EDEBİYAT DİYÂRBEKİRLİ DÎVÂN SAHİBİ ŞAİRLER. Hazırlayanlar Mustafa Uğurlu Arslan Özkan Ciğa Zeki Tura Şeyhmus Demir

(1)

EDEBİY AT

Hazırlayanlar

Mustafa Uğurlu Arslan • Özkan Ciğa Zeki Tura • Şeyhmus Demir

M. Uğurlu Arslan • Özkan CiğaZeki Tura • Şeyhmus Demir

DİY ÂRBEKİRLİ DÎV ÂN S AHİBİ Ş AİRLER

DİYÂRBEKİRLİ

DÎVÂN SAHİBİ

ŞAİRLER

(2)

EDEBİY AT

Hazırlayanlar

Mustafa Uğurlu Arslan • Özkan Ciğa Zeki Tura • Şeyhmus Demir

DİYÂRBEKİRLİ

DÎVÂN SAHİBİ

ŞAİRLER

Bu PDF dokümanı, kitabın bir kısmını içermektedir.

(3)

İçindekiler

Takdim ... 9

I. Bölüm 16. YüZYIl DîvâN SAHİBİ ŞAİRlER / 13 Cemîlî...15

Hâletî-i Gülşenî ...18

Hayâlî-i Gülşenî ...21

İbrahim Gülşenî ...24

Şerîfî ...29

Şuhûdî ...32

II. Bölüm 17. YüZYIl DîvâN SAHİBİ ŞAİRlER / 35 Ömrî ...37

Şânî ...39

Meâlî (Mehmed Çelebi) ...41

İzzetî (Vüs’atîzâde Sipahî Mehmed) ...44

Tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım amacıyla ve araştırma için yapılacak kısa alıntılar dışında, yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir şekilde kopya edilemez, elektronik ve mekanik yolla çoğaltılıp, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.

DBY: 88 Edebiyat: 40

ISBN 978-605-4635-88-7 Sertifika No: 18188 Birinci Baskı:

İstanbul, 2020 Hazırlayanlar:

Mustafa Uğurlu Arslan, Özkan Ciğa Zeki Tura, Şeyhmus Demir

Yayın Yönetmeni:

İrfan Güngörür Sayfa Düzeni:

DBY Ajans Kapak Resmi:

Ufuk Sarıtaş Kapak Tasarımı:

Sercan Arslan Baskı/Cilt:

Mikyas Basım Yayın Matbaacılık (Sertifika No: 35532)

KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI / Library Cataloging-in-Publication Data (CIP) Diyârbekirli Dîvân Sahibi Şairler

Hazırlayan: Mustafa Uğurlu Arslan, Özkan Ciğa, Zeki Tura, Şeyhmus Demir İstanbul : DBY Yayınları, 2020.

254 s. ; 15,0 x 21,0 cm __ (DBY Yayınları ; No. 88) __ Dizin yok ISBN 978-605-4635-88-7

1- Edebiyat 2- Türk Edebiyatı 3- Dîvân 4- Diyarbakır

Bu eser Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğünce EDB.18.004 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir.

DİYÂRBEKİRLİ DÎV ÂN SAHİBİ ŞAİRLER

DÜN BUGÜN YARIN YAYINLARI Ankara Caddesi, Ünal Han No: 21/4 Cağaloğlu - Fatih / İstanbul Tel.: +90 212 526 98 06

(4)

Refî’-i Âmidî ...163

Saîd ...167

Vâsıf ...170

Vecdî...172

V. Bölüm 20. YüZYIl DîvâN SAHİBİ ŞAİRlER / 175 Ali Emîrî ...177

Abdulgani Fahri Bulduk ...201

Abdülaziz Hâlis Çıkıntaş ...204

Mehmed Saîd...207

Mustafa Âsım ...209

Abdülhamîd Niyâzî Çıkıntaş ...211

Ömer Feyzi ...213

Ekler: Dîvânlardan Metin Örnekleri ...215

Kaynakça ...237

III. Bölüm 18. YüZYIl DîvâN SAHİBİ ŞAİRlER / 45 Âgâh-ı Semerkandî ...47

Hâmî-i Âmidî ...52

Vâlî-i Âmidî ...56

Lebîb-i Âmidî (Abdülgafûr) ...59

Seyyid Mehmed Emîrî ...64

IV. Bölüm 19. YüZYIl DîvâN SAHİBİ ŞAİRlER / 69 Hafîd...71

Kâmî ...75

Mesud Lutfî ...86

Muhib ...88

Nigâhî...90

Râsim ...98

Remzî-i Âmidî ...101

Nazîf (Süleyman Nazîf Efendi) ...104

Zihnî-i Çermikî ...107

Sırrî Rahile Hanım ...109

Ali Rızâ Efendi...118

Saîd Paşa ...129

Râif Efendi (İskender Paşa-zâde Yûsuf) ...140

Azmî Efendi (Ahmed) ...144

Avnî ...148

Fâiz ...150

Fâzıl ...151

Feyzî ...153

Lüzûmî ...155

Râif (Feyzullah) ...157

Râif (Mukâbeleci-zâde Yusuf) ...160

(5)

Takdim

Türk edebiyatının tarihî seyri tetkik edildiğinde, belirli şehirlerde edebiyat ve sanat faaliyetlerinin icra edildiği muhitler oluşmuş ve bu edebî muhitlerde sanat faaliyetlerinin belirli hamiler etrafında teşek- kül ettiği görülmüştür. Tarih boyunca özellikle İstanbul, Bursa, Er- zurum ve Diyârbekir gibi şehirler edebî mahfillerin en yoğun olduğu yerler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yedinci yüzyıldan itibaren Arap hâkimiyetine giren ve daha sonra Büyük Selçuklular, Artuklular, Eyyûbîler, Anadolu Selçukluları, İl- hanlı, Timur, Akkoyunlu ve Safevî gibi çeşitli devletlerin hâkimiyeti altında kalarak farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Diyârbekir, Anadolu’nun İslâmlaşma sürecinde önemli bir geçiş noktası olma özelliği kazanmıştır. Osmanlı devrinde ise en büyük ve en önemli eyaletlerden birinin merkezi, aynı zamanda İran’a sefer eden ordu- ların hareket üssü olma özelliğine sahip olmuştur. Askerî, siyasî ve ekonomik açıdan münbit bir coğrafya olan Diyârbekir, edebî açıdan da Osmanlı döneminde bir kültür merkezi olma hususiyetini muha- faza etmiştir.

Özellikle dokuzuncu yüzyıldan itibaren Diyârbekir; Ahmed el- Bardahî gibi belagat âlimlerinin yanı sıra bu şehirde yaşamış

(6)

| Takdim |

şair gibi sıfatlara da hâiz kimselerdi. Diyârbekirli dîvân şairlerinin bir kısmı Türkçe, Arapça ve Farsça olmak üzere üç dilde şiirler yaz- mışlar, bu dillerde dîvânlar teşkil etmişlerdir. Diyârbekir’de yaşayan gayrimüslimler de dîvân edebiyatıyla ilgilenmişler başta âşıkâne olmak üzere rindâne ve şûhâne gazeller kaleme almışlardır. Bunlardan XVI. yüzyılda yaşamış olan Mesîhî aynı zamanda iyi bir hattat, XIX.

yüzyılda yaşamış olan Lutfî ise, şairliği kadar münşîliği ile de tanı- nan gayr-i müslim şairlerdendir. Ayrıca Diyârbekir’in Şair Sırrı Ha- nım, İffet Hanım, Fatma Bacı gibi yetiştirmiş olduğu çok kıymetli hanım şairleri de vardır.

