Social Sciences
Volume 13/26, Fall 2018, p. 879-905 DOI: 10.7827/TurkishStudies.14064
ISSN: 1308-2140 Skopje/MACEDONIA-Ankara/TURKEY
Research Article / Araştırma Makalesi A r t i c l e I n f o / M a k a l e B i l g i s i
Received/Geliş: Ağustos 2018 Accepted/Kabul: Aralık 2018 Referees/Hakemler: Dr. Öğr. Üyesi Azamat MAKSÜDÜNOV – Doç. Dr. Ali Murat KIRIK
This article was checked by intihal.net.
ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ GÖREN Y KUŞAĞININ TELEVİZYONDA DİZİ İZLEME ALIŞKANLIKLARI
Mihalis KUYUCU*
ÖZET
Türkiye en çok televizyon izleyen popülasyona sahip ülkelerden biri. Televizyonun en çok rağbet alan içeriklerinden biri olan diziler ise mecranın hem izleyici hem de reklam veren tarafından en çok rağbet gören içerik türlerinin başında yer alıyor. Türkiye’de izlenme rekorları kıran televizyon dizileri son on yılda yurt dışına da ihraç edilmeye başlamış ve ülkenin milli gelirine katkıda bulunmuştur. Dizilerin bu denli popüler olması, dizi kahramanlarının da popülerleşmesine neden olmuş ve bir dizi oyuncusu bir popstardan ya da bir futbolcudan daha popüler olmuştur. Dizi oyuncuları ve dizilerin aldığı bu yüksek talep televizyon mecrasının da diğer mecralarla olan rekabetinde reklam harcamalarından en yüksek payı almasında önemli bir rol oynamaktadır. Televizyon dizilerinin tüm yaş gruplarında elde ettiği yüksek izlenme oranları acaba Y Kuşağı olarak adlandırılan yeni nesilde kendisini gösteriyor mu? Y Kuşağı da diğer kuşaklar gibi dizileri takip diyor mu? gibi soruların yanıtını aramak adına gerçekleştirilen bu çalışmada Y Kuşağının da diğer kuşaklar kadar dizileri takip ettiği tespit edilmiştir. Burada farklı olan en önemli faktör Y kuşağının dizilerin izleme biçimleri olmaktadır. Y kuşağı dijital medya ile daha fazla içiçe yaşaması nedeniyle dizileri geleneksel medyanın kralı konumunda olan televizyonun yanında dijital platformlardan da izliyor olmasıdır. Dizilerin kuşak temsilcileri tarafından sevilerek takip edilmesi bu sektörün gelecekte de popülerliğini koruyabileceğinin ihtimalini ortaya koymaktadır. Dizilerin izlenme biçiminin geleneksel medyadan dijital medyaya doğru kayması ise dijital dizilerin gerekliliğini ve geleneksel medyada sunulan dizilerin dijital platformlardan da sunulması mecburiyetini doğurmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Y Kuşağı, Televizyon, Televizyon Dizileri, Kuşak
TV SERIES VIEWING HABITS OF GENERATION Y IN UNIVERSITY STUDENTS
ABSTRACT
Turkey is one of the countries with the highest TV watching rate. TV series that are very popular among other television programs is one of the leading genres with the rate of popularity among viewers and advertisers. Breaking viewing records in Turkey, television series started to be exported to foreign countries in the last decade and contributed to national income of the country. This popularity of series increased the popularity of characters in the series and each actors or actress became more popular than a pop star or a football player. This popularity of actors or actresses and series plays a significant role in the fact that television holds the highest share in advertising expenditures in the competition with the other platforms.
In this study conducted for finding answers to questions such as: Do the high viewing rates achieved by televisions series among all age groups have any reflection on the new generation that is called Generation Y? Does Generation Y follow series as other generations do?, it has been determined that Generation Y follow series as much as other generations do. At this point, the most important factor is the series-viewing pattern of generation Y. As the Generation Y uses the digital media more frequently, they view series from digital platforms in addition to television that is the king of the conventional media. The fact that series are popular among representatives of this generation reveals the probability that this sector will maintain its popularity in the future, too. The shift from the conventional media to the digital media regarding the viewing pattern indicates requirement for digital series and obligation to offer series in digital platforms in addition to the conventional media.
STRUCTURED ABSTRACT
Although there is no accurate agreement on the start and end dates, generally, the generation born between1980-2000 is called the Y generation. Y generation is a generation that grows with technology and benefits from all the opportunities of technology. Individuals of Y generation are people who give importance to career development opportunity in business life, look for qualities such as work safety, teamwork, family connections, the ability to follow technology, education and career development opportunity, more transparency, instant satisfaction, authorization, collaborative learning styles, more flexible workflow.
This research has been carried out to determine university students of Y generation, choice of watching TV series. According to the findings of the research carried out on 520 university students for this purpose, TV series watching preferences of the students of Y Generation do not differ according to gender, age, time of watching television, domestic or foreign series choice. Similarly, the levels of being affected by the series do not differ according to gender, age, time of watching television, domestic or foreign series choice. A similar result was found in Özkan’s (2013)
research. It was determined that a large number of university students have the opinion that television series do not have any positive effect on daily life or social life and family life. These two findings may improve the idea that higher education students, who are more conscious consumers, are not under the influence of the series in any way, and see them as a means of entertainment and a good time.
This research has been carried out to reveal university students’, who are representatives of Y generation, habits of watching TV series and it’s affects on them.
For the purpose of the research, the participants were asked a total of 9 questions about the personal preferences and features that to describe their daily television watching time, do they watch TV series or not, do they watch domestic or foreign series more, from which source they watch, the genres they watched and the three domestic and foreign series they watched the most. Question form used in this nine-question research based on the research of Xsights Research and Consultancy Company’s “Most Favorited Series of 2016” In addition, in this research, watching TV series scale consisted of a total of 23 expressions, and series effects scale of 24 expressions were applied. The scale used in this study based on the scale which used in the research of Özkan (2013), named “ Tv Series Determination Of The Effect Of University Students (Nigde University Sample)”.
The population of the study constitutes of all individuals belonging to Y Generation living in our country, but the sample constitutes of 520 university students belonging to Y Generation in Istanbul. Although there are many definitions related to Y generation, because there are more definitions those takes of the Y Generation into the scope of those born between 1980-1999, this time period was taken as reference, and in this research, the sample was created by a random selection from students registered in a university between 01 March 2018 and 01 May 2018.
It was seen that Y Generation preferred more domestic productions while watching TV series and followed them from digital media as well as traditional media. This feature of the Y generation, in which the number of those who watch the series on digital media is quite high, is due to the fact that they are more interested in technology than X generation. The fact that Y Generation are freedom loving people, this also affects their watching habits. Instead of watching the series in the airing time set by the television, which is the king of the traditional media, watching the series from the digital platforms in their desired time period is another indication of how much they are fond of their freedom. The characteristics of Y generation compared to other generations affect their media usage. In the research, Xsight Research and Consultancy carried out, in all age groups, the rate of watching series during their air time from traditional television is 19,55 percent, the rate of watching from digital is 8,88 percent, but in this research, 34,6 percent of Y Generation individuals stated that they watched the series on television and 65,4 percent on the Internet. This data shows the importance of digital in the series watching habits of Y Generation, who are moving towards becoming more active individuals of the future. This finding clearly shown in this study, in the future, it is revealed that media companies should prepare broadcast
prototypes according to the characteristics of this generation and they should present the episodes of the series published on digital channels.
Keywords: Y Generation, Television, Television Series, Generation
Giriş
Kuşak, genel olarak aynı zaman aralıklarında dünyaya gelen ve dönemin koşullarından etkilenen insanlar topluluğudur. Türk Dil Kurumu’nun Güncel Türkçe Sözlüğünde kuşak, “Yaklaşık
olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, kaderleri paylaşmış, benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişilerin topluluğu” ve “Yaklaşık yirmi beş, otuz yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği, göbek, nesil, batın, jenerasyon” olarak tanımlanmaktadır (TDK).
Kuşak kavramı açıklanırken genellikle yaş aralığı dikkate alınmaktadır. Belirlenen yıllar arasında doğan insanlar, aynı kuşağı oluşturmaktadır. Ancak bu kesin ve net bir ayrım anlamına gelmemektedir. Genel olarak kuşak, anne-babalar ile çocukları arasındaki ortalama yaştır. Dolayısıyla kuşak kavramı açıklanırken genel itibariyle zaman ön plana alınmaktadır (Engizek & Şekerkaya, 2016). Mannheim’ın (1952) tanımlamasına göre zaman ekseninde bir insan topluluğuna kuşak diyebilmek için genel olarak kültürel süreç içinde yeni katılımcılar ortaya çıkmalı, eski katılımcılar yavaş yavaş yok olmaya başlamalı, herhangi bir kuşağa dâhil olan üyelerin, sadece tarihsel sürecin zamansal olarak sınırlı bir bölümüne katılabilmeli, kültürel miras devredilmeli ve kuşaktan kuşağa geçiş devamlı olmalıdır (Ekşili & Antalyalı, 2017). Mannheim’ın tanımlamasını temel alan kuşak araştırmalarının ortak noktası insan topluluğunun tarihsel süreç içindeki ortak konumu ve tarihsel süreç içerisinde yaşanan olaylar ve deneyimler doğrultusunda biçimlenen ortak bilinçtir. Dolayısıyla kuşakların özelliklerini yalnızca paylaşılan ortak yıllar belirlememektedir. Bu yıllar içinde paylaşılan dönemin koşulları, deneyimler ve inançlardır. Dolayısıyla aynı dönemde, aynı koşullarda sosyalleşmiş insanlar, kuşağı oluşturmaktadır (Saracel, Taşseven, & Kaynak, 2016).
