İŞ KAZASININ HUKUKİ SONUCU
BORÇLAR KANUNU (6098)
Maddi Tazminat İş Göremezlik
(49)
Tedavi Masrafları
Çalışma Gücünün Kaybından Doğan Zararlar
İktisadi Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar
Maddi Tazminat Destekten Yoksun
Kalma (53)
Manevi Tazminat (56)
SSGSSK (5510)
Haklar (16)
Geçici/Sürekli İş göremezlik Hak Sahiplerine
Gelir
Evlenme Yardımı
Cenaze Yardımı
İşveren Rücuu (21)
ÖNLEMEK, ÖDEMEKTEN DAHA UCUZ, KOLAY VE INSANIDIR.
ALO 170:
Çalışma Bakanlığı Danışma/Şikayet Hattı
SAĞLIK VE GÜVENLĠĞĠMĠZĠ ETKĠLEYEN
RĠSK ETMENLERĠ
Fiziksel Etmenler
Kimyasal Etmenler
Biyolojik Etmenler
Psiko-Sosyal Etmenler
Ergonomik Etmenler
Yangın ve Patlama
FĠZĠKSEL RĠSK ETMENLERĠ
• Termal konfor koşulları
• Aydınlatma
• Gürültü
• Titreşim
• Radyasyon
5
KĠMYASAL MADDELER
Dünyada yaklaşık 6 ile 7 milyon kimyasal madde bulunmaktadır.
Yaklaşık 80.000 ila 100.000 arasında kimyasalın kullanıldığı tahmin ediliyor
Yılda 400 milyon ton kimyasal üretilmektedir.
Bunlardan 8000 ile 10.000 türü tehlikeli, 3.000 kadarı kanserojen, 150- 200 kadarı insan kanserojenidir.
Yılda 1200 yeni kimyasal üretilmekte ve piyasaya bir şekilde arz edilmektedir.
Bu durumun en korkunç yanı, üreten ve kullananların sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda çok az şey yada hiçbir şey bilinmemesidir.
Önemli olan husus, kimyasal maddenin ne kadar güvenli olduğu söylenirse söylensin mümkün olduğunca korunma önlemleri alınarak çalışılmasıdır.
KĠMYASALLARIN VÜCUDA GĠRĠġ YOLLARI
Kimyasallar, vücuda üç yoldan girerek sağlığa zarar verirler
Solunum
(akciğerlerden) Sindirim (yiyerek, içerek)
Absorbsiyon (deri ve gözlerden)
KĠMYASALLARIN ETKĠLERĠ
Kimyasalların toksik etki gösterebilmesi, yeterli miktarının, hedef organa ulaşmasına ve orada belirli süre bulunmasına bağlıdır.
1. Lokal etki: Bölgesel
2. Sistemik etki: Kan dolaşımı ile vücudun tüm kısımlarına ulaşan kimyasallar sistemik etkilere sebep olurlar.
KĠMYASALLARIN SÜREYE BAĞLI ETKĠLERĠ ĠKĠ TÜRLÜDÜR
Akut etki:
Bir maddenin yüksek konsantrasyonuna kısa süreli (genellikle bir vardiyada) maruziyetin yarattığı etki,
Kronik etki:
Bir kimyasala uzun süreli ve tekrarlanabilir maruziyetin yarattığı etki. Bu etki uzun zamandan sonra hissedilir.
Endüstriyel zehirlenmeler genellikle kroniktir, seyrek olarak akut etkilenmelere de rastlanır.
KĠMYASALLARIN ETKĠLEġĠMĠ
Aynı anda organizmaya giren iki kimyasal, birbirinin etkisini üç şekilde değiştirebilir
1. Bağımsız etki: İki madde birbirinden tamamen ayrı etki eder.
2. Sinerjik etki:
a) Additif etki: (1+1=2)
b) Potansiyelizasyon: (1+1>2)
3. Antagonizma: (1+1<2) Biri diğerinin etkisini ortadan kaldırır.
KĠMYASAL RĠSK FAKTÖRLERĠ
Katı Maddeler Kimyasal risk maruziyetinin en düşük
olduğu fiziksel haldir. Ancak üretim
sürecinde daha tehlikeli hale dönüşebilirler.
(kereste,
kaynak çubuğu, poliüretan v.s.)
Tozlar
a-Organik tozlar - Bitkisel,
- Hayvansal,
b- İnorganik tozlar (Metalik, Ametalik, Doğal bileşik
1- Fibrojenik Tozlar, (Asbet, Talk)
2- Toksik (kurşun, krom, mangan, kadmiyum ağır metaller)
3- Kanserojen tozlar,
4- Radyoaktif, 5- Alerjik,
6- İnert (kireç taşı, alçı
Gazlar ve Buharlar 1-Boğucu gazlar -Basit boğucu (CO2)
-Kimyasal boğucu (CO)
2-Tahriş edici gazlar -NH3,SO2,Cl,
-Asit buharları, -Azot oksitleri 3-Sistemik zehirler -CCl4, Alkoller, benzen
4-Narkotikler (Toluen
vb.çözücüler)
Çözücüler 1-Primer tahriş ediciler
-Sert sabun, deterjan
-Asit ve bazlar, reçineler
2-Allerjenler -Kömür katranı türevleri,
-Azo boyaları
SAĞLIK ÇALIġANLARINDA GÖRÜLEN BĠYOLOJĠK RĠSK ETMENLERĠ
1. Virüsler 2. Bakteriler
3. Parazitler
4. Biyolojik toksinlerdir
12
Sağlık ÇalıĢanlarında Görülen Biyolojik RĠSK Etmenleri
Sık görülen virüsler ;
•
Hepatit virüsleri (Karaciğerin enfeksiyonu)•
İnsan immun yetmezlik virüsü-HIV (AIDS)•
İnfluenza (Grip)•
Solunum yolu ile bulaşan diğer virüsler (Kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği)13
Sağlık ÇalıĢanlarında Görülen Biyolojik Risk Etmenleri
Sık görülen bakteriler;
•
Tüberküloz (Verem)•
Salmonella (Tifo)•
Menengokok (Menenjit)•
Shigella (Dizanteri-İshal)14
15
PARLAMA, PATLAMA, YANGIN VE YANGINDAN
KORUNMA
YANMA OLAYI VE YANGIN
Yanıcı maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada bulunması gerekir.
Yangını söndürmenin en basit yolu bu üç parametreden en az birini devre dışı bırakmaktır.
Yangın
Sınıfı Açıklaması Söndürme Tipi
Katı madde yangınları Çok maksatlı kuru kimyevi toz ve su Sıvı (akaryakıt)
yangınları
Kuru Kimyevi Toz, CO2 ve Köpük
Gaz yangınları Kuru Kimyevi Toz, CO2
Metal tozu yangınları Kuru Metal tozu(Alkali Borat)
Elektrik Yangınları CO2
YANGIN SINIFLARI VE SÖNDÜRÜCÜLER