ÇOCUKLARIN HASTANE YAŞANTISINA HAZIRLANMASI, HASTANEYE HAZIRLAYICI EĞİTİM

(1)

ÇOCUKLARIN HASTANE

YAŞANTISINA HAZIRLANMASI, HASTANEYE HAZIRLAYICI EĞİTİM

Prof.Dr. Aynur Bütün Ayhan Ankara Üniversitesi

Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü

(2)

Çocuğun Hastaneye Yatıştan Etkilenmesi

 Hastaneye yatırılan bir çocukta, annesinden, çevresinden, evinden ayrılma ve hastaneye yatma korkusu vardır.

 Çocuğun hastaneye yatması, çocukta çeşitli davranış değişikliklerine neden olduğu gibi, çocuğun büyüme ve gelişmesi üzerine de olumsuz etkisi vardır.

anksiyete, depresyon, regresyon, mutsuzluk, apati, hiperaktivite, agresyon ve uyku bozuklukları……

(3)

HASTANEYE HAZIRLAYICI EĞİTİM

 Hastaneye gitmek hiç kimse için kolay değildir, ancak bir çocuk için çok daha zor olabilir.

 Ebeveynler ve sağlık personeli, çocukları hazırlamaya yardımcı olmak için, onları hastane ortamıyla ve tıbbi yöntemlerle

tanıştırmakla başlamak suretiyle, pek çok şey yapabilirler.

(4)

Hastaneye Hazırlayıcı Eğitimin Veriliş Şekilleri

 Hastaneye hazırlayıcı eğitim;

 Hastane gezileri

 Film ve slayt gösterileri

 Çocuk kitapları ve okuma terapisi

 Kartlar

 Kart oyunları

 Afiş, poster, panolar

 Müzik

 Televizyon, CD, Video

 Dramatizasyon

 Resim çizme

 Oturumlar düzenleme

 Haberleşme kutusu

 Sanat çalışmaları

 Çevre gezileri

 Hastaneye davet edilen ziyaretçiler

 Bilgisayar, iletişim yöntemleri kullanarak verilebilir.

Çocuk Hastanelerinde Uygulanan Programlar Hastanenin çocuk üzerindeki olumsuz etkisini

azaltmak için hastanede yatan çocukların eğitimleri ile ilgili üç temel program;

Hastanede oyun ve eğlence programı Hastaneye hazırlayıcı eğitim programı Hastane okulları programlarıdır.

(5)

Hastane Okulları/Hastane Sınıfları

 Hastane okullarının amacı; hastanede yatan okul dönemi çocuklarının okul yaşantılarının kesintiye uğramadan hastane ortamında devam ettirilmesi ve çocuğun kendi okuluna dönüşünde eğitimin kesintisiz olarak devamının sağlanmasıdır.

Hastaneye Hazırlayıcı Eğitimde Kullanılan Terapiler Sanat Terapisi

Müzik terapisi Terapötik oyun

Kum oyunu terapisi Pet terapi

(6)

ÇOCUĞU HASTANEYE HAZIRLAMAK

 Ebeveynle birlikte hastane gezileri

 Hastane ve hastane personelinin tanıtılması

 Kullanılan tıbbi aletlerin tanıtılması

 Çocukla tıbbi oyunlar oynama ( doktor setleri vs)

 Sağlık personeli tarafından sıcak karşılanma

 Yapılacak işlemlerin gelişim dönemine uygun dürüst bir şekilde açıklanması

(7)

Çocuğu Hastanede Yatmaya Hazırlamak

 Annenin çocukla birlikte kalması,

 Tanıtım filmleri ve gösterileri, oyunlar, konferanslar, yazılı materyaller (broşürler, tanıtım yazıları), renkli resimler, oyuncaklar, fotoğraflar ve kitapların yanı sıra evden getirilen çocuğa ait oyuncaklarla hazırlanan oda…

 Ziyaretçi saatlerinin ve sayısının artırılması,

 Çocuğun duygularını ve ifadelerini etkili şekilde dinlemek,

 Çocuğa dürüstçe açıklamalarda bulunmak,

 Ebeveyn ve çocuğun hastalık ve yapılacak işlemler hakkında bilgilendirilmesi,

 Oyun odaları ve hastane okullarının artırılması,

 Burada çalışacak personel istihdamı,

 Personele iletişim kurma beceri eğitimleri verilmesi,

 Çocuğun kendine ait onun için özel bir eşyasını yanında getirmesi.