Kuşak teorisi, doğumdan başlayarak birbirine benzer siyasi ve sosyal koşullarda yaşayıp büyüyen, dönemin değer yargıları çerçevesinde kendisini geliştiren, birbirine benzer nitelik ve kişilik özellikleri sergileyen bireyler topluluğu olduğunu ileri süren bir teoridir. Teoriye göre belli bir zaman diliminde doğan insanlar, benzer değer yargısı ve hareketleri ve davranışları paylaşmaktadır. Her kuşak, kendi içerisinde benzer değer yargısı, hareket ve davranışları sergilemekle birlikte, kendisinden önce gelen kuşaktan farklı özellikler taşıyacağı gibi, kendisinden sonra gelecek kuşak da kendisinden farklı özellikler sergileyecektir (Lissitsa & Kol, 2016).
Kuşaklar ve Temsil Ettikleri Dönemler
Kuşakların tarih aralıkları farklı olduğu gibi taşıdığı özellikler de farklı olmaktadır. Ayrıca kuşak farklılıkları ve zaman algısı kültürden kültüre de farklılık gösterebilmektedir. Aynı yıllarda doğmuş insan toplulukları, farklı kültürlerde farklı özellikler taşıyabilmektedir. Her kuşak, sahip olduğu benzersiz deneyim, yaşam biçimi ve değerler ile diğer kuşaklardan ayrılmaktadır. Kuşak kavramı genel olarak literatürde Sessiz Kuşak, Bebek Patlaması (Baby Boomers), X Kuşağı, Y Kuşağı ve Z Kuşağı olarak sınıflandırılmaktadır.
Tablo 1: Kuşak İsimlendirmeleri
KUŞAK İSİMLENDİRMELERİ Strauss ve Howe (2000) Sessiz Kuşak (1925-1943) Patlama Kuşağı (1943-1960) 13.Kuşak (1961-1981) Milenyum Kuşağı (1982-2000) Lancaster ve Stillman (2002) Gelenekçiler (1900-1945) Baby-Boomer Kuşağı (1946-1964) X Kuşağı (1965-1980) Milenyum Kuşağı; Patlama Kopyası; Y Kuşağı; Gelecek Kuşak (1981-1999) Martin ve Tulgan (2002) Sessiz Kuşak (1925-1942) Baby-Boomer Kuşağı (1946-1960) X Kuşağı (1965-1977) Milenyumlar (1978-2000) Tapscott (1998) — Baby-Boomer Kuşağı (1946-1964) X Kuşağı (1965-1975) Dijital Kuşak (1976-2000) Zemke vd. (2000) Eski Askerler (1922-1943) Baby-Boomer Kuşağı (1943-1960) X Kuşağı (1960-1980) Gelecektekiler (1980-1999)Kaynak: (Çakmak & Çelik, 2017)
Sessiz Kuşak: Genel olarak 20. Yüzyılın başı ile İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar olan 1900-1945 arası dönemde doğan insanlar, sessiz kuşak olarak adlandırılmaktadır. Bu kuşakta doğan insanların başlarından dünya tarihinde önemli yer taşıyan Birinci Dünya Savaşı, 1929 Büyük Buhran’ı ve İkinci Dünya Savaşı geçmiştir. Dolayısıyla zorlu hayat koşullarına maruz kalmışlardır. Ekonomik ve siyasi belirsizlikler, kıtlık, savaş koşulları, ekonomik kriz gibi nedenler, bu kuşakta doğanları daha tutumlu, daha çalışkan ve daha sağlamcı özellikler taşımasına neden olmuştur. Bu kuşak insanları, değişime direnme ve risk almayı sevmeme gibi nedenlerle liderlik tarzı olarak kontrol eden bir tarzı benimsemektedir. Bu kuşağa dahil olan en son insanların 1945 doğumlu olduğu düşünüldüğünde, günümüzde 70 yaş üzerinde olan insanların bu kuşağa dahil olduğunu söylemek mümkündür. 70 yaşın biraz daha üzerinde olan insanlar ise Cumhuriyetin ilk yıllarını görmüştür (İlic & Yalçın, 2017).
Bebek Patlaması (Baby Boomers): İkinci Dünya Savaşı’nın bitişinin ardından olağanüstü koşulların sona ermesi ile birlikte 1946-1960 arasında doğan kuşak, bebek patlaması kuşağını oluşturmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde hızlı bir şekilde artış gösteren doğum oranından esinlenerek bu dönemde doğan insanlara Bebek Patlaması Kuşağı adı verilmiştir. Bu dönemde İkinci Dünya Savaşı koşullarının sona ermesinin yanında değişen ekonomi politikası sonucunda refah devleti modelinin altın çağını yaşaması, ikinci bir kuşağın doğuşunu sağlamıştır. Bu dönemde doğan insanların başından geçen en önemli olayların başında Vietnam Savaşı gelmektedir. Dönemin insanları, bir önceki kuşağın aksine bencil, sadakatten yoksun, otoriteyi kabul etmeyen, parayı en önemli motivasyon aracı olarak gören kimseler olarak görülmektedir. Bu dönemde doğan insanların özelliklerinden biri de evin reisi rolünü yalnızca babanın üstlendiği, yalnızca babanın çalışıp, annenin evde çocuklara baktığı son kuşak olmasıdır. Dolayısıyla bu dönemde doğan insanlar, geleneksel cinsiyet rollerini daha fazla benimseyen tiptedir (Lissitsa & Kol, 2016).
X Kuşağı: Genel olarak 1960’ın ilk yılları ile ortalarından 1979-1980 arasına kadar olan zaman diliminde doğan kuşak, X Kuşağı olarak adlandırılmaktadır. Bu kuşağın temsilcileri, ilk çocukluk ve gençlik yıllarından itibaren Challanger Faciası, AIDS, Susam Sokağı, MTV, GameBoy ve ilk bireysel bilgisayarlar gibi olay ve olgulara şahit olmuştur. Bu kuşağın temsilcileri bir önceki kuşaktan farklı olarak cinsiyet rollerinde yaşanan değişime şahit olmuştur. Ayrıca yalnızca babanın çalıştığı, annenin evde çocuklara baktığı aile yapısı değişikliğe uğramış ve hem annenin hem de babanın çalıştığı bir aile yapısı dönemin özelliği olmuştur. Bu dönemde, nüfus artış hızı, bebek patlaması dönemine göre yavaşlamış, bireyler artık çok çocuk yapmaktan ziyade, bakabilecekleri kadar çocuk yapma anlayışına yönelmiş, kadınlar işgücüne dahil olmaya başlamış ve bireyselcilik ön plana çıkmıştır (Anselmo-Witzel, Orshan, Heitner, & Bachand, 2017). Bu kuşak, 68 Öğrenci Hareketi, Petrol Krizi, sağ-sol çatışmaları, televizyonun yaygınlaşması, 12 Eylül Askeri Darbesi, rock müziğin yaygınlaşması gibi tarihsel önem arz eden olay ve olgulara şahit olmuştur. Bu kuşak, televizyonun yaygınlaşması ile birlikte daha fazla şiddet ve cinsellik görüntülerine şahit olmuştur. Ancak erken yaşta finansal yükümlülük ile tanışmaları nedeniyle dünya görüşü açısından diğer kuşaklara göre farklılık taşımaktadır
Y Kuşağı: 1980’lerin başlarından 2000’lere kadar olan dönemde doğan kuşağı ifade etmektedir. Y Kuşağı, milenyumu görmüş, özellikle bilgisayarların yaygınlaşması ile birlikte dijital kuşak olarak adlandırılmaya başlamıştır. Bu kuşağa ait olan bireyler, 11 Eylül Saldırıları, silahlı okul baskınları, terör olayları, Körfez ve Irak Savaşı, internet, küreselleşme gibi olay ve olgulara şahit olmuştur.
Milenyum Kuşağı: Genellikle Y Kuşağına dahil oldukları düşünülse de, Y Kuşağı’nın içerisinde 1995-2003 yılları arasında doğan kuşağa Milenyum Kuşağı denildiği de olmuştur. Bu kuşağın temsilcileri, internet, bilgisayar ve cep telefonları ile içli dışlı büyümüş ve özellikle sosyal medyada yeni bir sosyalleşmeye şahit olmuşlardır. Bu kuşağa dahil olanların en önemli özelliği, internet, bilgisayar ve cep telefonları ile birlikte büyümeleri nedeniyle teknolojiyi hayatının merkezine almaları, bireyselliğe önem vermeleri ve zor beğenmeleridir (Soh, Rezaei, & Gu, 2017).