Diyârbekir’de; Ali Emîrî Efendi 212 Dîvân şairinden bahsetmiş, Beysanoğlu ise Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserinde beş yüzden fazla şahsiyete yer vermiştir. Diyârbekir Valiliği tara- fından neşredilen bir çalışmada ise dördüncü yüzyıldan 1995’e ka- darki süre içerisinde şehrin, toplam 421 aydın yetiştirdiği, bunların 174’ünün bilim adamı, 228’inin şair ve yazar, sekizinin bestekâr, al- tısının ressam, beşinin de hattat olduğu ifade edilmiştir. 2014 yılında İhsan Işık tarafından neşredilen “Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar” adlı eserinde bu sayının 1000’i aştığı ifade edilmiştir.

Yukarıda zikredilen çalışmalar tetkik edildiğinde bugüne kadar Diyârbekirli dîvân sahibi şairlerin bir arada bulunduğu müstakil bir çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Başta Ali Emîrî Efendi’nin Tezkire-i Şuarâ-i Âmid, Esâmi-i Şuarâ-yı Âmid adlı eserleri, Şevket Beysanoğlu’nun Diyârbekirli Fikir ve Sanat Adamları adlı eseri, Şefik Korkusuz ve İhsan Işık’ın çalışmaları şüphesiz Diyârbekirli dîvân şair- lerini tanıma ve anlama hususunda önemli katkılar sağlamıştır. Bizim çalışmamızda öncelikle Diyârbekirli dîvân sahibi şairlerin biyografi- lerinin tek bir eserde toplanması amaçlanmıştır. Diyârbekir’de yetişen dîvân şairlerinin dîvânlarının büyük çoğunluğu elimize ulaşmış ve bu eserler ile ilgili akademik çalışmalar da incelenmiştir. Çalışmamızda dîvânı bugün elimize ulaşmayan dîvân sahibi şairlere de kaynağı be- lirtilerek yer verilmiştir. Ayrıca eserde zikredilen şairlerin dîvânları

| Diyârbekirli Dîvân Sahibi Şairler |

devlet erkânı, din adamı, mutasavvıf, ilim erbâbı, tüccar, esnaf ve Diyârbekir’de yaşamış serbest meslek ile uğraşan pek çok dîvân şa- iri yetiştirmiştir. Bu sebeple şiirin, hemen hemen sosyal hayatın her safhasına nüfuz ettiği şehir insanını Evliyâ Çelebi; “Güzel ve sayısız sevimli çocukları vardır. Gençleri güzellikte ve tatlılıkta hoş görü- nüşlü, peri yüzlü, ay parçası gibidirler. Şark diyârı olduğundan böl- gesel şive ile belâğat üzere konuştuklarında gönlü yaralı âşıklar ha- yat bulur. Her davranış ve hareketleri, yürüyüş ve duruşları adamı hayran eder. Hepsi zarîf ve nükteci çocuklardır. Bu şehir doğu tara- fında ve Acem’e yakın olduğundan nice yüz fasih ve beliğ şairler var- dır. Çoğu Fuzȗlî ve Rȗhî-i Bağdâdî tarz kasîde söyleyen seçkin şa- irler vardır. Bunlardan biri ünlü Cevşenî’dir” şeklinde tarif etmiştir.

Evliyâ Çelebi’den bir asır sonra XVIII. yüzyılda- şair Âgâh zama- nında Diyârbekir’de âlim ve şairleri bir araya getiren edebî toplulu- ğun varlığı, şehri edebî faaliyetlerin icra edildiği bir merkez haline getirmiştir. Bu yüzyılda Diyârbekir, edebiyat mahfillerinin neşv ü nemâ bulduğu bir yüzyıl olmuş, Âgâh-ı Semerkandî önderliğinde Encümen-i Dâniş adı verilen edebî mahfiller; yerli ve yabancı şair- lerin de dikkatlerini çekmiş, ulemâ ve şuarânın uğrayıp istifade ettik- leri bir muhit olmuştur. Ali Emîrî Efendi, özellikle Şair Âgâh zama- nında Diyârbekir’de çok önemli edebiyat toplantılarının yapıldığını, bu sohbetlere Ümmî, Emîrî, Hâsım, Hâmî, Hamdî, Şûrî, Fâmî, Mûcib, Lebîb, Vâlî gibi şehrin belağatta söz sahibi olan şairlerinin katıldı- ğını, bu edebiyat sohbetlerine pek çok vilâyetten şair kimselerin iş- tirak ettiğini, bunların içerisinde Nâbî gibi bir devre damgasını vu- ran şairlerin de bulunduğunu dile getirmekte, Diyârbekir’de yapılan edebiyat musahabeleri ve müşâarelerinin birkaç yüz yıl devam etti- ğini ifade etmektedir.

Diyârbekir’de bulunan klâsik medreselerde dînî ilimlerin yanı sıra pozitif ilimler de okutulmakta, ayrıca tasavvuf, hüsn-i hat, mûsıkî gibi farklı sanatlarda eğitimler verilmekteydi. Bu sebeple edebiyatla ilgilenen kişilerin çoğu aynı zaman mûsikî-şinas, hattat, müzhip ve

(7)

I. Bölüm

16. Yüzyıl Dîvân Sahibi Şairler

ile ilgili tespit edebildiğimiz akademik çalışmalar da kaynak olarak gösterilmiş ve böylece kapsamlı bir “Diyârbekirli dîvân sahibi şair- ler antolojisi ve kaynakçası” oluşturma gayreti içerisine girilmiştir.

Çalışmamızda, XVI. yüzyıldan başlanarak XXI. yüzyılın baş- larına kadar tespit edebildiğimiz dîvân sahibi şairlerin hayatlarına, edebî şahsiyetlerine, eserlerine yer verilmiş ve şairlerin biyografile- rinin sonuna şiirlerinden örnekler ilave edilmiştir. Çalışmada XVI.

yüzyılda 6, XVII. yüzyılda 4, XVIII. yüzyılda 5, XIX. yüzyılda 25 ve XX. yüzyılda 7 olmak üzere toplam 47 şaire yer verilmiştir. Her şair biyografisinin müstakil kaynakçasına yer verildiği gibi eserin sonuna, ele aldığımız şairlerin eserleri ile ilgili yapılan akademik ça- lışmaları da ihtiva eden genel bir kaynakça ilave edilmiştir. Ayrıca yazma eser kütüphaneleri taranarak ulaşabildiğimiz Diyârbekirli dîvân sahibi şairlerin gerek müellif hattı gerekse müstensih hattı ile yazılmış olan dîvânlarına erişilmiş, bu eserlerden “örnek metinler”

oluşturulmuş ve çalışmanın sonuna eklenmiştir. Bu mütevazı çalış- mamızın başta Türk edebiyatı, tarihi ve irfanına katkı sağlaması en büyük temennimizdir. Bilvesile Osmanlı edebiyatına büyük katkı su- nan Diyârbekirli ilim, fikir ve sanat adamlarını rahmetle anıyor, eserin neşrinde büyük katkı sağlayan Dicle Üniversitesi Proje Birimine (DÜBAP), DBY Yayınları’na ve hususiyle İrfan Güngörür Beyefen- diye teşekkürlerimizi arz ediyoruz.

Diyarbakır, 2020 Yayına Hazırlayanlar

(8)

Cemîlî

¹

(d. 870-1466 / ö. 949-1543)

Diyârbekir’in yetiştirmiş olduğu dîvân sahibi şairlerden birisidir. Şai- rin nereli olduğu hususunda farklı rivayetler bulunmaktadır. Sehi Bey, tezkiresinde Cemîlî’nin Türkmen olduğunu, doğu tarafından gelerek Anadolu’da uzun yıllar yaşadığını dile getirmektedir. Latifî ve Şem- settin Samî onun Türkistan şairlerinden olduğunu dile getirmektedir.

