Fizik
Mühendisleri Odası
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
e-Bülten Sayı 61
Kasım-Aralık 2021
E-Bülten
İçindekiler
Sunuş 1
Anma 2
Odamızdan Haberler 4
Güncel Derlemeler 15
Eğitimler 34
Yeni Üyelerimiz 35
TMMOB’den Haberler 36
İletişim 39
Değerli meslektaşlarımız ve sevgili öğrenciler 2022’in bu ilk sayısında sizlerin yeni yılını kutlar, ülkemizde, bölgemizde ve dünyamızda barışın, adaletin ve sevginin hakim olacağı bir yıl olmasını dileriz.
Değerli meslektaşlarımız, yaklaşık iki yıldır devam eden pandemi nedeniyle odamızın faaliyetlerini zor şartlarda da olsa uzaktan erişimli ve Temmuz 2021 den sonra kısmen de olsa yüz yüze sürdürmeye çalış- tık. Odamızın 32. Olağan Genel Kurulunu ancak altı ay gecikme ile 12 Eylül 2020’de yapabildik, hazırladığımız Çalışma Progra- mı kapsamında çalışmalarımızı gerçekleş- tirmeye çalıştık.
Kasım-Aralık döneminde ağırlıklı olarak yüz yüze çalışmaları yapmaya başla- dık, öğrenci üye etkinlikleri, mesleki söyle- şilerimizi, kursları ve Danışma Kurulu top- lantımızı gerçekleştirdik.
Kasım ve Aralık aylarında Afyon’da, Kütahya’da, Diyarbakır’da ve İstanbul’da D1 Temel Bina Akustiği kursları gerçekleştiril- di. Öğrenci üyelerimiz ile sık sık toplantılar düzenlendi. Ankara ve Gaziantep’te kahval- tılı buluşmalar düzenlendi. Önümüzdeki
konuda mutlaka odaya bildirim yapmaları istendi.
25 Aralık’ta Prof. Dr. Ali Ulvi YIL- MAZER’in “Günümüz Dünyasında Mü- hendisliğin Yeri” başlıklı söyleşisi yapıldı ve ardından yaklaşık 100 üyemizin katılımı ile yeni yıl kokteyli gerçekleştirildi.
Değerli meslektaşlarımız sevgili öğ- renciler, 2022 yılının ülkemize ve dünyaya barış, dostluk ve kardeşlik getirmesi dileği ile, hepinizin yeni yılını kutluyor sağlık, ba- şarı ve mutluluklar diliyoruz.
32. Dönem FMO Yönetim Kurulu
Sunuş
E-Bülten
2
Atatürk’ü Anıyoruz
Atatürk’ü Anıyoruz
ANMA
E-Bülten
4
ODAMIZDAN HABERLER
Yeni Yıl Kutlaması
Değerli meslektaşlarımız, sevgili öğrenciler;
2022 yılının ülkemize ve dünyaya barış, dostluk ve kardeşlik getirmesi dileği ile, hepinizin yeni yılını kutluyor sağlık, başarı ve mutluluklar diliyoruz.
FMO Yönetim Kurulu
FMO’NUN 2022 YILI AJANDASI ÇIKTI
Odamızın 2022 yılı Ajandası çıkmıştır. Ajanda almak isteyenler Odamız Genel merkezinden ücretsiz olarak temin edebilirler.
SÖYLEŞİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Odamızın yıl içerisinde genelde uzaktan erişimli olarak konularında uzman meslektaşların desteği ile gerçekleştirdiği söyleşilerin sonuncusu 25 Aralık 2021’ de yaklaşık 60 üyemizin katılımı ile yüz yüze gerçekleşti.
Etkinlik kapsamında Prof. Dr. Ali Ulvi Yılma- zer “Günümüz Dünyasında Mühendisliğin Yeri”
başlıklı söyleşisinde mühendislikteki gelişmelerin tarihi bir özetini sunarak son elli yıldaki gelişmel- erin toplumsal gelişmelere etkisini örneklerle an- lattı. Bilimsel araştırmaların mühendislik alanın- daki gelişmelere yansımasının görünür bir gerçek olduğunu belirten Yılmazer, ülkelerin bilimsel
araştırmalara önem vermesinin toplumların re- fah ve kalkınmasının öncüsü olacağını ifade etti.
Yılmazer, ayrıca, dünyada devletlerden çok büyük firmaların bilimsel ve teknolojik araştırmalara büyük bütçeler ayırdığını, bunun sonuçlarının fa- zlasıyla alındığını ve bu girişimlerin toplumların refahına olumlu yönde yansıdığı üzerinde durdu.
Prof. Dr. Ali Ulvi Yılmazer’ e söyleşisinden dolayı teşekkür eder saygılar sunarız.
FMO Yönetim Kurulu
YENİ YIL KOKTEYLİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ
FMO’nun değerli üyeleri “Yeni Yıla Merhaba!” etkinliğinde Alba Otel’de bir araya geldi. Etkinlik, Prof. Dr. Ali Ulvi Yılmazer’in “Günümüz Dünyasında Mühendisliğin Yeri” konulu söyleşisiyle baş- layıp kokteyl ile devam etti. Katılımcılarımıza teşekkür eder yeni yılın sağlık ve mutluluk getirme- sini temenni ederiz.
FMO Yönetim Kurulu
6 E-Bülten
TMMOB Yönetim Kurulu tarafından alı- nan karar uyarınca ücretli çalışan Mühen- dis, Mimar ve Şehir Plancıları Asgari Ücreti 2022 yılı için brüt 7.850 TL olarak tespit edildi.
6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Bir- liği (TMMOB) Kanunu hükümlerine dayanarak, TMMOB Ana Yönetmeliğinde yer alan “Birliğin ve Bağlı Odaların Amaçları” maddesi uyarınca her yıl TMMOB Yönetim Kurulu tarafından açıklanan Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları Asgari Ücre- ti 2022 yılı için brüt 7.850 TL olarak tespit edildi.
TMMOB Yönetim Kurulu’nun 20 Aralık 2021 ta- rihli toplantısında “Ücretli çalışan mühendis,
mimar ve şehir plancıları için 2022 yılı ilk işe gi- riş bildirgesinde baz alınacak asgari brüt ücre- tin 7.850 TL olarak belirlenmesine; Odalarınca belgeli çalışmanın koşul olduğu uzmanlık alan- larında, mesleki deneyimin arandığı alanlar- da, şantiye şefliği, sorumlu müdürlük, iş güven liği uzmanlığı, yapı denetim elemanı, daimi nezaret- çi, uzak yol kaptanlığı vb. hizmetlerde asgari ücret uygulanmayacağını, bu durumda olan mühendis, mimar, şehir plancılarının ücretlerinin alı nan sorumluluk gereği belirlenen asga- ri ücretinin üzerinde olmasına” karar verildi.
MÜHENDİS, MİMAR VE ŞEHİR PLANCILARI İÇİN 2022 YILI ASGARİ ÜC-
RETİ 7850 TL OLARAK BELİRLENDİ
E-Bülten
8
Kongre Medikal Fizik Derneği tarafindan 4-7 Kasım 2021 tarihlerinde Kemer-Beldibi-ANTA- LYA’da düzenlendi. Dernek başkanı Prof. Dr. Bahar DİRİCAN’ın açılış konuşması ile başlayan kon- grede çağırılı ve seçilen bildiriler üç gün boyunca
katılımcılar ile paylaşıldı. Odamız tarafından da desteklenen kongreye Yönetim Kurulu Başkanımız Dr. Abdullah ZARARSIZ katılım sağladılar.
FMO YönetimKurulu
18. ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ GERCEKLESTİRİLDİ….
TENMAK Başkanı Prof. Dr. Abdulkadir BIÇAKÇI’YI makamında ziyaret ettik.
Yönetim Kurulu Başkanımız Dr. Abdullah ZA- RARSIZ, Yazman Üye Dr. Çağıl KADEROĞLU ve Sayman Üye Hasan Can KARAKUŞ TEN- MAK başkanı Prof. Dr. Abdulkadir BIÇAKÇI’yı makamında ziyaret ederek odamız çalışmaları hakkında bilgi paylaşmışlar ve olası işbirliği ko- nularında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.
Ayrıca Sn. BIÇAKÇI’ya odamızın yayınları tak- dim edilerek, önümüzdeki dönem nükleer enerji ve temiz enerji konularında yapılması düşünülen
çalışmalarımız aktarılmıştır. Yönetim Kurulumu- zun ziyaretini kabullerinden dolayı Prof. Dr. Ab- dulkadir BIÇAKÇI’ya teşekkürlerimizi sunarız.
FMO Yönetim Kurulu
E-Bülten
10
Öğrenci üyelerimizle kahvaltıda buluştuk...
Hacettepe ve Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği ve Hacettepe Nükleer Enerji Mühendisliği öğrencileriyle 14.11.2021 tar- ihinde 65 öğrencinin katılımı ile geleneksel FMO Genç tanışma kahvaltısı gerçekleştirilmiştir. To- plantıya Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Dr. Ab- dullah ZARARSIZ, Yönetim Kurulu SAYMAN üyeleri Sn. Hasan Can KARAKUŞ, Yönetim Kurulu Yazman üye Sn. Dr. Çağıl KADEROĞLU ve Yöne- tim Kurulu üyesi Zeki TUĞCULAR katılmıştır.
