RUHSAL GELİŞİM
Dr.F.Özgün ÖRMECİ
ÇOCUK, İNSANIN BABASIDIR.
E. Erickson
Ruh Sağlığı Açısından Nasıl Değerlindirmeli?
• Çocuklar ruh sağlığı açısından birçok karmaşık özellikler içermektedir.
• Herşeyden önce çocuk yetişkin bir insanın küçük bir örneği değildir.
• Bunun için onun davranışlarını erişkin insan davranışlarından farklı değerlendirmek
gerekir.
• Bir çocuğun ruh sağlığını
değerlendirirken,bulunduğu yaşa ait ruhsal gelişim özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir.
• Dönemlerin ortak ruhsal özelliklerinin bilinmesi
ruhsal gelişimin yolunda gidip gitmediğini anlamaya yardımcı olur.
Neden Önemli?
• Sağlıklı gelişimin bilinmesi kişilik
geliştirmedeki sapmaların gözlemlenmesini kolaylaştırır.
• Erişkin hastalar,çocuklukta çekilen
doyumsuzlukların,örseleyici yaşantıların ve sapmaların derin izlerini taşırlar.
• Gelişme dönemleri üst üste konan yapı taşları olarak
düşünülürse,çarpık olarak yerleştirilen taşların bir süre sonra dengeyi bozup tüm yapıyı yıkabileceği göz önüne getirilebilir.
• Alttaki yapı taşlarının sağlamlığı ve düzgünlüğü ise tüm yapının dengeli olarak yükselmesini güvence altına alır.
Çocukların Özellikleri Nasıldır?
• Çocuk bakılmak, kollanmak ve korunmak ister.
• Çocuklar bencildir, benmerkezlidir.
• Duyguları hızlı iniş ve çıkışlar gösterir
• Somut düşünce hakimdir.
• Çocuk büyüsel düşünceye inanır.
• Çocuklar korku ve kaygılarını abartılı yaşarlar.
• Yeni durumlara kolay uyum sağlarlar.
• Çocuklar duygusal iniş çıkışları farkederler.
Ruhsal gelişim şu doğrultularda olur:
• Çocuk bağımlılıktan bağımsızlığa ,bencil davranıştan işbirliğine doğru gelişir.
• Yetenekleri yalından karmaşığa,genelden özele doğru ilerleme gösterir.
• Davranışları tutarsızlıktan tutarlılığa doğru gelişir.
• Ölçüsüz duygusal tepkilerden daha dengeli tepkilere doğru adımlar atar.
• Geliştikçe dürtü ve eğilimlerini
dizginleyerek çevre gerçeklerine göre davranmayı öğrenir.
• Somut düşünmeden soyut ve mantıklı düşünmeye yönelir (6+).
• Oyundan,öğrenmeye ve yaratıcılığa geçer.
• Farklılıkları ifade eden ilişkileri bir araya toplayabilir.
• Anne,baba ve kardeş ilişkisinden toplumsal ilişkilere geçerek çevresini genişletir.
• Görsel-uzaysal zeka gelişmiştir.
Görsel-uzaysal zeka nedir?
• Bu zeka gördüğümüz ve gözümüzde canlandırdığımız her şeyle ilgilidir; her türlü şekil, desen, tasarım, somut ya da soyut görüntüler, renklerin ve
dokuların tüm yelpazesi. Ayrıca yön duygusu da bu zeka ile ilgilidir; yaşadığınız çevreyi dolduran nesnelere göre nerede olduğunuzu bilebilme ve bir yerden başka bir yere kolaylıkla gidebilmeye denir.
Etkin hayal gücü,
• Görüntüleri zihinde oluşturabilme, görselleştirebilme,
• Grafiksel gösterim yapabilme (resimle, grafikle, heykelle vb)
• Harita okuyabilme,
Ruhsal Gelişimi Bilmek Neden Önemli?
Çocukluk döneminde normal olan öğeler, yetişkinlikte devam ediyorsa sağlıksızdır.
Çocukluk dönemindeki sağlıklı davranıştan sağlıklı erişkine geçişte, çocuk için
korunup kollandığı, güven ve destek bulduğu ortamda olması önemlidir.
• Çocukluk döneminde herhangi bir yerde oluşan takılma, yetişkin özelliklerinin
gelişimini bozabilir.