Kafzade Fâizi, Kâtip Çelebi ve bu iki kaynaktan hareketle Ali Emîrî şairin Diyârbekirli olduğunu dile getirmektedir.

Kaynaklar, şairin doğum yeri ile ilgili her ne kadar kesin bir bilgi vermese de küçük yaşlarda Tebriz’e gittiği, Uzun Hasan ve oğlu Sul- tan Yakup zamanlarında Diyârbekir’de kültür ve sanatın gelişmesinde önemli katkılarının olduğu bilinmektedir. 1494 yılında Herat’a ge- çen şair, Hüseyin Baykara’nın veziri olan Ali Şir Nevâyî’nin Çağa- tayca dîvânına nazireler yazmış, 1500 yılında Diyârbekir’e dönmüş,

1 Kaynakça: İdris Kadıoğlu (e-kitap 2018). Ali Emîrî Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid.

www.kulturturizm.gov.tr-http://ekitap.kulturturizm.gov.tr; Şevket Beysanoğlu (1996). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları C. I. Ankara: San Matbaası; Tü- lay Gençtürk Demircioğlu (2002). Cemîlî Dîvânı İnceleme-Metin-Sözlük. (Ya- yımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

İstanbul.

(9)

Ekler

Dîvânlardan Metin Örnekleri

| Diyârbekirli Dîvân Sahibi Şairler • 16. Yüzyıl |

1508’de Şah İsmail’in Diyârbekir’e saldırması sonucu İstanbul’a git- miş ve 1543’te orada vefat etmiştir.

Ali Emîrî, Cemîlî’nin şiirlerinin genellikle Ali Şir Nevâyî tar- zında yazıldığını ifade etmektedir. Sehi Bey ise hoş tabiatlı, âşık ya- radılışlı, farklı şiirlere sahip, ilimden çok fazla nasiplenememiş an- cak şair tabiatlı ve düşünmeden şiirler söyleyebilen bir kimse olarak tanımlamaktadır. Latîfî ise onun vezin ve kafiye açısından Ali Şir Nevâyî’ye benzediğini fikren ondan ayrı olduğunu ifade etmektedir.

Cemîlî şiirlerinin birçok yerinde kendi manzumeleri için çeşitli değer- lendirmelerde bulunmaktadır. Şiirlerinin cana can kattığını, mucize- lerle dolu olduğunu, renkli ve akıcı şiirler yazığını dile getirmektedir:

Ni’ceb bolsa Cemîlî nazmı reng ü revân Közi yaşı birle köngli kanı çünkim andadur

Cemîlî şiirlerinin mana yüklü olduğunu ise şu şekilde dile getirmektedir:

Yâr alup nazmım kulağa körgüzür yüz iltifât Ay Cemîlî dürr-i manâ tâ ki güftârumdadur

Ali Emîrî Efendi, Cemîlî’nin mürettep bir dîvânının bulundu- ğunu ifade etmiştir. Dîvânın bir nüshası Topkapı Sarayı Kütüphanesi R.7 numarada kayıtlıdır.

Kânûni Sultan Süleyman Kasidesinden Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

Ger şecâat birle yüz min Rüstem-i Destân bolur Görse Tîğun darbını ol hâk ile yeksân bolur Çün Süleymân-ı zamân boldun senün re’yün bile Bin kulun min memleket feth eylesek âsân bolur Ger âdâlet birle bolsa min ânuşirvân kimi Her biri yüz nev ile adlün görüp hayrân bolur

(10)

| Ekler: Dîvânlardan Metin Örnekleri |

Âgâh-ı Semerkandî-i Âmidî

(11)

kaynakça

Abdulkadiroğlu. Abdulkerim (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l Eş’âr. Ankara: AKM Yayınları.

Açıl. Berat (2005). Sırrî Râhile Hanım ve Dîvânı. (Yayımlanmamış Yük- sek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

Adak. Abdurrahman (2012). Ali Emiri’nin Gözüyle Diyarbakırlı Şairler. İs- tanbul: Kent Işıkları Yayınları.

Akay. Mehmet (1996). İbrahim Gülşenî’nin Dîvânı Metin-Dil Hususiyet- leri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Konya.

Akbayar. Nuri (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî, C. 5. İstanbu: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Or- tak Yayınları.

Akgül. Hasan (2013). Diyarbakırlı Mâlî Dîvânı İnceleme-Metin. (Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya

Akın. Bülent (2011). Diyarbakırlı Türkmen Alevi Âşıklar. Köln: Alevi-Bek- taşi Kültür Enstitüsü Yayınları.

Akın. Bülent. “Nigâhî Baba”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya- zım Tarihi 20.09.2013. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc

(12)

| Kaynakça |

Arslan. Mustafa Uğurlu (2016). “Bir Nâşir Olarak Alî Emîrî Efendi ve Ga- zete Kasîdesi”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED) ISSN : 1308-6219, YIL-8 S.17.

Arslan. Mustafa Uğurlu (2016). “Alî Emîrî Efendi Dîvânında Kitap ve Şa- irin ‘Kitâb’ Redifli Üç Gazeli”. HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi [Journal of Academic Literature], Prof. Dr. Mine Mengi Özel Sayısı, Yıl 2, Sayı 5, ss. 272-285.

Arslan. Mustafa Uğurlu (2016). “Bir Sanat Şehri Olarak Diyârbekir” Ulus- lararası Diyarbakır Sempozyumu, 2-5 Kasım. Diyarbakır.

Arslan. Mustafa Uğurlu (2015). “Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası’nda Saîd Paşa ve Süleyman Nazif’in İzleri” Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Arslan. Mustafa Uğurlu (2017). “Tanzimat’tan Cumhuriyete Diyârbekir’de Edebî Muhitler”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Uluslararası Diyarbakır Sempozyumu. Diyarbakır.

Arslan. Mustafa Uğurlu (2018). Diyârbekirli Kâmî ve Dîvânı. İstanbul:

DBY Yayınları.

Atalay. Mehmet (2005). “Ebu’l-Feth el-Bustî’nin Kasîde-i Nûniyye’sinin Diyârbekirli Saîd Paşa Tarafından Yapılan Türkçe Manzum Tercü- mesi”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 27 Prof.

Dr. Şinasi Tekin Özel Sayısı, s. 145-154, Erzurum.

Ayçiçegi. Bünyamin (2015). “Bûsîrî (ö. 696/1297 ?)’nin Kasîdetü’l-Bürde’sinin Diyarbakırlı Mehmed Said Paşa (ö. 1308/1892) Tarafından Yapılan Mensur ve Manzum Tercümesi”. Dîvân Edebiyatı Araştırmaları Der- gisi 15, İstanbul, 27-102.

Aydemir. İbrahim Ahmet (1989). Refî’-i Amidî Dîvânı. (Yayımlanmamış Yük- sek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa.

Aydoğan. Saliha (2009) Diyârbakırlı Sa’id Paşa Mîzânü’l-Edeb, İstanbul:

Kitabevi Yayınları.

Azamat. Nihat (2000). “İbrâhim Gülşenî”. İslam Ansiklopedisi İstanbul:

TDV Yayınları.

Bağdatlı İsmail Paşa (1951-1955). Hediyyetü’l-Ârifîn Esmâ’ü’l-Mü’ellifîn ve Âsâru’l-Musannifîn C.1, İstanbul.

Akpınar. Hüseyin (2004). Gülşenîlikte Musikî ve Musikîşinaslar. (Yayım- lanmamış Doktora Tezi). Harran Üniversitesi. Şanlıurfa.

Akpınar. Şerife (2006). Âgâh Dîvânı ve İncelemesi. (Yayımlanmamış Dok- tora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.