Toplantı kapsamında yeni öğrenci üyelerimiz ile tanışma, üye olmayan bölüm öğrencileriyle
iletişimin kurulması önümüzdeki süreçte yapmayı düşündüğümüz etkinlikler anlatılmış, öğrencil- erin önerileri dinlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin oda faaliyetlerine etkin olarak katılım sağlamaları konularında görüş alışverişinde bulunulmuştur.
FMO Yönetim Kurulu
FMO-GENÇ ETKİNLİKLERİ
FMO-Genç Kahvaltı Etkinliği
FMO-Genç Tiyatro Etkinliği
21.12.2021 tarihinde Öğrenci üye komisyonumuzun organize ettiği toplu tiyatro etkinliği 21 öğrenci üyemizin katılımı ile gerçekleştirildi. Önümüzdeki süreçte benzer etkinlikler yapılmaya devam edilecek- tir.
E-Bülten
12
FMO-Genç Spor Müsabakaları FMO-Genç Hacettepe Temsilcilik
Seçimi
2017 yılında oluşturulan 24 üyeli FMO Fizik Mühendisliği Eğitimi Komisyonu 2019 yılı sonuna kadar gerçekleştirdiği 5 toplantıda Fizik Mühendisliği eğitiminin günümüz koşulları dikkate alınarak iyileştirilmesi doğrultusun- da çalışmalar yürütmüş ve aldığı ilke karar- larını başta Fizik Mühendisliği Bölümlerim- iz olmak üzere ilgili paydaşlar ile paylaşmıştır.
Bu dönemde komisyonun önerisi ile “Fizik Mühendisliği Öğrencileri Sektör Temsilcileri İle
Buluşuyor” ve “Fizik Mühendisliği Öğrenci Pro- je Yarışması” etkinlikleri de hayata geçirilmiştir.
Pandeminin sürdüğü ve komisyon toplantılarının yapılamadığı 2020 ve 2021 yıllarında Fizik Mühendisliği bölümlerinin başkanlıklarında oluşan değişiklikler, emekli olan komisyon üyeleri vb. fak- törler dikkate alınarak komisyon üyeleri güncel- lenmiştir. FMO Fizik Mühendisliği Eğitimi Komi- syonu yeni yapısıyla çalışmalarına Ocak 2022’de yapmayı planladığı 6. toplantısı ile devam edecektir.
FMO Fizik Mühendisliği Eğitimi Komisyonu Güncellendi
E-Bülten
14
Ferit Barış PARLAK 12 Kasım 2021 Cuma
“Bilgisayar geliştirecek bilgisayar/fizik mühendisi aranıyor…” diye bir iş ilanı gördünüz mü?
Veya…
“İlaç molekülü geliştirecek “eczacı, farmakolog” aranıyor…”
Veya…
“Güneş pili, rüzgar gülü, hidrolik santral tribünü geliştirecek Enerji Mühendisi aranıyor…” diye bir ilan…
* * * Peki…
Eczane (dükkan) açmak için…
4-5 yıl eczacılık okumaya gerek var mı?
Veya…
Bilişim mağazasında çalışmak için, en verimli 5 yılını “verimsiz sıralarda” harcamaya!
Veya…
Basit bir “duvar boyacılığı sertifikası” için, 625 saat ders görme zorunluluğuna!
* * *
Hukuk, iktisat, işletme gibi neredeyse “her köyde” açılan bölümlerden mezunYa…
olanların sayısı milyonları aşmışken…
Ve bu milyonların yüzde 90’ı işsiz geziyorken…
Doğa kanunlarının, verilerin/bulguların teknik olarak yeniliklere/makinelere/teknolojiye dönüştürülmesini sağlayan Fizik Mühendisliği Bölümü sayısının 5’te (yazıyla beş)
kalması, size ne anlatıyor?
* * *
Ki, fizik mühendisliği:
İşsiz gezen milyonlara iş imkanı sağlayabilecek donanıma sahip mezunlar verebilecek, bölümlerden ilkiyken…
Araştırma, geliştirme, tasarım çalışmalarının planlayıcısıyken…
Mühendislik çalışmalarında ortaya çıkan/çıkabilecek problemleri ortadan kaldırıp verimlilik sağlarken…
Yani bugün, en ihtiyaç duyduğumuz bölümlerden biriyken…
VELHASIL
Binlerce soru/sorun var eğitim sistemimiz ile ilgili ama fizik mühendisliği özelinde son sorum:
Bu veriler, ihtiyaçlarımız ve yaşadığımız süreç ışığında;
Geçtik fizik mühendisi açığımızı, fizik mühendisi olanlarımızın dahi iş bulamaması ne anlama gelir?
Ya mezun olmuş fizik mühendisimiz, “gerçek bir fizik mühendisi” değildir…
Ya da ekonomimiz, “reel bir ekonomi” değildir...
Ya da....
Ekonomiyi “iktisatçı” değil “fizik mühendisi” büyütür…
Dünya Gazetesi köşe yazarlarından Ferit Barış Parlak’ın Fizik Mühendisleri
için kaleme aldığı yazı
Dünyada gitgide artan nüfus, konfor ve savurganlık sonucu
GİTGİDE ARTAN ENERJİ ÜRETİMİNE VE CO2 SALINIMINA KARŞI ÇÖZÜM ARANIYOR!
GÜNCEL DERLEMELER
Yüksel Atakan, Dr. Y.Müh. Almanya ybatakan3@
gmail.com
Avrupa Birliği (AB) 2050 yılına kadar ‘iklimde nötral’ olmayı hedefliyor. AB, 2035 yılından sonra benzin ve dizelli araçların kullanılmaması gerek- tiğini, İrlanda 2030, ABD Kaliforniya 2035, İngil- tere ise 2040 yılından itibaren bu çeşit araçların yasaklanabileceğini açıklıyorlar. Almanya, Dani- marka, İsveç ve Norveç de bu yolda karar almayı düşünüyorlar. Daha bir dizi ülke, 2030 ile 2040 yıl- ları arasında benzin ve dizelli araçları yasaklamayı planlıyorlar /1,..4/.
Mercedes Benz şirketi ise 2040 yılından başlayarak benzin ve dizelli araç üretmeyeceğini açıkladı.
Tüm Dünyada benzer gelişmeler, Glasgov’da yapıl- makta olan ‘iklimi koruma’ toplantıları gölgesinde sürerken, elektrikli araçların elektriği nereden gelecek? sorusuna ise Avrupa’dan somut yanıtlar gelmeye başladı:Örneğin Fransa Devlet Başkanı
Macron 09.11.2021 günü yaptığı TV açıklamasın- da hem gelecekte enerji sorununu çözmek hem de atmosfere verilen CO2 miktarını azaltmak amacıyla Fransa’nın yeni ‘Mini Nükleer Santraller’
yapacağını duyurdu. Fransa Yeşilleri de artık Nükleer santrallere karşı olmadıklarını bildirdiler.
CO2 salmadığından zaten geçenlerde de Fransa’da, Nükleer Enerji, Yeşil Enerji olarak ilan edildi.
Tüm dünyada artan nüfus (2050’de 9 Milyar kişi), artan konfor ve savurganlık sonucu gitgide artan elektrik gereksiniminde, yenilenebilir enerjilerle elektrik üretiminin yetmeyeceği açık olduğundan, fosil yakıtlardan özellikle daha az CO2 salan doğal gaz kullanımının sürmesi ve nükleer enerjinin hız kazanması bekleniyor /5/.
Birçok ülkenin de kömürlü santralleri kapatama- yacağı kestiriliyor.Fransa’nın yukarıdaki atılımını bu açıdan değerlendirmek ve gitgide artan elek- trikli araçların elektriğinin nereden geleceğinin de
16
bugünden planlanması gerekir.
Avrupa’da 2021 Ağustos’unda ilk kez elektrik- li ve hybrid araçlar, dizelli olanlardan daha fazla satıldılar.
Öte yandan Almanya’da yapılan bir ankette, katılan- ların % 55’i benzin ve dizelli araçların yasaklan- masına ya da yasaklama için belirli bir tarih konul- masına karşılar.
2021 Glasgow iklim zirvesi ve Türkiye İskoçya’nın Glasgow kentinde süren İklim Zirvesi çerçevesinde, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 60 ülke ve bütün olarak AB’nin iklim karnesi açıklandı. Çevre kuruluşları Germanwatch ve NewClimate En- stitüsünün yayımladığı 2022 yılı iklim endeksinde genel sıralamada Türkiye 42’nci sırada yer aldı.
Dünyada sıcaklık artışını sanayi öncesi döneme göre 1,5 santigrat dereceyle sınırlandırma hedefine ulaşmak için gerekli çabayı gösteren hiçbir ülke bulunmadığı gerekçesiyle listenin ilk üç sırası boş bırakıldı. Ardından gelen sıralarda ise üç İskandi- navya ülkesi; Danimarka, İsveç ve Norveç yer aldı.
Almanya, 2005 yılından bu yana yayımlanan iklim endekslerindeki en iyi derecesini elde ederek 6 sıralık sıçrayışla 13’üncü sıraya yerleşti /6/
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 30 ülke, kent ve şirket, yeni otomobil ve minibüslerde kar- bondioksit salınımının en geç 2040’a kadar sıfır- lanmasını öngören anlaşmaya imza attı. Yapılan açıklamada, “Satışı yapılan birinci el otomobil ve minibüslerde karbondioksit salınımının genel olarak 2040 yılına kadar sıfırlanması, öncü pazarlar- da ise bu hedefe 2035 yılına kadar ulaşılması için çalışılacağı” kaydedildi./7/
Öte yandan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank “Elektrikli araçlar için şarj altyapısını inşa etmek üzere yol haritamızı hazırladık” demişti (18 Mayıs 2021 Gazeteler).
