Türkiye’nin Yayın Sayısına Farklı Bir Bakış: Bir Quadrant Analizi Çalışması

(1)

İrem Soydal, Umut Al ve Gülten Alır

soydal@hacettepe.edu.tr umutal@hacettepe.edu.tr

Türkiye’nin Yayın Sayısına Farklı Bir Bakış:

Bir Quadrant Analizi Çalışması

(2)

Plan

 Terminoloji

 Araştırmanın Amacı

 Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi

 Bulgular

 Sonuç ve Öneriler

(3)

Terminoloji ve İlgili Literatür

 Bibliyometrik çalışmalar

 Yayınlara ilişkin nitelik göstergeleri

 Uzman görüşü

 Atıflar ile değerlendirme

 Etki faktörü

 h-endeksi, g-endeksi, m-endeksi …

 Göreli atıf etkisi

(4)

Bilinmesi Gerekenler

 Türkiye yayın sayısındaki artış oranı en yüksek ülkelerden biri

 Avrupa ülkeleri arasında üniversite kaynaklı yayın üretiminin en yüksek olduğu ülke

Türkiye

 Atıf dizinlerinde yayın yapılması teşvik ediliyor

 Türkiye adresli dergi sayısı artıyor

(5)

Amaç

 Türkiye’nin çeşitli alanlardaki yayın ve atıf performansını karşılaştırmalı olarak

incelemek

 Araştırma soruları:

 Son on yılda dünya literatüründeki yayın ve atıf performansı dikkate alındığında Türkiye’nin

konumu nedir?

 Karşılaştırmalı olarak bakıldığında Türkiye hangi alanlarda daha görünür konumdadır?

(6)

Kapsam ve Yöntem

 Essential Science Indicators

 22 ayrı araştırma alanı

 20 Temmuz 2010

 1 Ocak 2000 - 30 Nisan 2010 tarihleri arasındaki yayınlar (10 yıl 4 aylık veri)

 146 ülke

 Quadrant analizi

(7)

(8)

Araştırmanın Sınırlılıkları

 Mikro düzeyde analiz yapma şansı olmaması

 Yayın ve atıf sayıları dışında başka bir parametreden yararlanılmaması

 Essential Science Indicators aracılığıyla elde edilen verilerin yapısı

(9)

Bulgular

 Türkiye ESI kapsamında en fazla yayına sahip 20. ülke

 Ortalama atıf sayısına göre => 122.

 Eylül 2005’te yapılan başka bir çalışmada 1995-2005 arasındaki yayınlar için

 Türkiye en fazla yayına sahip 26. ülke

 Yayın sayısı bakımından altı ülke (Belçika, İsrail, İskoçya, Danimarka, Avusturya, Finlandiya) geçilmiş

 Ortalama atıf sayısına göre => 131.

(10)

En Fazla Yayın Yapan 10 Ülke

Ülkeler Yayın sayısı Atıf sayısı Ortalama atıf

ABD 2.863.666 43.609.882 15,23

Japonya 747.255 7.381.195 9,88

Almanya 735.225 9.284.411 12,63

Çin Halk Cum. 677.263 3.838.154 5,67

İngiltere 655.573 9.284.681 14,16

Fransa 522.910 6.204.017 11,86

Kanada 414.400 5.211.620 12,58

İtalya 393.082 4.430.757 11,27

İspanya 301.581 3.010.866 9,98

Avustralya 271.917 3.101.896 11,41

Türkiye: Yayın sayısı => 131.364; atıf sayısı => 625.610; ortalama atıf sayısı => 4,76

(11)

Alanlara Göre Türkiye’nin Yayın Sayısı ve Ortalama Atıf Sayısı Sıralaması

Alan

Yayın sayısı

sırası Atıf sayısı

sırası Ülke sayısı

Klinik tıp 12 97 106

Ziraat 14 47 98

Mühendislik 15 35 96

Bitki ve hayvan bilimleri 16 103 106

Malzeme bilimi 19 58 81

Farmakoloji 20 55 89

Çevre ve ekoloji 21 91 101

Kimya 21 59 93

Psikiyatri ve psikoloji 21 74 84

(12)

Alanlara Göre Türkiye’nin Yayın Sayısı ve Ortalama Atıf Sayısı Sıralaması

Alan

Yayın sayısı

sırası Atıf sayısı

sırası Ülke sayısı

Biyoloji ve biyokimya 24 76 99

Ekonomi ve işletme 24 56 83

Bilgisayar bilimleri 26 37 79

Çok disiplinli bilimler 26 71 74

Matematik 26 64 82

Yer bilimleri 27 68 100

Mol. biyoloji ve genetik 30 63 90

İmmünoloji 31 89 91

Fizik 31 58 88

Mikrobiyoloji 31 88 90

Uzay bilimleri 39 63 70

(13)

Quadrant Analizi

 Bulguları görselleştirir

 Grafik korelasyon tekniği

 Quadrant grafiği:

 Yayın sayısı (yatay eksen)

 Ortalama atıf sayısı (dikey eksen)

 Ortancalar kullanıldı

(14)

Quadrant Grafiği

(15)

Mühendislik

(16)

Bilgisayar Bilimleri

(17)

Ziraat

(18)

Uzay Bilimleri

(19)

Bazı Ülkelerin Quadrant’daki Yerleri

Ülke Q1 Q2 Q3 Q4

İsrail 22 - - -

İsviçre 22 - - -

İsveç 22 - - -

Avusturya 21 - - 1

Norveç 19 2 - 1

Yeni Zelanda 19 3 - -

Macaristan 15 - 1 6

Yunanistan 12 - 1 9

Güney Afrika 11 - 1 10

Şili 10 1 2 9

İzlanda 1 18 3 -

(20)

Sonuçlar

 Yayın ve ortalama atıf sayısı yüksek

alanlar: Bilgisayar bilimleri, mühendislik ve ziraat

 Yayın sayısı yüksek, ortalama atıf sayısı düşük alan sayısı: 18

 Yayın sayısı düşük, atıf ortalaması yüksek herhangi bir alan bulunmuyor

 Yayın ve ortalama atıf sayısı düşük alan:

Uzay bilimleri

(21)

Öneriler

 Alanlardaki etkili kişi ve gruplarla iletişim

 Sadece yayın olsun diye yapılan yayınların engellenmesi

 Yayın yapmaya öncelik veren politikalarda değişiklik

 Akademik yükseltmeler

 Teşvikler

 Açık erişimin makalelerin görünürlüğüne olan etkisinin değerlendirilmesi

(22)

İrem Soydal, Umut Al ve Gülten Alır

soydal@hacettepe.edu.tr umutal@hacettepe.edu.tr gulten.alir@aksaray.edu.tr