(8)

Çocuklara Yönelik Hastane Yaşantısına Hazırlayıcı Eğitimi Hazırlarken Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler

 Çocuklara Yönelik Hastane Yaşantısına Hazırlayıcı Eğitimler Öncelikle çocuğun korku ve kaygılarını gidermek gerekir.

Hasta çocuğa hastane yaşantısına hazırlayıcı programın uygulanması gerekmektedir.

Bu eğitimin, çocuk gelişimci ve bu konuda uzman eğitimciler tarafından uygulanması ve eğitime doktor, hemşire gibi sağlık personelinin destek vermesi önemlidir.

 Çocukların gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır.

 Çocukların bireysel farklılıklarına uygun olmalıdır.

 Çocuğun hastalığının gereksinimleri ve sınırlılıkları göz önünde bulundurulmadır.

 Özellikle okul öncesi dönem çocukları için en uygun öğrenme yöntemi olan oyun tüm etkinliklerin temelinde yer almalıdır.

 Eğitim hazırlanırken ebeveyn/aile ve içinde bulunulan çevrenin özellikleri dikkate alınmalıdır.

 Eğitim sürecinde çocuğun ve ebeveynlerin etkin katılımı sağlanmalıdır. Eğitime katılan ebeveynler de eğitimcileri model alarak, çocuklarına hastalıkları konusunda nasıl açıklama yapacaklarını, yaklaşımlarının nasıl olacağını belirlemelidirler.

HASTANE YAŞANTISINA HAZIRLAYICI EĞİTİM

(9)

Çocukların gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçlarına göre hazırlanacak olan hastaneye hazırlayıcı konular aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

 Sağlık: Büyüme ve gelişme, vücut organlarının tanıtımı ve fonksiyonları, vücut sağlığını koruma (temizlik, uyku, beslenme), çevre sağlığı konuları sağlık konusu içerisinde yer olabilir.

 Hastane: Hastane bölümleri, oyun odaları, ameliyathane, iyileşme odası, röntgen odası, tedavi odaları, laboratuvarlar, eczane gibi hastane içi bölümlerinin ne amaçla kullanılacağı konusunda çocuğa bilgi verilmesi önemlidir.

 Hastane süreci: Hastanede kaldığı sürede hasta çocuğun beslenme, uyku, tuvalet ihtiyaçlarının karşılanması, ziyaret, refakat, arkadaşlık, haberleşme, oyun, vb. konularına ilişkin bilgiler yer alabilir.

 Hastane personeli: Doktor, hemşire, çocuk gelişimci öğretmen, psikolog, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, hastane idari personeli, sekreter ve diğer yardımcı personelin görevleri ve bu sağlık personelinin hasta çocuğun hangi gereksinimlerine cevap vereceği konusunda bilgi verilmelidir.

 Hastanede kullanılan aletler: Pansuman için gerekli araçlar, (enjektör, iğne, pamuk, sargı bezi, mersol, alkol, plaster, pens vb.) röntgen makinası, stetoskop, otoskop gibi aletlerin ne amaçla ve nasıl kullanılacağı konusunda farkındalık yaratılmalıdır.

 Hastanede yapılan tıbbi müdahaleler: Hastaneye yatma işlemleri, çocuk servisleri, ameliyat öncesi, ameliyat, ameliyat sonrası, ameliyat çeşitleri, yoğun bakım işlemleri, pansuman, enjeksiyon, laboratuvar teknikleri, röntgen çekimi, diş sağlığı kontrolü, serum ve kan verilmesi gibi müdahalelerin ne amaçla ve nasıl kullanılacağı konusunda bilgi verilmelidir.

(10)

KAYNAKLAR

 ALLEN KE, COWDERY GE (2005). The exceptional child inclusion in early childhood education (5.th Ed.), United States: Thomson Delmar Learning.

 BAYKOÇ N (2006). Hastanede Çocuk ve Genç. 1. Baskı. Ankara:

Gazi Kitabevi.

 BIÇAKÇI M, ALTINTAŞ T (2017). Çocukların Hastane Yaşantısına Hazırlanması ve Hastaneye Hazırlayıcı Eğitim. ( Ed: Bütün Ayhan, A.), Hasta Çocukların Gelişimi ve Eğitimi. 2. Baskı, Eskişehir:

Anadolu Üniversitesi Yayınları.