Z Kuşağı: 2000 yılı sonrası doğan nesildir. Z Kuşağı’na dahil olan bireyler, internetin, bilgisayarın, cep telefonlarının ve sosyal medyanın içerisinde büyüdüğünden iletişim kuşağı olarak da adlandırılmaktadır. İnternet üzerinden iletişime alıştıkları için gelecekte yalnızlığı tercih edebilecekleri düşünülmektedir. Her ne kadar birden fazla konu ile ilgilenebilme yetenekleri gelişmiş olsa da teknolojik cihazlar ile çok fazla içli dışlı olmaları nedeniyle konsantrasyon konusunda problem yaşayabilecekleri öngörülmektedir. Bu kuşağın bireylerinin iş hayatına atıldıklarında karar vermesi gereken konularda gelişmiş sistemlerden çok daha fazla faydalanacakları ve iş hayatında işlerinin kolay olacağı düşünülmektedir. Bu kuşağın bireyleri, küresel terör kavramı ile birlikte büyümüş, 2008 Küresel Ekonomik Krizi’ne şahit olmuştur (Somyürek, 2014).
X- Y- ve Z Kuşaklarının Özellikleri ve Aralarındaki Temel Farklılıklar
Keleş (2011), kuşaklar arasındaki farklılıkları genel olarak uyumluluk, yönetilebilirlik, ekip çalışması, denge ve bağlılık açısından ele almıştır. Buna göre;
Uyumluluk: Genel olarak tüm kuşaklar, kuşağa dâhil olan insanlar ile uyumlu olduklarını dile getirmektedir. Ancak X ve Y kuşağına dâhil olan bireyler, kendilerinden önce gelen Bebek Patlaması Kuşağı’na dâhil olan bireylerin daha uyumsuz bireyler olduğunu düşünmektedir.
Yönetilebilirlik: Genel olarak Y Kuşağına dâhil olan bireylerin, diğer kuşaktakilere göre yönetimsel olarak daha zor bireyler olduğunu belirtmektedir. Y Kuşağına dâhil olan bireylerin daha özgürlükçü yapıda olmaları nedeniyle prosedürleri daha az uygulama eğiliminde oldukları, bu nedenle de bu kuşağa dâhil olan bireylerin iş hayatında daha sıkı denetlenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Ekip Çalışması: Hemen her kuşağa dâhil olan bireyler, birbirini eleştirmekte ve kendilerinin en iyi takım oyuncusu olduklarını söylemektedir. Kuşaklar arasındaki yaş farklılıkları, uyumluluk konusundaki farklı görüşler gibi nedenler, bireylerin ekip çalışmasına yatkınlığını da etkilemektedir.
Denge: X ve Y Kuşağına dâhil olan bireyler, Bebek Patlaması Kuşağı’na dâhil olan bireylere göre işyerinde daha az resmi davranmaktadır. Bebek Patlaması Kuşağı’na dahil olan bireylerin temel özelliği olan sadakat ve saygılılık, bu kuşağa dahil olan bireylerin resmi davranışlarda bulunmalarına neden olmaktadır. Diğer kuşaklarda yer alan bireyler ise bu resmiyet yerine
Bağlılık: Bebek Patlaması Kuşağı’na dâhil olan bireyler, kendilerinden genç olan diğer kuşakları özellikle iş hayatında kendileri kadar güvenilir görmemektedir.
Y Kuşağı ve Özellikleri
Y Kuşağının hangi tarihleri kapsadığına ilişkin olarak literatürdeki çalışmalarda birçok farklı aralıktan söz etmek mümkündür. kimi çalışmalar Y Kuşağını 1982 ve sonrası doğan nesil olarak sınıflandırırken, kimi çalışmalar ise başlangıcı 1977-1982 aralığına, bitişini ise 1994-2003 aralığına yerleştirmektedir. Sınıflandırma konusunda ortak uzlaşılmış bir tarih aralığı olmamakla birlikte, keskin bir ayrımdan söz edilemeyeceği için 1970’lerin ikinci yarısının sonlarına doğru doğan bireylerin de Y Kuşağına dahil olduğunu söyleyebilmek mümkündür (Pereira, Malik, Howe-Walsh, Munjal, & Hirekhan, 2016)
Yaygın sınıflamaya göre 1980-2000 arası doğan kuşak genel itibariyle Y Kuşağı olarak adlandırılmaktadır. Teknoloji ile ilk tanışan, hayatlarının odağına teknolojiyi koyan ilk nesil olması itibariyle dijital kuşak olarak adlandırılmaktadır. Sorgulayıcı özelliklerini vurgulamak amacıyla İngilizce’de “Neden?” anlamına gelen “Why” kelimesinin okunuşu ile İngilizce “Y” harfinin okunuşunun birbirine yakın olması nedeniyle Y Kuşağı olarak adlandırılmıştır (Şenturan ve diğerleri 2016).
Y Kuşağı, kendinden önce gelen nesillerden yaşadığı dönem itibariyle ekonomik olarak daha iyi durumda, ayrıca daha sağlıklıdır. Bu kuşağa dahil olan bireyler, kendinden önceki kuşaklara göre yükseköğrenime daha fazla önem gösteren, daha eğitimli, yüksek lisans ve doktorayı daha fazla önemseyen, daha açık fikirli ve başarı odaklı bireylerdir (Kavalcı & Ünal, 2016).
Y Kuşağı, diğer kuşaklara kıyasla, daha fazla dışsal ödüllerle, teknolojiyle ve iş-yaşam dengesinin daha fazla önemsenmesi ile motive olabilmektedir. Her ne kadar keskin çizgiler ile kuşaklar arasındaki farklılıkları ayırabilmek ve genelleme yapmak mümkün değilse de, Y kuşağının etik ilkelerin ihlal edilmesini tolere etmek konusunda diğer kuşaklara göre daha hevesli olduğunu söylemek mümkündür (Hurrell, Scholarios, & Richards, 2017).
Her ne kadar kapsadığı tarih aralığı üzerinde bir uzlaşı olmasa da, Y Kuşağı’nın benimsediği iş değerlerinin özellikleri ile ilgili bir tür fikir birliğinden söz edebilmek mümkündür. Y Kuşağı için öne çıkan iş değerleri, kariyer geliştirme fırsatları, iş güvenliği, takım çalışması, aile bağlantıları, teknolojiyi takip etme imkânı, eğitim ve kariyer geliştirme fırsatları, daha fazla şeffaflık, anlık memnuniyet, yetkilendirme, işbirlikçi öğrenme stilleri ve sıklıkla geribildirim, daha esnek iş akışı, daha az bürokrasi ve daha yüksek iş doyumu ve iş beklentileridir. Y Kuşağının diğer kişilik özellikleri de kendi kendine yetebilme becerisinin yüksekliği, daha yüksek sosyal onay ihtiyacı, daha yüksek dış denetim odağı ve daha yüksek kaygı ve depresyon gibi özelliklerdir (Pereira, Malik, Howe-Walsh, Munjal, & Hirekhan, 2016).
Y Kuşağından olan bireyleri yönetebilmek için yöneticilerin ortalama beklentilerin üzerinde iş yapmaya, daha çok övgüde bulunmaya, bu çalışanların üstlendikleri görev ve sorumlulukları daha az eleştirmeye ve yaratıcı düşüncelerini sergileyebilmeleri için daha fazla fırsat sunmaya dikkat etmesi gereklidir (Hills & Levett-Jones, 2017).
Y Kuşağının yöneticileri ile olan ilişkileri, bu kuşağa dâhil olan bireylerin iş yaşantılarını doğrudan etkileyebildiği gibi işten ayrılma niyetlerini de tetikleyebilmektedir. Bu kuşak bireylerinin işten ayrılmaları, amirleri ya da patronları ile ilişkilidir. Y Kuşağına dâhil olan bireyler, kendisinden önce gelen kuşaklara dâhil olan bireylere göre yöneticisinden daha fazla yön, rehberlik ve liderlik beklemektedir. Buna karşılık Bebek Patlaması Kuşağı ve X Kuşağına dâhil olan bireyler, çalışma hayatında daha az liderlik ihtiyacı hissetmektedir (Orlowski, Murphy, & Severt, 2016).
Y Kuşağının yaratıcı enerjisinde internet ve dijital medya önemli rol oynamıştır. İnternetin başlangıç yıllarındaki odak noktası, giderek artan ölçüde küresel ölçekte bilgi edinme isteğidir. Ancak sonraki dönemde sosyal medyanın yardımıyla ağ oluşturma ve katılım yolunda bir değişim gerçekleşmiştir. Y Kuşağı, internette dolaşarak, anında mesajlaşmanın yanı sıra cep telefonlarının kullanımıyla da teknolojiyle büyümüştür. Y Kuşağına dâhil olan bireyler, sayısallaştırılmış bir çevrede yetişen ilk kuşak olduğundan, bu yaş grubuna genellikle “dijital yerliler” denmekte ve sosyalleşmeyle ilgili yeni davranış kalıplarını besleyen, teknolojik odaklı bir yaşam biçimi tarafından yönlendirilmektedir (Soh, Rezaei, & Gu, 2017).
Y Kuşağı, ailesine ve arkadaşlarına yönelik güçlü bir bağlılık hissetmektedir. Bu kuşağa dahil olan bireylerin sosyal onay ihtiyacı daha yüksek olmakla birlikte, bu ihtiyaçları toplumsal yaşantı içerisinde değil, daha fazla içli dışlı oldukları internet ve sosyal medya üzerinde şekillenmektedir. Yoğun sosyal medya kullanımı ile anında tatmin gerçekleşmekte, dikkat süresinin kısalması ve konsantrasyon kaybı gibi problemler ortaya çıkabilmektedir.