WWF-Türkiye ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Poli-
tikalar Merkezi işbirliğiyle hazırlanan “Türkiye için Düşük Karbonlu Kalkınma Yolları ve Öncelikleri”
raporu, Türkiye’nin karbon emisyonlarını azaltabi- leceğini, bunu yaparken ise ekonomik büyümenin devamının mümkün olduğunu gösteriyor. Araştır- maya göre, emisyon azaltım politikalarının uygu- lanmasında gecikilmesi halinde, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelede üzerine düşen katkıyı yerine getirmesi için “eksi” büyüme oranlarına katlanması gerekebilir deniyor /8 /. “Türkiye için Düşük Karbonlu Kalkınma Yolları ve Öncelikleri”
raporuna (2015) ulaşmak için : /9/.
Kaynaklar
/1/.AB açıklamaları (Basından) /2/.Autozeitung.de (10.11.2021) /3/. www.zeit.de (13.07.2021) /4/.www.faz.net (13.07.2021)
/5/. www.radyasyonyatakan.com (2.,3. ve 4.
Bölümler)
/6/. https://m.dw.com/tr/t%C3%B- Crkiye-iklim-performans%C4%B1n- da-42nci-s%C4%B1rada/a-59765364 /7/ https://m.dw.com/tr/t%C3%B- Crkiye-iklim-performans%C4%B1n- da-42nci-s%C4%B1rada/a-59765364
/8/ https://www.wwf.org.tr/?4620/Turkiye-se- ra-gazi-emisyonlarini-azaltarak-da-buyumeye-de- vam-edebilir
/9/ http://bit.ly/1VEft2A veya http://awsassets.
wwftr.panda.org/downloads/20151007_turki- ye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_on- celikleri_rap or.pdf
E-Bülten
Glasgow iklim kararlarına rağmen, bilimsel araştırmalar 2050 yılında bile Dünya’da Fosil Yakıtlarla Elektrik Üretiminin ve havaya CO2 salın-
masının süreceğini gösteriyor!
Radyasyon Fizikçisi, Fizik Yüksek Mühendisi Dr. Yüksel ATAKAN’ın “Glasgow iklim karar- larına rağmen, bilimsel araştırmalar 2050 yılında bile Dünya’da Fosil Yakıtlarla Elektrik
Üretiminin ve havaya CO2 salınmasının süreceğini gösteriyor!” başlıklı yazısı...
Aşırı nüfus artımı, konfor ve savurganlık, aşırı enerji tüketimiyle ve CO2 artımıyla sonuçlanıyor
Dünya’daki durum
Tüm dünyada bir yandan aşırı nüfus artımı (bugün 7,9 milyar, 2050’de 10 milyar kişi), öte yandan git- gide artan konforlu ve savurgan yaşam için gerek- en elektriği karşılayabilmek amacıyla, tüm kaynak- lardan elektrik üretimi gitgide artıyor (Dünya’da 2020’de yaklaşık 26 Trilyon kWh olan elektrik üretiminin, 2050 ‘e % 43 artarak 44 Trilyon kWh‘ a ulaşması bekleniyor (*): Şekil 1).
Elektrik üretimindeki bu enerji artımı, benzer şekil- de primer enerjilerin kullanımında (endüstride, evleri ısıtmada ve trafikte) bugünkü gibi sürerse, havaya salınan CO2 ve metan gibi diğer sera ga- zlarıyla dünyanın ortalama sıcaklığının ileride (2050 yılı ve sonrasında) 2o C’yi aşacağı ve gelecek kuşakların dünyayı yaşanamaz bir yer olarak bu- lacakları kesinleşiyor. Böyle bir durumun ortaya çıkmasını önlemek amacıyla, son 20 yıldır gitgide artırılan Yenilenebilir Enerjilerin (YE) tüm dünya-
YE’ler yetecek mi? sorusu ise yanıtsız kalıyor. Bu toplantılardan medyaya aktarılan bildirilerde, aşırı nüfus artımının, konforlu ve savurgan yaşamın frenlenmesiyle ilgili önlemlerin alınması gerektiği ise izleyebildiğimiz kadarıyla, yer almıyor. Halbuki bunlar, enerji tüketiminin ve CO2 artımının ana nedenleri!
Öte yandan Uluslararası Enerji Kurumu’nda (EIA ya da IEA /1/) ileriye dönük yapılan bilimsel araştır- malar, artan dünya elektrik üretiminde, YE’lerin payı her geçen yıl artmasına rağmen, 2050 yılında bile, artan enerji tüketimi sonucu, havaya salınan CO2 azalmıyor, hatta az da olsa artıyor (Bkz.
EIA-Şekiller 1 ve 2). Bu nedenle yapılan bilimsel araştırmalar, gelecekte CO2 ve diğer sera gazlarının sıfırlanamayacağını ve ‘Nötral İklim’ hedefine, varılamayacağını gösteriyor. Kaldı ki ileriye dönük bu kestirimler oldukça iyimser senaryolara dayan- makta olup, dünya’da sayıları 200’e varan ülkeler içinde bunların ne ölçüde uygulanabileceği ya da ülkelerin iklim toplantılarında fosil yakıtları azalt- maları doğrultusunda attıkları imzalara ne derece sadık kalacakları bilinmiyor. IEA, ilgili raporunun ön sözünde, dünya’da YE’lerle ilgili projelerin ağır Yüksel Atakan, Dr.Y.Müh.
ybatakan3@gmail.com, Almanya
18 E-Bülten
Şekil 1: Enerji kaynaklarına göre dünya elektrik üretiminde beklenen artım: (Trilyon kWh) Soldaki şekilden görüldüğü gibi YE’lerin payı 2050’ye doğru çok artmasınıa rağmen, kömür ve doğalgazın pay- ları azalmıyor (Şekildeki sütunların siyah ve mavi bölümlerideki gelişmelere bkz.)
Şekil 2: Soldaki şekil tüm kaynakların katkılarıyla havaya salınan CO2 miktarlarındaki artımları, sağdaki şekil ise sadece elektrik üretimi sonucu havaya salınan CO2 miktarlardaki artımları gösteriyor.
Şekil 1
Şekil 2
Almanya’da durum
Almanya’da, güneş ve rüzgar enerjilerinin özellikle son 10 yıldır büyük ölçüde arttığı biliniyor, bununla ilgili gelişmeler daha önceki yazılarımızda bulunuyor /3/.
Almanya’da YE’lerin ilgili sektörlerdeki payları, bunlardaki yıllara göre gelişmeler (Elektrik, ısı enerjisi ve trafik/araçlar olarak) görülüyor.
Şekil 3: Dünya’da endüstrinin kullandığı enerji kaynaklarındaki yıllara göre gelişmelere bakıldığında, Yenilenebilir enerjiler (Renewables, yeşil) endüstride çok az kullanılabiliyor (EIA).
Şekil 3
Şekil 4
2020 yılında YE’lerin elektrik üretimindeki payı % 45, bunların ısı enerjisi ve trafikte (araçlarda) kul- lanılmasının payları ise sırasıyla % 15 ve % 7 kadar olmuştur. Endüstrinin kullandığı enerji kaynaklarıyla bunların payları Şekil 3 ve 4 de bulunuyor. Görüldüğü gibi endüstri, YE’leri çok az kullanabiliyor.
Şekil 5: Almanya’da 2014 yılında kullanılan elektrik enerjisinin sektörlere göre dağılımı görülüyor (En bütük pay % 46 ile endüstride), Şekil 4b: Yenilenebilir enerjilerin ise endüstrideki payı sadece % 3,2.
E-Bülten
20
Şekil 6: Almanya’da 2019 ve 2020 yıllarında üretilen brüt elektrik enerjisinin çeşitli kaynaklara göre yüzde olarak payları gösteriliyor. Görüldüğü gibi toplam elektrik üretimi 2020 yılında (Corona kapanma yılı) bir miktar düşmüştür. 2021’de, YE’lerin toplamdaki payı % 45’e yükselmiştir.
Şekil 5 Şekil 6
Almanya, 2020 yılında, büyük bölümü CO2‘den oluşan 739 milyon ton sera gazını havaya saldı (Kişi başı ortalama olarak 8 ton kadar). Bu değer, önceki yıllara göre gitgide artan YE’lerin kullanımı sonucu, epey azdır.
Not: Gelecek yıl tüm nükleer santralleri kapatacak olan Almanya, 2035’de de kömür santrallerini ka- patmayı planlamıştır. CO2 vergisinin ton başına 50 ile 100 € olması nedeniyle ve 1000 MWe kurulu güçlü bir kömür santralinin yılda 800 milyon ton CO2 salabileceğini de göz önüne alan, santralleri iş- leten şirketler (ödenecek toplam vergiyi çok buldukları için) santralleri önceden 2030 yılında kapata- bileceklerini açıklamışlardır. İleride YE’ler daha da arttırılsa bile, bunlar kömür ve nükleer enerjilerle üretilen elektrik miktarı açığını karşılayamayacaklarından, Almanya‘nın AB şebekesinden elektrik satın alacağıı beklenir. Alınacak elektrik miktarının büyük bölümü ise yine Fransa gibi komşularında üretilen nükleer enerji kaynaklı olacak.
Türkiye’de durum
Daha önceki bir dizi yazımızda Türkiye’de elektrik enerjisi üretimini ilerideki beklentileri açıklamıştık (Bkz /3/. Bunları aşağıda kısaca güncelleyeceğiz.