Aksoyak. İsmail Hakkı. “Ömrî” Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya- zım Tarihi 01.03.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Aksoyak. İsmail Hakkı. “Nigâhî Çelebi” Türk Edebiyatı İsimler Söz- lüğü. Madde Yazım Tarihi 30.06.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.

php?sayfa=sonuc

Aksoyak. İsmail Hakkı. “İzzetî” Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya- zım Tarihi 08.01.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Aksoyak. İsmail Hakkı. “Fâ’iz, Mehmed Saîd Efendi”. Türk Edebiyatı İsim- ler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 26.12.2014 http://teis.yesevi.edu.tr/

index.php?sayfa=sonuc

Akyol. Gülçiçek (2015). “Dîvânçe-i Süleymân Nazîf’te Hicran ve Vuslat”.

Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Albayrak Sak. Vesile (2013). “Saîd Paşa’nın Kaside-i Bürde Tahmisi”. Tur- kish Studies=Türkoloji Araştırmaları: Edebiyat Prof. Dr. Mustafa Ar- gunşah Armağanı 8, s. 9 (Yaz): 523-559.

Altunboğa. A. Bilal (1999). Diyarbakır Folklorundan Kesitler. İstanbul: Di- yarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.

Altunel. İbrahim (1988). Hâletî-i Gülşenî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Dîvânın Tenkidli Metni. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Konya.

Alvan. Türkân (1998). Hayâlî-i Gülşenî Dîvânı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Arslan. Mehmet. “Muhib”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya- zım Tarihi 28.03.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Arslan. Mehmet. “Feyzî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım

Tarihi 28.08.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Arslan. Mehmet. “Saîd Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya-

zım Tarihi 26.12.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc

(13)

| Kaynakça |

Beysanoğlu. Şevket (1985). Diyarbakır’da Gömülü Meşhur Adamlar. İstan- bul: Diyarbakır’ı Tanıtma Derneği.

Beysanoğlu. Şevket (1969). Kadın Şairlerimizden Sırrî ve Dîvânçesi. Ankara.

Bilge. Kilisli Rifat “Dîvânü Lügati’t-Türk ve Emîrî Efendi”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi Ekim C. LVI S. 430 s. 182-199.

Bilkan. Ali Fuat (1997). Nâbî Dîvânı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Ya- yınları.

Boran. Uğur (2017). Mesel Kitabı Nuhbetü’l-Emsal. İstanbul: Büyüyenay Yayınları.

Büyükcoşkun. Kudret (1998). Mantık Metinleri I. İşaret İstanbul: Yayınları.

Can. Ertuğrul (2005). Şuhûdî Dîvânçesi (İnceleme-Metin). (Yayımlanma- mış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- titüsü. Adana.

Canım. Rıdvan (2000). Latîfî Tezkiretü’ş-Şuarâ, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Ciğa. Özkan (2018). “Kâdirî Tarikatına Mensup Diyârbekirli Dîvân Şair- leri”. Uluslararası Maraşîzâde Ahmed Kuddûsî ve Kadirîlik Sempoz- yumu (23-24 Kasım).

Ciğa. Özkan (2016). “Diyârbekirli Mehmed Saîd Paşa’nın Bibliyografyası”.

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Said Paşa ve Sü- leyman Nazif Özel Sayısı Nisan Yıl 8 Sayı 15 s.1-6.

Ciğa. Özkan (2015). “Şeyh Gâlib’in Kaside ve Gazellerinde Redif Kullanım Analizi”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜS- BED), S13, Nisan. Diyarbakır.

Cunbur. Müjgân (1999). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal Son Asır Türk Şairleri (Kemâlü’ş-Şuarâ) C.1. Ankara: AKM Yayınları.

Çaldak. Süleyman (2015). “İlm-i Ma’ânî ve Saîd Paşa’nın Katkıları”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Çapan. Pervin (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yayınları.

Çelik. Kemal (2007). Bir Kitap Dostu Ali Emîrî Efendi, Mor Yayınları.

| Diyârbekirli Dîvân Sahibi Şairler | Bağdatlı İsmail Paşa (1972). Keşf-el-Zünûn Zeyli, C. I, İstanbul.

Balta. Nuran (2009). Türk Edebiyatı Tarihi Edebiyat Nazariyesi Gelene- ğinde Mîzânü’l-Edeb’in Yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Edirne.

Banarlı. Nihad Sâmi (2001). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi C.2. İstanbul:

Milli Eğitim Basımevi.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (2000). T.C. Başbakanlık Osmanlı Ar- şivi Daire Başkanlığı Yayınları. İstanbul.

Baştuğ. İbrahim (2002). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal Son Asır Türk Şairleri (Kemâlü’ş-Şuarâ) C.4. Ankara: AKM Yayınları.

Baştürk. Sadettin (2014). “Ali Emîrî Efendi’nin Sicil Kaydı (Dâhiliyye Nezâreti Sicill-i Ahvâl Komisyonu Defterlerine Göre)”. Ali Emîrî Hâtırasına VII. Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu. Diyarbakır: T.C.

Diyarbakır Valiliği Kültür Sanat Yayınları.

Bayhan. Ahmet Ali (1997). Mısır’da Osmanlı Devri Mimarisi. (Yayımlan- mamış Doktara Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Van.

Baykal. Bekir Sıtkı (1992). Peçevi Tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Bektaş. Ekrem (2018). “Nâbî Muakkibi Diyarbakırlı Şairler”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR) ISSN:1308-9633 Mayıs-2018 Cilt:10 Sayı:2(20)/May Volume:10 Is- sue:2 (20) Sayfa:733-761.

Bektaş. Ekrem (2011). “Diyarbakırlı Kâmî ve Mevlid’i”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages. Terature and History of Turkish or Turkic Volume 6/1 Winter s. 779-856.

Bektaş. Ekrem (2014). “Diyarbakırlı Kâmî’nin Hadîka-i Ma’neviyye’si”.

Sosyal Bilimler Dergisi. Beşeri Bilimler Sayısı. C12 S1 Mart. s. 169.

Beysanoğlu. Şevket (1996). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları C. I. An- kara: San Matbaası.

Beysanoğlu. Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları C. II. An- kara: San Matbaası.

Beysanoğlu. Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları C. III.

Ankara: San Matbaası.

(14)

| Kaynakça |

Erdoğan. Kenan (2004). Diyarbakırlı Saîd Paşa Dîvânı. Manisa.

Erdoğan. Kenan (1999). “Klasik Mi‘râciyyelerden Farklı Bir Mi‘râciyye:

Saîd Paşa ve Mi’râciyyesi”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırma- ları Enstitüsü Dergisi S.12 s. 163-185 Erzurum.

Erdoğan. Kenan (2001). “Saîd Paşa Dîvânına Göre XIX. Yüzyıl Dîvân Şi- irinde Görülen Bazı Değişimler”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araş- tırmaları Enstitüsü Dergisi S.9, s.83-106 Konya.

Erdoğan. Kenan (1999). “Saîd Paşa Dîvânı’na göre XIX. yüzyıl Dîvân şi- irinde görülen bazı Değişmeler”. VII. Milletler Arası Türkoloji Kong- resi 8 - 12 Kasım İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü İstanbul.

Erdoğan. Kenan (2015). “Doğruluğu Şiar Edinen Bir Şair Saîd Paşa ve Yeni Dört Manzumesi”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Erdoğan. Mehtap (2012). “Rüya Tabirine Dair Bir Manzûme: Diyarbakırlı Azmî’nin Miftâhü’l-Ma’ânî’si”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Der- gisi Cilt 5 Sayı 21 s. 87-105.