Y kuşağı, kendisinden önce gelen kuşaklara göre finansal olarak daha fazla kaynağa sahiptir. Bu da Y Kuşağında “şimdi harcama”, “hemen harcama”, “sonra tasarruf etme” gibi bir anlayışın hakim olmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla özellikle tüketim konusunda markalar Y Kuşağının bu özelliğini göz önünde bulundurarak reklam kampanyalarını şekillendirmektedir (Fyall, Leask, Barron, & Ladkin, 2017).
Y Kuşağına dahil olan bireyler, kendilerinden önce gelen kuşaklardakilere göre daha fazla ekonomik kaynağa sahip olduğundan, daha fazla satın alma gücüne sahiptir. Gelir düzeylerinin yüksek olması, Y kuşağına dahil olan bireyleri daha fazla satın almaya teşvik etmekle birlikte, daha bilinçli ve daha sorgulayıcı özellikleri ile satın alma konusunda daha araştırmacı ve titiz davranabilmektedir (Aliman, Ariffin, & Hashim, 2017).
Y Kuşağına dahil olan bireyler, kendisinden önce gelen kuşaklara dahil olan bireylere göre daha düşük marka bağlılığına sahiptir. Bu kuşağa dahil olan bireyler, önceki kuşakların marka ile kurdukları özel ilişkiye ihtiyaç duymamakta, daha fazla çeşit denemek istemeleri nedeniyle de marka bağlılığına daha az önem vermektedir. Yine bu kuşağa dahil olan bireyler, sorgulayıcı ve araştırmacı kimlikleri ile ürünler hakkında zaten bilgi sahibi olduklarından mağaza çalışanlarının yardımına olumsuz yaklaşmaktadır. Buna karşılık herhangi bir ürünü ya da hizmeti satın alırken, özellikle arkadaşlarının görüşlerine fazlasıyla önem vermektedir. Bu kuşağa dahil olan bireylerin sosyal onay ihtiyaçları, hem marka tercihlerini hem de satın alma davranışlarını etkilemektedir (Pozza, Heitz-Spahnb, & Texie, 2017).
Genel hatlarıyla Y Kuşağına dahil olan bireylerin ortak özelliklerini kısaca şu şekilde sıralamak mümkündür:
Otoriteyi sevmeyip, ona karşı gelmektedirler.
Kuralların varlığından, kurallar ile kısıtlanmaktan hoşlanmamaktadırlar.
Özellikle mesai saatleri ile çalışmak konusunda problem yaşamaktadırlar.
Mesai saatlerinin yoğunluğunu gerekçe göstererek işten ayrılmaktadırlar.
Otoriteye karşı gelme özellikleri nedeniyle bir an önce müdür olmak ya da kendi işlerini kurmak istemektedirler.
Dayatmalara karşı gelmektedir.
Sosyal kabul konusuna çok fazla önem verdiklerinden, sosyal gruplara katılabilme ve birlikte hareket edebilmek için onlar için çok önemlidir.
Sosyal medyayı etkin ve yoğun bir şekilde kullanmaktadırlar.
Sosyal medyada beğeni almak, onlar için önemlidir.
Yalnızlık duygusunu gidermek için sosyal medya kullanımlarını artırabilmektedirler.
Bir olay karşısında örgütlenmek için sosyal medyayı araç olarak kullanmaktadırlar.
Sosyal medya üzerinden yapılan çağrılara kolayca uymaktadırlar.
Y Kuşağı ile İlgili Yapılmış Akademik Araştırmalar
Çalışmanın bu bölümünde Y Kuşağı ile ilgili yapılmış çalışmalar derlenmiştir.
Y Kuşağı ile İlgili Türkiye’de Yapılan Araştırmalar
Şenturan ve diğerleri (2016), Kastamonu şehir merkezinde faaliyet gösteren dört kamu kurumu ve iki özel sektörde faaliyet gösteren kuruluşta görev yapan toplam 401 çalışandan oluşan örneklem üzerinde çalışanların kariyer adaptasyon yetenekleri ve kariyer doyumları arasında X ve Y Kuşakları arasında farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla çalışmalar gerçekleştirmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre çalışanların kariyer adaptasyon yetenekleri ve anksiyete, kontrol ve güvenin alt boyutları olarak kuşaklara göre farklılık göstermektedir. Ayrıca kariyer adaptasyon yeteneğinin merak boyutunun ise kuşaklara göre farklılık göstermediği görülmüştür.
Çetin ve Karalar (2016), çok yönlü ve sınırsız kariyer algısının kuşaklara göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Edirne ve İstanbul’da öğrenim gören 1825 lise, ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencileri üzerinde bir çalışma gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y Kuşağına mensup olan öğrencilerin, çok yönlü ve sınırsız kariyer algılamalarının diğer kuşaklara kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür.
Özler, Mercan ve Yeni (2016), Dumlupınar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde eğitim alan işletme bölümü öğrencileri arasından tesadüfi olarak seçilen 374 kişilik örneklem üzerinde anket yöntemi ile gerçekleştirdiği araştırmasında, Y kuşağı grubunda yer alan işletme bölümü öğrencilerinin kariyer uyum yeteneği boyutlarından kaygı, merak, güven ve kontrol ile beş faktör kişilik boyutları olan dışa dönüklük, sorumluluk, açıklık, arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte ailesi daha düşük gelir grubunda olan Y kuşağı öğrencilerinin kariyer uyum yetenekleri arasında yer alan kaygı düzeyinin ortalaması ailesi daha yüksek gelir grubunda bulunan Y kuşağı öğrencilerinden daha yüksek çıkmıştır.
Onat ve Akın (2016), Y kuşağına dâhil olan bireylerin eğitiminde karşılaşılacak durumları, muhasebe eğitimi üzerinden incelemiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y kuşağına dâhil olan öğrencilerde bireysellik kavramı ön plana çıkmakta, ders materyallerinin hazır olmasını talep etmekte, ders esnasında interaktif uygulamaları istemekte ve e-uygulamalara sıcak bakmaktadır.
Kavalcı ve Ünal (2016), Y ve Z Kuşaklarının öğrenme stilleri ve tüketici karar verme tarzlarının karşılaştırılması amacıyla Erzurum ili merkezinde yaşayan öğrenciler ile gerçekleştirdiği çalışmanın sonucunda öğrenme stilleri ve karar verme tarzları arasında ilişki olduğu görülmüştür. Z Kuşağı bireyleri daha fazla eğlence odaklı olmakla birlikte iki kuşağın satın alma tarzları büyük ölçüde benzemektedir. Ayrıca Y Kuşağı, görsel-işitsel ve sıralı-bütünsel öğrenme stiline sahiptir. Araştırma sonucunda Y Kuşağına dâhil olan bireylerin görsel-işitsel ve sıralı-bütünsel öğrenme stillerinin mükemmeliyetçi ve dikkatsiz alışveriş odaklı olmalarına neden olduğu görülmüştür.
Tüzüntürk (2017), Y kuşağı akıllı telefon kullanıcılarının tüketici davranışlarını araştırmak üzere Bursa ilinde 1052 Y kuşağı mensubu ile çalışmasını gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre yüksek gelir düzeyine sahip olan Y kuşağı mensupları operatör olarak Turkcell’i tercih ederken, orta gelir düzeyine sahip olanlar Vodafone’u, düşük gelir düzeyine sahip olanlar ise Türk Telekom operatörünü tercih etmektedir. Yine, Turkcell’i tercih edenler sıklıkla iPhone marka cep telefonu tercih ederken, Vodafone’u tercih edenler LG, Samsung ve General Mobile’ı tercih etmektedir. Turk Telekom operatörünü tercih edenler ise Vestel, Lenovo, Nokia ve Huwaei marka akıllı telefonları tercih etmektedir.
İlic ve Yalçın (2017), Y Kuşağının farklılaşan iş değerleri ve liderlik algılamalarını belirlemek amacıyla gerçekleştirdiği çalışmasını tamamı beyaz yakalı 15 X kuşağı ve 15 Y kuşağı mensubu kişi ile yüz yüze görüşerek gerçekleştirmiştir. Araştırma sonucunda liderin koçluk ve mentorluk, arabuluculuk, değişim yönetimi, farklı kuşakları anlama becerileri ile kararlara katılım konusunda benzer görüşleri savundukları görülmüştür.
Şenturan ve diğerlerinin (2016), X ve Y Kuşağı yöneticilerinin iş değerleri algısı ve farklılıklarını belirlemek amacıyla 96 yönetici ile gerçekleştirdikleri araştırmalarında Y kuşağına mensup yöneticilerin, X kuşağına mensup yöneticilere göre etkileme ve ilerleme, özerklik ve yeteneklilik, finansal koşullar/çalışma koşulları ve iş ilişkileri boyutlarında iş değeri algısının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Tekin ve Akgemci (2016), Y kuşağı çalışanların iş değerlerinin araştırılması amacıyla Konya ili işletmelerinde bir uygulama gerçekleştirmiştir. Buna göre Y kuşağı çalışanları sadakat düzeyi düşük, maddiyata verdikleri önem yüksek, sorgulama düzeyleri yüksek, girişkenliğe önem veren, aile bağlarını önemseyen yapıda oldukları ortaya konulmuştur. Arslan ve Polat (2016) ise kuşaklar arası çatışma yaşanmaması için kuşaklar arasında işbirliği stratejisine daha fazla önem verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Koç, Öztürk ve Yıldırım (2016), örgütsel bağlılığı X ve Y Kuşağı bağlamında incelediği çalışmasında X ve Y kuşağına mensup toplam 455 çalışandan oluşan bir örneklem ile çalışmıştır. Çalışma sonucunda örgütsel bağlılık ile kuşaklar arasında ilişki bulunamamıştır.
