Türkiye’de Dergi Yayıncılığı Ekosistemi

(1)

Umut Al

umutal@hacettepe.edu.tr

Türkiye’de Dergi Yayıncılığı Ekosistemi

(2)

Üzerine Konuşulacaklar

(3)

TR’de Makaleleri Kim Yazıyor?

Kaynak: Atabek ve Atabek, 2019, s. 723

(4)

Makalelerin Yazarları Kim?

Kaynak: Moed, 2006, s. 19

(5)

Akademik Yazım - Sosyal Model

Kaynak: Hartley, 2008, s. 16

(6)

Ekosistem İçindeki İlişkiler

Kaynaklar: http://www.uak.gov.tr/temelalan/TA_Tablo11_2019M_140319.pdf ; https://trdizin.gov.tr/

(7)

İlişkiler

Kaynak: http://fs.hacettepe.edu.tr/sosbil/dosyalar/yonetmelikler/HACETTEPElisansustuegitimogretimyonetmelikdegisiklik250417.pdf

(8)

İlişkiler...

Kaynak: http://oidb.ankara.edu.tr/files/2017/05/lisansüstü-yönetmelik.pdf

(9)

Üniversitelerin Atama Ölçütleri

Kaynak: https://www.yok.gov.tr/akademik/atanma-kriterleri

(10)

Kafalar Karışık Olmalı ki…!

Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/dergipark-bir-dizin-degildir

(11)

Genel Yaklaşım

(12)

Farklı Rollerdeki Aynı Kişiler

 Yazar

 Editör

 Hakem

 Okuyucu

Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/file/55

(13)

Ekosistemdeki Arz Talep

Kaynak: https://trdizin.gov.tr/statistics/listAcceptedJournals.xhtml

(14)

Ekosistemdeki Arz Talep

Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/about

(15)

Makale Sayısı

Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/search?section=articles

(16)

Öğretim Elemanı Sayısı

Kaynak: https://istatistik.yok.gov.tr/

(17)

Provokatif Bir Soru

2014’ten 2018’e Artış oranı (%)

DergiPark’taki dergi sayısı 357

TR Dizindeki dergi sayısı 44

DergiPark’taki makale sayısı 43

ESCI’deki Türkiye adresli yayın sayısı* 33

Öğretim elemanı sayısı 11

* ESCI’nin başlangıç yılı 2015 olduğu için 2015-2018 yıllarındaki sayılara göre oran hesaplaması yapılmıştır

Türkiye’de dergilerin temel "müşterileri" öğretim elemanları.

Öğretim elemanı sayısındaki "mütevazı" artış ile dergi/makale/yayın sayılarındaki artış oranı

arasındaki farkın sebebi ne olsa gerek?

(18)

Provokasyona Devam

 SCI, SSCI ve AHCI’da 2014-2018

arasında Türkiye adresli yayınlardaki artış oranı %4

 SCI, SSCI ve AHCI’da sayıların büyümesi sonucunda doyuma mı ulaşıldı?

 Yönelimler farklılaşmakta mı?

 Artık makbul olan "yerelde uluslararası,

ama küreselde ulusal" olanlar mı?

(19)

ESCI’deki Türkiye Adresli Yayınlar

 2015-2018 yayın sayısı: 34.040

 21.821’i Türkiye adresli dergilerde yayımlanmış (%64)

 Türkiye adresli dergilerdeki yayın sayısı: 27.776

 Türkiye adresli dergilerdeki her dört yayından üçünün Türkiye adresli

yazarı var

(20)

ESCI’deki Türkiye Adresli Yayınlar

 Türkiye adresli dergilerdeki Türkçe yayın oranı: %34

 Dergilerin beşte birinde %80 ve üzerinde Türkçe yayın yapılmış

 İçeriğin %90’ının Türkçe olduğu 18

dergi var

(21)

2547 Sayılı Kanun Diyor ki:

Kaynak: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf

(22)

Aynı Makalenin Farklı Kullanımı

 UBYT

 Kadro atamaları / doçentlik başvuruları

 Üniversitelerdeki yayın teşviği

 Devlet üniversitelerindeki akademik teşvik

Kaynak: https://cabim.ulakbim.gov.tr/ubyt/ubyt-s-s-s/

(23)

2547 Sayılı Kanun Diyor ki:

Kaynak: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf

(24)

Tehlikeli Gelişmeler

 Yağmacı yayıncılık

 Niceliğe verilen değer

 Ne yazdığından çok nerede

yazıldığına ve kaç kere yazıldığına önem verilmesi

 Yayınla ya da yok ol yaklaşımı

(25)

Bazı Sözlerden Hareketle

 "Acele giden, ecele gider"

 "Acele işe şeytan karışır"

 "Ağır giden yol alır hızlı giden yolda kalır"

 "Hızlı koşan çabuk yorulur"

(26)

Ne Oldu da Böyle Oldu?

Kaynak: https://www.uniar.net/dus

(27)

Bazı Sorular

 Piyasada bulunan dergilerin tamamına gereksinim var mı?

 Bir dizin tarafından taranması o dergiyi nitelikli kılar mı?

 Bir dergideki tüm makaleler aynı nitelikte mi?

 Yağmacı yayıncı sayısı neden artıyor?

 Açık erişimi ne kadar destekliyoruz?

 Araştırma verilerimizi paylaşıyor muyuz?

(28)

(29)

Kaynakça

 Ankara Üniversitesi. (2017). Ankara Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği. Erişim adresi: http://oidb.ankara.edu.tr/files/2017/05/lisansüstü-yönetmelik.pdf

 Atabek, Ü. ve Atabek, G.Ş. (2019). Türkiye’de gazetecilik literatürü: 1992-2018 yılları arasında

yayımlanmış makaleler üzerine bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31: 710- 732. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/760550

 Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2017, 25 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 30048) Erişim adresi:

http://fs.hacettepe.edu.tr/sosbil/dosyalar/yonetmelikler/HACETTEPElisansustuegitimogretimyonetmel ikdegisiklik250417.pdf

 Hartley, J. (2008). Academic writing and publishing: A practical handbook. New York: Routledge.

 Moed, H.F. (2006). Bibliometric rankings of world universities. Centre for Science and Technology Studies Report 2006-01. Erişim adresi:

https://www.researchgate.net/publication/228339761_Bibliometric_rankings_of_world_universities

 TÜBİTAK ULAKBİM. (2019a). 2019 DergiPark kullanıcı anketi sonuç raporu. Erişim adresi:

https://dergipark.org.tr/tr/download/file/55

 TÜBİTAK ULAKBİM. (2019b). Erişim adresi: https://trdizin.gov.tr/

 TÜBİTAK ULAKBİM. (2019c). DergiPark bir dizin değildir. Erişim adresi:

https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/dergipark-bir-dizin-degildir

 ÜAK. (2019). Tablo 11 - Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı. Erişim adresi:

http://www.uak.gov.tr/temelalan/TA_Tablo11_2019M_140319.pdf

 ÜniAr. (2019). Erişim adresi: https://www.uniar.net/dus

 Yükseköğretim Kanunu. (1981). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf

 YÖK. (2019). Atanma kriterleri. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/akademik/atanma-kriterleri