Sosyal bütünleşme ve din

Sosyal bütünleşme ve din

• Sosyal bütünleşme insanlık için önceden beri önem taşıyan bir kavramdır.

• İbn Haldun’un kavramlarından olan asabiyye, aslında büyük ölçüde sosyal bütünleşme

konusunu hatırlatmaktadır. Bu bakımdan onu bu kavramın öncülerinden kabul edebiliriz.

• Sosyal bütünleşme temasının modern

dönemdeki öncülüğünü ise Emile Durkheim yapmıştır denilebilir.

• Sosyal bütünleşme çeşitli etmenlerin işin içerisinde olduğu karmaşık bir olaydır.

(Günay:342)

Ziya Gökalp ve milli dini bütünleşme

• Türkiye’de sosyal bütünleşme ve din ilişkisi bahsinde, özellikle de milli bütnüleşmede

dinin rolü hususunda ilk akla gelen isimlerden biri Ziya Gökalp’tir.

tanım

• Sosyal bütünleşme, «toplumdaki küçük ya da alt gruplar, cemaatler, menfaat birlikleri, müesseseler

gibi sosyal yapının çeşitli unsurlan arasındaki tamamlanma ve kaynaşma durumu» dur.

• Başka bir tanımla ise «bir toplumu meydana getiren fertlerin, farklı gruplarının ve daha geniş muhtelif ünitelerin karşılıklı bağımlılık ve ahenk

içerisinde bir düzen teşkil edecek şekilde birleşmeleri süreci»dir. (Günay, 343)

• Çeşitli toplumların bütünleşme ve uyum

içerisinde olma süreçleri birbirlerinden farklı görünmektedir.

• Bir toplumun alt unsurları da farklı

bütünleşme özelliklerine sahip olabilir.

soru

• Bir toplumun cinsiyet organizasyonu

bakımından bütünleşmesinde çeşitli tiplerin durumları ne olabilir?

• Yani ataerkil toplumlarda bütünleşme yüksek midir, düşük müdür?

• Eşitlikçi toplumsal yapılarda bütünleşmenin durumu nedir?

soru

• Etnik farklılıklar içeren toplumlarda bütünleşme nasıl değerlendirilebilir?

• Yüzde 99’u müslüman bir ülkede?

• Azınlık olarak yaşanan bir durumda?

Bütünleşme faktörleri

• -üye sayısı

• -mekan birliği

• -homojenlik

• -değerlerde birlik [tek bayrak tek vatan]

• -liderlik ve disiplin

• -kitle kültürünün yaratılması (iletişim araçları)

• -bireysel faktörler (öz tatmin duygusu, güvenlik duygusu, moral…)

Bütünleşmeyi olumsuz etkileyen etmenler

• Toplumsal hareketlilik

• Akışkanlık

• Hızlı değişmeler

Bütünleşme tipleri

• Normatif ve işlevsel bütünleşme

Normatif bütünleşme

İşlevsel bütünleşme

Din ve sosyal bütünleşme

• Dinin asıl amacı sosyal bütünleşmenin kendisi değildir.

• Ancak din sonuç itibariyle sosyal bütünleşmeye yol açar.

Sosyal bütünleşme ve din

• Dinin üç fonksiyonu:

• -sosyal bütünleşme fonksiyonu

• -ihtilaf fonksiyonu

• -protesto fonksiyonu

• Tevhid, kitab (Kur’an), peygamber gibi

kavramlar, Cuma ve teravuh ve Ramazan gibi çeşitli ritüeller bir İslam toplumu için

bütünleştirici çerçeveler oluşturmaktadır.

İslam toplumlarına ilişkin sosyal bütünleşme açıklama denemeleri

• -ekonomik faktörlere bağlama: M. Wat

• Kan akrabalığının yerinin dinin inançlarda ortaklığın alması : İzutsu

• -sosyal tabakaların ezilmesini önleyenyetkin iç kuveetler eşliğinde bütünleşme: A. Kurtkan