Erdoğan. Mehtap “Rızâ Yenişehir Fenârî Ali Rızaullah Efendi”. Türk Ede- biyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 09.12.2014. http://teis.ye- sevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc

Erdoğan, Mehtap, “Vecdî” Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi: 09.12.2014, http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Erduran. Metin (2003). Dîvân-ı Hafîd İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks. (Ya-

yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sütçü İmam Üniversitesi. Kahra- manmaraş.

Eren. Hulusi “Şa’bân Kâmî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 03.04.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Ergun. Sadettin Nüzhet (1940). Türk Şairleri C. I. İstanbul.

Ergun. Sadettin Nüzhet (1945). Türk Şairleri C. II. İstanbul.

Ergun. Sadeddin Nüzhet (1996). Türk Şairleri C. III. İstanbul.

Ergun. Sadeddin Nüzhet (1942). Türk Musikisi Antolojisi I-II. İstanbul:

İÜEF Yayınları.

Çeltik Erdoğan. Seher (2007). Alî Emîrî’nin Osmanlı Târih ve Edebiyat Mecmûası Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.

Çeltik. Halil (2010). “Âşığın Trajik İkilemi: Vuslat ve Ayrılık”. Turkish Stu- dies volume 5/3 136-145.

Çınarcı. M. Nuri (2007). Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş Şu’ârâsı ve Transkripsiyonlu Metni. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ga- ziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.

Çifçi. Ömer (e-kitap 2017). Fatin Davud Hâtimetü’l-Eş’âr (Fatîn Tezkiresi).

Kültür ve Turizm Bakanlığı e-kitap www.kulturturizm.gov.trhttp://ekitap.kulturturizm.gov.tr

Çögenli. M. Sadi, Recep Toparlı (1992). Dîvânçe-i Süleyman Nazif. Erzu- rum: Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Dağlar. Abdülkadir (2015). “Millî Belâgat Devri Dâiresinde Said Paşa’nın Arûz İmlâsına Dâir Dikkati”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempoz- yumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Duymaz. Mehmet (2010). Diyarbakırlı Azmî ve Dîvânçesi (İnceleme-Me- tin-İndeks). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.

Ekinci. Ramazan (2018). Şeyhî Mehmed Efendi Vekâyi’u’l-Fuzalâ Şeyhî’nin Şakâ’ik Zeyli C. II. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkan- lığı Yayınları.

Eliyar Seferli vd. (1993). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 2 Azerbaycan Türk Edebiyatı-II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Erdem. Sadık (1988). “Mehmet Salih Yümnî – Tezkire-i Şuara-yı Yümnî”.

Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 55-102.

Erdem. Sadık (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı İnceleme-Tenkidli Metin- İndeks-Sözlük. Ankara: AKM Yayınları.

Erdemir. Nale (2005). Dîvân-ı Zihnî-i Çermîkî (İnceleme -Metin). (Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.

Erdoğan. Hilal. “Nutki Ali Dede”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 03.03.2015. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc

(15)

| Kaynakça |

Işık. İhsan (2014). Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar. El- van Yayınları.

İnanç. M. (1963). “Diyârbekir”. İslam Ansiklopedisi C.3. İstanbul: MEB Yayınları.

İnançer. Ömer Tuğrul (1994). “Gülşenilik, Zikir Usulü ve Musiki”. Dünden bugüne İstanbul Ansiklopedisi C. III. İstanbul.

İnce. Adnan (2005). Sālim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: Atatürk Kül- tür Merkezi Başkanlığı Yayınları.

İpekten. Halûk vd. (1998). Tezkirelere Göre Dîvân Edebiyatı İsimler Söz- lüğü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

İpekten. Halûk (1997). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. İstan- bul: Dergâh Yayınları.

İskenderoğlu. Reşid (1989). Beğlerbeği Gazi İskender Paşa (1492-1571).

Ankara: San Matbaası.

İskenderoğlu. Reşid (1990). Diyarbakırlı Şair Dede ve Ozan Torunu. An- kara: San Matbaası.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Dîvânlar Kataloğu (1965). C.III. İs- tanbul.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Dîvânlar Kataloğu (1967). “Hafid”.

C. IV. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Atatürk Kitaplığı. Kâmî ve Eserleri Hak- kında Biyografik Fiş. No: Bel-Mtf: 54147.

Kadıoğlu. İdris (2003). Lebîb-i Âmidî Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri ve Dîvân’ının Tenkitli Metni. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Dicle Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Diyarbakır.

Kadıoğlu. İdris (2006). “Havası şairlere iyi gelen büyülü Şehir Mardin’in Ali Emîrî ve Saîd Paşa’nın hayatındaki Yeri”. I. Uluslararası Mardin Ta- rihi Sempozyumu Bildirileri 26-27-28 Mayıs 2006. Editör İbrahim Öz- coşar, Hüseyin H. Güneş. Mardin: Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi.

Kadıoğlu. İdris (2009). “Diyarbakırlı Saîd Paşa Dîvânı Dîvândaki Sade Türkçe Şiirler ve Şairin Hikmetli Beyitlerine Ali Emiri Efendi’nin Yaz- dığı Nazireler”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektro- nik Dergisi (Düsbed) Nisan Yıl-1 S.1.

Ermiş. Hamza (2006). “Mîzânü’l-Edeb Diyarbakırlı Saîd Paşa”. Şirket-i Mü- rettebiyye Matbaası İstanbul 1305/1888 Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13 s. 241-244.

Ertem, Davut (2016), Lüzûmî Ahmed Efendi Dîvânı (İnceleme-Transkrip- siyonlu Metin-Dizin), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, İslam Tarihi Ve Sanatları Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yük- sek Lisans Tezi Adana.

Esen. Muzaffer (1960). “Ali Emîrî Efendi”. İstanbul Ansiklopedisi C.II. İs- tanbul.

Fırat. Selma (1998). Dîvân-ı Hâmî-i Âmidi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.

Fidancı. Mahmut (1986). Saîd Paşa Mizanü’l-Edeb. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Diyarbakır.

Genç. İlhan (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara:

AKM Yayınları.

Gençboyacı. Melek (2012). “Diyarbakır’dan İstanbul’a Ali Emîrî Efendi”.

e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi -www.e-sarkiyat.com- ISSN: 1308- 9633 Sayı: VII, Nisan.

Gençtürk Demircioğlu. Gülay (2002). Cemîlî Dîvânı İnceleme-Metin-Söz- lük. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü. İstanbul.

Güldoğan. Vedat (2011). Diyarbakır Kültürü. Ankara: Kripto Yayınları.

Günaydın. Yusuf Turan (2007). Ali Emîrî Yemen Hatırâtı. Ankara: Hece Yayınları.

Güner. Galip. Nurhan Güner (2003). Ali Emîrî Esâmî-i Şu’arâ-yı Âmid. An- kara: Anıl Matbaa ve Ciltevi.

Güzel. Bilal (2012). Kemiksiz-zâde Safvet Mustafa ve “Nuhbetü’l-Âsâr Min Ferâidi’l-Eş’âr” İsimli Şair Tezkiresi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.

Hacımüftüoğlu. Nasrullah (1988). “Belâgat Ekolleri ve Anadolu Belâgat Çalışmaları”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi S.8 s.116.

Erzurum.

(16)

| Kaynakça |

Kaya. Muhammet (2015). “Belâgat-ı Lisân-ı Osmânî ile Mîzânu’l-Edeb’in Muhtevâlarını Mukayese Denemesi”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Keskin. Mustafa vd. (1997). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmannî Yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye C. IV/ı. İstanbul: Sebil Yayınevi.

Kesik. Beyhan. “Hafîd, Şeyhzâde İbrahim Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 21.05.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/in- dex.php?sayfa=sonuc

Kılavuz. Ahmet Saim (1991). “Bacûrî”. TDV İslam Ansiklopedisi, C 4, İs- tanbul.

