SOSYAL GÜVENLİK SOSYOLOJİSİ
10. HAFTA
SOSYAL SORUN OLARAK YAŞLILIK
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• 2008 yılında 65 ve daha büyük yaş grubunun dünya nüfusunun yüzde 7’sini oluşturduğunu ve 506 milyona ulaştığını, 2040 yılında ise bu oranın yüzde 14’e çıkarak, 1.3 milyara
ulaşmasının beklendiği açıklanmaktadır.
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Ayrıca bir yılda dünya yaşlı nüfusunun her ay ortalama 870 milyon artacağı
öngörülmektedir. 1990 yılında 65 yaş ve büyük yaştaki nüfusu en az 2 milyon olan ülke sayısı 26 iken, 2008 yılında bu sayının 38 ülkeye
ulaştığı görülmüştür. 2040 beklentileri ise yaşlı nüfusu 2 milyon olacak ülke sayısının 72’ye
yükseleceği tahmin edilmektedir(Kinsel ve He, 2009).
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Yaşlanma görüldüğü üzere artan bir hızda dünya genelinde yaygınlaşmaktadır.
• Bunun sonucunda farklı ihtiyaçlar gündeme gelmektedir.
• Bu ihtiyaçlar da dinamik bir yapı içinde farklılaşmaktadır.
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Yaşlı bakımı en az yarım milyon yıl eskiye dayanmaktadır ve birisi ile ilgilenmek, empati kurmak insan olmanın özelliğidir.
• Antik Yunan ve Roma döneminde yaşlılara çocukları ve aile üyeleri bakardı. Antik Yunan’da Atina Kanunu’na göre yaşlılara çocukları bakmakla yükümlü idi ve bu sorumluluğu yerine
getirmeyenler vatandaşlıktan çıkarılma ile cezalandırılırdı.
• Günümüzde de yaşlı bakımından ilk olarak ailenin sorumlu görüldüğü; Dünyada son 2 bin yılda yaşlı bakımına ilişkin anlayışın pek değişmediği görülmektedir.
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Almanya’da
• “Bakıma muhtaçlık, günlük yaşamda yıkanmak, traş olmak, tuvalete gitmek, yemek hazırlamak, yemek yemek, yürümek, merdiven inip-çıkmak, alış-veriş yapmak, çamaşır- bulaşık yıkamak, ev temizlemek gibi alışılagelmiş ve yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli olan hareketleri devamlı olarak, ya da en az 6 ay süreyle yapamayan ve bu hareketleri yapabilmek için büyük ölçüde başkalarının yardımına ihtiyacı olanlar, bakıma muhtaç sayılırlar ve bu ihtiyaçlarının karşılanması için Bakım Sigortası Kasasından (Pflegekasse) yardım talep edebilirler(http://www.calisma.de)
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• 2012 yılında 89.709 ve 2013 yılında 99.005 kişi iken, bu sayının 2014 yılında 115.277, 2015
yılında ise 127.986 kişiye yükselmesi ileri yaştaki yaşlı nüfus artışı açısından dikkat çekicidir. Tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkeklerin nüfus
oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer bir deyişle kadınların eğitim düzeyi erkeklere göre daha düşüktür.
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Eşini kaybetmiş yaşlı erkeklerin oranı %12.9
iken, yaşlı kadınların oranı %50.5’dir. Tek kişilik hane halklarının %45.8’ini yaşlılar
oluşturmaktadır. Tek başına yaşayan yaşlıların
%76.5’i kadınlar, %23.5’i ise erkeklerden oluşmaktadır(TUİK).
YAŞLANMA VE GETİRDİĞİ İHTİYAÇLAR
• Türkiye sağlık araştırması sonuçlarına göre her dört yaşlıdan biri obezdir (%26.2). Yaşlılar 2014 yılında %46.7 oranında dolaşım sistemi
hastalıklarından hayatını kaybetmiştir. Bu
hastalığı ikinci sırada %16.9 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise %12.8 oranı ile solunum sistemi hastalıkları
izlemektedir(ASPB).
YAŞLI BESLENMESİ
• Hatalı beslenme alışkanlıkları yaşlılarda yaygın olarak görülmekte iken kültürel ve yöresel
farklılıklar ile eğitim durumu da sağlıklı besin seçimini etkileyebilmektedir.
YAŞLI BESLENMESİ
• Yaşlılıkta hastalıklara yakalanmamak veya yakalanma riskini en aza indirmek; beslenme, sağlık ve yaşlanma dengesi için bazı tedbirler alınmalıdır.
• Bunlar:
• Vücut ağırlığı normal seviyede tutulmalıdır.
• Zayıflık ve şişmanlık önlenmelidir.
• Diyette doymuş yağ asitleri içeren katı yağlar, tuz, baharat ve ağır, sindirimi zor diğer gıdaları azaltmak veya almamak gerekir.
• Öğün sayısı sıklaştırılmalıdır.
• Sık ve az yemek yenilmelidir.