Kaynak 2019 üreti-
mi(TWh) 2020 üreti-
mi(TWh) Değişim(%) 2020 Oran(%)
Hidroelektrik 88,9 77,9 -12,4 25,8
Doğalgaz 56,5 68,0 20,4 22,5
İthal kömür 60,4 62,5 3,5 20,7
Taş kömürü, Lin-
yit ve Asfaltit 52,7 43,8 -16,9 14,5
Rüzgar 21,7 24,6 13,4 8,1
Güneş 9,6 11,2 16,7 3,7
Jeotermal 8,9 9,3 4,5 3,1
Biyogaz 4,5 4,3 -4,4 1,4
Furl-Oil ve Mo-
torin 0,7 0,3 -57,1 0,1
Toplam 303,9 301,9 -2,0 100
Çizelge 1: Türkiye‘de 2019 ve 2020 yıllarında üretilen elektrik miktarlarını gösteriyor.
E-Bülten
22
Elektrik üretiminde farklı enerji kaynaklarının karşılaştırılması
Konuya yabancı olanlar, örneğin 1000 MWe kurulu gücünde, farklı enerji kaynaklarıyla çalışan elektrik santrallerinin, yıl boyunca üretecekleri elektrik miktarlarını göz önüne almadan ya da bunları hesaplar- la karşılaştırmadan, bunlar, sanki yıl boyunca aynı elektrik miktarını üreteceklermiş gibi düşünebilirler.
Elektrik üretiminde bir santralin en çok üretebileceği elektriğin bir ölçütü olan ve MW‘ birimiyle göste- rilen kurulu güç önemli olmakla birlikte, çok daha önemlisi ilgili elektrik santralinin yıl boyunca ürete- bileceği elektrik miktarı olan MWh’tır.
Örneğin, 1000 MWe kurulu güçteki bir güneş santralinin yıl boyunca üretebileceği elektrik miktarıyla, aynı kurulu güçteki bir kömür ya da doğalgaz ya da nükleer santralin yıl boyunca üretebilecekleri elektrik miktarlarını karşılaştırarak farklılığı göstereceğiz. Güneş enerjisinden üretilen elektriğin yıl boyunca orta- lama verimi (kapasite faktörü) örneğin Almanya’da % 11 iken daha çok güneşli ülkemizde bu, ortalama
% 18 kadardır.
Karşılaştırmamızda ayrıca güneş santralinin 300 MW / 900 MWh’lık bir güneş batarya tarlasıyla do- nanımlı olduğunu var sayacağız. Bu demektir ki maksimum 300 MW kurulu gücündeki bataryalar her gün dolduktan sonra, örneğin geceleri 3 saat boyunca yakındaki bir kente elektrik vermeyi sürdürüyorlar.
Hesap sonuçları Çizelge 2’de bulunuyor.
Çizelge 2’den görüldüğü gibi 1000 MWe kurulu gücündeki (hatta ek olarak güneş batarya tarlasıy- la donanımlı) bir güneş tarlası, aynı kurulu güçteki kömür ya da doğalgaz ya da nükleer santralin yıl boyunca üretebilecekleri elektrik miktarının, sırasıyla ancak 1/3, 1/3 ve 1/4 ‘ü kadarını üretebiliyor.
Güneş panelleri tarlalarının 10 yılda üretecekleri enerji 300 MW/ 900 MWh güneş batarya tarlasıyla do- nanımlı 1000 MW kurulu güçteki bir güneş tarlasından ülkemizde 2031 yılına kadar örneğin 10 adet ku- rulursa, 10 adet güneş santralinin yılda üretecekleri elektrik enerjisi kabaca: 10 x 1.838.800= 18 TWh ola- bilir. Bu ise 10 yıl sonra ülkemizde beklenen 500 TWh toplam elektrik tüketiminin ancak 18 / 500= %3,6 kadarını karşılayabilir (ileride beklenen elektrik üretimi için Enerji Bakanlığı internet sayfalarına bkz).
Güneş panellerinin adedi ve kaplayacakları alan 1000 MWpeak bir güneş tarlası (santrali) için ortalama 5 milyon güneş paneli gerekecek. Bunlardan 10 adet 10 yılda kurulacak olursa, toplam olarak 50 milyon gü- neş paneli ve toplam 20.000 Hektar’lık çok sayıda güneş tarlaları gerekecek (toplamı: 28.000 futbol sahası Çizelge 2: Farklı kaynaklardan yıl boyunca üretilen elektrik
kadar!) /Bkz 4/. Önümüzdeki 10 yılda böyle büyük bir projenin, daha küçük kurulu güçlerle de olsa (100 MW’lık santraller gibi), gerçekleşmesi için ise Enerji Bakanlığının ya da ilgili şirketlerin internet sayfalarında, izleyebildiğimiz kadarıyla, bir proje ya da planlama bulunmuyor. Düşüncemiz, önü- müzdeki 10 yılda en çok 2-3 bin MW kurulu güç- te güneş panelleri tarlalarının kurulabileceğidir.
Türkiye’de elektrik tüketimine nükleer enerjinin katkısı
Daha önceki yazımızda ve sunumumuzda /4/ ülke- mizde 2030 yılına kadar ancak en fazla 4 adet Akku- yu nükleer reaktörlerinin kurulabileceğini / işletile- bileceğini öngörmüş ve bu reaktörler tam kapasiyle ve sorunsuz çalıştırılabilirlerse, nükleer enerjinin, toplam elektrik tüketiminin ancak % 6 kadarını karşılayabileceğini hesaplamıştık (Nükleer santral- lerin yapım sürelerinin 10 -20 yıl kadar uzun ol- maları ve dövizle finansman sorunu nedenleriyle).
SONUÇLAR
Türkiye’de, 2030 ve sonraki yıllarda da güneş ve nükleer enerjiden elde edilebilecek elekt- rik enerjilerinin toplamı, gitgide artan elekt- rik tüketimini karşılamakta toplam olarak an- cak % 10 -15 de kalabilecektir. Rüzgar, su ve diğer YE’lerin katkılarına ragmen, fosil ve nük- leer enerjilerin ileride % 50 kadar katkıları ol- maksızın elektrik tüketiminin karşılanamayacağı
ki bunların kurulmaları sırasında, uygun elektrik ağlarının, yol, su gibi yan projelerinin ve alt yapı- nın da yapılması, lisanslanması ve öngörülen sü- rede gerçekleştirilmesi gerekiyor. Güneş tarlaları kurulurken çevredeki flora ve fanunanın koruma- sına, panellerdeki zehirli maddelerin çevreye ya- yılmaması için kaliteli panellerin seçilmesine özen gösterilmesi gerektiğine ve 25 yıl kadar sonra da paneller işlevlerini tamamladıklarında, geri dönü- şümlerinin yapılması da planlanmalıdır. Milyon- larca panel için uygun olacak atık depolarının da şimdiden planlanması, üzerinde önemle durula- cak bir sorundur (Bunlarla ilgili bir dizi yazımız için Bkz /6,7,8/).
Fosil yakıtlarla elektrik enerjsi üretiminin ve sera gazlarının büyük ölçüde azaltılmasında çözüm, her şeyden önce nüfus planlaması yapılması, konfor ve savurganlığı azaltacak, halkı bu yönde özendirecek önlemlerin alınması beklenir. Umarız uygulanır.
(*) 1 Watt: Elektrik güç birimi olup ‘Enerji ak- tarım (transfer) hızını’ gösteriyor (enerji değil, enerjiyle karıştırılmamalı!). Güç (W)= Ws/s Enerji birimi: WattSaniye (Ws) = Güç (Watt) x Saniye (s).
1 WattSaniye (1Ws): 1 saniyede üretilen ya da tüketilen 1 Joule’lük enerji, elektrikte, 1 Ws’dir.
1 Joule: Örneğin 100 gramlık çikolata paketini yerden 1m yukarıya kaldırmak için gereken ener- ji.
1 WattSaat (1 Wh) = Güç (Watt) x Saat (h).
24 E-Bülten
Kaynaklar
/1/ https://www.iea.org/topics/world-energy-outlook ve ilgili IEA teknik raporları
/2/ Güneş, Rüzgar, Nükleer ve Kömürden Enerji / Elektrik Üretiminde Gerçek Sorunlar – Fizik Y. Müh.
Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyatakan.com)
/3/ Rüzgar ve Güneş Enerjilerinden Elektrik Üretiminde Gelişmeler: Almanya ile Türkiye Karşılaştırma- sı – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyatakan.com)
/4/ Türkiye’de Nükleer ve Güneş Enerjilerinin Elektrik Üretimine Katkıları 2030 Yılında Ne Kadar Ola- bilir – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyatakan.com)
/5/ İnternetin Kullandığı Aşırı Elektrik ve Salınan CO2 ! – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyon- yatakan.com) /6/ Temiz Güneş Enerjisinin Pek Bilinmeyen Kirli Yanı – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyatakan.com) /7/ Güneş Santrallarının Sorunlu Yanlarının Giderilebilmesi İçin Neler Yapıla- bilir? – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyatakan.com)
/8/ Milyonlarca Güneş Paneli Sonunda Ne Olacak? – Fizik Y. Müh. Dr. Yüksel Atakan (radyasyonyata- kan.com)
Uluslararası 2015 Paris İklim Mutabakatı hüküm- leri ve maddelerinin ışığı altında dünya, yenilikçi karbon tutma ve depolama (Carbon Capture and Storage - CCS) metotları geliştirilmesi çalışmaları- na yoğun bir şekilde sahne olmaktadır. Böylece, küresel fosil yakıtların kullanımı ve tüketimi art- ması sonucu global iklim krizi süreci yaşayan dün- ya kamuoylarının son derece yükselen yerkürenin ısınması kaygıları ve dünya iklim değişikliği so- runları endişelerinin giderilmesi amaçlanmaktadır.
