BİLGİ TOPLUMU YOLUNDA TÜRK İNTERNET SEKTÖRÜ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
24.05.2012, Ankara
Av. Yasin Beceni, LL.M.
TBV Yönetim Kurulu Üyesi
TBV Hakkında
TBV, 14 Nisan 1995’de “Türkiye’yi Bilgi Toplumu”
olarak görme ülküsünü gerçekleştirmek için 114 kurum ve 178 üye ile kurulmuştur.
Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşebilmesi için altyapının oluşturulabilmesine katkıda bulunmak ve bilişim sektörünün ekonomideki payının
arttırılması için, bilimsel araştırma ve geliştirme etkinliklerinde bulunarak ekonomik ve sosyal çalışmalar yapmak, projeler üretmek ve
uygulamalarını sağlamak için uğraş vermektir.
İnternete İlişkin
Düzenlemeler/Uygulamalar
ve TBV Çalışmaları
Türkiye’de İnternet Sitelerinin Erişiminin Engellenmesi Konusunda Farklı Hukuk Disiplinleri Açısından Değerlendirmeler
Rapor Kapsamı
TBV-TÜSİAD ortak yayını
Raporun Temel Amacı; Türkiye’de alınan yargı kararları çerçevesinde uygulanan internet sitelerine erişiminin engellenmesi konusunu hukukun
temel ilke ve prensipleri ışığında incelemektir.
Çalışmanın hazırlık sürecinde, 13 Mayıs 2010 tarihinde yazarların yanı sıra Prof. Dr. Hüseyin Hatemi, Prof.
Dr. Serap Helvacı, Prof. Dr. Adem Sözüer, Doç. Dr. Tekin Memiş, Dr.
Selman Dursun, Av. Fikret Ilkiz ve Ar. Gör. Ömer Gedik'in katılımları ile bir çalıştay düzenlenmiş ve bu
akademisyenlerin görüşleri de dikkate alınarak rapora son hali verilmiştir.
Rapor Sonuçları
• Düşünce ve haberleri yayma araçlarından biri olan internete erişimin engellenmesi bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin sınırlandırılması niteliğindedir.
• Bu yöndeki kararların, anayasa ile belirlenen temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması ilkelerine uygun şekilde verilmeleri gerekmektedir.
• Bu kararlar verilirken özellikle ölçülülük ve hakkın özüne dokunmama ilkelerine uygun davranılmalıdır.
• Hakimler internet sitelerinin erişiminin engellenmesi kararı verirken takdir yetkilerini sınırları çerçevesinde kullanmalı, anayasal prensipleri dikkate almalıdırlar.
• 5651 Sayılı Kanun kapsamında koruma tedbiri olarak verilen kararlarda, bu müesseseye başvurulabilmesi için gerekli olan; yasal dayanağın bulunması, suç şüphesinin belli bir yoğunlukta olması; geçici olması ve en önemlisi ölçülülük ilkesine uygun olarak verilmesi gibi kurallara uyulmalıdır. Benzer gereklilik, idari tedbir niteliğinde verilen kararlarda da karşılanmalıdır.
İNTERNET FİLTRELEME TEKNOLOJİLERİ VE “GÜVENLİ İNTERNET HİZMETİ”
HAKKINDA TBV GÖRÜŞÜ
Rapor, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu "BTK"
tarafından hazırlanan "Güvenli İnternet Hizmetine İlişkin Usul ve Esaslar Taslağı" kapsamında, kamuoyu eleştirileri ve yapılan tartışmalar da dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Çalışma kapsamında 10 bin sayfadan fazla literatür
taranmış, internet filtreleme uygulamaları hakkında ülke örnekleri incelenmiş ve raporlanmıştır.
Rapor Kapsamı
Rapor Sonuçları
• İnternetin güvenli kullanımı amacının, farkındalık ve bilgilendirme çalışmalarına ağırlık veren düzenleme dışı araçlar vasıtasıyla gerçekleştirilmesi gerekir.
• Rapor kapsamında incelenen dünya örneklerinde de, bilgilendirme
kampanyalarının çocukların interneti güvenli şekilde kullanmalarını sağlamak amacıyla etkin şekilde kullanıldığı görülmüştür.
• Özellikle Avrupa Birliği’nin Güvenli İnternet Programı ve bu program bünyesinde gerçekleştirilen INSAFE ve INHOPE programları bünyesindeki benzer
inisiyatiflerle daha etkin bir işbirliği sağlanmasının önemli olduğu düşünülmektedir.
YENİ ANAYASADA İNTERNETE Mİ, BİLGİYE Mİ ERİŞİM TEMEL HAK
OLMALI?
TÜRKİYE BİLİŞİM VAKFI GÖRÜŞÜ
Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni Anayasa yazım ve yapım çalışmaları sürecindeki en önemli tartışmalardan biri olan;
“vatandaşların internete ve/veya benzeri teknolojilere erişimin anayasada bir temel hak olarak tanımlanıp tanımlanmamasının” avantaj ve dezavantajlarına ilişkin Vakfımızın görüşlerini yansıtmak amacıyla Ocak 2012’de hazırlanmış ve TBMM Başkanlığı’na sunulmuştur.