Kılıç. Atabey (2015). “Saîd Paşa Dîvânı’nın Neşri Üzerine Notlar”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Kılıç. Filiz (e-kitap 2017). Şefkat Tezkiresi (Tezkîre-i Şu’arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî). Kültür ve Turizm Bakanlığı e-kitap www.kulturturizm.gov.

trhttp://ekitap.kulturturizm.gov.tr

Koç. Mustafa. Eyyüp Tanrıverdi (2014). Muhyî-i Gülşenî Menâkıb-ı İbrahîm-i Gülşenî İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.

Koç Acar. Gülmedine (2006). Hafîd Dîvânı İnceleme-Transkripsiyonlu Metin.

(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi. Sivas.

Koncu. Hanife (2015). “Vardır Söyleyecek Çok Sözüm Sana – Saîd Paşa’nın Bir Şiir Defteri Üzerine Bazı Düşünceler”. Saîd Paşa ve Süleyman Na- zif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Koncu. Hanife (1998). Vâli Dîvânı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Mar- mara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. İstanbul.

Konur. Himmet (2000). İbrahim Gülşenî Hayatı Eserleri Tarikatı. İstanbul:

İnsan Yayınları.

Korkusuz. Şefik (2004). Tezkire-i Meşâyıh-ı Âmid. İstanbul: Kent Yayınları.

Korkusuz. Şefik (2005). Diyârbekirli Şair Sırrı Hanım’ın Dîvânı. İstanbul:

Kent Yayınları.

Korkusuz. Şefik (2016). Osmanlı Dönemi Diyârbekir Şairleri. İstanbul:

Nurefşan Yayınları.

Köksal. M. Fatih (e-kitap 2017). Edirneli Nazmî Mecma’u’n Nezâ’ir. https://

ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56057,mecmaun-nezair-edirneli-nazmi-pdf.pdf?0

Kadıoğlu. İdris (2010). “Diyârbekir Encümen-i Dâniş’inin Üstâd Şairi Âgâh ve Devrindeki Şairler Üzerindeki Etkisi”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED). 2 (4):35-45.

Kadıoğlu. İdris (2014). Ali Emîrî Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid. Ankara: Son- çağ Yayınları.

Kadıoğlu. İdris (2015). “Saîd Paşa ve Tenezzüh Şiiri”. Saîd Paşa ve Süley- man Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Kadıoğlu. İdris (e-kitap 2018). Ali Emîrî Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid. www.

kulturturizm.gov.tr-http://ekitap.kulturturizm.gov.tr

Kahraman. Seyit Ali. Yücel Dağlı (2011). Evliya Çelebi Seyahat-nâme. İs- tanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Kaplan. Mahmut. Alpsoy Hüseyin (2014). “Diyarbakırlı Emîrî Çelebi- Ha- yatı ve Şiirleri”. Uluslararası VIII. Klâsik Türk Edebiyatı Sempoz- yumu (Alî Emîrî Hatırasına) Diyarbakır: Diyarbakır Valiliği Kültür Sanat Yayınları.

Kaplan. Mahmut (2012). “Diyarbakırlı Emîrî ve Nasîhat-Nâmesi”. Ulus- lararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International So- cial Research Cilt: 5 Sayı: 22 Volume: 5 Issue: 22 Yaz /Summer s.73.

Kaplan. Yunus. “Şânî, Abdulkerim Şânî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 15.01.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/in- dex.php?sayfa=sonuc

Kara. Mustafa (1998). “Gülşeniye ve Güldeste”. UÜ İlahiyat Fakültesi Der- gisi. VII: 41-58.

Karahan. Abdulkadir (1997). “Hâmî-i Âmidî”. İslam Ansiklopedisi C.15.

İstanbul: TDV Yayınları.

Karakaş. Şuayb (1988). Süleyman Nazif. Ankara: Kültür ve Turizm Bakan- lığı Yayınları.

Karatay. F. Edhem (1961). Topkapı Sarayı Müzesi Ktp. Türkçe Yazmalar Kataloğu. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları.

Karatay. Halit (2008). Hattat Divân Şairleri. Ankara: Akçağ Yayınları.

Karavelioğlu. Murat. Fatih Tığlı (2009). “Nutkî’nin Aşka Dair Bir Mesne- visi: Kanûn-ı Muhabbet”. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi S. 40 s. 151-213.

(17)

| Kaynakça |

Mermutlu. Mehmet Sait (2012). “Diyarbakırlı Nigâhî Dîvânçesi-Metin”.

e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi S VIII Kasım 2012 s. 129-167.

Mermutlu. Mehmet Sait (2012). “Diyarbakırlı Nigâhî ve Dîvânçesi”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi S VII Nisan 2012 s.151-189.

Mermutlu, Bedri (2012). “Ali Emîrî’nin Mir’atü’l-Fevâid Notlarında Diyarbakır’ın Anıtsal Tarihi Yapıları”. e-şarkiyat İlmi Araştırma Der- gisi, ISSN:108-9633, SVIII, Kasım.

Onay. Ahmet Talât (2013). Açıklamalı Dîvân Şiiri Sözlüğü. (hzl. Cemal Kur- naz). Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.

Okur. Mustafa (2006). Dîvân-ı Vâlî-i Amedî, Hayatı Eserleri Edebî Kişi- liği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon.

Özcan. Hidayet (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal. Son Asır Türk Şairleri C. III. Ankara: AKM Yayınları.

Özcan. Nuri (1989). “Alî Nutkî Dede”. TDV İslam Ansiklopedisi C 2 s.

423-424.

Özgül. Kayahan (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal. Son Asır Türk Şairleri C. II. Ankara: AKM Yayınları.

Özkan. Şenay (2003). 18. Yüzyıl Şairi Hafid’in Dîvânı’nın Transkripsiyonlu Karşılaştırmalı Metni. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi. Edirne.

Öztoprak. Nihat (2000). Refî-i Âmidî Cân u Cânân İnceleme-Hüsn ü Aşk ile Karşılaştırma-Metin. İstanbul: Türk Gev. Yayınları.

Öztoprak. Nihat “Refî’-i Âmidî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 28.01.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Öztürk. Ali (2003). “Dinî-Tasavvufî Edebiyatımızda Dolapnâme Türü ve

Ahmed Hayâlî’nin “Tolabnâme” İsimli Kasîdesi”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. II, sayı: 3, ss. 87-101.

Öztürk. Tuncay (2011). Ali Emîrî Efendi - Osmanlı Târîh ve Edebiyyât Mec- muası (1-320 Arası Sayfalar). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans) Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.

Köksal. M. Fatih. “Remzî-i Âmidî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 05.09.2013. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Kurnaz. Cemal. Mustafa Tatcı (2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Kurnaz. Cemal. Mustafa Tatcı (2009). Bursalı Mehmed Tâhir Osmanlı Mü- ellifleri, Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Kurnaz. Cemal (1999). Türkiye-Orta Asya Edebî İlişkileri. Ankara.

Kurnaz. Cemal (2010). “Vuslat Yolculuğu”. Turkish Studies Volume 5/3 447-461.

Kurtoğlu. Orhan (2004). Lebîb Dîvânı İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük. (Ya- yımlanmamış Doktora Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.

Kut. Günay vd. (2014). Ali Emîrî Mir’âtü’l-Fevâ’id fî Terâcimi Meşâhiri Âmid - Diyarbakır Ulemâ ve Eşrâfı I-II. İstanbul: Türkiye Yazma Eser- ler Kurumu Başkanlığı Yayınları.

Kutluk. İbrahim (1989). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ. An- kara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Macit. Muhsin (2012). “Osmanlı Kültür ve Sanatında İbrahim Gülşenî’nin İşlevi”. Bilig 60 (Kış) 2012 s.193-214.