Saracel, Taşseven ve Kaynak (2016) ise Y kuşağının iş tatmininde motivasyonun rolünü belirlemek amacıyla 366 çalışan ile çalışmasını gerçekleştirmiştir. Araştırma sonucunda Y kuşağı çalışanların iş tatmini ile motivasyonları arasında pozitif yönlü ve çok kuvvetli bir ilişki tespit edilmiştir.
Ekşili ve Antalyalı (2017), Türkiye’de Y Kuşağının özelliklerini belirlemeye yönelik olarak Antalya ili merkez ilçelerinde görev yapan 211 okul yöneticisi ile çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre okul yöneticileri Y kuşağını yoğun teknoloji kullanan, orta düzeyde proaktif, yüksek düzeyde depresif benmerkezci olmakla birlikte yüksek düzeyde sosyal bir yapıya sahip bireyler olarak tanımladıkları ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, proaktiflik ve depresif benmerkezcilik noktasında Türkiye’deki Y kuşağı özelliklerinin yabancı akranlarından farklılaştığını göstermektedir.
Buna karşılık Yenice, Ertuğ ve Balaban (2017) ise sağlık çalışanları özelinde insan kaynakları yönetiminde kuşak farklılıklarını incelediği çalışmasında, Y kuşağının özelliklerinin kendi içerisinde farklılık gösterdiği ve bu durumun iş yapış tarzlarını dahi etkilediğini ortaya koymuştur.
Çobanoğlu ve Dirsehan (2017), çalışmalarını Y kuşağına mensup olanların sosyal ağ sitelerini kullanım alışkanlıklarını belirlemek amacıyla 740 kişilik Y kuşağına mensup bir örneklem üzerinde gerçekleştirmiştir. Buna göre Y kuşağına mensup olan bireyler, sosyal ağ sitelerini “keşif ve kayıt defteri”, “kariyer bağlantılı”, “firmalar ve markalar” ve “koordinasyon” amacıyla kullandıklarını belirtmiştir.
Y Kuşağı ile İlgili Dünya Literatüründe Yer Alan Araştırmalar
Çalışmanın bu kısmında Y kuşağı ile ilgili olarak farklı disiplinlerde yapılmış araştırmaların bulguları derlenmiştir.
Yishi (2016), İsveç’te Y kuşağı temsilcilerinin tüketim algılamalarını keşfetmek ve Y kuşağının tüketim motivasyonlarını incelemek amacıyla 105 Y kuşağı temsilcisi ile anket yöntemiyle gerçekleştirdiği çalışmasında İsveçli Y kuşağı temsilcilerinin organik şarap tüketim alışkanlarını incelemiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y kuşağı temsilcileri eğlenceli ve keyifli olduğu için, daha sağlıklı olduğu için, fiyat-performansa önem verdikleri için, kendilerini daha pozitif hissettikleri için, daha güvenilir buldukları ve daha fazla aidiyet hissettikleri için organik şarap t ercih ettiklerini belirtmiştir.
Orlowski, Murphy ve Severt (2016), Y kuşağına mensup restoran çalışanlarının çatışma algılamalarını ve yönetim ekibi çatışmasının varlığının örgütsel bağlılığı nasıl etkilediğini araştırdıkları çalışmalarında görev ve süreç algılamasının örgütsel bağlılığı olumsuz etkilediğini, ancak ilişki çatışmasının örgütsel bağlılık üzerinde etkisinin olmadığını ortaya koymuştur. Dolayısıyla Y kuşağına mensup restoran çalışanlarının daha az sadık olduğuna yönelik önceki araştırmalara ilişkin bulgular desteklenmiştir.
Hills, Levett-Jones, Warren-Forward ve Lapkin (2016), sağlık profesyonellerinin eğitiminde uygulama eğitimlerinin önemine değinerek Y kuşağına mensup öğrencilerin tercih ettikleri öğrenim ve öğretim yaklaşımlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirmiştir. Dördüncü sınıf öğrencisi 22 öğrenci ile yüz yüze görüşme yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre Y kuşağına mensup öğrencilerin benzersiz öğrenme tercihlerine sahip oldukları, gözlem yapmayı tercih ettikleri, kendi görevleri için net beklentileri olduğu ve net sorumluluklar almayı istedikleri, ekip halinde çalışmak istedikleri, geribildirimden önce kendilerini değerlendirmeyi tercih ettikleri ve öğrenebilmek için internete girmelerinin şart olduğunu belirtmişlerdir.
Lissitsa ve Kol (2016), son 10 yılda X ve Y kuşağı mensuplarının internetten satın alma alışkanlıklarının değişimini incelediği çalışmasında internetten alışverişin her iki kuşak için de önemli ölçüde ve sürekli olarak arttığını ortaya koymuştur. Buna karşılık Y kuşağında internet erişim oranı daha yüksek olmasına rağmen, X kuşağı mensupları daha faza elektrikli ev aleti, mobilya ve tatil satın almaktadır. Lissitsa ve Kol, Y kuşağının savurganlık eğilimlerinin daha yüksek olması nedeniyle işletmeler için daha cazip bir hedef Pazar olarak görmenin mümkün olmasına rağmen, pazarlama çabalarını daha yüksek harcanabilir gelirlerinin olması ve daha fazla boş zamanlarının olması nedenleriyle X kuşağına yöneltmenin daha akıllıca olacağını belirmiştir.
Pozza, Heitz-Spahn ve Texier (2017), hizmet öncesi satın alma aşamasından satın alma sonrası aşamasına kadar olan süreçte Y kuşağının kanal tercihini araştırmıştır. Katılımcıların 56'sı ile gerçekleştirilen nitelikli görüşmeler, beklentilerin aksine, Generation Y üyelerinin büyük çoğunluğunun bilgi arama ve satın alma için hala insan temasına ihtiyaç duyduğunu ve sigorta poliçeleri gibi karmaşık hizmet ürünlerini satın almak için sosyal medyaya güvenmediğini göstermektedir. Buna göre Y kuşağı temsilcilerinin satın alma sürecinde insan teması aradıkları, kişiselleştirilmiş bir ilişki arayışı içinde
oldukları ve herhangi bir iletişim kanalı aracılığıyla bir satış temsilcisi ile görüşmek istedikleri ortaya konulmuştur.
Wong, King, Wan ve Gao (2017), Y kuşağının iş yaşamında nasıl motive edileceğini kariyer tercihleri ve çalışmanın anlamı bağlamında inceledikleri çalışmalarında Y kuşağı temsilcilerinin kendileri için çalışmaları durumunda başarı ihtiyacı ile motive oldukları ve kendilerini kişisel kariyer başarısına adadıkları ortaya konulmuştur. Ekip için çalışmaları durumunda sosyal ihtiyaçlar ve örgütsel ihtiyaçlar ile motive oldukları ve kendilerini ekip arkadaşlarına ve çalıştıkları organizasyona adadıklarını belirtmişlerdir. Son olarak işin kendisi için çalıştıklarında ise finansal araçlarla motive oldukları ve kendilerini kazanabilecekleri parasal ödüllere adadıklarını ortaya koymuşlardır.
Anselmo-Witzel, Orshan, Heitner ve Bachand (2017) Y kuşağına mensup olan hemşirelerin iş tatmini araştırdıkları çalışmasında Y kuşağına mensup hemşirelerin iş tatminin düşük olduğu sonucuna ulaşmıştır. Bu durumun gittikçe artan ölçüde hemşirelerin işten ayrılmalarına neden olduğu ve hemşire ihtiyacının her geçen gün arttığını ortaya koymuştur. araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y kuşağı mensubu hemşireler, iş tatmini için iş yerinde iyi hissetmek, daha iyi ikili ilişkiler, daha az iş yükü hissi ve seçme şansının olması gibi faktörleri aramaktadır.
Hurrell, Scholarios ve Richards (2017), Y kuşağına mensup olan çalışanların ve iş başvurusunda bulunanların sosyal ağ sitelerindeki varlığının işverenler tarafından sorgulanması ve incelenmesine yönelik algılamalarını araştırmıştır. 385 kişi ile gerçekleştirilen araştırmadan elde edilen bulgulara göre katılımcıların neredeyse tamamının sosyal medya sitelerini kullandıkları ve işverenlerin çalışanların sosyal medyadaki varlıklarını incelemesinin olumsuz olarak algılandığı ortaya konulmuştur. Dolayısıyla Y kuşağı çalışanları her ne kadar sosyal medyayı aktif olarak kullansa da bu alanlardaki varlıklarının iş ile ilgili olmadığını ve gündelik hayatlarında olduğu gibi bir mahremiyete tabi olması gerektiğini belirtmişlerdir.
