Süksinil koA açığa çıkartanlar:
Metiyonin, ATP ile reaksiyona girip SAM’e
dönüşür. Pridoksal fosfat kullanan iki reaksiyonun ardından sistein açığa çıkarken, propiyonil koA üzerinden süksinil koA oluşur.
Treonin.
S-adenozil metiyonin (SAM)
S-adenozilhomosistein S-adenozilhomosistein Homosistein
Homosistein + Serin Sistatyonin (PLP, sistatyonin sentaz)
Sistatyonin Sistein + -ketobütirat (PLP, sistatyonaz)
-ketobütirat propiyonil koA metilmalonil koA süksinil koA
Homosistinüri: Sistatyonin sentaz eksikliği.
Lens dislokasyonu, iskelet anormalliği, prematür arter hastalığı, osteoporoz, zeka geriliği. Tedavide diyet ve B6 vitamini.
Sistatyoninüri: Sistatyonaz eksikliği. Tedavide
B6 vitamini verilir.
Valin ve izolösin; yıkım yolu tek sayıda karbon taşıyan yağ asitlerine benzer.
Valin saf glukojenik iken, izolösin hem glukojenik hem ketojeniktir.
Önce transaminasyon ardından ortak enzimin kataliziyle oksidatif dekarboksilasyona
uğrarlar.
Akçaağaç Şurubu İdrar Hastalığı (Maple şurup idrar hastalığı, dallı zincirli
ketonüri): -ketoasit dekarboksilaz (dehidrogenaz) eksikliği.
Kan, idrar ve BOS’ta bu a.a.ler ve ketoasitleri birikir.
İdrarda tipik bir yanık şeker kokusu vardır.
Beslenme güçlüğü, kusma ve metabolik asidoz olur. Tedavi edilmezse ileri
derecede zeka ve gelişme geriliği ile ölüm olabilir.
Erken tanı ve tedavi (diyet) gereklidir.
Metilmalonik asidemi-asidüri: B12 vitamini bağımlı metilmalonil koA mutaz eksikliği.
Ağır asidoz, hipoglisemi, ketozis ve
hiperamonemi ile büyüme-gelişme geriliği olur.
Propiyonik asidemi: Propiyonil koA
karboksilaz veya biotin eksikliği vardır.
Büyüme-gelişme geriliği ve asidoz vardır.
Asetil koA’ya çevrilenler:
Lösin; Transaminasyon ve oksidatif
dekarboksilasyonu takiben izovaleril koA açığa çıkar, bu da HMG koA üzerinden asetil koA’ya dönüşür.
İzolösin, hem asetil koA hem süksinil koA.
Fenilalanin ve tirozin, hem asetil koA hem fumarat.
Triptofan, hem asetil koA hem piruvat.