Mengi. Mine (1991). Dîvân Şiirinde Hikemî Tarzın Büyük Temsilcisi Nâbî.

Ankara: AKM Yayınları.

Mermer. Ahmet (2002). XVII. Yüzyıl Dîvân Şairi Vecdî ve Dîvânçesi. MEB.

Ankara.

Mermutlu. Bedri (2012). “Arifî Paşa’nın Diyârbekir Seyahatnamesi ve Diyârbekirli Said Paşa’nın Bölgeye Ait Notları”. Turkısh Sources XCVI- II-Harvard University.

Mermutlu. Bedri (2015). “Diyârbekirli Saîd Paşa’nın Kişisel ve Memuri- yet Hayatına Ait Belgeler”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Mermutlu. Mehmet Sait (2011). “Ali Emîrî’nin Ezhâr-ı Hakîkat’i”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi www.e-sarkiyat.com- ISSN: 1308-9633 Sayı:

V s.123.

(18)

| Kaynakça |

Tayşi. Mehmet Serhan (1993). Lemezât-I Hulviyye Ez Lemazât-ı Ulviyye (Bü- yük Velilerin Tatlı Halleri). İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.

Tevfikoğlu. Muhtar (1988). Ali Emirî Efendi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.

Tökel. Dursun Ali (2000). Deneysel Edebiyat Yönüyle Dîvân Şiiri. An- kara: Hece Yayınları.

Tuğluk. İbrahim Halil (2015). “Saîd Paşa’nın Mir’âtü’l-İber Adlı Eseri Üze- rine”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Tuğluk. İbrahim Halil (2012). “18. Yüzyıl Şairlerinden Ali Rızâullah Efendi:

Hayatı Dîvânı ve Edebî Kişiliği”. Ali Emiri Hatırasına Uluslararası VIII. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu 15-16 Kasım 2012 Diyarbakır.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. Saîd Mehmed Paşa (Diyarbakırlı) C.7 Dergâh Yayınları. s. 430.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İzzetî. C.5, Dergâh Yayınları. s. 48.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). Hafîd Paşa, İbrahim. C. 4. İs- tanbul: Dergâh Yayınları.

Türk Dünyası Ortak Edebiyatı-Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2004). Hafîd Paşa. C. 4. Ankara: AKM Yayınları.

Ulusoy. Turgut (1978). Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri Marifetname.

İstanbul: Hasankale.

Uçman. Abdullah (2013). “Kasîdennin 19. yüzyıldaki Serüveni” Kasîdeye Medhiye: Biçime, İşleve ve Muhtevaya Dair Tespitler. İstanbul: Kla- sik Yayınları.

Ünal Öztürk. Hacer (2003). 18. Yüzyıl Şairi İbrahim Hafid Paşa Hayatı Eserleri Edebi Kişiliği ve Dîvânının Tenkitli Metni. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.

Üstüner. Kaplan (2020). Hüsn ü Aşk’a Bir Nazîre Cân u Cânân. İstanbul:

H Yayınları.

Üstüner. Kaplan (2003). Refî, Cân u Cânân: İnceleme-Metin. İstanbul:

MEB Yayınları.

Yakar. Aytekin (1964). Hayrullah Efendi Hikâye-i İbrahim Paşa Be İbrahim-i Gülşeni. Ankara: DTCF Yayınları.

Paksoy. Kezban (2015). “Saîd Paşa’nın Mizânü’l-Edeb’i ile Mehmed Şükrî’nin İlm-i Belâgat’ının Mukayeseli Değerlendirmesi”. Saîd Paşa ve Süley- man Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Parmaksızoğlu. İsmet (1980). “Sa’id Paşa Diyârbekirli Mehmed”. Türk An- siklopedisi C. XXXVIII, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.

Sağlam. Nuri (2000). “Ali Emiri Efendi ile Mehmet Fuad Köprülü Ara- sındaki Münakaşalar-I”. İlmî Araştırmalar S.10 s. 113-134 İstanbul.

Sarıçiçek. Ramazan (2019). Diyârbekirli Abdurrahman Avnî ve Şiirleri. An- kara: Sonçağ Yayınları.

Solmaz. Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şuârâ’sı (İnceleme-Metin). An- kara: AKM Yayınları.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Dîvân Şâ’irleri. (Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Enstitüsü. Diyarbakır.

Şemseddîn Sâmi (1996). Kâmûsu’l-A’lâm (Tıpkıbasım). Ankara: Kaşgar Neşriyat.

Şenödeyici. Özer (2012). Osmanlının Görsel Şiirleri. İstanbul: Kesit Yayınları.

Tahirü’l-Mevlevî (1342). “Ali Emîrî Merhum”. Mahfil Mecmûası. C.4 s.165.

Tanyıldız. Ahmet. Mustafa Uğurlu Arslan (2017). Diyârbekirli Nigâhî Dîvânı.

İstanbul: DBY Yayınları.

Tanyıldız. Ahmet (2013). Tuhfe-yi Lutfi. İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları.

Tanyıldız. Ahmet (2015). “Saîd Paşa’nın Nuhbetu’l-Emsâl Adlı Eseri Üze- rine”. Saîd Paşa ve Süleyman Nazif Sempozyumu 26-27 Mart Diyarbakır.

Tanyıldız. Ahmet (2014). “Akrabalık Yönüyle Diyarbakırlı Dîvân Şairleri”.

Uluslararası VIII. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu 15-16 Kasım Diyarbakır.

Tanyıldız. Ahmet “Lüzûmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Ya- zım Tarihi 13.11.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Tanyıldız. Ahmet “Vâsıf”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım

Tarihi 23.10.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Tanyıldız. Ahmet “Râsim, Sarac-zâde Muhammed Kasım”. Türk Edebiyatı

İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 01.07.2014. http://teis.yesevi.edu.

tr/index.php?sayfa=sonuc

(19)

| Kaynakça |

Ali Emîrî (1321). Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Ali Emîrî (1336). Osmanlı Tarih ve Edebiyât Mecmuası. İstanbul.

Ali Emîrî (1918). Osmanlı Vilâyât-ı Şarkıyyesi. Evkaf-ı İslâmiye Matba- ası. İstanbul.

Alî Emîrî Efendi. Esâmî-i Şu‘arâ-yı Âmid. Millet Kütüphanesi Tarih 781/1.

Ali Emîrî. Durûb-ı Emsâl. Millet Kütüphanesi. Edebiyat No: 282-283-284.

Ali Emîrî (1324). Âmid-i Sevdâ. Matbaa-i Âmidi, Diyarbakır Konukevi Kü- tüphanesi, 35 / 7.

Ali Rıza Dîvânı. Millet Kütüphanesi’nde AEMNZ 171.

Ali Rıza Nazireler. Millet Kütüphanesi’nde AEMNZ 172.

Altınay. Ahmet Refik (1340). “Ali Emiri Efendi”. Türk Tarih Encümeni Mecmuası C1.

Ârif Hikmet. Tezkire-i Şuarâ. Millet Kütüphanesi. Ali Emiri Efendi Tarih Bölümü. No. 789. vr.30a-b

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri C.2. İstanbul: Matba’a-i Âmire.

Dîvân-ı Lüzûmî. Millet Yazma Eser Kütüphanesi. Ali Emiri Manzum Bö- lümü. No: 384. vr. 104a.

Fatîn Dâvûd (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı.

İstanbul.

Hâmî. Dîvân-ı Hâmî-i Amidî. Cerîde-i Havadis Matbaası. İstanbul. 1272.

Mehmet Tevfik. Kâfile-i Şu’arâ. Alî Emîrî Ktp. Nu. 790.

Lebîb Dîvânı. Millet Kütüphanesi. AE Manzum 381/382.