Varsha ve Saumya (2016), dünyanın en kalabalık ve dolayısıyla en fazla Y Kuşağı nüfusuna sahip olan ülkelerinden olan Hindistan’da dijital bir tüketici olarak Y kuşağının alışkanlıklarını incelediği çalışmasında, Y kuşağı temsilcilerinin cep telefonları ile içli dışlı olarak büyümüş olmaları nedeniyle yoğun bir şekilde cep telefonu kullandıklarını, satın alımlarını cep telefonlarından eriştikleri internet aracılığı ile yaptıklarını, akıllı telefon aracılığı ile marka tercihlerini belirlediklerini ortaya koymuş; ayrıca kişiselleştirme, güvenlik ve paylaşım üzerine odaklandıklarını belirtmiştir.
Knittel, Beurer ve Berndt (2016), Y kuşağına mensup olanların marka bağlılığından kaçınma nedenlerini belirlemek üzere çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y kuşağı mensupları deneyimsel nedenlerle, bireysel kimlik ile olan uyumsuzluk, etik açıdan ve değer eksikliği gibi nedenlerle markadan kaçınabildiklerini göstermiş, ayrıca markanın kullandığı reklamlara, reklam yüzlerine ve reklamlarda kullanılan müziklere verdikleri olumsuz tepkilerin de markadan kaçınmalarına neden olduğunu belirtmiştir.
Duh (2016), Y kuşağı mensuplarının çocukluk dönemlerinde aileleri ile yaşadıkları olayların ve ailenin maddi durumunun Y kuşağının günümüzdeki parasal davranışlarını ve materyalistliklerini nasıl etkilediğini ortaya koymak amacıyla çalışmasını gerçekleştirmiştir. 826 Y kuşağı mensubu ile gerçekleştirilen araştırmadan elde edilen bulgulara göre çocukluk döneminde zorlu maddi koşullarda büyüyen çocukların, günümüzde parasal davranışlarının etkilendiği, ancak materyalistliğini etkilemediği ortaya konulmuştur.
Chang (2016), Y kuşağı çalışanlarının iş-yaşam dengesinin ve rol performansı arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla 198 çalışan ile çalışmasını gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Y kuşağı çalışanlarının iş özerkliğinin iş-yaşam dengesi üzerinde belirgin bir pozitif etkiye sahip olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca iş özerkliği, rol performansını da önemli ölçüde pozitif
etkilemektedir. Buna karşılık iş yoğunluğunun ve iş yüklemesinin, çalışanların iş-yaşam dengesini ve rol performanslarını olumsuz etkilediği ortaya konulmuştur.
Hamilton ve Klerk (2016), Y kuşağına mensup Güney Afrikalı kadın girişimcilerin motivasyonunu etkileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla yükseköğrenim gören 400 Güney Afrikalı kadın öğrenci ile çalışmasını gerçekleştirmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre bağımsızlık motifi, dışsal güdüleyiciler ve içsel nedenlerin Güney Afrikalı Y kuşağı mensubu kadınların girişimcilik motivasyonunu etkilediği ortaya konulmuştur.
Yu ve Davis (2016), Y kuşağı temsilcilerinin mobil alışveriş uygulamalarından memnuniyet ya da memnuniyetsizliklerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirdikleri çalışmalarında Y kuşağı temsilcilerinin mobil alışveriş uygulamalarını en sık kullanan nesil olduğunu, bu nedenle de Y kuşağı temsilcilerinin mobil uygulamalardan daha fazla alışveriş yapmaları için memnuniyetine odaklanılması gerektiğini belirtmiştir. Bu kapsamda memnuniyeti etkileyen faktörler olarak kullanım kolaylığı, insan-bilgisayar etkileşiminin etkinliği gibi konuların memnuniyeti sağlayacağı belirtilmiştir.
Y Kuşağının Televizyon Dizileri Algısına Yönelik Yapılan Araştırmalar
Y kuşağı sosyal medya ile içli dışlı büyüyen nesil olarak dizi izleme pratikleri de önceki nesillere göre farklılaşabilmektedir. Çalışmanın bu bölümünde Y kuşağı mensubu gençlerin dizi izleme pratikleri ve alışkanlıklarına ilişkin yapılan araştırmalar incelenmiştir.
Akınerdem (2012), iki yerli dizinin yayınlandığı esnada Twitter ve Ekşisözlük üzerinden aldığı yorumları incelediği çalışmasında Ekşisözlük yazarlarının kimi zaman senarist ile konuşur gibi, kimi zaman da kendini dizideki karakterin yerine geçirerek dizinin öznesi haline gelerek yorum yaptıklarını tespit etmiştir. Benzer sonuçlar Twitter’da da görülmekte ve Twitter kullanıcıları, dizileri izlerken kendilerini dizi kahramanları yerine koyarak yorum yapmaktadır.
Erjem ve Çağlayandereli (2006), yayınlandığı yıl itibariyle Y kuşağının son çocukluk, ilk gençlik ve ergenlik yıllarına tekabül eden bir dönemde televizyondaki yerli dizilerin, gençlerin rol model alma davranışı üzerindeki etkisini incelemek amacıyla çalışmasını gerçekleştirmiştir. Araştırma, İstanbul’daki 5 lisede yürütülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, gençlerin televizyondaki yerli dizilerden etkilendikleri, her üç gençten ikisinin yerli dizilerdeki dizi kahramanları ya da temel karakterleri model olarak aldıkları tespit edilmiştir. Gençlerde model alma davranışı, dizi kahramanlarının fiziki ve kişilik özellikleri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Yine sosyodemografik özelliklere göre rol model alma özelliği de değişkenlik göstermektedir.
Özsoy (2015), yerli dizilerdeki toplumsal cinsiyet temsilleri üzerine gerçekleştirdiği çalışmasında, özellikle yerli dizilerdeki cinsiyet temsillerinin politik olduğunu, toplumsal düzende özellikle kadının teslimiyetçi ve itaatkar bir role bürünmesi için yerli dizilerin kullanıldığını belirtmektedir. Bu kapsamda televizyon dizilerindeki özellikle kadın imgesinin tarihsel süreçte değişime uğradığı, toplumsal cinsiyetçi temsillerin daha baskın olarak yerleştirilmeye çalışıldığını belirtmiştir. Dolayısıyla Y kuşağı gençlerin de bu empozeden etkilenebileceği varsayılmaktadır.
Köse (2014), popüler yerli diziler ile çocuklara ad verme kültürü arasındaki ilişkiyi araştırdığı çalışmasında, belli dönemlerde popüler olan dizilerdeki karakterlerin isimleri ile resmi nüfus istatistiklerindeki değişimin birbirine paralellik arz ettiğini ortaya koymuştur. Bu paralelliğin ise dizilerdeki öne çıkan ve olumlu bir imaja sahip olan karakterlerin isimlerinin, farklı olarak algılanma, kulağa hoş gelme ve olumlu çağrışımlara sahip olma gibi kriterler çerçevesinde çocuklara verilmesi ile ortaya çıktığını saptamıştır. Dizi karakterlerinin insanların en mahremleri olan evlerine girmesinin ve çocuklara isim olarak verilmesinin, dolayısıyla dizi karakterlerinin insanların hayatının önemli bir yerine girmesinin, Y kuşağına mensup gençlerin televizyondan etkilendiğini ortaya koymaktadır.
Araştırmanın Amacı- Yöntemi ve Hipotezleri
Bu araştırma, günümüzün Y kuşağı temsilcileri olan üniversite öğrencilerinin dizi izleme alışkanlıklarını ve dizilerin onlar üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmitşir. Bu amaçla araştırma için aşağıdaki hipotezler oluşturulmuştur.
Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihleri, cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihleri, yaşlarına göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihleri, günlük televizyon izleme süresine göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihleri, dizi türüne göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihleri, izleme mecrasına göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizilerden etkilenme düzeyleri cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizilerden etkilenme düzeyleri, yaşlarına göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizilerden etkilenme düzeyleri günlük televizyon izleme süresine göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizilerden etkilenme düzeyleri, dizi türüne göre farklılık göstermektedir.
Y Kuşağı bireylerinin dizilerden etkilenme düzeyleri, izleme mecrasına göre farklılık göstermektedir.
Veri Toplama Aracı
Araştırma amacıyla katılımcıların cinsiyetleri ve yaşlarının haricinde günlük televizyon izleme süresi, dizi izleyip izlemedikleri, daha çok yerli mi yoksa yabancı dizi mi izledikleri, dizileri izledikleri mecralar, izledikleri dizi türleri ve en çok izledikleri üç yerli ve yabancı diziyi açıklamalarını isteyen kişisel tercihler ve özelliklere ait toplam 9 soru sorulmuştur. Bu dokuz soruluk araştırmada kullanılan soru formu Xsights Araştırma ve Danışmanlık Şirketinin “2016 ‘nın En Beğenilen Dizileri” adlı araştırmasının soru formu referans alınmıştır. Araştırmada yyrıca toplam 23 ifadeden oluşan dizi izleme tercihi ölçeği ve 24 ifadeden oluşan dizilerden etkilenme ölçeği uygulanmıştır. Bu ölçeklerin oluşturulmasında daha önce Özkan (2013)’ın “Televizyon Dizilerinin üniversite öğrencileri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi (Niğde Üniversitesi Örneği” adlı çalışmasında kullanılan ölçek referans alınmıştır.
