların çoğunun iş güvenliği mevzuatından bihaber olmalarından sebep kurumlarda risk değerlendirme raporu, acil durum planları ve temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri genelinde söz konusu olmamaktadır. Çok az sayıdaki özel anaokulu bu eğitimleri çalışanlarına vermiştir. Bu eğitimi aldıklarını söyleyenlerin büyük çoğunluğu ise isg. eğitimlerini okudukları ya da mezun oldukları okullardan aldıklarını bildirmektedirler.

Temel ilkyardım eğitimi:

Katılımcıların %50’si Temel ilk yardım eğitimini aldıklarını bildirmişlerdir. Eğitimi alanların büyük çoğunluğu ise bu eğitimi mezun oldukları okullarda ders olarak gördüklerini beyan etmişlerdir. Geriye kalanlar ise ya şahsi çabalarla, ya da kurum içi eğitimlerde bu konularda değinildiğini bildirmişlerdir. Buradaki asıl sıkıntı bu eğitimi almamış olan %50 lik kesimin durumundan kaynaklanmaktadır. 3-6 yaş grubu çocuklarda sıklıkla görülebilen ve ileride detaylandırılacak olan kendilerini her an

15; 24% 31; 50% 16; 26% TEMEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ TEMEL İLK YARDIM EĞİTİMİ HİJYEN EĞİTİMİ 0 10 20 30 40 Şekil 4-12: İsg eğitimleri

38

yaralayabilme potansiyellerinin olmasıyla alakalı alınması gereken önlemlerin başında şüphesiz ki acil müdahale tedbirleri gelmektedir. Ani kaza durumlarında acil müdahalenin gecikmesi beraberinde ciddi yaralanmaları hatta ölümleri bile getirebilmektedir. Bu durumda anaokullarında kaza veya yaralanma durumlarında ilk müdahaleyi gerçekleştirmesi beklenen öğretmenlerin temel sağlık bilgilerini bilmiyor olmalarının kabul edilebilir bir yanı olmamaktadır. İlgili problemin ortadan kaldırılması adına ilk yardım yönetmeliğinde bildirilen, az tehlikelide 20 kişiye, çok tehlikelide 10 kişiye kadar 1 temel temel ilk yardım eğitim sertifikasına sahip çalışan bulundurulması zorunluluğu[20]_{, anaokullarının çocuklardan kaynaklı risk etmenleri} durumu da düşünülerek, bu sektöre özel olarak şerh düşülmeli, tüm öğretmenlerin bu uygulamalı eğitim sertifikasına sahip olması zorunluluğu getirilmelidir.

Hijyen eğitimi:

Katılımcıların %26’sı Hijyen eğitimi aldıklarını bu %26’lık kısmın ise tamamına yakını ilgili eğitimi mezun oldukları okullarda ders olarak gördüklerini bildirmişlerdir. Geriye kalan %74 lük kısım ise bu eğitimi almadıklarını beyan etmişlerdir ki, çocukların yetişkinlere oranla bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olduğu, kış aylarındaki bulaşıcı hastalıkların sayısının artıyor olması, son zamanlarda yapılan tıbbi bilimsel araştırma sonuçlarına göre bulaşıcı, mikrobik hastalıkların eskiye oranla daha sıkıntılı geçtiğini, günümüzdeki çocukların bağışıklık sistemlerinin eski nesillere oranla daha zayıf olduğu da düşünülürse bu %74 lük kısmın çok ciddi bir rakam olduğunu, anaokulu öğretmenlerinin bu tür eğitimleri almalarının elzem olduğunu söylemek mümkündür. 31; 49% 33; 52% 20; 32% 3; 5% YANGIN DEPREM İLK YARDIM DİĞER 0 5 10 15 20 25 30 35 Yangın Deprem İlk yardım Diğer

39

4.1.2.3 Aşağıda ismi yazılı olan konularla alakalı katılmış olduğunuz tatbikatlar var mı?

Bu soruda katılımcılara birden çok şıkkı işaretleyebilecekleri söylenmiştir. Şekil 4- 13’te göstterilemeyen bir kişinin hiçbir tatbikata katılmamış olması ya da bir kişinin 3 tatbikata birden katılmış olması durumu da söz konusudur. Bu sebeple grafikteki her bir dilim kendi içerisinde değerlendirilmeye çalışılacaktır.

