ÇÖZELTİLER
Çözünme:
Çözünen maddenin çözücü içinde dağılması olayı
Çözelti: İyon ve moleküllerin homojen karışımıdır.
Çözünen: Çözeltilerde dağılan madde (İyon ve/veya molekül)
Çözücü/Çözen: Çözeltilerde dağılma ortamına kısım (sıvı veya su)
Gerçek çözeltiler homojen (tek fazlı) karışımlardır.
1.GERÇEK ÇÖZELTİ
Molekül veya iyonları çıplak gözle görmek mümkün değildir.
Kinetik enerjileri fazladır.
Sürekli hareket halindedirler.
Yüksek ozmotik basınç gösterirler.
GERÇEK ÇÖZELTİNİN ÖZELLİKLERİ
Gerçek Çözelti Türleri
Derişik Çözelti Doymamış
Çözelti Doymuş
Çözelti
Seyreltik Çözelti
Aşırı Doymuş
Çözelti
Bileşenlerin miktarına göre çözeltiler
Bileşenlerden birinin
miktarının sabit olup diğerinin miktarının artırılmasına veya
azaltılmasına göre çözeltiler
Gerçek Çözelti Türleri
I. Doymamış Çözelti:
Derişik Çözelti:
Seyreltik Çözelti:
II. Doymuş (Doygun) Çözelti : III. Aşırı Doymuş Çözelti:
Çözünen kısımda moleküller çok küçük ve çok fazla kinetik enerjiye sahiptir.
Devamlı hareket halindedir.
Bu nedenle su molekülleri arasında kendilerine yer bulabilirler.
Suyun diğer maddeleri kendine çekme özelliği vardır.
Moleküllerin ve iyonların kendi aralarındaki çekim kuvvetleri su içinde azalır.
Molekül ve iyonlar birbirlerinden kopar, su içinde düzgün bir şekilde dağılır.
1.GERÇEK ÇÖZELTİ OLUŞUM SÜRECİ
Eriyebilirlik (Çözünürlük)
Çözünen maddenin belli bir sıcaklık ve basınçta belirli bir sıvı içinde çözünmesidir.
Ortamın Sıcaklığı
Çözünen maddenin cinsi benzer benzeri çözer (hidrofilik/hidrofobik)
Çözen sıvının cinsi
Partiküllerin büyüklüğü
Basınç
Ortama başka maddelerin eklenmesi
Mekanik etki
Gerçek Çözeltinin Özellikleri
Herhangi madde diğer bir madde içinde çözündüğü zaman çözücünün özelliği değişir.
Çözen sıvının kaynama noktası artar
Çözen sıvının donma noktası düşer
Çözen sıvının buhar basıncı azalır
Çözen sıvının osmotik basıncı artar
Kaynama Noktası (KN): Buhar basıncının dış atmosfer basıncına eşit olduğu sıcaklığa kaynama sıcaklığı denir.
Atmosfer basıncı Sıvının KN
Donma Noktası: Serbest haldeki sıvı moleküllerinin belirli bir kristal şekli içinde düzgün bir yapıya dönmesidir.
Bir sıvının DN; katı ve sıvı fazların dengede bulunduğu sıcaklık derecesidir.
Donma noktası, çözelti içinde bulunan molekül veya iyon sayısına bağlıdır
Buhar Basıncı (BB):
Doygun buharın sıvı üzerindeki sıcaklığa bağlı olan basınçtır.
Herhangi bir sıvının üzerindeki gaz basıncıdır ve moleküllerin sıvı yüzeyinden buharlaşmasına bağlıdır
Buharlaşan kısım sıvı üzerinde birikir ve sıvı üzerinde basınç yapar.
Osmoz: Konsantrasyonları farklı iki solüsyon arasına yarı geçirgen bir zar konulduğunda, konsantrasyonu az olandan çok olana doğru suyun geçişidir.
Osmotik Basınç: Konsantrasyonu az olandan çok olan ortama sıvıyı iten kuvvettir.
Osmolarite: Bir çözeltide ozmotik olarak aktif partiküllerin derişimine denir.
İzoosmotik: Aynı osmolariteye sahip çözeltiler (İzotonik) Hiperosmotik: Yüksek osmolariteli çözeltiler (Hipertonik) Hipoosmotik: Osmolaritesi düşük çözeltiler (Hipotonik)
Kristalizasyon
Katı maddelerin gerçek çözelti içinde ayrılması olayına denir.
I. Çözünen (katı) madde oranın fazla olması II. Ortamın ısısının yükselmesi
Etkileyen faktörler:
Viskozitenin yüksek olması (soğutma)
Protein, yağ gibi büyük moleküller ile kristalizasyon daha düzgün olur
Aynı yönde sürekli karıştırmak
Glikoz ve fruktoz miktarını
2.SÜSPANSİYON
Yüzme halinde bulunan katı ve çözülmeyen maddeleri içeren karışımlara denir. Örn; Nişastalı su
Katı ve çözünmeyen maddeler sıvı içinde asılı kalır.
Genel Özellikleri;
Partiküller gözle ve mikroskopla görülebilir.
Partiküller 0.1 µ ‘dan büyüktür.
Mekanik yolla alt yapılara parçalanırlar.
Jel oluşturma özellikleri yoktur. (Fakat ısıl işlem uygulandığında bu durum değişir.)
Sıcak su ile kolloidal duruma geçebilir.
Çok az hareketlilik var ve ölçülebilen osmotik basıncı yoktur.
Genellikle opaktırlar
Adsorbsiyon
Moleküllerin, atomların ve iyonların katı veya sıvı maddelerin yüzeylerine yapışması (tutunması) olayına denir.
Yüzey zarında derişim azalmasına negatif adsorbsiyon, derişim artışında ise pozitif adsorbsiyon denir.