İnovatif karbon yakalama ve hapsetme CCS kom- pleksi, atmosfere salınan karbondioksit gazının ha- vadan soğurulması ve yeraltına depolanması işlevi- ni gerçekleştirmektedir.
Söz konusu havadan direkt karbondioksiti emme yöntemi ile çalışan yeni nesil karbon yakalama ve depolama tesisi kapsamında ileri modüler teknolo- jili inovasyona dayalı konteyner kollektör üniteleri tekniği kullanılmaktadır. Denizyolu taşımacılığı sektörü dalında faydalanılan benzeri çok büyük konteynerler mevzu bahis yöntemde tercih edilme- ktedir. Havadan absorblanan ve tutulan karbon-
başında Orca Firması’na ait inovasyona dayalı karbon yakalama ve depolama (Carbon Capture and Storage - CCS) kompleksi modüler vanti- la-tör sistemi, havadan karbon dioksit gazlarının emilmesi ve absorblanması prosesi için 06 Eylül 2021 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Tesisin dönen pervaneleri, çağlayan akarsu benzeri hoş bir ses çıkarmaktadır.
Yeni nesil karbon tutma ve stoklama tesisi yapımcısı mühendisler ise söz konusu kompleksin, sürdürüle- bilir küresel iklim krizi çözümü bağlamında bir dönüm noktası olacağını umut etmektedir. Global fosil yakıt kullanımları ve tüketimleri neticesi orta- ya çıkan küresel karbondioksit emisyonları yaklaşık 100 yıl atmosferde asılı kalmaktadır. Günümüzde Orca Şirketi, çok büyük yeni kuşak karbon yakala- ma ve hapsetme tesisini işletmeye alarak başlangıç aşamasında olan direkt hava yakalama (Direct Air Capture - DAC) sanayi dalı sayesinde atmos-ferden karbondioksit emisyonlarının arıtılması, temizlen- mesi ve yok edilmesi hedefleri doğrultusunda iler- lemektedir. Olumsuz zararlı emisyonlar arasında
Yenilikçi Direkt Hava Tutma (Direct Air Capture - DAC) Tesisi Kurulması ile Alternatif Karbon Yakalama ve Depolama CCS Yöntemi Geliştirilmesi
Ahmet Cangüzel Taner
Fizik Yüksek Mühendisi / Fizik Mühendisleri Odası FMO canguzel.taner@gmail.com
Böylece, içinde bulunduğumuz 100 yıl zarfında milyarca ton global karbondioksit emisyonlarının havadan uzaklaştırılması ve bertaraf edilmesi ge- reği ortaya çıkmaktadır. Çağımızda küresel kar- bondioksit gazlarının limitlenmesi için doğal kay- nak olan mavi gezegenin yeşil örtüsü ormanlar ise giderek kaybolmaktadır. Küresel orman yangınları ve insan kökenli orman tahribatları, ne yazık ki, tüm hızıyla devam etmektedir. Söz konusu dün- ya orman katliamları neticesinde global yeşil bitki
örtüsü tarafından havadan soğurulan ve depola- nan karbondioksit emisyonları, yeniden atmosfere salınmaktadır.
Orca Şirketi tarafından İzlanda Reykjavik kenti yakınlarında montaj çalışmaları tamamlanarak işletilmesi başlayan doğrudan hava yakalama (Direct Air Capture - DAC) yöntemi ile çalışan dünyanın ilk ve en büyük yeni nesil karbondiok- sit tutma ve hapsetme kompleksi inovatif modüler pervane üniteleri aşağıda görüntülenmektedir.
E-Bülten
26
Orca karbondioksit gazlarını yok etme tesisi, alter- natif yenilikçi karbondioksit tutma tekniği ile gün- deme gelmektedir. Havadan doğrudan doğruya kar- bon yakalama teknolojisi odaklı İsviçre Climeworks Firması, hava akımının geçisi sırasında atmosferdeki karbondioksiti tuzaklayan ve soğuran filtreler geliş- tirmektedir. Öte yandan, ısıtıldığında karbondiok- sitin tekrar ortaya çıkarak gaz akımı oluşturmasını ise diğer CarbFix Şirketi yönetmektedir. CarbFix Firması yeniden meydana gelen gazı, yakınlardaki kuyulara taşımakta ve su ile karıştırarak hasıl olan karbonatlı suyu, dip kaya yapılarına pompalamak- tadır.
İzlanda neredeyse tamamen volkanik bazaltlar ile kaplı bulunmaktadır. Volkanik bazalt mineralleri, karbondioksit gazları ile kimyasal reaksiyonlar ve
kimyasal tepkimelere girerek kalsiyum karbonatı oluşturmaktadır. Beyaz kristal halindeki kaksiyum karbonat, kireç taşının esas yapısını teşkil etmekte- dir. Böylece, havadan karbondioksit emisyonlarının ayıklanması prosesi, zararlı karbondioksit gazının tümüyle kayaya dönüşmesi ile sonuçlanmaktadır.
Atmosferden karbondioksit emisyonlarının ayrıştı- rılması prosesleri sırasında tüketilen elektrik enerji- si ise yakınlarda konuşlu yenilenebilir enerji kaynağı YEK menşeli jeoter-mal enerji santrali JES üniteleri güç üretimleri tarafından karşılanmaktadır.
Ancak, yeni nesil karbon yakalama ve bertaraf etme tesisi kapasitesi tartışma konusu olmaktadır. Orca yeni kuşak karbon tutma ve depolama kompleksi, yılda 4000 ton karbondioksit gazlarının ayrıştırıl- ması ve yok edilmesi prosesleri hedeflemektedir. Bu-
nunla beraber söz konusu inovatif karbon yakalama ve depolama (Carbon Capture and Storage - CCS) kapasitesi ise yıllık 35 milyar ton olan atmosfere sa- lınan küresel karbondioksit emisyonları miktarları karşısında devede kulak sayılmaktadır. Climeworks Şirketi, yenilikçi karbon tutma ve hapsetme teknolo- jisi sayesinde dünya karbondioksit gazlarının depo- lanması miktarlarının 10 yıl içinde milyonlarca ton düzeyine ulaşmasını mümkün görmektedir. Daha önceki son derece önemli hedef olan 2025 yılına ka- dar karbondioksit emisyonlarının %1 oranında tu- zaklanması ve saklanması olasılığı da artık ortadan kalkmaktadır. Diğer bir tartışma konusu ise inovatif karbondioksit gazlarının yok edilmesi proseslerinin maliyeti faktöründen kaynaklanmaktadır.
Örneğin, Orca Firması atmosferden karbondioksit gazlarının tecridi maliyeti, tonu 600 – 800 dolar ara- sında değişmektedir. Firmanın internet üzerinden online atmosferden karbondioksit temizlenmesi sa- tış fiyatı tonu 1200 dolar civarında seyretmektedir.
Orca Şirketi yetkilileri, ölçek ekonomileri (econo- mies of scale) kapsamında maliyetlerin 10 kat düşü- rülmesi ve azaltılmasının mümkün olduğu kanısını taşımaktadır. Ayrıca, halihazırdaki yüksek fiyatlara rağmen müşteri sıkıntısı da yaşanmamaktadır. Orca karbon arıtma tesisinin vantilatörleri hızlandığı za- man bile karbon tecridi satışlarının üçte ikisi önce-
den gerçekleştirilmiştir. Müşterilerin arasında Mic- rosoft, Swiss Re ve The Economist yanında 8000 in üstünde özel sektör firması, işbirliği olanakları araş- tırmaktadır. Climeworks Firması da küresel boyutta yalnız ve tekel konumunda bulunmamaktadır. Öte yandan, farklı bir kimyasal teknik kullanan Kanada kökenli Carbon Engineering Firması, kendisine ait karbondioksit absorblama kompleksleri ve karbon temizleme tesisleri çalışmalarını hızlandırmaktadır.
Sonuçta, çok sayıda evrimsel karbon yakalama ve depolama tesisleri projeleri kapsamında iklim dos- tu yatırıcımlar, girişimciler ve yetenekli öncü mü- hendisler sayesinde kapasitesi gigaton mertebesi- ne erişen atmosferden karbondioksit ayrıştırma kompleksleri kurulması da olası kabul edilmektedir.
YEK odaklı jeotermal enerji santrali JES güç üre- timi kompleksi sol başta yeşil renkli, Climeworks direkt hava yakalama (Direct Air Capture - DAC) fan sistemi ve oluşan konsantre karbondioksit gazı- nın yeraltına taşınması sağ başta gri renkli, altta ise sol baştan itibaren yeraltı suyu mavi renkli, yeraltı bazalt kaya formasyonu gri renkli, konsantre kar- bondioksit gazının karbonat mineralleri haline dö- nüşmesi gri renkli ve sıcak su kırmızı renkli olarak aşağıda şematik biçimde gösterilmektedir.
Kaynaklar
-Karbondioksit Emisyonları ve Salınımlarının Yok Edilmesi ya da Depolanması,
Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgi- ler, 2008.
-Küresel Sıcaklık Artışları, Küresel Sıcaklık Ölçümleri ve Küresel Isınma, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2011.