Rapor Kapsamı
Rapor Sonuçları
Vatandaşların bilgiye, bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim haklarının temel hak ve özgürlük olarak Anayasal düzlemde güvence altına alınmasıyla:
• Devlet; vatandaşlarının her türlü bilgi toplumu aracına özellikle de internete erişimlerini sağlama konusunda yükümlü kılınmış olacak,
• Devlet; internetin gelişimi için yatırımlar yapması, interneti ve bilgi teknolojilerini ucuz ve toplumun her kesimi tarafından eşit şekilde kullanılmasını sağlamak için teşvik ve politikaların geliştirilmesi yükümlülüğünü üstlenecek,
• Bu araçların kullanılmasının düzenlenmesinde de Devletin temel hak ve özgürlüklere saygılı şekilde davranması zorunluluğu ortaya
çıkacaktır.
• İnternet sitelerinin ölçüsüzce erişimini engellenmesine sebep olan yasalar, yargı kararları ve idari kararlar anayasa aykırı sayılacaktır.
Rapor Sonuçları
Vatandaşların bilgiye, bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim haklarının temel hak ve özgürlük olarak Anayasal düzlemde güvence altına alınmasıyla:
• Devlet; vatandaşlarının her türlü bilgi toplumu aracına özellikle de internete erişimlerini sağlama konusunda yükümlü kılınmış olacak,
• Devlet; internetin gelişimi için yatırımlar yapması, interneti ve bilgi teknolojilerini ucuz ve toplumun her kesimi tarafından eşit şekilde kullanılmasını sağlamak için teşvik ve politikaların geliştirilmesi yükümlülüğünü üstlenecek,
• Bu araçların kullanılmasının düzenlenmesinde de Devletin temel hak ve özgürlüklere saygılı şekilde davranması zorunluluğu ortaya
çıkacaktır.
• İnternet sitelerinin ölçüsüzce erişimini engellenmesine sebep olan yasalar, yargı kararları ve idari kararlar anayasa aykırı sayılacaktır.
BİLGİ TOPLUMUNU ETKİLEYECEK BAZI
GELİŞMELER HAKKINDA
VAKFIMIZIN GÖRÜŞLERİ
Görüş ve Öneriler - I
• Kişisel Verilerin Korunmasıyla İlgili Kanun Tasarısının, Avrupa Birliği’ndeki esaslara ve sektörün ihtiyaçlarına uygun olarak
yasalaşması.
• E-Ticaret Kanun Tasarısının 6. Maddesi’nde değişiklik yapılarak, "Soft Opt-in" yönteminin benimsenmesi; elektronik ticari iletilerle ilgili Avrupa Birliği ve sektör aleyhine getirilen
esasın değiştirilmesi.
Görüş ve Öneriler - II
• Yeni "Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı"
hazırlıklarında sivil toplum kuruluşlarının azami katılımının sağlanması.
• "Bilgi Toplumunu" etkileyecek düzenleme ve politika çalışmalarında "Düzenleyici Etki
Analizi" çalışmalarının yapılması.
Görüş ve Öneriler - III
• Özel Sektör / Sivil Toplum / Akademi / Devlet arasında koordinasyonun güçlendirilmesi.
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanun Tasarısında yer alan bilişim sektörünün gelişimini olumsuz
etkileyecek, bilgiye erişim özgürlüğünü
sınırlandıracak hükümlere dikkat edilmesi;
Bilişim STK’larının bu taslakla ilgili
çalışmalara etkin katılımının sağlanması.
Görüş ve Öneriler - IV
• "Bilgi Toplumuna" dönüşüme etkisi olacak düzenlemelerde, Bilişim STK’ları Kurulunun görüşlerinin alınması.
• Bilişim sektörünün gelişimini olumsuz
etkileyen ve haksız rekabet yaratan devletin bilişim alanında ekonomik faaliyet göstermesi durumuna son verilmesi.
Görüş ve Öneriler - V
• Bilişim sektörünün gelişimini sağlayacak teşvik ve destek mekanizmalarının
uygulamaya alınması.
• Kamu-özel sektör işbirliğine yönelik projelerin geliştirilmesi.
• Bilişim / telekom sektörü üzerindeki ağır vergi yüklerinin kaldırılması.
Görüş ve Öneriler - VI
• Bilişim teknolojilerinin kullanımını
yaygınlaştıracak düzenlemelere ağırlık verilmesi, yasalarımızda bilişim
teknolojilerinin kullanılmasını engelleyen hükümlerin yeniden ele alınması.
• "Avrupa Birliği Dijital Ajandasının" ülkemiz öncelikleri doğrultusunda hassasiyetle takip edilmesi.
21