İlk yardım tatbikatı:

Bir önceki anket sorusunda katılımcıların %50’lik bir oranla temel ilk yardım eğitimi aldığı görülmüştü. Bu eğitimi alanların yarısına yakını, yani genelin %32’si aynı zamanda ilk yardım tatbikatına katıldıklarını beyan etmişlerdir. Anaokullarındaki çocuk bazlı kaza – yaralanma potansiyeli de göz önünde bulundurulduğunda bu oranın çok düşük olduğunu söylemek mümkün olur.

Deprem tatbikatı:

İstanbul gibi birinci derece deprem kuşağında olan bir ilde Deprem tatbikatına katılan öğretmenlerin %52 gibi bir oranda kalması %48’lik gibi büyük bir oranın deprem tatbikatı deneyimlerinin olmaması anaokullarındaki çocukların sağlıklı düşüneme, mantıklı hareketlerde bulunma melekesinden yoksun olmaları gibi durumlar da düşünülünce, olası bir deprem durumuna anaokulunda yakalanan öğretmenlerin, çocuklara müdahalenin zorluğundan kaynaklı sağlıklı kararlar alamayarak, acil durumun büyümesine sebep verebileceği düşünülmelidir.

Acil durum bilincinin insana aşılanabileceği en verimli yaş olarak görülen 3-6 yaş grubu çocuklardan sorumlu olan anaokulu öğretmenlerinin ve yöneticilerinin bu bilinçten herkesten önce kendilerinin yoksun olduğunu görmek çok düşündürücü, yadırganması, düzeltilmesi gereken bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Burada asıl suçlunun öğretmenlerden ziyade, bu tatbikatları düzenlemekle sorumlu olan anaokulu yöneticileri olduğunun altını çizmek gerekir.

Yangın tatbikatı:

Öğretmenlerin %49’ unun daha önceden yangın tatbikatına katıldığı şekil 4-13 te görülmektedir. Bu oranın büyük bir kısmını devlet okullarında çalışan ana sınıfı öğretmenlerinin oluşturduğunu söylemek mümkündür. Devlet okullarında yönetmeliklerle zorunlu kılınan acil durum talimat ve gereçlerinin bulundurulması,

40

ilgili müfettişlerce bu durumun denetlenmesi, gerek öğretmenlerin gerekse öğrencilerin okul bazında yapılan bu türden tatbikatlara katılmaları bilinmektedir. Yangın tatbikatı için bu yüzde yeterli bir sonuç olarak görülmemelidir. %51 lik bir kısmın yangın tatbikatına hiç katılmadığı ve olası bir yangın durumunda nasıl davranması gerektiğini bilmemesinin sıkıntılarını çocuklarında çekeceği düşünülmelidir. Bu türden acil durumlarla karşılaşılması muhtemel görülüp anaokulu gibi yerlerde tatbikat provaları, çocuklarda işin içine katılarak yapılmalı, herhangi bir acil durum meydana gelmesi halinde çocuklar nerede durmaları, nereye kaçmaları, basit halde ne yapmaları gerektiğini bilmeleri hususunda mutlaka eğitilmelidirler. Diğer:

Bu tatbikatlar dışında öğretmenlerin şahsi çabalarıyla katılmış olduğu temel arama kurtarma eğitimi ve tatbikatı, temel afet gönüllüsü eğitimi ve tatbikatı, gibi tatbikatlarda ankette bildirilmiştir.