-Doğa Dostu Temiz Fosil Yakıtlı Elektrik Santralleri Geliştirilmesi Kapsamında Karbon
Yakalama ve Karbon Tutma CCS Teknolojileri Pers- pektifleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bil- giler, 2011.
-Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişiklikleri Neden- leri Arasında Sayılan Küresel
Karbondioksit Emisyonları Yok Edilmesi Teknolojileri Maliyetleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2012.
-Karbon Yakalama ve Depolama (Carbon Capture and Storage) CCS Teknolojisi
Kapsamında Son Yapılan Küresel Bilimsel Araştırma ve Geliştirme (AR-GE)
Faaliyetleri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012.
-Küresel Sera Gazı Emisyonları Kapsamında Rekor Düzeylere Ulaşan Global
Karbondioksit Emisyonları Ölçümleri, Ahmet Cangü- zel Taner, Fizik Mühendisleri
Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Dünya İs ve Kurum (Siyah Karbon) Kökenli Çevre Kirliliği ile Global Isınma ve
Küresel İklim Değişikliği Mekanizması Bilimsel İlişki- si, Ahmet Cangüzel Taner, FMO
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Global Karbondioksit Konsantrasyonları Artmasıyla Küresel İklimsel Değişimler
Sonucu Okyanusların ve Denizlerin Asitlenmesi So- runları, Ahmet Cangüzel Taner,
Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bil- giler, 2013.
-Avrupa Kömür Yakıt Kaynaklı Elektrik Santralleri Projeksiyonları ile Dünyanın Kirli
Enerji Kaynağı Kömürün Yeniden Doğuşu ve Dirilişi, Ahmet Cangüzel Taner, FMO
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Global Karbondioksit Emisyonları Limitlenmesi, Kontrol ve Denetim Altına Alınması
için Dünya İklim Değişiklikleri Eylem Planları ve Kü- resel Projeler, Ahmet Cangüzel
Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Küresel İklim Değişikliği Eylem Planları Yoluyla Glo-
bal Karbondioksit Emisyonları
Sınırlandırılması ve Denetim Altına Alınması Projek- siyonları, Ahmet Cangüzel Taner
Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bil- giler, 2014.
-Avrupa Birliği AB Küresel Sera Gazı Emisyonları Diz- ginlenmesi Doğrultusunda
Hüküm Süren Global Doğa Dostu, Çevreci ve Yeşil Li- derlik Tutkusu Perspektifi,
Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgi- ler, 2014.
-Afrika, Asya ve Avrupa Ülkelerinde Baz Yük Kaynağı Küresel Kömür ve Düşük
Kalorili Linyit Tüketen Elektrik Santralleri Önleneme- yen Yükselişi, Ahmet Cangüzel
Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-İngiltere Karbon Yakalama ve Hapsetme (CCS) Tek- nolojileri Uygulamaları ile
Karbondioksit Emisyonlarının Yeraltında Depolanma- sı Projeleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bil- giler, 2014.
-İngiltere Peterhead Doğalgaz Kombine Çevrim Sant- rali Karbondioksit Tutma ve
Tecrit Etme CCS Teknolojisi Pilot Tesisi ile Emisyonla- rın Kuzey Denizi Tüketilmiş
Klasik Doğalgaz Rezervuarları İçine Pompalanması, Ahmet Cangüzel Taner, FMO
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Dünya Karbondioksit Emisyonları Yok Edilmesi Tek- nolojileri Uygulamaları ve Yasal
Düzenlemeleri Gelişmeleri Işığında Olası BM 2015 Pa- ris İklim Anlaşması, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayın- ları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Kyoto Protokolü Sonrası Olası BM 2015 Paris İklim Değişikliği Anlaşması Dünya
Karbondioksit Emisyonları Artışları ve Yok Edilmesi Teknolojileri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2015.
-Avrupa Birliği AB İş Dünyası Küresel Isınma ve Glo- bal İklim Değişikliği Kaygısı ile
Dünya Karbondioksit Emisyonları Frenlenmesi Dur- durulması Perspektifleri, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Ya- yınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Gezegenin Geleceği Açısından Hemen Gündeme Alınması Gereken Sorunlar
Arasında Sayılan Küresel Isınma ve Global İklimsel Değişim Mekanizmaları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Ya- yınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
E-Bülten
28
-İnovatif Karbon Tutma ve Saklama ( Carbon Capture and Storage - CCS) ile
Karbondioksiti Bazalt Taşı İçerisine Depolama Ar-Ge Çalışmaları, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2016.
-Küresel Fosil Yakıtlar Petrol, Doğalgaz, Kömür Tüke- timlerinin Önlenmesi,
Durdurulması ve Tasfiyesi Hakkında Batı Kamuoyla- rında Gelişen Eylemler, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayın- ları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Küresel Okyanus Sularının Isınması, Asitlenmesi Sonucu Deniz Ürünleri Çeşitliliği
Azalmasının Önlenmesi ve 2015 BM İklim Anlaşması Açmazı, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2017.
-Karbonsuz Yenilenebilir Enerji Kaynakları YEK Elekt- rik Üretimi Sistemlerinin Küresel
Isınma ve İklim Değişiklikleri Sorunları Karşısındaki Yetersizliği, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2017.
-Yerkürenin Isınması ile Global iklim Değişiklikleri Üzerinde Etken Olan ve 800000
Yıldır Sabit Kalan Küresel Karbondioksit Yoğunluğu Değişimi, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2018.
-Avrupa Ülkeleri Arasında Çok Kötü Hava Kirliliği Koşulları ve Ekolojik Şartlar
Yaşayan Polonya Acil Enerji Eylem Programları Uygu- lama Zorunluluğu, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayın- ları, Faydalı Bilgiler, 2018.
-Avustralya Queensland Orman Katliamları, Denizle- rin Yükselmesi ve Isınması
Sonucu Büyük Mercan Kayalıkları (Great Barrier Reef)
İklim Değişiklikleri Sorunları Dizginlenmesi Stratejile- ri, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2020.
-Dünya Karbonsuzlaştırma Devrimi Süreci Başlatan Birleşmiş Milletler BM 2015 Paris
İklim Anlaşması Hükümleri Uygulamalarının Durumu ve Geleceği, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Fay- dalı Bilgiler, 2020.
-Polonya Hava Kirliliği Artışları Sorunları ile AB Kar- bonsuzlaştırma Direktifleri
Kapsamında Karbonsuz ve Karbon Nötr Ülke Olma Önlemleri Yetersizliği, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayın- ları, Faydalı Bilgiler, 2021.
-Baz Yüklü Küresel Petrol, Doğalgaz ve Kömür Yakan Termik Santraller Ünitelerinin
Çalıştırılması ile Artan Global İklim Krizi Kaygıları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2021.
-Türkiye Batı Akdeniz ve Güney Ege Bölgelerinde 2021 Yaz Ayları Ortalarında
Ortaya Çıkan ve Can Kayıpları ile Sonuçlanan Ciddi Orman Yangınları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayın- ları, Faydalı Bilgiler, 2021.
-The Economist Dergisi, (18 Eylül 2021 - 24 Eylül 2021).
Fizik Mühendisleri Odası FMO Resmi İnternet Sitesi:
www.fmo.org.tr/_yayinlar/faydali-bilgiler
Karbonsuz Nükleer Elektrik Santralleri Kapatılması ve Rus Kuzey Akım 2 Gaz Projesi Sonlandırılması Baskıları Sonucu Almanya
Enerji Arz Güvenliği
Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi
Fizik Mühendisleri Odası FMO canguzel.taner@gmail.com Alman Energiewende enerji dönüşüm programı
gereği Almanya temel yük kaynağı karbonsuz nükleer güç santralleri NGS kapatılması kararı 2022 yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır.
Böylece, Almanya elektrik enerjisi üretimi profili ciddi bir değişim süreci içerisine doğru hızla iler- lemektedir. Son aylarda giderek tırmanan Ukrayna ve Rusya Federasyonu krizi ile birlikte Baltık Den- izi altından doğrudan bağlantılı Rus Alman Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı yatırımı işletilmesinin durdurulması ve engellenmesi yönündeki politik baskılar da yoğunlaşmaktadır. Ayrıca, Almanya tarafından doğalgaz kaynaklı güç üretim ünitel- eri tesislerinin Avrupa Birliği AB nezdinde çevre dostu tanınmasına yönelik kulis faaliyetleri de yürütülmektedir. Karbonsuz nükleer enerjinin çevreci ve iklim dostu sayılması hakkında Fransa tarafından yapılan çalışmaları ise Almanya red- detmektedir. Yeni kurulan Almanya Koalisyon Hükümeti Programı kapsamında ülkenin küre- sel ısınma ve global iklim değişikliği mücade- lesi çerçevesinde 2030 yılında baz yüklü kömür ve kahverengi linyit yakıtlı termik santraller ünitelerinin kapatılması kararı yer almaktadır.
Daha önceki yönetim ise temel enerji kaynakları karaelmas kömür yakan termik santral komplek- sleri işletilmesinin önlenmesi için 2038 yılını plan- lamıştı. Doğa dostu karbonsuz yenilenebilir enerji kaynakları YEK kökenli rüzgar enerjisi santralleri RES ve güneş enerjisi santralleri GES elektrik üre- timleri payı revize edilerek 2030 Almanya güç istihsali portföyü içeriğinde %80 oranında tem- sil edilmesi kararlaştırılmıştır. Geçmiş yönetim
tarafından 2030 yılı Almanya YEK menşeli RES ve GES güç üretimi görünümü payı %65 olarak hedeflenmişti. Yukarıda kısaca anlatılan gelişm- elerin ışığı altında dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi Almanya’nın gelecekte karşılaşması muhtemel Alman ulusal enerji arz güvenliği sorunu ve zafiyeti bu yazıda incelenmektedir.