Lebîb Dîvânı. Millet Kütüphanesi. AE Manzum 234/1.

Mecmûa-i Eş’âr. Diyarbakır Ziya Gökalp Kütüphanesi. No: 577. vr. 239 Mecmûa-i Eş’âr. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı. 338. vr. 39b.

Mehmed Süreyyâ. (1311). Sicill-i Osmânî. C. IV. İstanbul: Matba’a-i Âmire.

Mehmed Süreyya (1308). Sicill-i Osmânî. C. IV. İstanbul.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul:

Devlet Matbaası.

Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi Yazmalar Kataloğu (2001).

İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Yavuz. Eren (2017). Diyârbekirli Mehmed Said Paşa İnsana Tutulan Ayna- Tabsıratü’l-İnsan. İstanbul: Büyüyenay.

Yazar. Sadık. Mücahit Kaçar (2012). Şerîfî Dîvânı. İstanbul: Okur Aka- demi Yayınları.

Yazıcı. Tahsin (1951). Şeyh İbrahim-i Gülşenî Hayatı, Eserleri Tarikatı (Ya- yımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi. Ankara.

Yekbaş. Hakan “Süleyman Nazif”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 25.05.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/index.php?sayfa=sonuc Yekbaş. Hakan “Saîd Fethi-zâde Sa’dullâh Saîd”. Türk Edebiyatı İsimler

Sözlüğü. Madde Yazım Tarihi 25.05.2014. http://teis.yesevi.edu.tr/in- dex.php?sayfa=sonuc

Yeşilçiçek. Vedat (2010). “Edebiyatımızda Nazariyat Tartışmaları ve Mizanü’l Edeb Adlı Eserin Bu Tartışmadaki Yeri ve Önemi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3/2 115-123.

Yılmaz. Kâşif (2001). Güftî ve Teşrîfatü’-Şu’arâsı. Ankara: AKM Yayınları.

Yılmaz. Ali. Mehmet Akkuş (2015). Osmanzade Hüseyin Vassaf Sefine-i Evliya. İstanbul: Kitabevi Yayınları.

Yılmazçelik. İbrahim. Mustafa Öztürk (2004). Elcezîrenin Muhtasar Tarihi.

Elazığ: Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Yayınları.

Yorulmaz. Hüseyin (1996). Dîvân Edebiyatında Nâbî Ekolü. İstanbul: Ki- tabevi Yayınları.

Yuvalı. Abdulkadir. Ahmet Halaçoğlu (2015). Ali Emîrî Osmanlı Vilâyât-ı Şarkıyyesi. İstanbul: BKY Yayınları.

Zeki. Burhan (1999). Mardin Tarihi. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı Yayınları.

Yazma ve Matbu Eser Kaynakları

Ali Emîrî. Dîvân. Millet Kütüphanesi. AE Manzum 37.

(20)

Müstakîmzâde Süleyman Sadeddin Efendi. Mecelletü’n-Nisâb. Süleyma- niye Ktp. Halet Ef. Böl. Nu. 628.

Râmiz. Âdâb-ı Zürefâ. İÜ Ktp. TY. nr. 91. vr. 65.

Reşad. Faik (1312). Eslâf C. II. s. 19. İstanbul: Âlem Matbaası.

Refî. Dîvân. İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi. TY. 2924.

Refî-i Âmidî. Dîvân. Bayezid Devlet Ktp. Nadir Eserler Bölümü. No. 1574.

Refî-i Âmidî. Cân u Cânân. İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi.

TY. 4311.

Silahdar-zâde. Tezkire-i Şuarâ. İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi.

TY. 2557.

Safâyî. Tezkire-i Safâyî. Süleymaniye Ktp. Es’ad Efendi Böl. Nu. 2549.

Sâlim Efendi. Tezkîre-i Sâlim. Süleymaniye Ktp. Es’ad Efendi Böl. Nu.

3872. İstanbul 1315.

Şaban Kâmî. Hutût-ı Mütenevvi’a. İstanbul Üniversitesi Nadir Eser Kütüp- hanesi. Demirbaş No: TY 09353.

Şaban Kâmî. Şemâ’il-i Şerîfe. Diyarbakır Yazma Eser Kütüphanesi, No:

1729/1.

Şaban Kâmî. Dîvân. TBMM Kütüphanesi No: 73003897.

Şeyhizâde Esad Efendi. Bağçe-i Safâ-endûz. İstanbul Üniversitesi Ktp. TY.

nr. 2095. vr. 112.

http://www.yazmalar.gov.tr/eser/dîvân/108917 http://www.yazmalar.gov.tr/eser/dîvân/116615 http://www.yazmalar.gov.tr/eser/dîvân/116616

(21)

M. Uğurlu Arslan • Özkan CiğaZeki Tura • Şeyhmus Demir

DİY ÂRBEKİRLİ DÎV ÂN S AHİBİ Ş AİRLER

Türk edeb�yatının tar�hî seyr� tetk�k ed�ld�ğ�nde, bel�rl� şeh�rlerde edeb�yat ve sanat faal�yetler�n�n �cra ed�ld�ğ� muh�tler oluşmuş ve bu edebî muh�tlerde

�cra ed�len faal�yetler�n bel�rl� ham�ler etrafında teşekkül ett�ğ� görülmüştür.

Tar�h boyunca özell�kle İstanbul, Bursa, Erzurum ve D�yârbek�r g�b� şeh�rler edebî mahf�ller�n en yoğun olduğu yerler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Husus�yle dokuzuncu yüzyıldan �t�baren D�yârbek�r; Ahmed el-Bardahî g�b�

belagat âl�mler�n�n yanı sıra bu şeh�rde yaşamış devlet erkânı, d�n adamı, mutasavvıf, �l�m erbâbı, tüccar ve esnaf g�b� farklı mesleklere mensup pek çok dîvân şa�r� yet�şt�rm�şt�r.

Üç yüzden z�yade dîvân şa�r� ve ell�ye yakın dîvân sah�b� şa�r�n yet�şt�ğ� şeh�r, özell�kle XVIII. yüzyılda şa�r Âgâh zamanında edebî faal�yetler�n �cra ed�ld�ğ� b�r merkez hal�ne gelm�şt�r. Bu yüzyılda D�yârbek�r, edeb�yat mahf�ller�n�n neşv ü nemâ bulduğu b�r yüzyıl olmuş, Âgâh-ı Semerkandî önderl�ğ�nde “Encümen-�

Dân�ş” adı ver�len edebî mahf�ller; yerl� ve yabancı şa�rler�n de d�kkatler�n�

çekm�ş, ulemâ ve şuarânın uğrayıp �st�fade ett�kler� b�r muh�t hal�ne gelm�şt�r.

D�yârbek�r’de yapılan edeb�yat müsahabeler� ve müşâareler�n�n b�rkaç yüzyıl devam ett�ğ� b�l�nmekted�r. Bu k�tapta, XVI. yüzyıldan başlanarak XXI. yüzyılın başlarına kadar tesp�t edeb�ld�ğ�m�z dîvân sah�b� şa�rler�n hayatlarına, edebî şahs�yetler�ne, eserler�ne yer ver�lm�ş ve şa�rler�n b�yograf�ler�n�n sonuna ş��rler�nden örnekler �lave ed�lm�şt�r.

DİYÂRBEKİRLİ DÎVÂN SAHİBİ

ŞAİRLER

DÜN BUGÜN YARIN YAYINLARI Ankara Caddesi, Ünal Han No: 21/4 Cağaloğlu, Eminönü - Fatih / İstanbul Tel. - Faks: +90 212 526 98 06 www.dby.com.tr • dby@dby.com.tr

ISBN 978-605-4635-88-7