Evren ve Örneklem
Araştırmanın evrenini ülkemizde yaşayan Y kuşağına mensup tüm bireyler oluşturmakla birlikte, örneklem ise İstanbul’daki Y Kuşağına ait toplam 520 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Y kuşağı ile ilgili birden çok tanım olmasına rağmen Y kuşağını 1980-1999 yılları arasında doğanları kapsamına alan tanımların daha çok olmasından dolayı, bu zaman aralığı referens alınmış ve bu çalışmada örneklem bu zaman dilimi arasında doğan ve araştırmanın yapıldığı 01 Mart 2018 – 01 Mayıs 2018 tarihlerinde bir üniversitede kayıtlı olan öğrencilerden rassal bir seçimle oluşturulmuştur.
Güvenilirlik Analizi
Güvenilirlik değeri, tekrar tekrar yapılan ölçümlerde aynı sonuca ulaşılma derecesinin bir göstergesidir. Bu nedenle anket soruları, güvenilirlik analizine tabi tutulmaktadır. Güvenilirlik analizinde Cronbach’s Alfa katsayısından yararlanılmaktadır. İlgili katsayı 0 ile 1 arasında bir değer alır ve 1’e yaklaştıkça anketin güvenilirliği artar. Katsayının 0,70’in üzerinde olduğu durumlarda anketin güvenilir bir anket olduğu yorumu yapılmaktadır (Cihangiroğlu vd, 2011: 85). Yapılan Güvenilirlik Analizi sonucunda, çalışmada kullanılan dizi izleme tercihi ölçeğinin güvenilirlik değeri 0,864, dizilerin etkileri ölçeğinin güvenilirlik değeri ise 0,935 olarak bulunmuştur. Dolayısıyla çalışmada kullanılan ölçekler, son derece güvenilir sonuçlar vermektedir.
Tablo 2.Güvenilirlik Analizi
Cronbach's Alpha N B Ölçeği 0,864 23 C Ölçeği 0,935 24
Verilerin Çözümlenmesi
Tüm verilerin çözümlenmesinde SPSS v24.0 paket programı kullanılmış, iki gruplu değişkenlere göre farklılığın tespitinde bağımsız örneklem t testinden faydalanılmıştır.
Bulgular
Araştırmanın bu bölümünde uygulanan ankette elde edilen bulgulara yer verilecektir.
Frekans Analizi
Araştırmaya katılanların yüzde 53,8’i erkek, yüzde 46,2’si ise kadındır.
Tablo 3. Cinsiyet Dağılımı
N %
Erkek 280 53,8
Kadın 240 46,2
Toplam 520 100,0
Araştırmaya katılanların yüzde 50’si 18-21 yaş aralığında, yüzde 50’si ise 22 ila 24 yaş aralığındadır.
Tablo 4: Yaş Dağılımı
N %
18-21 260 50,0
22-24 260 50,0
Toplam 520 100,0
Araştırmaya katılanların yüzde 34,6’sı günde 1 saatten az, yüzde 61,5’i ise 2 ile 3 saat arasında televizyon seyrettiğini belirtmiştir.
Tablo 5: Günlük TV İzleme Süresi
N %
0-1 Saat 200 38,5
2-3 Saat 320 61,5
Araştırmaya katılanların yüzde 88,5’i dizi izlediğini belirtmiştir. Araştırmaya katılan Y Kuşağı bireylerinin yüzde 57,7’si daha çok yabancı dizi, yüzde 42,3’ü ise daha çok yerli dizi izlediğini belirtmiştir.
Tablo 6. Televizyonda Dizi İzleyenler
N %
Evet İzliyorum 460 88,5
Hayır İzlemiyorum 60 11,5
Toplam 520 100,0
Tablo 7. Dizi Tercihi
N %
Yerli Dizi 220 42,3
Yabancı Dizi 300 57,7
Total 520 100,0
Araştırmaya katılan Y Kuşağı bireylerinin yüzde 34,6’sı diziyi televizyondan, yüzde 65,4’ü ise internetten dizi izlediğini belirtmiştir.
Tablo 8. Dizi İzlenilen Mecra
N %
Televizyondan 180 34,6
İnternetten 340 65,4
Total 520 100,0
Yüzde 26,79’u komedi, yüzde 17,86’sı bilimkurgu ve macera / aksiyon, yüzde 10,71’eri fantastik ve tarihi, yüzde 8,93’ü dram, yüzde 5,36 ve yüzde 1,79’u ise korku türünde dizileri izlemeyi tercih etmektedir.
Tablo 9. Tercih Edilen Dizi Türleri
N % Komedi 300 26,79 Bilimkurgu 200 17,86 Macera / Aksiyon 200 17,86 Fantastik 120 10,71 Tarihi 120 10,71 Dram 10 8,93 Diğer 6 5,36 Korku 2 1,79 Toplam 1120 100,00
Araştırmaya katılanlara en çok izlediği yerli ve yabancı dizilerin neler olduğu sorulmuştur. Buna göre en çok izlenilen yerli dizi “İçerde”, en çok izlenen yabancı dizi ise “Game of Thrones”tur.
Tablo 10: En Çok İzlenen Yerli ve Yabancı Diziler
Yerli Dizi (İsimler) Yabancı Dizi (İsimler)
% %
İçerde 18,00 Game Of Thrones 11,32
Vatanım Sensin 10,00 HIMYM 9,43
Diriliş 8,00 The Walking Dead 9,43
Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz 8,00 Gossip Girl 7,55
Kara Sevda 6,00 Sherlock 5,66
Payitaht Abdülhamit 6,00 Vikings 5,66
Anne 4,00 Power 3,77
Aşk-I Memnu 4,00 Prison Break 3,77
Avrupa Yakası 4,00 Arrow 1,89
İstanbullu Gelin 4,00 Atlanta 1,89
Adı Efsane 2,00 Black Mirror 1,89
Arka Sokaklar 2,00 Breaking Bad 1,89
Aşk Ve Gurur 2,00 Castle 1,89
Cesur Ve Güzel 2,00 Fringe 1,89
Dayan Yüreğim 2,00 House MD 1,89
Ekmek Teknesi 2,00 Mr. Robot 1,89
Evlat Kokusu 2,00 Narcos 1,89
Ezel 2,00 NCSI 1,89
Kardeş Payı 2,00 Pretty Little Liars 1,89
Kurtlar Vadisi 2,00 Shameless 1,89
Leyla İle Mecnun 2,00 Spartacus 1,89
Med Cezir 2,00 Suits 1,89
Muhteşem Yüzyıl 2,00 Teenwolf 1,89
Poyraz Karayel 2,00 The Crown 1,89
Toplam 100,00 The Flash 1,89
The Hundredx 1,89
The Magicians 1,89
The Three Musketeers 1,89
Undercover 1,89
Vampire Dairies 1,89
Westworld 1,89
Toplam 100,00
Betimleyici İstatistikler
Araştırmaya katılan Y Kuşağı bireylerinin dizi izleme tercihlerine ilişkin ölçekte yer alan ifadelere verdikleri yanıtlar incelendiğinde, en olumlu görüş bildirdiği ifadenin 9. İfade olan “İzlemek için gerekli araçların kullanımı kolaydır (ortalama 3,96 ve standart sapma 1,038)” olduğu görülmüştür. En olumsuz görüş bildirilen ifade ise 18. İfade olan “Arkadaşlarım ile bir araya geldiğimde yapılacak bir şey sağlar (ortalama 2,35 ve standart sapma 1,018)” ifadesi olduğu görülmüştür.
Tablo 11. Dizi İzleme Tercihleri Ölçeği Frekans Analizi Kesin lik le Katılm ıy or um Katılm ıy or um Kar ar sızım Katılıy or um Kesin lik le Katılıy or um Or talam a Stan d ar t Sap m a B9 3,8 3,8 19,2 38,5 34,6 3,96 1,038 B11 4,0 8,0 24,0 32,0 32,0 3,80 1,118 B16 3,8 3,8 23,1 50,0 19,2 3,77 0,951 B8 7,7 11,5 7,7 46,2 26,9 3,73 1,218 B13 3,8 11,5 3,8 69,2 11,5 3,73 0,962 B3 3,8 15,4 15,4 42,3 23,1 3,65 1,129 B17 7,7 11,5 11,5 50,0 19,2 3,62 1,169 B14 7,7 11,5 7,7 57,7 15,4 3,62 1,134 B15 3,8 7,7 26,9 46,2 15,4 3,62 0,983 B10 7,7 11,5 26,9 23,1 30,8 3,58 1,270 B7 0,0 23,1 11,5 50,0 15,4 3,58 1,027 B6 3,8 7,7 34,6 38,5 15,4 3,54 0,989 B12 7,7 19,2 19,2 23,1 30,8 3,50 1,334 B4 0,0 23,1 30,8 38,5 7,7 3,31 0,928 B2 0,0 23,1 34,6 34,6 7,7 3,27 0,919 B20 0,0 23,1 34,6 42,3 0,0 3,19 0,801 B23 7,7 34,6 23,1 15,4 19,2 3,04 1,280 B1 3,8 23,1 38,5 34,6 0,0 3,04 0,871 B22 7,7 38,5 15,4 23,1 15,4 3,00 1,265 B19 11,5 26,9 26,9 34,6 0,0 2,85 1,047 B5 3,8 42,3 30,8 19,2 3,8 2,77 0,951 B21 15,4 26,9 30,8 26,9 0,0 2,69 1,050 B18 15,4 53,8 15,4 11,5 3,8 2,35 1,018
Y kuşağın bireylerine uygulanan ankette dizilerden etkilenme ölçeğine verdikleri yanıtlar incelendiğinde ise en olumlu görüş bildirilen ifadenin 9. İfade olan “Dizilerde kullanılan dil, Türk dili özelliklerine uygunluk göstermektedir (ortalama 2,96 ve standart sapma 1,148)” olduğu görülmüştür. En olumsuz görüş bildirilen ifade ise 21. İfade olan “Diziler çocuk eğitimi açısından olumlu model oluşturmaktadır (ortalama 2,00 ve standart sapma 1,020)” olduğu görülmüştür.
