Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesi ile İlgili Çalışmalar

öğrenim seviyelerinde farklı yöntem ve stratejiler kullanılarak yurt içi ve yurt dışında birçok çalışma yapıldığı görülmektedir (Assaraf, Dodick ve Tripto,2011; Avci, 2018;

Bekereci ve Yazıcı, 2016;Can ve Pekmez, 2010; Çetinkaya ve Taş, 2018; Daşdemir, Uzoğlu ve Cengiz, 2012;Erdoğan, 2010; Gök, 2014; Güçlüer, 2012; Gül, 2019;Güven, 2007; İnel ve Balım, 2010; Kiras, 2013; Mathai ve Ramadas, 2009;

Ormancı, 2010; Patrick ve Tunnicliffe, 2010; Prokop ve Fanèovièová, 2006; Ruleve Furletti, 2004; Sarıoğlu ve Girgin, 2019; Sürmeli ve Yıldırım, 2007; Tayfur, 2019;

Temiz, 2010; Töman, 2018; Uzun, 2019; Yanık, 2008).

Rule ve Furletti (2004) tarafından yapılan çalışmanın amacı analoji yöntemi ile işlenen 10.sınıf “Vücudumuzdaki sistemler” ünitesi ve geleneksel öğretim arasındabaşarı düzeyininkarşılaştırılmasıdır. 10.sınıfta öğrenim gören toplam 32 öğrenci ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda deneysel uygulamanın başarılı olduğu tespit edilmiş ve analoji kullanımının olumlu yönde etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Prokop ve Fanèovièová (2006) tarafından yapılan çalışmanın amacı öğrencilerin vücudumuzdaki sistemlere dair kavram yanılgılarının çizim yoluyla tespit edilmesi ve giderilmesidir. Çalışma sonucunda daha sık çizilen organların ve organ sistemlerinin, çizimi yaptırılmayan organ ve sistemlerden daha iyi anlaşıldığı belirlenmiştir.

Güven (2007) tarafından yapılan çalışmanın amacı 6.sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde portfolyo kullanımının öğrencilerin başarılarına, öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına ve başarısızlık nedenlerinin giderilmesine etkisinin araştırılmasıdır. Veri toplama aracı olarak başarı testi ve başarısızlık nedenleri anketi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, portfolyo ile öğrenim gören öğrencilerin başarılarının istatistiksel açıdan anlamlı derecede yüksek olduğu ve başarısızlık nedenlerinin giderildiğini görülmüştür. Kalıcılık testi sonuçları doğrultusunda öğrenilen bilgilerin kalıcılığının deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerine göre daha fazla olduğu görülmüştür.

Sürmeli ve Yıldırım (2007) tarafından yapılan çalışmanın amacı

“Vücudumuzdaki Sistemler’’ ünitesi kapsamında etkileşimli fen ödevinin öğrenciler üzerindeki etkisinin ve bu tür ödevlere veli katılımının incelenmesidir. Çalışma 6.

sınıfta öğrenim gören 74 öğrenci ve velileri ile yürütülmüştür.Çalışma sonucunda ev ödevlerinin yapılması noktasında velilerin katılım oranının yüksek olduğu, en yüksek katılım oranın annelere ait olduğu ancak bu katılım oranının öğrencilerin ödevleritamamen doğru yapma noktasındaetkili olmadığı görülmüştür. Ayrıca velilerin ödevler ile ilgili görüşlerinin olumlu yönde olduğu bulunmuştur.

Yanık (2008) tarafından yapılan çalışmanın amacı, 4. sınıf ve 6. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde yer alan vücudumuzdaki sistemlerin çalışmasını kavrama durumlarının ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarının belirlenmesidir. Çalışma 4.sınıfta ve 6.sınıfta öğrenim gören toplam 1348 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak bilgi testi ve tutum ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre 4. ve 6. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin kavramları öğrenme düzeyleri ile fen ve teknoloji dersine karşı tutumları, öğrencilerin sınıfları, öğrenim gördükleri okulların başarı seviyeleri, arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. 4. ve 6. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarının sınıf düzeyi ve cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Mathai ve Ramadas (2009) tarafından yapılan çalışmanın amacı,

“Vücudumuzdaki Sistemler’’ ünitesine yönelik diyagram ve metinlerin ortaokul öğrencilerinin görselleştirmelerine ve anlamalarına etkisinin incelenmesidir. Çalışma sonucunda öğrencilerin kendilerini diyagramlar ile değil metin ile daha başarılı bir şekilde ifade ettiği tespit ettiği belirlenmiştir.