Günümüz Alman Şansolyesi Olaf Scholz ve Amerikan Başkanı Joe Biden, Almanya’nın önce- ki Başbakanı Angela Merkel ve Amerika Birleşik Devletleri eski Başkanlarından Barack Obama’ya neredeyse benzer dostane bir politika sergime- ktedir. Örneğin, küresel ısınma ve global iklim değişikliği sorunları hakkında her iki lider de aynı görüşleri paylaşmaktadır. Alman Başbakan Scholz, ABD’yi Avrupa’nın en yakın dostu ve stratejik or- tağı olarak tanımlamaktadır. Şansolye Scholz, Al- manya Maliye Bakanı iken de Biden yönetimi ile iyi ilişkiler sürdürmüştü. Ancak, Almanya - Amer- ika arasında şimdilerde yaşanan jeopolitik açmaz ve çıkmaz ise iki önemli müttefiklik ilişkilerine gölge düşürmektedir. Yakın zamanda tamamlanan uzunluğu 1230 km (764 mil) olan Rusya - Almanya direkt Baltık Denizi Kuzey Akım 2 gaz boru hattı yatırımına Amerikan Kongresi şiddetle muhalefet etmektedir. Söz konusu projeye Başkan Biden da karşı çıkmasına rağmen ABD - Almanya mütte- fiklik ilişkilerinin zedelenmemesi ve zarar görme- mesi için Mayıs 2021 tarihinde oluşturulan siyasi yaptırımları ve ekonomik ambargoları Başkanlık yetkisini kullanarak uygulatmama kararı almıştır.
Siyasi ambargolar ve ekonomik yaptırımların yürürlüğe girmesi konusunda Cumhuriyetçi Sen-
30 E-Bülten
atörlerin direnmesi halinde ABD Başkanı’nın poli- tik yaptırımlar ve ekonomik ambargolar uygula- ma olasılığı da doğmaktadır. Amerikan Senatosu Teksas Senatörü Ted Cruz önderliğinde yıllık Ulu- sal Savunma Yetki Yasası (National Defence Au- thorisation Act - NDAA) çerçevesinde bir düzen- leme yoluyla yeni siyasi ambargolar ve ekonomik yaptırımlar getirilmeye çalışılmaktadır. Senato’da 01 Aralık 2021 tarihinde NDAA yasası kapsamında Kuzey Akım 2 gaz boru hattı projesine dair politik yaptırımları ve ekonomik ambargoları da içeren 21 adet bir dizi yeni yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Cumhuriyetçi Parti Senatörleri söz konusu yasa düzenleme müzakereleri sırasında yasalara ilaveler yapılması için yoğun çabalar göstermiştir. Ayrıca, Başkan Biden’a olan politik baskıların artırılması amacıyla Senato göndeminde yer alan Almanya, İs- rail ve Mısır gibi ülkeler dahil olmak üzere atanacak çok sayıda büyükelçilerin görevlendirilmesi de Cumhuriyetçi Senatör Cruz ve arkadaşları tarafın- dan engellenmektedir. Pek çok Amerikan Kongre üyesi, kamuya ait dev Rus Gazprom Firması’nın liderliğinde yürütülen Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı projesi yatırımını onaylamamaktadır. Kuzey Akım 2 projesi konsorsiyumu, Rusya Gazprom Şir- keti ve beş adet Avrupa enerji kuruluşu tarafından müştereken 2015 yılında kurulmuştur. Baltık Den- izi altında var olan doğalgaz boru hattına paralel ve yeni kurulan aynı kapasiteli Kuzey Akım 2 gaz boru hattı yatırımı maliyeti 9.5 milyar euro (11 milyar dolar)’dır. ABD Kongresi temsilcileri, Almanya’nın
ülkelerinin gaz ihtiyaçları ve tüketimleri açısın- dan önceden kurulu mevcut doğalgaz boru hattı ağının yeterli düzeyde olduğunu savunmaktadır.
Diğer taraftan, bilhassa Ukrayna sınırına Rusya Federasyonu tarafından yapılan askeri yığınak da ABD Kongresi’nin Kuzey Akım 2 projesi yatrımına olan muhalefetini körüklemektedir. Almanya ise yeni yapılan gaz boru hattının Ukrayna için her- hangi bir tehdit oluşturmadığı tezini ileri sürme- ktedir. Başkan Joe Biden ve eski Başbakan Angela Merkel arasında Temmuz 2021’deki mutabakat gereğince Rusya Federasyonu’nun doğalgaz arzı ve tedariki zincirini bir tehdit unsuru kullanması durumunda Avrupa Birliği AB yaptırımlarının yürürlüğe gireceği taahhüt edilmektedir. Rusya’nın Ukrayna ile sağlanan gaz transit anlaşmasına sadık kalması ve 2024 sonrası on yıl boyunca geçer- liliğini koruması da garanti altına alınmaktadır.
Ayrıca, mevzu bahis transit gaz boru hattı an- laşmasının izlenmesi ve takibi bağlamında Alman- ya tarafından özel bir temsilci de atanmaktadır.
Öte yandan, yeni kurulan Almanya koalisyon hükümetinde Kuzey Akım 2 projesi yatırımına Alman Yeşiller Partisi (Green Party) karşı çık- maktadır. Diğer taraftan, Rusya Federasyonu yük- sek doğalgaz tarifesi uygulaması da yeni doğalgaz boru hattı projesine dair karşıt görüşleri giderek artırmaktadır. Ancak, Sosyal Demokrat Parti (So- cial Democratic Party - SDP) ise Kuzey Akım 2 gaz boru hattı yatırımı taraftarı bir politika izle-
Almanya genelinde karaelmas kömür tüketimi terk edilerek Alman enerji kompozisyonu içinde çok riskli ve tehlikeli metan gazı CH4 salınımları olasılığı yüksek olan doğalgaz tüketimi yer al- ması da ciddi bir çevre çelişkisi oluşturmaktadır.
Baltık Denizi (Baltic Sea) altından geçen önce- ki Kuzey Akım (Nord Stream) turkuaz renk-
li çizgili doğalgaz boru hattı projesine paralel olarak Rusya Federasyonu Ust-Luga ile Alman- ya Greifswald kentleri arasında kurulan Kuzey Akım 2 (Nord Stream 2) mor renkli kesik çizgili (- - - -) gaz boru hattı yatırımı aşağıdaki haritida gösterilmektedir. Almanya ve Rusya ile doğrudan bağlantılı olan Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hat- tı projesi yapımı 2021 yılında tamamlanmıştır.
Kaynaklar:
-Dünya Doğalgaz Piyasası Projeksiyonları, Rusya Federasyonu Gaz Şirketi
Gazprom’un Mali Çıkmazı ve Ekonomik Sıkıntıları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Doğalgaz Arz Güvenliği Kıskacı Altına Giren Avrupa Birliği AB için Küresel Şeyl Gazı Kaya Gazı Üretilmesi Bolluğu Sayesinde Sağlanacak Çözüm Yolları Stratejileri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Rusya Federasyonu Doğalgaz Şirketi Gazprom Gaz Arzı ve Küresel Doğalgaz Bolluğu Karşısında Avrupa Birliği (AB) Gaz Marketleri ile AB Doğalgaz Piyasası, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-ABD ve Avrupa Birliği AB Ülkeleri Taraflarınca Ukrayna Krizi Nedeni Rusya Federasyonu’na Uygulanması Olası Ekonomik Ambargo ve Siyasi Yaptırımlar Sonucu AB Gaz Arz Güvenliği Darboğazı, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Avrupa Birliği Yenilenebilir Enerji Kaynakları YEK Üniteleri, Gaz Boru Hatları ve Elektrik Ara Bağlantıları (Electricity Interconnectors) Kanalıyla AB Enerji Arz
32 E-Bülten
Güvenliği İyileştirilmesi Perspektifleri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Ukrayna ve Rusya Federasyonu Politik Anlaşmazlıkları Sonrası Olası Rus Gaz Vanaları Kapatılması Sonucu Avrupa Birliği AB Doğalgaz Arz Güvenliği Riskleri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Rusya Federasyonu ile Ukrayna Arasındaki Kırım İhtilafı Sonucu Tetiklenen Avrupa Birliği AB Enerji Arz Güvenliği Problemleri Çözüm Yolları Perspektifi, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Almanya Düşük Karbon Ekonomisi Enerji Dönüşümü Paradoksu ile Temel Yük Kaynağı Karbonsuz Nükleer Güç Santralleri Kapatılması ve Elektrik Devrimi (Energiewende) Çelişkisi, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Küresel Fosil Yakıtlar Petrol, Doğalgaz, Kömür Tüketimlerinin Önlenmesi,
Durdurulması ve Tasfiyesi Hakkında Batı Kamuoylarında Gelişen Eylemler, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Avrupa Ülkeleri Enerji Arz Güvenliği Zafiyeti ve Açmazı Çözümü Çerçevesinde Amerikan Sıvı Tabii Gaz (Liquid Natural Gas - LNG) Temini Seçeneği, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Yüzde Yüz Doğa Dostu Karbonsuz Yenilenebilir Güç Kaynakları Elektrik Üretimi Tesisleri Sürdürülebilirliği ve Global Fosil Yakıtlar Enerji Piyasası Hakimiyeti, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Karbonsuz Temiz Enerji Kaynakları RES ve GES Üniteleri ile Konvansiyonel Fosil Yakıtlı Güç Santralleri Rekabeti Kapsamında Karşılaşılan Zorluklar, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Enerji Piyasası Tekelleşmesi Önlenmesi, Küresel Fosil Yakıtlar ve Nükleer Güç ile YEK Menşeli RES, GES, HES, JES ve Biyokütle Elektrik Üretim Çeşitliliği, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2018.