Tablo 12.Dizilerden Etkilenme Ölçeği Frekans Analizi Kesin lik le Katılm ıy or um Katılm ıy or um Kar ar sızım Katılıy or um Kesin lik le Katılıy or um Or talam a Stan d ar t Sap m a C9 11,5% 26,9% 19,2% 38,5% 3,8% 2,96 1,148 C13 19,2% 11,5% 34,6% 34,6% 0,0% 2,85 1,120 C17 15,4% 15,4% 46,2% 19,2% 3,8% 2,81 1,059 C10 23,1% 11,5% 30,8% 34,6% 0,0% 2,77 1,177 C18 19,2% 15,4% 50,0% 11,5% 3,8% 2,65 1,056 C14 15,4% 23,1% 42,3% 19,2% 0,0% 2,65 0,977 C11 26,9% 7,7% 42,3% 23,1% 0,0% 2,62 1,134 C15 26,9% 15,4% 34,6% 19,2% 3,8% 2,58 1,206 C3 23,1% 26,9% 19,2% 30,8% 0,0% 2,58 1,172 C12 19,2% 19,2% 50,0% 11,5% 0,0% 2,54 0,948 C6 23,1% 30,8% 19,2% 26,9% 0,0% 2,50 1,140 C20 23,1% 34,6% 19,2% 19,2% 3,8% 2,46 1,174 C19 34,6% 15,4% 30,8% 15,4% 3,8% 2,38 1,235 C16 23,1% 34,6% 30,8% 7,7% 3,8% 2,35 1,056 C8 34,6% 15,4% 34,6% 15,4% 0,0% 2,31 1,123 C24 30,8% 26,9% 26,9% 15,4% 0,0% 2,27 1,079 C7 26,9% 30,8% 30,8% 11,5% 0,0% 2,27 1,002 C22 38,5% 19,2% 30,8% 7,7% 3,8% 2,19 1,167 C1 30,8% 38,5% 15,4% 15,4% 0,0% 2,15 1,047 C5 30,8% 38,5% 15,4% 15,4% 0,0% 2,15 1,047 C2 34,6% 34,6% 19,2% 11,5% 0,0% 2,08 1,017 C4 30,8% 42,3% 15,4% 11,5% 0,0% 2,08 0,977 C23 46,2% 26,9% 11,5% 7,7% 7,7% 2,04 1,280 C21 42,3% 23,1% 26,9% 7,7% 0,0% 2,00 1,020 İstatistiksel Analizler
Araştırmaya katılan Y Kuşağının hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi açısından hem de dizilerden etkilenme açısından cinsiyetlerine göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,179 ve p= 0,194 > 0,05).
Tablo 13. Cinsiyete Göre T Testleri
Cinsiyet Ortalama St. Sapma t P
Dizilerden Etkilenme Erkek 2,5982 0,71567 1,385 0,179 Kadın 2,2257 0,64439 Dizi İzleme Tercihi Erkek 3,2267 0,53690 -1,336 0,194
Katılımcıların hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların yaşlarına göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi açısından hem de dizilerden etkilenme açısından yaşlarına göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,616 ve p= 0,548 > 0,05).
Tablo 14.Yaşa Göre T Testleri
Yaş Ortalama St. Sapma t P
Dizilerden Etkilenme
18-21 2,3558 0,78480 -0,509 0,616 22-24 2,4968 0,61929 Dizi İzleme Tercihi 18-21 3,4214 0,57909 0,610 0,548
22-24 3,2904 0,51449
Araştırmanın örnekleminde olan Y Kuşağı üniversite öğrencilerinin hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların televizyon izleme sürelerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi açısından hem de dizilerden etkilenme açısından televizyon izleme sürelerine göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,994 ve p= 0,946 > 0,05).
Tablo 15. Y Kuşağının TV İzleme Süresine Göre T Testleri
TV İzleme Süresi Ortalama St. Sapma t P Dizilerden Etkilenme
0-1 Saat 2,4250 0,77025 -0,007 0,994 2-3 Saat 2,4271 0,67246 Dizi İzleme Tercihi 0-1 Saat 3,3652 0,48554 0,068 0,946
2-3 Saat 3,3500 0,58816
Y kuşağının hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların dizi izleyip izlemediklerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi açısından hem de dizilerden etkilenme açısından dizi izleyip izlemediklerine göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,895 ve p= 0,079 > 0,05).
Tablo 16. Dizi İzlemeye Göre T Testleri
Dizi İzleme Ortalama St. Sapma t P Dizilerden Etkilenme
Evet 2,4330 0,68312 0,133 0,895 Hayır 2,3750 0,96105 Dizi İzleme Tercihi Evet Hayır 3,4231 0,49147 1,836 0,079
2,8406 0,74083
Y Kuşağının hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların yerli ya da yabancı dizi tercihine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi
açısından hem de dizilerden etkilenme açısından yerli ya da yabancı dizi tercihine göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,424 ve p= 0,709 > 0,05).
Tablo 17. Dizi Tercihine Göre T Testleri
Dizi Tercihi Ortalama St. Sapma t P
Dizilerden Etkilenme
Yerli Dizi 2,5568 0,56065 0,813 0,424 Yabancı Dizi 2,3306 0,78624 Dizi İzleme Tercihi Yerli Dizi Yabancı Dizi 3,3083 0,58509 -0,378 0,709
3,3908 0,52411
Araştırmaya katılanların hem dizilerden etkilenme ölçeği, hem de dizi izleme tercihi ölçeğine verdiği yanıtların dizi izledikleri mecraya göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen bağımsız örneklem t testi sonucunda, katılımcıların görüşlerinin hem dizi izleme tercihi açısından hem de dizilerden etkilenme açısından dizi izledikleri mecraya göre farklılık göstermediği görülmüştür. (Sırasıyla p= 0,348 ve p= 0,376 > 0,05).
Tablo 18. Dizi İzlenen Mecraya Göre T Testleri
Mecra Ortalama St. Sapma t P
Dizilerden Etkilenme
Televizyondan 2,5833 0,48992 0,958 0,348 İnternetten 2,3431 0,78513 Dizi İzleme Tercihi Televizyondan İnternetten 3,4879 0,43084 0,902 0,376
3,2860 0,59093
Y Kuşağının dizi izleme tercihleri ile dizilerden etkilenme düzeyleri arasında ilişki olup olmadığının tespit edilmesi için korelasyon analizinden faydalanılmıştır. yapılan analiz sonucunda, katılımcıların dizi izleme tercihleri ile dizilerden etkilenme düzeyleri arasında ilişki olmadığı görülmüştür (p=0,128 > 0,05).
Tablo 19. Dizi İzleme Tercihi ile Dizilerden Etkilenme Arası Korelasyon
Dizilerden Etkilenme
Dizi İzleme Tercihi Pearson Correlation -0,306
Sig. (2-tailed) 0,128
N 26
Sonuç
Başlangıç ve bitiş tarihleri üzerinde kesin bir mutabakat olmamakla birlikte genel olarak 1980-2000 yılları arasında doğan kuşak, Y kuşağı olarak adlandırılmaktadır. Y kuşağı, teknoloji ile içli dışlı büyüyen, teknolojinin tüm imkânlarından faydalanan bir kuşaktır. Y kuşağına mensup olan bireyler, iş hayatında kariyer geliştirme fırsatına önem veren, iş güvenliği, takım çalışması, aile bağlantıları, teknolojiyi takip etme imkânı, eğitim ve kariyer geliştirme fırsatı, daha fazla şeffaflık, anlık memnuniyeti, yetkilendirme, işbirlikçi öğrenme stilleri, daha esnek iş akışı gibi nitelikleri arayan kimselerdir. Y kuşağı ile çalışan yöneticiler, bu kuşağı daha kolay yönetebilmek için daha çok övgüde bulunmaya, bu çalışanların üstlendikleri görev ve sorumlulukları daha az eleştirmeye ve yaratıcı düşüncelerini sergileyebilmeleri için daha fazla fırsat sunmaya dikkat etmesi gereklidir. Y kuşağına dahil olan bireyler, önceki kuşaklara göre yöneticisinden daha fazla liderlik beklemekte, mentorluk ve koçluk talep etmektedir.