Can ve Pekmez (2010) tarafından yapılan çalışmanın amacı,

“Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde bilimin doğası etkinliklerinin 7. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesindeki etkisinin incelenmesidir. 60 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmda veri toplama aracı olarak

“Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma sonucunda bilimin doğası etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerini kullanabilme düzeylerini arttırdığı tespit edilmiştir.

Erdoğan (2010) tarafından yapılan çalışmanın amacı 7.sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi öğretiminde eğitici drama kullanımının, öğrencilerin başarılarına etkisinin araştırılmasıdır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Fen ve Teknoloji dersi ünite başarı testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre eğitici drama yönteminin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerinde daha etkili olduğu tespit edilmiştir.

İnel ve Balım (2010) tarafından gerçekleştirilen çalışmanın amacı ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde “Vücudumuzdaki Sistemler’’ ünitesinde probleme dayalı öğrenme yönteminin kullanılmasına yönelik görüşlerinin belirlenmesidir.Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin genel olarak probleme dayalı öğrenme yöntemine ilişkin olumlu görüşlere sahip oldukları görülmüştür.

Temiz (2010) tarafından gerçekleştirilen çalışmanın amacı 6. sınıf fen ve teknoloji dersinde “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesin öğretiminde, örnek olay destekli 5E modelinin öğrencilerin başarısına ve fene karşı tutumlarına etkisinin incelenmesidir. 6. sınıfta öğrenim gören 40 öğrencisi ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak “Vücudumuzda Sistemler Ünitesi Başarı Testi” ve “Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Anketi” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre örnek olay destekli 5E modeli ile yapılan öğretimin öğrenci başarısına ve fene karşı tutumuna yönelik anlamlı bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Patrick ve Tunnicliffe (2010) tarafından yapılan çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin insan vücudunda yer alan sistemleri anlama düzeylerinin belirlenmesidir. 71 fen bilimleri öğretmeni ile bir çalıştay gerçekleştirilmiştir.

Öğretmenlere boş kağıtlar verilerek insan vücudu içerisinde ne olduğuna dair düşüncelerinin çizilmesi istenmiştir. Çizimler daha sonra puanlanmışı ve incelenmiştir. Çalışma sonucunda öğretmenlerin öğrenciler ile benzer şekilde organları bireysel olarak çizebildiği fakat sistemler boyutunda çizemediği tespit edilmiştir.

Assaraf, Dodick ve Tripto (2011) tarafından yapılan çalışmanın amacı 11.

sınıfta öğrenim gören öğrencilerin biyoloji dersinde insan vücudunu sistem olarak algılama yeteneklerinin düzeylerinin belirlenmesidir. Öğrencilerin sisteme dair

düşünceleri piramit tarzında artan zorluk seviyeleri ve üç aşamadan oluşan STH düşünme modeli ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin STH düşünme modelinin ilk basamağının ötesinde yer alan düşünme sistemlerine ulaşmak konusunda yetersiz kaldığı tespit edilmiştir.

Ormancı (2011) tarafından yapılan çalışmanın amacı fen ve teknoloji dersi

“Vücudumuzdaki Sistemler’’ ünitesinde drama yönteminin kullanılmasının öğrencilerin başarı, motivasyon ve tutumları üzerine etkisinin incelenmesidir.

6.sınıfta öğrenim gören 36 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmada veri toplama aracı olarak başarı testi, fen ve teknoloji tutum ölçeği, fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Çalışma sonucunda drama yönteminin öğrencilerin başarı, tutum ve motivasyonları üzerine olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir. Fen ve teknoloji dersinde drama yöntemine daha çok yer verilmesi önerilmiştir.