-Rusya Federasyonu Devlet Firması Gazprom, Avrupa ve Çin Doğalgaz Arzı Yatırım Projeleri ile Amerikan Firmaları LNG Pazarlama Rekabeti, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2018.
-Karaelmas Kömür ve Düşük Kaliteli Linyit Rezervleri Karşısında Doğa Dostu Görünen Doğalgaz Yatakları Metan Gazı Sızıntıları Riskleri ve Tehlikeleri, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2018.
-Almanya Enerji Arz Güvenliği Sorunları Çözümü Açısından Ekstra Rus Gazı Sağlayacak Kuzey Akım 2 (Nord Stream 2) Doğalgaz Boru Hattı Projesi, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2018.
-Sibirya Gücü (Power of Siberia), Türk Akımı (TurkStream), Kuzey Akımı 2 (Nord Stream 2) Rus Doğalgaz Boru Hatları ve Rusya Federasyonu Jeopolitikası, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2019.
EĞİTİMLER
D-1 TEMEL BİNA AKUSTİĞİ SERTİFİKA EĞİTİMİ
Odamızın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yaptığı protokol kapsamında, Odamız tarafından An- kara’da 21,22,23- 28,29,30,31 Ocak 2021 -1,2 Şubat 2022 tarihleri arasında “D-1 Temel Bina Akustiği”
kursu düzenlenecektir.
A-2 TİP MÜHENDİSLİK AKUSTİĞİ EĞİTİMİ
Odamız ile T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı arasında yapılan protokol kapsamında 11-14 Aralık 2021 tarihleri arasında 12 kişinin katılımı ile “A-2 Tip Mühendislik Akustiği” kursu düzenlendi.
A-1 TİP TEMEL BİNA AKUSTİĞİ EĞİTİMİ
Çevre ve Orman Bakanlığı ile Odamız arasında yapılan protokol kapsamında A-1 Tip Temel Bina Akustiği kursu 11-13 Aralık 2021 tarihlerinde 5 kişinin katılımı ile gerçekleşti.
E-Bülten
34
D-1 TEMEL BİNA AKUSTİĞİ EĞİTİMİ
Odamızın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yaptığı protokol kapsamında, 2-10 Kasım 2021 tar- ihlerinde Diyarbakır’da 22, 22-30 Kasım 2021 tarihlerinde İstanbul’da 14, 27 kasım-7 Aralık 2021 tarihlerinde Kütahya’da 20 kişinin katılımı ile “D-1 Temel Bina Akustiği” kursu düzenlendi. Odamız önümüzdeki aylarda benzer kursları düzenlemeye devam edecektir.
YENİ ÜYELERİMİZ
İSİM SOYİSİM ÜYE NO MEZUN OLDUĞU OKUL BÖLÜM GÖKÇE ARCAN 2375 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FİZİK MÜHENDİSLİĞİ OĞUZHAN KARAGÜZEL 2376 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ FİZİK MÜHENDİSLİĞİ SEDAT DOSTDOĞRU 2377 ANKARA ÜNİVERSİTESİ FİZİK MÜHENDİSLİĞİ
E-Bülten
TMMOB’DEN HABERLER
DİSK-KESK-TMMOB-TTB: GEÇİNEMİYORUZ, HALKTAN VE EMEKTEN YANA BÜTÇE İÇİN OMUZ OMUZA!
09.11.2021
DİSK, KESK, TMMOB ve TTB TBMM’de görüşülmekte olan 2022 Bütçe yasa teklifi üzerine 9 Kasım 2021 tarihinde yaptıkları ortak açıklamayla yetkililere seslendi:
“Geçinemiyoruz, Halktan Ve Emekten Yana Bütçe İçin Omuz Omuza!”
DİSK, KESK, TMMOB ve TTB 2022 Bütçesine ilişkin taleplerini 14 Kasım 2021 tarihinde Anıtparkta gerçekleştirdikleri etkinliklerle kamuoyu ile paylaştı.
TMMOB 7. KADIN KURULTAYI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
22.11.2021
TMMOB 7. Kadın Kurultayı İMO KKM Teoman Öztürk Toplantı Salonunda 20-21 Kasım 2021 tarihlerinde gerçekleştirildi.
Kurultay müzik dinletisiyle başladı. Ardından TMMOB Kadın Çalışma Grubu 2. Başkanı Fatmagül Çıra, TMMOB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi A. Ülkü Karaalioğlu ile CHP Parti Meclisi Üyesi ve CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Aylin Nazlıaka birer açılış konuşması yaptılar.
TMMOB 7. KADIN KURULTAYI
GERÇEKLEŞTİRİLDİ | www.tmmob.org.tr
36
“EMEĞİMİZE, MESLEĞİMİZE HAKLARIMIZA SAHİP ÇIKIYOR, SORUNLARIMIZA ÇÖZÜM İSTİYORUZ!” KAMPANYASINA İLİŞKİN ÜYELERİMİZE MEKTUP
03.12.2021
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, 3 Aralık 2021 tarihinde tüm üyelerimize, “Emeğimize, Mesleğimize, Haklarımıza Sahip Çıkıyor, Sorunlarımıza
Çözüm İstiyoruz!” kampanyamız kapsamında bir mektup göndererek meslektaşlarımızın işsizlik ve yoksulluk sorunları ile bu sorunlara dair çözüm önerilerimizi paylaştı.
“EMEĞİMİZE, MESLEĞİMİZE HAKLARIMIZA SAHİP ÇIKIYOR, SORUNLARIMIZA ÇÖZÜM
İSTİYORUZ!”KAMPANYASINA İLİŞKİN ÜYELERİMİZE MEKTUP | www.tmmob.org.tr
“BİLİRKİŞİLİK” PANELİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ
06.12.2021
TMMOB Bilirkişilik Paneli “Toplumcu Bakış Açısı ile Bilirkişilik” ana temasıyla 4 Aralık
E-Bülten
TMMOB TARIMSAL ÜRETİM VE TÜKETİMDE SOSYAL DAYANIŞMA PRATİĞİ OLARAK KOOPERATİFÇİLİK SEMPOZYUMU
21.12.2021
25 Aralık 2021 Cumartesi TMMOB Youtube Kana- lı üzerinden canlı yayınlanan “TMMOB Tarımsal Üretim ve Tüketimde Sosyal Dayanışma Pratiği Olarak Kooperatifçilik Sempozyumu” programı açıklandı.
www.tmmob.org.tr
TMMOB SANAYİ KONGRESİ 2021 GER- ÇEKLEŞTİRİLDİ
17.12.2021
TMMOB adına Makina Mühendisleri Odası tara- fından 17-18 Aralık 2021 tarihlerinde gerçekleşti- rilen “TMMOB Sanayi Kongresi 2021” 17 Aralık tarihinde Ankara’da MMO Eğitim ve Kültür Mer- kezi’nde düzenlenen törenle başladı. “Pandeminin Türkiye ve Dünyadaki Etkileri ve Kapitalizmin Açmazları” ana temasıyla toplanan kongrenin açılış konuşmaları MMO YK Başkanı Yunus Yener, TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz tarafından yapıldı. Kongrenin açılış oturumunda Prof. Dr. Korkut Boratav “Pandemi Sonrası Başka Bir Dünya Mümkün mü?” başlıklı bir sunuş yaptı.
TMMOB 13. ENERJİ SEMPOZYUMU GERÇEK- LEŞTİRİLDİ
15.12.2021
TMMOB adına Elektrik Mühendisleri Odası tara- fından düzenlenen TMMOB 13. Enerji Sempoz- yumu, 09-11 Aralık 2021 tarihlerinde Ankara`da gerçekleştirildi.
https://www.tmmob.org.tr/icerik/tmmob- 13-enerji-sempozyumu-gerceklestirildi
38
GENEL MERKEZ
Dr. Abdullah ZARARSIZ YK Başkanı fmo@fmo.org.tr
İSTANBUL ŞUBE Ezgi Özkan ALTAYLI
Şube YK Başkanı fmoist@fmo.org.tr ADANA İL TEMSİLCİLİĞİ Umut SALCAN-İl Temsîlcisi
umutsalcan@gmail.com BURSA İL TEMSİLCİLİĞİ
Nigâr ÖZEY-İl Temsîlcisi
nigarozey@gmail.com
İZMİR İL TEMSİLCİLİĞİ
GÖKSAN GÜL-İl Temsîlcisi
goksan.gul@tractebel.engie.com
GAZİANTEP İL TEMSİLCİLİĞİ
Fizik Mühendisleri Odası
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
e-Bülten Sayı 61 Kasım-Aralık 2021
FMO e-bülten ile ilgili
görüş, öneri, değerlendirme ve yazılarınızı e-posta adresimize iletebilirsiniz.
Mithatpaşa Cad. No:44/16
Kızılay/ANKARA Tel: 0 312 431 5542
Fax: 0 312 435 75 44 fmo@fmo.org.tr http://www.fmo.org.tr