Daşdemir, Uzoğlu ve Cengiz (2012) tarafından yapılan çalışmanın amacı, 7.sınıf fen ve teknoloji dersi “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, bu başarılarının kalıcılığına, bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisini belirlemek ve animasyonlar hakkında öğrenci görüşlerinin tespit edilmesidir. Toplam 30 öğrenci ile gerçekleştirilen araştırmada veri toplama aracı olarak ilköğretim Fen ve Teknoloji Başarı Testi (FTBT), Bilimsel Süreç Beceri Testi (BSBT) ve Animasyon Görüş Ölçeği (AGÖ) kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, öğrenilen bilgilerinin kalıcılığına ve bilimsel süreç becerilerine olumlu yönde etki yaptığı tespit edilmiştir. Deney grubu öğrencilerinin animasyon kullanımına yönelik olumlu görüşler ifade ettikleri görülmüştür.

Güçlüer (2012) tarafından yapılan çalışmanın amacı fen ve teknoloji dersi

“Vücudumuzdaki Sistemler’’ ünitesinde fen okuryazarlığını geliştirici etkinliklerin kullanımının öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. 7.sınıfta öğrenim gören 70 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmada veri toplama aracı olarak “Vücudumuzda Sistemler Başarı Testi’’ , “Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği’’ , “Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği’’ ve araştırmacı tarafından geliştirilen açık uçlu sorular kullanılmıştır. Elde

edilen bulgulara göre öğrencilerin akademik başarı, tutum ve bilimsel süreç becerileri düzeyleri açısından deney grubu lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Kiras (2013) tarafından yapılan çalışmanın amacı Fen ve Teknoloji 7.sınıf

“Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin öğretiminde aktif öğrenme yönteminin öğrencilerin başarılarına, bilimsel yaratıcılığına ve tutumlarına ve etkisinin incelenmesidir. 7. sınıfta öğrenim gören 70 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmada veri toplama aracı olarak “Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesi Akademik Başarı Testi”,

“Fen ve Teknoloji Tutum Ölçeği”, “Bilimsel Yaratıcılık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre aktif öğrenme tekniklerinin mevcut MEB programına göre öğrenci başarısını artırmada daha etkili olduğu görülmüştür. Fakat aktif öğrenme tekniklerinin ve mevcut MEB programının, öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumlarını değiştirmediği sonucuna ulaşılmıştır. Aktif öğrenme tekniklerinin öğrencilerin bilimsel yaratıcılığını artırmada daha etkili olduğu görülmüştür.

Gök (2014) tarafından yapılan çalışmanın amacı 6.sınıf “Vücudumuzdaki Sistemler’’ konusunun 7E öğrenme döngüsü modeli ile güncel fen öğretiminin kavramsal anlama, öz düzenleme becerileri, bilimsel epistemolojik inançları ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkisinin karşılaştırılmalı olarak araştırılmasıdır.

6.sınıfta öğrenim gören 185 öğrenci ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Destek ve Hareket Sistemi Kavram Testi, Dolaşım Sistemi Kavram Testi, Solunum Sistemi Kavram Testi, Öğrenmede Güdüsel Stratejiler Anketi, Epistemolojik İnançlar Anketi ve Bilimsel Süreç Becerileri Testi kullanılmıştır. Elde edlien bulgulara göre 7E öğrenme döngüsü modelinin güncel fen öğretimine göre öğrencilerin kavram anlamaları, kavramların kalıcılığı ve öz-düzenleme becerileri açısından daha etkili olduğu görülmüştür. Bilimsel epistemolojik inançlar ve bilimsel süreç becerileri açısından her iki öğretim yöntemi de birbirlerine göre herhangi bir fark ortaya çıkmadığı görülmüştür.

Bekereci ve Yazıcı (2016) tarafından yapılan çalışmanın amacı balık kılçığı tekniği ile “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına olan etkisinin araştırılmasıdır. 6. sınıfta öğrenim gören 44 öğrenci ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak akademik başarı testi kullanılmıştır.

Çalışma sonucunda balık kılçığı tekniği kullanımının öğrencilerin akademik başarılarında anlamlı bir artış sağladığı gözlemlenmiştir; fakat balık kılçığı tekniği ile

güncel öğretim programı arasında akademik başarı yönünden anlamlı bir fark görülmemiştir.

Avci (2018) tarafından yapılan çalışmanın amacı Fen Bilimleri dersinde yer alan “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin Öğrenci Takımları Başarı Bölümleri yöntemi ile işlenmesinin 6.sınıfta öğrenim gören öğrencilerin akademik başalarına etkisinin incelenmesidir. 6.sınıfta öğrenim gören 52 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmada veri toplama aracı olarak Vücudumuzda Sistemler Ünitesi Başarı Testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrenci takımları başarı bölümleri yönteminin mevcut öğretim yöntemine göre öğrencilerin akademik başarılarını artırmak üzere daha etkili olduğu tespit edilmiştir.

Çetinkaya ve Taş (2018) tarafından yapılan çalışmanın amacı alternatif ölçme değerlendirme tekniklerinden oluşan web destekli bir materyal geliştirilmesi, materyalin uygulanması ve “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde yer alan kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik etkisinin incelenmesidir. 6.sınıfta öğrenim gören 160 öğrenci ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak üç aşamalı kavram başarı testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda etkinlik temelli web materyalinin kavram yanılgılarının giderilmesi noktasında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Araştırmacılara, fen bilimleri dersinde yer alan diğer ünitelerde kavram yanılgılarının tespit edilmesi için iki veya üç aşamalı testler ve web materyali kullanmaları önerilmiştir.

Töman (2018) tarafından yapılan çalışmanın amacı akran öğretimi tekniğinin 6. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin fen bilgisi dersi “Vücudumuzdaki Sistemler”

ünitesinde akademik başarılarına etkisinin incelenmesidir. 46 öğrenci ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak “Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesi Akademik Başarı Testi” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre akran öğretiminin öğrencilerin akademik başarı düzeyleri üzerinde geleneksel öğretime göre daha etkili olduğu sonucunda ulaşılmıştır.

Gül (2019) tarafından yapılan çalışmanın amacı 7. Sınıfta öğrenim gören öğrencilerin “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesine ait konuları günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin belirlenmesidir. Çalışma 7.sınıfta öğrenim gören 195 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Vücudumuzdaki Sistemler

Ünitesine Yönelik Günlük Yaşamla İlişkilendirme Testi (GÜYİT) kullanılmıştır.

Çalışma sonucunda, öğrencilerin “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde sahip olduğu bilgileri günlük hayatla ilişkilendirme düzeylerinin testin geneli için iyi sayılabilecek düzeyde (%75.8) olduğu belirlenmiştir.

Uzun (2019) tarafından yapılan çalışmanın amacı Fen Bilimleri dersi 6. sınıf

“Vücudumuzdaki Sistemler” Ünitesi öğretiminde eğitsel filmlerin öğrencilerin akademik başarı ve fen konularına yönelik ilgi düzeylerine etkisinin incelenmesidir.

Çalışma 6.sınıfta öğrenim gören 55 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Boşaltım Sistemi Başarı Testi, Sistemler Başarı Testi ve Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda akademik başarı yönünden istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde bir fark olmadığı görülmüştür. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrencilerin akademik başarıları ve fen konularına yönelik ilgileri yönünden istatiksel açıdan anlamlı farklılık tespit edilmiştir.

Sarıoğlu ve Girgin (2019) tarafından yapılan çalışmanın amacı 6. sınıf fen bilimleri dersinde “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin öğretiminde sanal gerçeklik teknolojisinin kullanılmasının öğrencilerin derse yönelik kaygı düzeylerine etkisinin incelenmesidir. 6. sınıfta öğrenim gören 30 öğrenci ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak “Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Kaygı Ölçeği”

kullanılmıştır. Çalışma sonucunda sanal gerçeklik kullanımının derse yönelik kaygıyı anlamlı düzeyde azalttığı tespit edilmiştir.

Tayfur (2019) tarafından yapılan çalışmanın amacı oyun destekli değerlendirme uygulamasının “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi öğretiminde 6.

sınıfta öğrenim gören öğrencilerin akademik başarılarına, motivasyonlarına ve görüşlerine etkisinin incelenmesidir. 6. sınıftaöğrenim görmekte olan 48 öğrenci ile yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat, başarı testi ve motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada oyun destekli değerlendirme uygulamasının öğrencilerin akademik başarılarını ve motivasyonlarını arttırdığı ve olumlu görüşler geliştirmelerine yardımcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Yapılan alanyazın incelemesi sonucunda“Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi ile ilgili yapılan çalışmalar arasında bu ünitede yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile

zenginleştirilmiş REACT stratejisinin kullanıldığı, bu stratejinin ünitenin öğreniminde öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerine, fen öğrenimine yönelimlerine ve fen öğrenimine yönelik motivasyonlarına etkisinin incelendiği herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır.