MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

(1)

T.C.

Mİ LLÎ EĞİ Tİ M BAKANLIĞI

MEGEP

(MESLEKÎ EĞİ Tİ M VE ÖĞRETİ M Sİ STEMİ Nİ N GÜÇLENDİ Rİ LMESİPROJESİ )

TESİ SAT TEKNOLOJİ SİVE İ KLİ MLENDİ RME

TEMEL OKSİ -ASETİ LEN KAYNAĞI

(2)

Milli Eğitim Bakanlığıtarafından geliştirilen modüller;

 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmişöğretim materyalleridir(Ders Notlarıdır).

 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

 Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılan değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

 Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.

 Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

 Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında

(3)

AÇIKLAMALAR ...iii

GİRİŞ...1

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ...3

1. BASINÇ REGÜLÂTÖRLERİ... 3

1.1. Oksi -Gaz Kaynakçılığı...3

1.1.1. Karpit ve Elde Edilmesi ... 3

1.1.2. Asetilen Gazının Elde Edilmesi... 4

1.1.3. Asetilen Kazanlarıve Özellikleri...4

1.1.4. Asetilen Tüpleri ve Özellikleri ...5

1.1.5. Oksijen Tüpü ve Özellikleri...6

1.1.6. Basınç Regülâtörleri ... 6

1.1.7. Güvenlik Elemanları... 8

1.2. Kaynak Elemanlarının Hazırlanması...8

1.2.1. Oksijen ve Asetilen Tüplerinin Kurulması...8

1.2.2. Basınç Düşürücülerinin Sökülüp Takılması... 9

1.2.3. Asetilen Kazanlarının Hazırlanması...10

UYGULAMA FAALİYETİ... 12

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ...13

ÖĞRENME FAALİYETİ-2... 14

2. ÜFLEÇ YAKMA - SÖNDÜRME YAPMAK ... 14

2.1. Hamlaçlar (Şalomalar) ve Özellikleri ... 14

2.2. Bekler ve Çeşitleri... 15

2.2.1. Kaynak bekleri... 16

2.2.2. Kesme bekleri ... 16

2.3. Temizleme Maddeleri (Dekapanlar) ... 17

2.4. Kullanılan Takımların Bakımı...17

3. ALEV AYARI YAPMA ...20

3.1. Alev AyarıÇeşitleri ...20

3.1.1. Yumuşak Alev ... 20

3.1.2. Normal Alev ...21

3.2. Alev Ayarının Yapılması... 22

4. İŞPARÇASINI HAZIRLAMA ...25

4.1. El Tesviyeciliği... 25

4.1.1. Markalama ... 25

4.1.2. Eğe ve Çeşitleri ...27

4.1.3. Eğeleme ... 28

4.2. Kaynak AğzıAçmak... 29

4.3. Kullanılan Takımların Bakımı...30

İ Çİ NDEKİ LER

(4)

5. TELSİZ DİKİŞÇEKME ...34

5.1. Kaynak Uygulamaları... 34

5.1.1. Telsiz DikişÇekme... 34

5.2. Kaynak Pozisyonları... 36

5.3. Oksijen Kaynağında AlınmasıGerekli Güvenlik Önlemleri ... 36

6. TELLİDİKİŞÇEKME ... 41

6.1. Kaynak Telleri ...41

6.2. Kaynak Uygulamaları... 41

6.2.1.Telli DikişÇekme ... 41

7. PUNTALAMA... 46

7.1. Puntalama ve Önemi ... 46

7.2. Kaynak AğzıBırakma... 46

MODÜL DEĞERLENDİRME ... 50

CEVAP ANAHTARI ... 52

KAYNAKÇA ... 55

(5)

AÇIKLAMALAR

KOD

ALAN Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme DAL/MESLEK Alan ortak

MODÜLÜN ADI Temel Oksi-Asetilen Kaynakçılığı

MODÜLÜN TANIMI Oksi-asetilen kaynağıyapımıyla ilgili bilgileri içeren bir öğrenme materyalidir.

SÜRE 40/32

ÖN KOŞUL

YETERLİK

Oksi–asetilen kaynakçılığında kullanılan alet ve avadanlıkların özelliklerini bilmek, telli ve telsiz dikişçekme, puntalama yapabilmek.

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç

Gerekli ortam hazırlandığında, oksi-asetilen kaynakçılığında iş parçasınıpuntalayarak telli ve telsiz dikişçekebileceksiniz.

Amaçlar

1. Gerekli olan takım ve aletleri kullanarak basınç regülatörlerini takıp, gerekli kullanım basınçlarını ayarlayabileceksiniz.

2. Oksi-asetilen kaynakçılığında, üfleci gaz açma ve kapama sırasına uygun olarak yakıp söndürebileceksiniz.

3. Oksi-asetilen kaynakçılığında, kaynak çeşidine göre kaynak alevini ayarlayabilecek seviyeye gelebileceksiniz.

4. Gerekli donanımıkullanarak kaynak uygulamalarıiçin iş parçasınıhazırlayabileceksiniz.

5. Gerekli donanımı kullanarak oksi-asetilen kaynakçılığında iş parçası üzerine telsiz dikiş çekebileceksiniz.

6. Gerekli donanımı kullanarak oksi-asetilen kaynakçılığında iş parçası üzerine telli dikiş çekebileceksiniz.

7. Oksi-asetilen kaynakçılığında, iş parçasını puntalayabileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

(6)

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Ortam:

Sınıf, atölye, laboratuar, internet ortamı, işletme, kütüphane, ev, vb. Öğrencinin kendi kendine veya grupla çalışabileceği tüm ortamlar

Donanım

Atölye: Oksi-gaz kaynak postası, kaynak teli, çakmak, kaynak çekici, tel fırça, gözlük, deri önlük, eldiven, mengene, metre, testere, eğe, çizecek, işparçası, kaynak teli, kaynak masası, sektördeki özel işletmeler.

Sınıf: Televizyon, vcd, dvd, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, kütüphane, öğretim materyalleri vb.

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

Modülün içerisinde yer alan her bir öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçlarıile kendinizi değerlendireceksiniz.

Bu değerlendirme sonunda kendi başarınızıölçebilecek ve eksiklerinizi görebileceksiniz. Anlamadığınız konularıtekrar ederek bilgilerinizi tazeleyiniz.

Modülün sonunda ise kazandığınız bilgi, beceri ve tavırlarınızı ölçmek amacıyla öğretmen tarafından hazırlanacak olan ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz.

(7)

Gİ Rİ Ş

Sevgili Öğrenci,

Oksi-asetilen kaynağı, oksijen ve asetilen gazlarıkullanılarak yapılan bir kaynak tekniğidir. Kullanılan asetilen gazıgenelde işletmelerde karpitten elde edilmekteydi.

Günümüzde oksi-asetilen kaynağında oldukça farklıyanıcıgazlar kullanılmaktadır. Bunlar arasında propan, metan, bütan ve hidrojen gazlarısayılabilir.

Büyük işletmelerde oksi-asetilen kaynağının kullanımıher geçen gün artmaktadır.

Genellikle ince parçalar ın birleştirilmelerine uygun olduğundan otomotiv yan sanayisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun yanısıra, sert ve yumuşak lehim işlerinde, ısıtma sektöründe boruların kaynağında yaygın olarak kullanılmaktadır. Oksi-asetilen kaynakçısı önceleri zor ve tehlikeli şartlarda çalışmaktaydı. Sık sık yaralayıcıişkazalarına maruz kalmaktaydı. İşkazalarına genelde karpit kazanlarının yüksek basınçtan dolayıpatlaması, alevin geri tepmesi neden olmaktaydı. Teknolojik gelişmelerle beraber günümüzde karpit kazanlarıyerini asetilen ve diğer gazlara bırakmış, işgüvenliği araç ve gereçlerdeki yenilikler artmış, işkazalarıazalmış,işgüvenliğinde iyileşmeler sağlanmıştır.

Oksi-asetilen kaynakçısıteorik bilgi, eğitim ve işbaşıeğitimiyle yetişmektedir. Bu mesleği yapmak hem el becerisi hem de teknik bilgi gerektirdiğinden öğrenilmesi zordur.

Öğrenme süresi kişiden kişiye değişmektedir. Mesleğin başarıyla yürütülebilmesi için kalite kontrol ve işgüvenliği bilgileri giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu mesleği icra edecek kişilerin seçiminde günümüzde meslek liseleri mezunlarının tercih edilmesi yönünde bir eğilim vardır.

İnsanların seçtikleri meslekleri benimsemeleri ve işlerini severek yapmaları, başarının temel şartıdır. Endüstri meslek lisesi Gaz Teknolojisi bölümünü tercih eden öğrenci, nasıl bir meslek sahibi olacağınıbilmelidir. Bu onun okul ve okul sonrasıyaşantısınıdoğrudan etkiler. Bölümünü severek ve benimseyerek öğrenim gören öğrenci, daha başarılıolur.

Gİ Rİ Ş

(8)

(9)

ÖĞRENME FAALİ YETİ-1

Gerekli olan takım ve aletleri kullanarak basınç regülâtörlerini takıp, gerekli kullanım basınçlarınıayarlayabileceksiniz.

 Oksijen ve asetilen tüplerinin dolum tesislerini dolaşarak bilgi toplayınız.

 Asetilenin nasıl elde edildiğini sektördeki firmalarıdolaşarak bilgi toplayınız.

 Topladığınız bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

 Topladığınız bilgileri rapor halinde sununuz.

1. BASINÇ REGÜLÂTÖRLERİ

1.1. Oksi-Gaz Kaynakçı lı ğı

Kaynak: Birbirinin aynıveya ergime aralıklarıbirbirine yakın iki ya da daha fazla metalik ve termoplastik parçayı, ısıbasınç veya her ikisini birden kullanarak aynıcinsten bir malzeme ilave ederek veya etmeden birleştirme işine denir.

Oksi-asetilen kaynağında yakıcıve yanıcıolmak üzere iki tür gaz kullanılır.

 YakıcıGazlar Oksijen

 YanıcıGazlar

 Asetilen (Her türlü kaynak işleminde kullanılır)

 Hidrojen (Düşük sıcaklıklar için elverişlidir)

 Propan (Kesme işlemlerinde kullanılır)

 Havagazı (Lehimleme işlerinde kullanılır)

Oksi-asetilen kaynağının bugünkü durumuna pek çok güçlükler aşılarak ulaşmıştır.

Kaynağın endüstride ticari amaçla kullanılmasıyirminci yüzyılın başlarında gerçekleşmiştir.

Oksi-asetilen kaynağıergitme yoluyla yapılan kaynak çeşitlerinden birisidir. Oksi-asetilen kaynağıkullanım alanlarında gaz kaynağıveya oksi-gaz kaynağıolarak adlandırılmaktadır.

1.1.1. Karpit ve Elde Edilmesi

Karpit (CaC2), kok kömürü ve söndürülmemişkirecin elektrik fırınlarında 2760-3870°

C’ de ergitilmesiyle elde edilir. Fırınlarda elde edilen karpit potalara dökülerek soğutulur.

Potalardan alınan kütle halindeki karpit değirmenlerde kırdırılarak küçük parçalar haline getirilir. Daha sonra eleklerden geçirilerek tane büyüklüklerine göre sınıflandırılır. Tane

ÖĞRENME FAALİ YETİ-1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(10)

70kg arasında değişir. Karpit bidonlarının su ve ateşten uzak bulunan depolarda saklanması yerinde olur.

1.1.2. Asetilen Gazı nı n Elde Edilmesi

Asetilen, karpitin su veya bileşenleri ile temasısonucu elde edilir. Asetilen, renksiz, çürük sarımsak gibi kokan, kolay yanıcıve karbonca zengin uçucu bir gazdır. Oksijenle birleşip yandığızaman oluşturduğu alev yaklaşık olarak 3500 C° sıcaklık vermektedir.

Havadan hafif, uçucu bir gazdır. Asetilen 2,5 bar’da patlama özelliği olan bir gazdır. Çünkü 2,5 bar; bileşenleri olan hidrojen ve karbon moleküllerine ayrılır. Ayrışma sırasında yüksek ısımeydana gelir ve bu da ani patlamalara neden olur. Asetilenin güvenli kullanılmasıiçin en çok 1,5 bar yüksekliğine kadar çıkartılmasıgerekir.

Şekil 1.1: Asetilenin elde edilmesi

1.1.3. Asetilen Kazanlarıve Özellikleri

Karpitin (CaC2) su ile temasınısağlayarak asetilen (C2H2) üreten ünitelere asetilen kazanlarıdenir. Sac malzemeden yapılırlar. Korozyona karşıdayanıklılığınıartırmak için boyanır. Çeşitli tip ve kapasitelerde yapılmışlardır. Asetilen kazanlarıçalışma şekline göre üç guruba ayrılırlar.

(11)

 Karpitin kazana dalıp çıkmasıile çalışan kazanlar alçak basınçlı kazanlardır.

Ürettikleri gazın basıncı0.5kg/cm2’dır. Seyyar olup küçük montaj işlerinde kullanılır.

Yaklaşık olarak 2.5-3 kg karpitin çözümünü bir defada yaparlar.

 Suyun karpitin üzerine dökülmesi ile çalışan kazanlar orta basınçlı kazanlardır.

1.25 kg/cm2 basınca kadar gaz üretebilirler.5 ile 10 kg ‘lik çekmeceleri bulunur. Orta büyüklükteki işletmelerde bulunur. Kazan sabit olarak bir odada durur. Yanında su ve yangın söndürme araçlarıbulunmalıdır. Okullarımızda yaygın olarak bulunur.

 Seri üretim veya kuru sistem ile çalışan kazanlar yüksek basınçlı kazanlardır.

Endüstrideki atölye ve fabrikaların asetilen tüplerinin doldurulmasında kullanılır.2 kg/Cm2 basınca kadar asetilen üretimi yaparlar.

Asetilen kazanlarının bulunduğu odaya görevli dışında kimse girmemelidir. Kazanların çalışma sistemini bilmeyen kimse ye kazan üzerinde bir çalışma yaptırılmamalıdır. Ateş, sigara, alev ve sıcak işparçalarıyla asetilen odalarına girilmemelidir. Kazanın bulunduğu oda sürekli havalandırılmalıdır. Kazan kapakları gaz sızdırmamalı, kazan içine hava girmemelidir. Asetilen kazanının bulunduğu odaya mutlaka yangın söndürme tüpü konulmalıdır. Asetilen odasının yakınına yangın ve patlama anlamına gelen işaretler konulmalıdır. Her asetilen kazanının bir sulu güvenli ği bulunmalıdır. Kaynak üfleçlerinin bağlandığınoktalara birer sulu güvenlik konulmalıdır.

1.1.4. Asetilen Tüpleri ve Özellikleri

Asetilen tüpü, asetilen gazının depolanmasıve taşınmasında kullanılır. Asetilen tüpü dikişsiz veya kaynaklı olarak yapılır.

Oksijen tüpüne göre daha kısa boylu ve büyük çaplıdır. Asetilen tüpleri 3–5 ve 10 kg ağırlıklarında piyasada bulunurlar. Piyasada kullanılan tüplerde 25 bar basınç bulunur.

Asetilen tüpleri sarı, kırmızıve turuncu renge boyanır. Asetilen yanıcı özelliği nedeniyle yalnız başına tüpe doldurulmaz. Asetilen, aseton ve alkolde çok iyi erime yeteneğine sahiptir.

Böylece tüpün 1/3’ü aseton ile doldurulur.40 lt’

lik bir asetilen tüpünün içinde yaklaşık olarak 13 lt aseton vardır.

Şekil 1.3: Asetilen tüpü

(12)

1.1.5. Oksijen Tüpü ve Özellikleri

 Oksijen: Atom ağırlığı16 olan renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Oksijen sıvılaşınca mavi renk alır. Oksijen yakıcıgörevi görür. Kaynakta kullanılan yanıcıgazların yakılmasında oksijen kullanılır.

 Oksijen Tüpü:150–200 bar basıncında oksijenin depolanmasını, taşınmasınıve kaynak yerinde kullanılmasınısağlayan silindir biçimli depolara oksijen tüpü denir. Oksijen tüpleri dikişsizdir. Yüksek özellikli çeliklerden özel çekme tezgâhlarında yapılır. Kısa ve uzun boyludur. Tüplerin deney basıncının 250 bar basınca dayanmasıgerekmektedir. Kısa tüpler 40 lt, uzun tüpler 50 lt hacimlidir.

Normal olarak tüplerin ağırlıkları65-75 kg arasında değişmektedir. Tüp basıncı 1 kg/cm2 iken tüpte 40 lt oksijen vardır. Tüpteki oksijen miktarı, 40 x tüp

basıncıdır. Oksijen tüpleri maviye boyanır.

1.1.6. Bası nç Regülâtörleri

Tüpteki basıncıkullanma basıncına dönüştürerek, üflece gönderen basınç ayarlama elemanlarına basınç regülâtörü denir. Tüp içerisindeki basınç değişse de ayarlanan kullanma basıncıdeğişmez. Basınç regülâtörleri üzerinde “manometre” bulunur. Manometre ölçme yapar, basınç regülâtörü ise basıncıistenilen seviyede ayarlamaya yarar.

İki tür basınç regülâtörü vardır.

 Asetilen basınç regülâtörü (düşürücüler)

 Oksijen basınç regülatörü (düşürücüler)

(13)

Şekil 1.4: Basınç düşürücüler

 Asetilen Basınç Regülâtörü

Asetilen basınç regülâtörü, asetilen tüpündeki yüksek basıncıdüşürerek hortuma gönderen basınç ayarlayıcısıdır. 25 bar çalışma basıncında çalışır. 40 bar deneme basıncına dayanıklıdır. Konik rakorlu olarak üretilen basınç regülâtörü tüpün vanasına doğrudan bağlanır. Düz rakorlu basınç regülâtörlerine ise conta konularak rakor somunu sıkılır. Conta plastik veya kurşun malzemeden özel yapılmışolmalıdır. Somunu anahtar ile sıkarken basınç göstergelerinden tutulmamalıdır. Tüpün vanasınıaçtıktan sonra sabun köpüğü ile sızdırmazlık testi yapıldıktan sonra çalışma basıncıayarıyapılır.

 Oksijen Basınç Regülâtörü

150 bar basıncındaki oksijen tüplerinde kullanılır. Oksijen regülatörünün tüpe bağlantısıdüz ve konik rakorlu yapılır. Düz rakorlularda sızdırmazlığısağlamak için conta kullanılır.1,5-5 bar kullanma basıncıkaynağa yeterlidir. Basınç regülâtöründeki kelebeğin ve musluğun kapalıolup olmadığıkontrol edilerek tüp vanasıaçılmalıdır. Aksi takdirde hortumlara yüksek basınçlıoksijen gidebilir. Bu da hortumların patlamasına neden olabilir.

Tüpün vanasıaçıldıktan sonra çalışma basıncıayarlanmalıdır.

 Oksijen ve Asetilen Hortumları

Hortumlar oksijen ve asetileni tüplerden hamlaca iletir. Asetilen hortumunun delik çapı8 mm’ dir.10 kg/cm2 basınca dayanıklıve kırmızırenktedir. Oksijen hortumunun delik çapı6 mm,25 kg/cm2 basınca dayanıklıdır ve mavi renktedir. Hortumlar keten ve kauçuktan meydana gelir. Asetilen hortumlarının rakorlarıçentikli ve sol dişli, oksijenin ise çentiksiz ve sağdişli olur. Hortumlar eksiz olmalı,6 m’ den uzun olmamalıdır. İki uzun hortumun birer uçlarıhamlaca diğer uçlarından biri oksijen regülâtörüne, diğeri ise asetilen regülatörüne veya sulu güvenliğe bağlanır. Hortumların birbirine dolaşmaması için aralıklarla bağlanmalıdır. Kaynak bittiği zaman hortumlar makaraya sarılmalıve musluklar açılarak

(14)

Şekil 1.5:Basınc düşürücüsüne hortumun takılması

1.1.7. Güvenlik Elemanları

 Sulu Güvenlik

Bu tür güvenlik sübaplarıüretim kazanlarında kullanılır. Sübaplar, asetilen kazanından çıkan gazın gidişborusu ile üretim aracıarasında bulunan büyük güvenlik kademesidir. Sulu güvenlik sübaplarına asetilen girişi alttan, çıkışıise üsttendir. Seviye musluğuna kadar sulu güvenliğe su doldurulur. Fazla olan su kontrol musluğundan tahliye edilir. Sulu güvenlik sübaplarının çalışmasında temel amaç, üfleçten gelecek geri tepmenin (alevin) kazana geçmesini önlemektir. Kazanda üretilen asetilen sulu güvenliğe gelince, belirli bir su kesimini kat ederek yüzeye çıkar. Eğer geri tepme bu yüzeye kadar gelirse su içerisinde ilerleme olanağıbulmaz. Bu nedenle alev devam edemeyerek söner. Böylece tehlike sulu güvenlikte geçiştirilmişolur.

Şekil 1.6: Sulu güvenlik

1.2. Kaynak Elemanları nı n Hazı rlanması

(15)

Şekil 1.8: Oksi- asetilen tüplerinin bağlantısı

1.2.2. Bası nç Düş ürücülerinin Sökülüp Takı lması

Basınç düşürücülerinden beklenen verimin alınması, tüplere takılmasından başlayıp açılmasına ve işbitiminde kapatılmasına kadar belli kurallara uyulmasınıgerektirir. Basınç düşürücüler tüplere takılırken, tüp üzerindeki bağlantının temizliği kontrol edilir. Bunun için bağlantıyeri temizlenir. Contalar kontrol edilir. Contalar hasarlıise yenileriyle değiştirilir.

Vida bağlantılarıkurbağacık anahtarıile; basınç regülatörü üzerine takılan hortuma kelepçeleri de tornavida ile sıkıca sıkılır ve gaz kaçaklarıkontrol edilir. Basınç düşürücünün sökülmesinde de aynışekilde kurbağacık anahtarıkullanılarak bağlantıvidasısökülür.

Şekil 1.9: Tüplere basınç düşürücüsünün takılması Şekil 1.7: Asetilen ve

oksijen tüp arabası

(16)

1.2.3. Asetilen Kazanları nı n Hazı rlanması

Asetilen kazanınıhazırlarken öncelikli olarak su seviye yüksekliğini kontrol etmemiz gerekir. Bunu da su seviye musluğunu açarak yapabiliriz. Daha sonra karpit çekmecesine gerekli miktarda karpit koyarak karpit kapağısızdırmayacak şekilde kapatılır. Su doldurma deliğini de kapatınca asetilen kazanımız hazır hale gelmişolur. Asetilen üretmek için karpit üzerine su boşaltarak asetilen elde etmeye başlarız. Güvenli bir çalışma için basınç göstergesinin ve emniyet supabının çalışıyor olmasına dikkat etmemiz gerekir.

Şekil 1.10: Asetilen kazanıkısımları

(17)

Şekil 1.11: Asetilen ve oksijen tüpünün kazanın kaynak postasına bağlanışı

(18)

UYGULAMA FAALİ YETİ

İşlem Basamakları Öneriler

 Oksijen ve asetilen tüpünü hazırlayınız.

 Tüpler yuvarlayarak taşımayınız, uygun bir taşıyıcıile veya dip kısmıüzerinde döndürerek taşıyınız (Bk. şekil 1.7 ).

 Tüpleri çalışma alanından yeterli uzaklıkta tutunuz.

 Tüpleri kullanılırken mümkün olduğu kadar dik konumda olacak şekilde bağlayınız.

 Basınç regülatörü hortumlarını hazırlayınız.

 Takımhaneden uygun malzemelerinizi alınız.

 Oksijen hortumunun renginin mavi, yeşil veya siyah olmasına; asetilen hortumunun rengi ise sarı, turuncu veya kırmızırenklerde olmasına dikkat ediniz.

 Basınç regülatörünü tüp üzerine montajınıyapınız.

 Takımhaneden kurbağacık anahtarıve conta al ınız.

 Sızdırmazlığısağlamak için conta kullanmayı ihmal etmeyiniz.

 Tüpü açınız.

 Tüpü elle açıp kapatınız. Döndürme kollarını herhangi bir zorlayıcıkuvvet kullanmayınız.

 Basınç regülâtörü üzerindeki kapama musluğunu açınız.

 Hortuma gazın gidebilmesi için musluğu açınız.

 Ayar kelebeği ile çalışma ayarını yapınız.

 Tüpün vanasınıaçtıktan sonra çalışma ayarını yapınız.

 Sabun köpüğü ile sızdırmazlığıkontrol ediniz.

 Sızdırmazlığı kontrol için kesinlikle ateş kullanmayınız.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(19)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri öğrendiğinizi aşağıdaki sorularıcevaplayarak belirleyiniz.

ÖLÇME SORULARI

1. Karpit nasıl elde edilir?

2. Asetilen gazınasıl elde edilir?

3. Oksijen tüpleri kaç bar basınçta doldurulur?

4. Asetilen kazanlarının bulunduğu alan neden tehlikelidir?

5. Kaç çeşit asetilen kazanıvardır?

6. Basınç regülâtörlerinin görevi nelerdir ? 7. Asetilenin tüplere doldurulmasınasıl sağlanır?

8. Asetilen ve oksijen hortumlarının özellikleri nelerdir?

9. Tüp basıncının kaynak işleminde kullanılabilir basınca düşürülmesinde ne kullanılır?

10. Kaynak nedir?

11. Yanıcıgazlarda geri tepmeye karşıgüvenlik nasıl alınır?

DEĞERLENDİ RME

Cevaplarınızıcevap anahtarıile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızıbelirleyerek kendinizi değerlendiriniz.

Eksiklerinizi faaliyete dönerek, araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(20)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -2

Oksi-asetilen kaynakçılığında, üfleci gaz açma ve kapamayı, sırasına uygun olarak yakıp söndürebileceksiniz.

 Sanayide kullanılan hamlaç çeşitlerini araştırınız.

 Oksi-asetilen kaynağında kullanılan temizleme maddelerini araştırınız.

 Sanayide kullanılan kaynak ve kesme beklerini inceleyiniz.

 Topladığınız bilgileri rapor halinde sununuz.

Topladığınız bilgileri arkadaşlarınızla tartışınız.

2. ÜFLEÇ YAKMA - SÖNDÜRME YAPMAK

2.1. Hamlaçlar (Şalomalar) ve Özellikleri

Oksijenle asetileni emniyetli bir şekilde karıştırıp, kaynak alevi oluşmasınıve kontrol altında tutulmasınısağlayan hamlaçtır. Hamlaçlar genellikle pirinç malzemeden yapılır. Yan yana iki girişucundan asetilen ve oksijen girer. Hamlaç üzerinde iki adet musluk (valf) vardır. Bunlardan biri asetileni, diğeri oksijeni kumanda eder.

Uzun süreli çalışmalarda üfleçlerde meydana gelen aksaklıklardan biride gaz kaçaklarının olmasıdır. Gaz kaçaklarıbağlantıyerlerindeki vidalardan, üfleç parçalarının tam yerlerine oturtulmaması, hortum ve hortumların bağlantıkısımlarında da kaçaklara rastlamak mümkündür. Gaz kaçağının bulunmasıiçin kaynak donanımıçalışır durumuna getirmek gerekir. Gaz kaçaklarının kontrolünü hiç bir zaman alev ile yapmayınız. Bunun için en etkili ve güvenilir yol sabun köpüğü ile yapılan yöntemdir. Su ve sabun ile hazırlanmışolan sıvı, bir fırça yardımıyla bağlantıyerlerine sürülür. Kaçak olan yerlerde sabun köpüğü balon şeklinde büyüyecektir. Çok küçük gaz kaçaklarının yerleri bile bu yöntemle bulunabilir.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(21)

Şekil 2.1: Hamlaç takımı(üfleç çantası)

2.2. Bekler ve Çeş itleri

Üfleç uçlarına takılan (değişik büyüklükteki ) eğik borulara bek denir.

Hamlaç çıkışında oksijen ve asetilen karıştırılarak bek ucundan çıkar ve bir kıvılcımla bek ucunda alev oluşturur. Bek ucunda meydana gelen alevin sıcaklığı3250’C° dir.

Kaynak alevinin elde edilmesi için önce hamlaç üzerinde bulunan oksijen muslu ğu (valf) açılır. Ardından asetilen musluğu açılır ve zaman kaybedilmeden ateş(çakmak, kibrit) yardımıyla karışımın alev almasısağlanır. Bu kuraldır. Oksijen musluğu açılmadan asetilen musluğunu açıp yanmayıgerçekleştirseniz bile başarılıbir yanma elde edemezsiniz; Hemen oksijeni açsanız bile alev çoğu zaman sönecektir. Söndürme işleminde ise öncelikli olarak yanıcıgaz olan asetilen musluğu kapatılır. Daha sonra oksijen musluğu kapatılır.

Bekler hamlaca bir rakor somunu ile bağlanır. Aynıhamlaca gerektiğinde kesme ve kaynak beki takılabilir.

İki çeşit bek vardır:

 Kaynak bekleri

 Kesme bekleri

(22)

2.2.1. Kaynak bekleri

Kaynak bekinde oksijen enjektörden geçerken, basıncıdaha düşük olan asetileni emerek bir karmaç meydana getirir. Bu karmaç bek ucunda yanarak kaynak alevi meydana getirir.

 Kaynak bek numaraları

1 (0,5-1mm), 2 (1-2mm), 4 (2-4mm), 6 (4-6mm), 9 (6-9mm), 14 (9-14mm), 20 (14 - 20mm), 30 (20-30mm) Bunlar mm olarak kaynatılacak olan malzemenin kalınlığını göstermektedir.

2.2.2. Kesme bekleri

Kesme bekleri normal hamlaç sapına takılacak şekilde veya yalnız kesme beki olarak yapılmışlardır. Kesme beki oksijen enjektörden geçerken basıncıdaha düşük olan asetileni emerek bir karmaç meydana getirir. Bu karmaç bek uçunda yanarak ısıtıcıalevi sağlar. Parça biraz ısınınca kesici oksijen musluğu açılır. Bu zamanda bekin ortasında ısıtıcıaleve karışan yüksek basınçlıoksijen alevi sertleştirir ve parçayıyakarak kesmesini sağlar.

Kesme Beklerin Numaraları

50 (5-50 mm), 100 (50-100 mm), 200 (100-200 mm), 300 (200-300 mm)’dir.

Bunlar mm olarak kaynat ılacak olan malzemenin kalınlığınıgöstermektedir.

(23)

2.3. Temizleme Maddeleri (Dekapanlar)

Parça yüzeyinde bulunan kaynak ve lehim esnasında oluşan oksitleri temizleyen ve kaynak işlerinin daha kaliteli olmasına yardımcıolan malzemelere temizleme maddeleri denir. Özellikle çelik dışındaki metallerin kaynağında temizleme elemanıolarak pastalar kullanılır. Birleşme yerinde oluşan hızlıoksitlenme kaynağın yapımınıçok zorlaştırır veya olanaksız hale getirir. Bu nedenle kaynatılmasıgüç olan metallerin kaynatılmasında pasta kullanılmasızorunludur.

2.4. Kullanı lan Takı mları n Bakı mı

Beklerin Korunmasıve bakımıbelirtilmiştir:

 Bekler çekiç gibi kullanılmaz sağa sola vurulmaz.

 Bekler yanar vaziyette bir yere bırakılmaz, söndürülerek yerine kaldırılır.

 Kaynak yaparken bek ısınarak içten yanma yapabilir, bunu önlemek için ısınan bek soğutulur.

 Bek ıslık sesine benzer bir ses çıkarmaya başladığızaman içten yanma başlamıştır, derhal önce asetileni sonra oksijeni kapatınız.

 Kaynak yaparken bekin ucuna biriken oksitleri temizlemek için parçanın yüzeyine bek sürülmemeli, soğutularak elle temizlenmelidir.

 Tıkanmışbek uçlarıyumuşak pirinç telle açılmalıdır.

 Meme kenarındaki oksitler zımpara ile temizlenmelidir.

 Kaynakla işimiz bittiğinde hamlaçlarısöküp, temizleyerek takım çantasına koyunuz.

(24)

UYGULAMA FAALİ YETİ

 Oksijen hortumunu üflecin uygun ağzına takınız.

 Üflece hortumu rakorla bağladıktan sonra kelepçe ile iyice sıkıştırınız.

Tornavida ile kelepçeyi iyice sıkınız.

 Asetilen hortumunu üflecin uygun ağzına takınız.

 Üflece hortumu rakorla bağladıktan sonra kelepçe ile iyice sıkıştırınız.

Tornavida ile kelepçeyi iyice sıkınız.

 Üfleçte gaz açma sırasına göre gaz ayarıyapıldıktan sonra bek ucunu yakınız.

 Önce oksijen, sonra asetileni açınız.

Çakmak ile bek ucunu yakınız.

 Üfleçte gaz kapama sırasına göre bek ucundaki alevi söndürünüz.

 Öncelikli olarak asetileni ve daha sonra oksijeni kapatınız. Bek ucunda alev yakmadan önce sık sık açıp kapatarak, tekrar yaparak elinizi alıştırınız.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(25)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

1. Hamlaç nedir?

2. Oksijen ve asetilen hortumlarının renkleri nasıl olmalıdır?

3. Basınç düşürücü ile üfleç arasındaki gaz iletimini sağlayan kaynak elemanınedir?

4. Üfleçte gaz açma ve kapama sırasınasıldır?

5. Gaz kaçaklarıne ile kontrol edilmelidir?

6. Dekapan nedir?

DEĞERLENDİ RME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(26)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -3

Oksi-asetilen kaynakçılığında, kaynak çeşidine göre kaynak alevini ayarlayabilecek seviyeye gelebileceksiniz.

 Piyasada kullanılan bakır, alüminyum, demir, çelik, karbonlu çeliklerin alev ayarlarınıaraştırınız.

 Topladığınız bilgileri arkadaşlarınızla tartışınız.

Topladığınız bilgileri rapor halinde sununuz.

3. ALEV AYARI YAPMA

3.1. Alev AyarıÇeş itleri

Asetilen gazının oksijenle şiddetli yanmasından meydana gelen ısıkaynağına oksi- asetilen alevi denir. Alevin oluşumu üfleçlerde karışım odalarıkanalıile olmaktadır.

Metallerin ergitilmesinde, ısıtılmasında ve yüzey sertleştirme işlemlerinde kullanılırlar.

Oksi-asetilen alevi kullanma tekniği bakımından üç çeşittir:

A-Yumuşak alev B-Normal alev C-Sert alev

3.1.1. Yumuş ak Alev

Bu alev çatallıyanarak harlayıcıses verir. Üfleçten çıkan asetilen oranıfazla olan alevdir. Alevin rengi sarıve turuncudur. Alev çok yumuşaktır. Beyaz çekirdek dışında uzun gölge oluşur. Asetilen fazlasıkarbonlayıcıözelliğe sahiptir. Alüminyum ve alaşımları, demir, elektron nikeli vb. metallerin kaynağında kullanılır.

ÖĞRENME FAALİ YETİ-3

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(27)

Şekil 3.2: Asetileni çok fazla alev

3.1.2. Normal Alev

Bu alevde parlak beyaz bir uç bulunur. Oksijen ve asetilen miktarlarının eşit olduğu alev türüdür. Çıkan alev yumuşaktır. Normal alev, gölge alevin çekirdek alev ucunda kaybolduğu alevdir.

Normal alev ile kaynatılan metaller şunlardır: Bakır, kurşun, bronz, çinko, çelik döküm ve karbonlu çelikler vb.

Şekil 3.3: Normal alev

3.1.3. Sert Alev

Alevin ucu sivri olup, alev sesi de tiz, kuvvetli sestir. Üfleçten çıkan oksijen ve asetilen karışımıorantısız bir alevdir. Oksijen fazla, asetilen daha azdır. Alev açık mavi bir renk alır. Çekirdek alevi kısa ve incedir. Sert bir alevdir.

Genellikle pirinç alaşımlarının kaynağında kullanılır.

Şekil 3.4: Oksijeni fazla alev

(28)

3.2. Alev Ayarı nı n Yapı lması

Oksi-gaz kaynağında, yanıcıve yakıcıgaz karışımlarının yanmasıyla meydana gelen aleve kaynak alevi adıverilir. Malzemerin kaynatılmasında alev türünün seçimi çok önemlidir. Malzemeler, metalurjik yapısıve kimyasal ilgileri nedeni ile şiddetli oksitlenme veya karbonlaşma gibi kimyasal oluşumlara girerler. Bunun dışında, alevin sıcaklığıda ergitme ortamıbakımından çok etkili olur.

Alev seçiminde gereç için önemli olan faktörler:

 Isıgeçirgenliği

 Ergime noktası

 Isınma genleşmesi

 Yüzeysel durumu

Oksi-asetilen kaynağında önemli olan kaynak alevidir. Kaynağa başlarken normal olan kaynak alevi, kaynak sırasında biraz bozulabilir. Eğitimini iyi almışve pratik yapmışbir kaynakçı, başparmağıile valfleri idare ederek alevin kaynak süresince normal kalmasını sağlar. Yapılan kaynağın sağlam ve güzel görüntülü olmasıkaynak alevine bağlıdır.

Şekil 3.5:Oksi-asetilen alevi

(29)

UYGULAMA FAALİ YETİ

İ ş lem Basamakları Öneriler

 Oksijen ve asetilen tüplerini açınız.

 Çalışma için gerekli işgüvenliği önlemlerinizi alınız.

 Çalışmak için öğretmeninizden izin alınız.

 Oksijen ve asetilen tüpünü açmadan önce kaçak testi yapınız.

 Musluklarıherhangi bir zorlayıcı malzeme ile açmayınız. Elle açıp kapatınız.

 Basınç ayarlarınıyapınız.

 5.Asetilen basınç düşürücüsünü 25 bar basınca, Oksijen basınç düşürücüsünü 1.5-6. bar basınca ayarlayınız. ( bakınız basınç düşürücüler.)

 Üfleçteki önce oksijen sonra asetilen valfini açınız.

 Öğrenme Faaliyeti-2’ye bakınız

 Üfleci açınız.  Öğrenme Faaliyeti-2’ye bakınız

 Kaynak yapılacak malzeme türüne

göre alev ayarınıyapınız.  Alev ayarıçeşitlerine bakınız.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(30)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri öğrendiğinizi aşağıdaki sorularıcevaplayarak belirtiniz.

1. Kaç çeşit alev ayarıvardır?

2. Kaynak alevi neden önemlidir?

3. Alev ayarınıneye göre belirleriz?

4. Yumuşak alev nerelerde kullanılır?

DEĞERLENDİ RME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(31)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -4

Gerekli donanımı kullanarak kaynak uygulamaları için iş parçasını hazırlayabileceksiniz.

 El tesviyeciliği konularında genişbilgileri makine teknolojisi alanlarında, ilgili sektörlerden kaynak taramasıyaparak kaynak ağzıaçma konusunun önemini araştırınız.

 Piyasadaki uygulamaların nasıl yapıldığınıgözlemleyerek bilgi toplayınız.

Topladığınız bilgileri rapor halinde sınıfa sununuz.

4. İ ŞPARÇASINI HAZIRLAMA

4.1. El Tesviyeciliği

4.1.1. Markalama

Yapılacak bir işparçasıüstüne imalat resminden, imal edilmişparçalardan veya verilen bilgilerden ölçü ve şekiller aktarmaya markalama denir. Bir işin yapılabilmesi için istenen ölçülerde markalama yapılır. Yapılan markalama ölçü aletleriyle kontrol edilir. İyi bir kaynakçı; doğru ölçme, iyi bir kontrol ve doğru markalama yapmalıdır. Bunun için de markalama aletlerini tanımasıgerekir.

Markalama aletleri şunlardır:

 Kumpas

 Çelik cetvel

 Gönye

 Pergel

 Nokta

 Çizecek

 Mihengir 4.1.1.1. Kumpaslar

Kumpaslar parça ölçülerini kontrol etmekte kullanılır. Yüzeyleri hassas işlenmiştir.

Sert malzemeden yapılır. Metrik ve inç olarak ölçme yapar.

Kumpas; cetvel, verniyer, mandal, alt çene, üst çene ve kılıç kısımlarından oluşur.

Mandal verniyerin hareketini sağlar. Alt çeneler, dışölçülerin alınmasında kullanılır. Üst çeneler, iç çapların ölçülerinin alınmasında kullanılır. Kılıç, derinlik ölçülerini alır.

ÖĞRENME FAALİ YETİ -4

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(32)

Kumpasta kolay ve pratik okuma yapmak gerekir. Ölçme yaparken kumpas çenelerinin parça yüzeylerine tam oturmasına dikkat ediniz.

Kumpasın ölçme hassasiyeti;1/10’luk 0,1-1/20’lik 0,05 ve 1/50’lik 0,02’dir

Şekil 4.1: Kumpasın kısımları 4.1.1.2. Çelik Cetvel

Ölçme ve markalama işlerinde kullanılır.100 ve 1000’mm arasında değişken boylardadır. Eni 10-20mm olup 0,5mm kalınlığındadır. +_0,5mm. ölçme hassasiyetindedir.

Cetvelle ölçü alırken gözün dik açıoluşturmasıönemlidir.

Şekil 4.2:Çelik cetvel 4.1.1.3. Gönyeler

Genellikle parça yüzeylerinin dikliğini ve parçaların birbirine olan açılarını karşılaştırmakta kullanılan aletlere gönye denir.

4.1.1.4. Pergel

(33)

4.1.1.5. Nokta

Delinecek daire merkezlerinin ve markalama çizgilerinin belirtilmesinde kullanılır.

Takım çeliğinden yapılmış olup uçlarısertleştirilmiş markalama aletidir. Noktalama yaparken nokta dik tutulur. Kavislerde çizgilere sık, düz çizgilere seyrek vurulur.

Şekil 4.4: Nokta 4.1.1.6. Çizecekler

Markalamada alınan ölçülerin, parça üzerine işaretlenmesinde çizgi çizmeye yarar.

Yay çeliğinden yapılmıştır.

Şekil 4.5: Çizecek

4.1.1.7. Mihengir

İşparçasıüzerine düzgünleştirilmişbir satıh esas alınmak üzere paralel çizgi çizmek üzere kullanılır.

4.1.2. Eğe ve Çeş itleri

İşparçalarından; üzerindeki dişler yardımıyla talaşkaldırarak işparçasınıistenilen biçim ve ölçüye getirmeye; yüzey düzeltme işlerinde kullanılan aletlere eğe denir.

Eğelerin en belirgin özelliği yüzeyleri üzerinde belli bir düzene göre dizilmişküçük ve sayıca çok dişlerin olmasıdır. Eğeler kırılgan olup darbelere dayanıksızdır. Çünkü sert malzemeden yapılmışlardır. Eğeler mengeneye, tezgâhlara vurulmamalı yere düşürülmemelidir. Her eğenin kullanım yeri ayrıdır. Eğeler üç çeşitte bulunur. Eğe isterken bu üç özelliğini belirtmek gerekir.

Eğe çeşitleri:

 Kesitlerine göre eğeler

 Boylarına göre eğeler

 Dişlerine göre eğeler

(34)

Şekil 4.6:Eğenin kısımları

a)Tek sıra dişli b)Çok sıra dişli Şekil 4.7:Eğe dişleri

4.1.3. Eğeleme

İşparçalarıüzerinden eğelerle talaşkaldırarak yapılan, yüzey işleme işlemlerine eğeleme denir.

 Eğelemenin Kuralları

 Yapılacak işlemlerin cinsine, parçanın boyutlarına ve işlenecek profile göre eğe seçilir.

 İyi bir eğeleme yapmak için eğeleme kurallarına uyulmalıdır.

 Eğe sapınısağelinizin ayasına dayayınız ve parmaklarınızla kavrayınız.

 Sol elinizin ortasınıeğe ucuna koyunuz. Parmaklarınızıeğe altından bastırınız

 İki el arasında eğeyi sıkıtutarak eğeleme yapınız.

Eğe sağel ile ileri hareket ettirilerek sol el hafif bir basma etkisi yapar. Böylece eğe dişlerinin parçaya basmasısağlanır. Bu sayede parça üzerinden talaş kaldırılmışolur.

İki çeşit eğeleme vardır:

 Serbest eğeleme

 Ölçülü ve gönyeli eğeleme

(35)

4.2. Kaynak AğzıAçmak

Kaynağa başlamadan önce, parçaların kaynağa hazırlanması; kaynağın en önemli kademelerinden biridir. Hazırlık, kaynatılacak malzemelerin kenarlarının, yapılacak kaynak türüne (yatay, yan, tavan veya dik),malzemenin profil biçimine göre planlanmasıdır. Kalın parçaların kaynak eklerinin istenilen sağlamlıkta olabilmesi için birleşecek olan kenarlara kaynak ağzıaçılır. Bunun amacıkaynak alanının parça yüzeyinde daha genişolmasıdır.

Birleşecek olan kenarların ağız açılarıparçanın kalınlığına ve kullanılacak yere göre 50°—

70° arasında değişmektedir. Ancak bu açınormal olarak 60° tutulur.

Kaynak ağzı; kaynatılacak gerecin kalınlığına ve kullanma yerine göre tek veya çift taraflıolarak yapılır. Ancak tek taraflıolanlar 5–10 mm kalınlığa kadar, çift taraflıolanlar 10 mm’ den kalın malzemelere uygulanır.

 Kaynak AğzıAçma Araçları

 Oksijenle Kesme Üfleci: Elle kumandalıolarak çalışan bu üfleçler hemen hemen bütün kaynak ağzıtürlerinde en çok kullanılırlar.

 Oksijenle Kesme Makinesi: Bir düzgün ray veya kızak üzerinde

doğrusal ve dairesel hareketle kesme işlemi kolaylıkla yapılır. Kesme hızı iyi ayarlandığında kesim çok temiz olur.

 Zımpara Taşı: Atölyelerde kullanılan normal taşlarla yapılabilir.

 Eğeleme ile: Kaynak ağzıaçılmasında en uygun araç eğedir; ancak uzun zaman almasınedeniyle bu işlem pratik değildir.

 Kaynak AğzıAçma Makineleri: Planya ve el tabancaları, kaynak ağzı açmada kullanılabilir.

a)Kıvrık kaynak ağzı b)Alın kaynak ağzı c) V kaynak ağzı

ç) Y kaynak ağzı d) Çift yönlü V kaynak ağzı e) X kaynak ağzı

(36)

f)Yarım V kaynak ağzı g)K kaynak ağzı ğ)Yarım çift yölü V kaynak ağzı Şekil 4.10: Kaynak ağzıçeşitleri

4.3. Kullanı lan Takı mları n Bakı mı

Eğeleme esnasında dişler arasına sıkışan talaştanecikleri işlenen parçayıçizer. Bunu önlemek için eğeler sık sık tel fırça ile temizlenmelidir. Diğer markalama aletlerinin iş bitiminden sonra uygun temizleme maddeleriyle temizlenerek yerlerine koyunuz veya takım haneye teslim ediniz. Temizlenmeden yerlerine kaldırılan markalama aletlerinin paslanacağınıve işgöremez duruma geleceğini unutmayınız.

(37)

UYGULAMA FAALİ YETİ

 İş parçasını ölçüsünde markalama yapınız.

 Gerekli olan işelbisenizi giyiniz.

 Markalanacak olan iş parçasını ve ölçüleri öğretmenden alınız.

 Markalama aletlerini takım haneden alınız.

 İşparçasınıölçüsünde kesiniz.

 Verilen ölçü standardında işparçasını testere veya gerekli kesme aracıyla kesiniz.

 Kesilen işparçasınıtemizleyiniz.

 İşparçasıüzerinde kesme sırasında oluşan çapakları, zımpara, taşveya eğe ile temizleyiniz.

 İşparçasına kaynak ağzıaçınız.

 Öğretmeninizden hangi aracı kullanacağını öğreniniz. (Bakınız kaynak ağzıaçma çeşitleri )

UYGULAMA FAALİ YETİ

(38)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

A. ÖLÇME SORULARI

1. Markalama nedir?

2. Markalama araçlarınelerdir?

3. Eğeyi tanımlayınız. Çeşitleri nelerdir?

4. Eğeleme nedir?

5. Kaynak ağzıaçma araçlarınelerdir?

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(39)

B. UYGULAMA TESTİ

Öğretmeniniz tarafından size verilen işparçasınıuygun araç ve markalama aletleri kullanarak markalayınız. Uygun kaynak ağzıaçınız.

Verilen işi bitirdikten sonra kontrol listesini açıklamaya göre doldurunuz.

KONTROL LİSTESİ Modülün adı

Amaç

Konu Tarih

Oksi-asetilen kaynağı Markalama ve kaynak ağzı açabileceksiniz.

El tesviyeciliği

……/……/……….

Öğrencinin Adısoyadı Sınıf Numara

...

AÇIKLAMA: Aşağıda listelenen davranışlarıne derecede öğrendiğinizi değer ölçeğinde işaretleyiniz. Yapamadığınız davranışları“HAYIR”; yaptığınız davranışları“EVET” olarak ( X ) işaretleyiniz.Yapamadığınız davranışlarıöğretmeninize danışarak tekrar edniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Hayır Evet

1-İşönlüğünüzü giyerek işyapmaya hazır hale geldiniz mi?

2-Verilen işparçasının ölçülerini aldınız mı? 3-Markalama aletlerini takımhaneden aldınız mı? 4-Markalanan parçayıuygun kesme aracıyla kestiniz mi?

5-Kestiğiniz parçanın üzerindeki çapaklarıtemizlediniz mi?

6-İstenen kaynak ağzıaçma yöntemine göre kaynak ağzıaçtınız mı? 7-İşinizi yaparken gerekli güvenlik kurallarına uydunuz mu?

DÜŞÜNCELER:...

...

DEĞERLENDİ RME

Eksiklerinizi faaliyete dönerek, araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak

(40)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -5

Gerekli donanımıkullanarak oksi-asetilen kaynakçılığında işparçasıüzerine telsiz dikişçekebileceksiniz.

 Piyasada çalışan ustaların kaynak yaparken uygulamışolduğu teknikleri gözlemleyiniz.

Gözlemlerinizi rapor hâlinde sınıfa sununuz.

5. TELSİ Z Dİ Kİ ŞÇEKME

5.1. Kaynak Uygulamaları

5.1.1. Telsiz DikişÇekme

Kaynak işleminde en önemli hususlardan biri,dikişi meydana getiren kaynak metalinin kaynatılan metal ile aynıözellikte olmasıdır. Bunu sağladığınız taktirde, kaynak başarınız artar. Kaynakçıkaynak dikişini istediği tarzda kontrol altında tutmalıdır. Oksi-asetilen kaynağının özelliklerinden biri olan telsiz dikişbunu sağlar. Telsiz diki ş, adından anlaşılacağıgibi ek kaynak teli kullanılmadan yapılan kaynak uygulamalarına verilen isimdir. Özellikle ince parçalar bu yöntem ile başarılıbir şekilde kaynatılır. Üfleçin parça yüzeyine yaptığıacı60° - 70°’dir. Kaynak yerinin kalınlığının, kaynatılacak parça kalınlığından 1 mm daha fazla olmasıgerekir.

Örneğin; 1.6mm olan bir parçaya telsiz dikişçekmek için parçanın birleşme kenarları 2.6 mm bükülür. Kaynak metalini, bükülen kısımdaki metalin kaynak esnasında ergimesi oluşturur.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –5

ARAŞTIRMA

AMAÇ

(41)

UYGULAMA FAALİ YETİ

Verilen işparçasına telsiz dikişkaynağıuygulayınız.

ARAÇ GEREÇLER

1.Oksi-asetilen kaynak postası

2.Nokta, çekiç, çizecek, çelik cetvel, fırça, gözlük 3.2.5 x 80 x 120 mm siyah sac

İŞLEM BASAMAKLARI

1.Sac malzemeyi ölçüsünde markalayınız.

2.Kaynak yapılacak çizgileri nokta ile markalayınız.

3.Parçayımasaya yerleştiriniz.

4.Uygun üfleci takarak oksi-asetilen postasınıhazırlayınız.

5.Beki yakarak uygun alevi ayarlayınız.

6.Marka çizgilerinden sağdan sola doğru sıra ile dikişçekiniz.

7.Dikişlerin üzerini kaynak fırçasıile temizleyiniz.

Not: 1-Kaynak alevini daima masa üzerinde tutunuz. Çünkü bir yanma olayına neden olursunuz.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(42)

5.2. Kaynak Pozisyonları

İşparçalarınıçeşitli konum ve şekillerde kaynaklıbirleştirme yapma işlemlerine kaynak pozisyonu denir. Kaynak pozisyonlarışunlardır:

 Yatay düz kaynak pozisyonu

 Yatay iç ve dışköşe kaynak pozisyonu

 Düşey ( Yukarıdan aşağı,aşağıdan yukarıdik ) kaynak pozisyonu

 Düşey yan kaynak pozisyonu

 Tavan kaynağıpozisyonu

Belirli bir noktaya bağlıolmayan küçük iş parçalarını, kaynakçının kolayına gelebilecek konuma getirilebilir. Büyük işparçaların da ise değişiklik yapmak mümkün değildir. Kaynakçı, her türlü şartlarda kaynak çekebilmelidir.

5.3. Oksijen Kaynağı nda Alı nmasıGerekli Güvenlik Önlemleri

Oksi-asetilen kaynağında kullanılan yanıcıgazlar (asetilen vb.) tehlikenin varlığını gösterir. Tehlikede olan sadece kaynakçının kendisi değildir. Kaynakçı, çevresinde bulunan canlıların da tehlikede olduğunu bilmelidir. Kaynakçıher an tehlike olacağınıdüşünerek tedbiri elden bırakmamalıdır. Gerekli önlemleri alabilmek için yeterince bilgilenmelidir.

 Oksi-asetilen kaynağıyapılan ortamlarda ve kaynak yap ılmasısırasında güvenlik nedeniyle aşağıdaki kurallara uyulmalıdır. Bu, can güvenliği bakımından gereklidir.

 Hiçbir yağ, basınçlıoksijen elemanlarına (tüp, valf, veya hortum) sürülmemelidir.

 Basınçlıoksijen, basınçlıhava yerine kullanılmamalıdır.

 Oksi-asetilen kaynağıyapılan ortamlarda yanıcıve patlayıcımadde bulundurulmamalıdır.

 Yanan oksi-asetilen aleviyle şaka yapmayınız.

 Sizin için normal olmayan bir durum olduğunda öğretmeninize haber veriniz.

 Daima uygun bek ve gaz basıncıkullanınız.

(43)

 Gaz hortumlarınıkaynak alevinden ve kıvılcımlardan uzak tutunuz.

 Asetilen ve oksijen tüplerini ayrıdepolayınız. Dolu ve boştüpleri birbirinden ayırınız.

 Tüpler mutlaka dik konumda sabitlenmelidir.

 Üfleç uygun biçimde yakılıp söndürülmelidir.

 Yanıcıgazlarıserbest havaya bırakmak, tehlikelidir.

 Kaynak yapılan ortam sürekli havalandırılmalıdır.

 Asetilen ve oksijen tüpleri kaynak veya kesme yapılan yerden uzak olmalıdır.

 Kaynak yapılacak gereç hakkında yeterli bilgi edinildikten sonra kaynak işlemi yapılmalıdır.

(44)

UYGULAMA FAALİ YETİ

 İş parçası kaynak ortamına yerleştiriniz.

 İşönlüğünüzü giyiniz.

 İşparçasınıkaynak masasıüzerinde kaynak yapınız.

 Oksijen ve asetilen tüpleri (asetilen kazanı ve karpit) bağlantıları yaparak basınç ayarlarınıyapınız.

 Sızdırmazlığıkontrol ediniz.

 Kaynak elemanlarının hazırlanması konusuna bakınız.

 Üfleçte gaz ayarlarıyapıldıktan sonra bek ucunu yakınız.

 Üfleç yakma ve söndürme yapmak konusuna bakınız.

 İşparçasıüzerine tekniğine uygun olarak telsiz dikişçekme işlemini yapınız.

 Gerekli güvenlik önlemlerini aldınız mı?

 İşlem basmaklarına dikkat ediniz.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(45)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

1. Telsiz dikişçekerken dikkat edilmesi gereken husus nedir?

2. Oksi-asetilen kaynağıyapılırken kaynağın telsiz dikiş çekme kaynağıolarak adlandırılmasının nedeni nedir?

3. Oksi-asetilen kaynakçısının asıl amacıne olmalıdır?

4. Kaynak pozisyonu nedir?

5. Kaç çeşit kaynak pozisyonu vardır?

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(46)

B. UYGULAMA TESTİ

Modülün adı Amaç

Konu Tarih

Oksiasetilen kaynağı

İşparçasıüzerine düzgün telsiz kaynak çekebileceksiniz.

Telsiz dikişçekme

……/……/…………

...

………

AÇIKLAMA: Aşağıda listelenen davranışlarıne derecede öğrendiğinizi değer ölçeğinde işaretleyiniz.Yapamadığınız davranışları“HAYIR”; yaptığınız davranışları“EVET” olarak ( X ) işaretleyiniz.Yapamadığınız davranışlarıöğretmeninize danışarak tekrarlayınız.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR HAYIR EVET

1-İşgüvenliğitedbirlerini aldınız mı? 2-Markalama aletlerini temin ettiniz mi?

3-İşparçasınıuygun biçimde markaladınız mı? 4-Tüpleri açtınız mı?

5-Parça kalınlığına göre basınç ayarınızıyaptınız mı?

6-Üfleç üzerindeki gaz musluklarınısırasına uygun olarak açtınız mı?

7-Bek ucunu düzgün bir şekilde yaktınız mı?

8-Malzeme kalınlığına göre alev ayarınıyaptınız mı? 9-İşparçasınıdüz olarak masanın üzerine yerleştirdiniz mi?

10-Telsiz dikişkaynağınıdüzgün olarak yaptınız mı.?

11-Kullandığınız takım ve markalama aletlerini temizleyip takımhaneye teslim ettiniz mi?

12-Çevre temizliğine önem verdiniz mi?

DÜŞÜNCELER: ...

...

(47)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -6

Gerekli donanımıkullanarak oksi-asetilen kaynakçılığında işparçasıüzerine telli dikiş çekebileceksiniz.

 Gözlemlerinizi rapor halinde sınıfta sununuz.

6. TELLİDİ Kİ ŞÇEKME

6.1. Kaynak Telleri

İki parçanın birbirlerine birleştirme işleminde mutlaka ek bir madde kullanmak gerekmektedir. Oksi-asetilen kaynağıile çeşitli metaller kaynatıldığıiçin çeşitli metallerden yapılmışteller de kaynak teli olarak kullanılmaktadır. Oksi-asetilen kaynağında kullanılan tellerin boylarıyaklaşık olarak 1 metredir.

Kaynakta kullanılan kaynak telleri şunlardır:

 1-Yumuşak kaynak telleri

 2-Yüksek alaşımlıkaynak telleri

 3-Krom nikel kaynak telleri

 4-Bronz kaynak telleri

 5-Alüminyum kaynak telleri

 6-Dökme demir kaynak telleri

6.2. Kaynak Uygulamaları

6.2.1.Telli DikişÇekme

Alevin meydana getirdiği ısı, işparçasınıergitir. Meydana gelen kaynak banyosu içine daldırılan kaynak teli eriyerek, kaynak metalini meydana getirir. Oksi-asetilen kaynağının özelliklerinden biri olan telli dikişbunu sağlar. Kalın işparçalarının kaynak metali ek tel kullanmayıgerektirir. Kaynak teli kullanılarak yapılan bu tarzdaki kaynaklar sonunda elde edilen dikiş,telli dikişolarak adlandırılır.

Kaynak yapımıuygulama acısından farklılıklar gösterdiğinden, kaynakta üstünlükler sağlar. Bunlar sol ve sağkaynaktır. Bunlardan birini seçerek parçaların istenilen oranda ısı almasınıya da almamasınıgerçekleştirmeniz mümkündür. Üfleçin konumu parça yüzeyine

ÖĞRENME FAALİ YETİ –6

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(48)

UYGULAMA FAALİ YETİ

Verilen işparçasına ek teli kullanılarak kaynak tekniğine uygun kaynak yapınız.

ARAÇ GEREÇLER

1.Oksi-asetilen kaynak postası

2.Nokta, çekiç, çizecek, çelik cetvel, gözlük, kaynak teli, fırça 3.2 x 80 x 120 mm siyah sac

İŞLEM BASAMAKLARI

1. Sac malzemeyi ölçüsünde markalayınız.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(49)

 İşparçasıkaynak ortamına yerleştiriniz.  İşönlüğünüzü giyiniz.

 İşparçasınıtemizleyiniz.

 Kaynak masası üzerinde kaynak yapınız.

 Oksijen ve asetilen tüpleri (asetilen kazanıve karpit ) bağlantılarıyapılarak basınç ayarlarıyapınız.

 Sızdırmazlığıkontrol ediniz.

 Kaynak elemanlarının hazırlanması konusuna bakınız.

 Parça kalınlığına dikkat ediniz.

 Üfleçte gaz ayarlarıyapıldıktan sonra bek ucunu yakınız.

 Üfleç yakma ve söndürme yapmak konusuna bakınız.

 İş parçası üzerine tekniğine uygun olarak telli düz dikişçekme işlemi yapınız.

 İşlem basamaklarına özen gösteriniz.

 Kaynak sonrası fırça ile kaynak bölgesini temizleyiniz.

 Yaptığınız kaynağın daha iyi görünebilmesi için kaynak bölgesini uygun temizleme maddesini kullanarak temizleyiniz.

(50)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

1. Kaynak yapımında kullanılan kaynak tellerini sayınız?

2. Oksi-asetilen kaynağında kaç çeşit yöntem vardır?

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(51)

B. UYGULAMA TESTİ

 Verilen işparçasına ilave ek teli kullanılarak kaynak tekniğine uygun telli dikiş kaynağıçekiniz.

 Verilen işi bitirdikten sonra kontrol listesini açıklamaya göre doldurunuz.

KONTROL LİSTESİ Modülün adı Amaç

Konu Tarih

Oksi-asetilen kaynağı

Uygun malzemeye göre alev ayarı yaparak telli dikiş

çekebileceksiniz.

Telli dikişçekme

……/……/………

...

AÇIKLAMA: Aşağıda listelenen davranışlarıne derecede öğrendiğinizi, değer ölçeğinde işaretleyiniz. Yapamadığınız davranışları“HAYIR” ; yaptığınız davranışları“EVET”

olarak ( X ) işaretleyiniz. Yapamadığınız davranışlarıöğretmeninize danışarak tekrarlayınız.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR HAYIR EVET

1-İşgüvenliğiile ilgili güvenlik kurallarınıaldınız mı? 2-Oksijen ve asetilen tüplerini açtınız mı?

3-Basınç düşürücünün musluklarının açtınız mı? 4-Sızdırmazlık testi yaptınız mı?

5-Basınç düşürücüleri ayarınıyaptınız mı?

6-Hamlaç üzerindeki gaz musluklarınısırasıyla açtınız mı? 7-Usulüne uygun bek ucunu yaktınız mı?

8-Sırasıyla yumuşak, sert ve normal alev ayarıyaptınız mı? 9-Verilen işparçasına göre alev ayarıyaptınız mı?

10-İlave ek teli kullanılarak tekniğine uygun düz dikişişlemi yaptınız mı?

11-Yaptığınız kaynağıtemizlediniz mi?

ÖĞRENM

DÜŞÜNCELER:...

...

DEĞERLENDİ RME

(52)

ÖĞRENME FAALİ YETİ -7

Oksi-asetilen kaynakçılığında, işparçasınıpuntalayabileceksiniz.

Gözlemlerinizi rapor halinde sınıfta sununuz.

7. PUNTALAMA

7.1. Puntalama ve Önemi

Parçaların kaynağısırasında meydana gelebilecek eksen bozukluklarıve kaynak çekmelerine karşıaralıklıve geçici kaynaklara punta denir. Kaynak, punta işleminden sonra yapılır. Parça birleşimindeki düzgünlük, puntalama sırasında ayarlanır. Puntalamanın düzgünlüğü oranında kaynak düzgünlüğü elde edilir. Punta iki parça kenarınıbirbirine tek noktada bağlayacak büyüklükte olmalıdır. Zayıf yapılan punta kaynak sırasında kırılır. Fazla büyük yapılan punta ise, yapılacak kaynağın yüzey düzgünlüğünü bozar. Puntalama yeterli büyüklükte olmalıdır. Bu büyüklük iki parçaya en az 1–2 mm. binecek şekildedir.

Puntalar belirli bir sıraya göre yapılır. Her yapılan punta, parçayıpunta yapılan tarafa doğru çekerek düzgünlüğünü bozar. Puntalama parçanın et kalınlığına bağlıolarak sık veya seyrek yapılabilir. Bu nedenle punta daima karşılıklıyapılır. Her yapılan puntadan sonra gerekli düzeltme ve gönye kontrolü yapılır.

Boruların puntalanmasıise şöyle olur: Borular silindir biçimlidir. Boru kesiti yatay ve dikey eksende dört noktada kesişir. Puntalama bu dört nokta üzerinden yapılır. Puntalamanın dayanımınıarttırmak için daha fazla sayıda veya yeteri kadar punta yapılır. Boruların birbirini takip eden eksenlerde veya istenilen açılarda eklenmesi istenir. Borular, silindir yüzeyli olduklarıiçin birleştirme düzgünlüğünün ayarlanmasında zorluklar meydana

ÖĞRENME FAALİ YETİ –7

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(53)

et kalınlığına ve kullanılacak kaynak teline bağlıolarak değişmektedir. Aşağıda verilen çizelgede parça kalınlığına göre tel çaplarıve kenar açıklığıverilmiştir.

Malzeme kalınlığı

mm Kenar açıklığı Kaynak teli çapımm Kaynbara tekniği

1 mm yok Yok

1,2 mm 0.8-1.2 1.2–1.6

1.6 mm 1.6 1.6

3.2 mm 3.2 3.2

Kalınlığı3.2 mm kadar olan gereçlerde sol kaynak

4.8 mm 3.2 3.2

6.3 mm 3.2 3.2–4.0

9.5 mm 3.2 5

Kalınlığı3.2 mm’

den büyük gereçlerde sağ kaynak

Tablo 7.1: Malzeme kalınlığına göre kenar açıklığı

(54)

UYGULAMA FAALİ YETİ

 İşparçasınıtemizleyiniz.  İşönlüğünüzü giydiniz mi?

 Temizleme için gerekli takımları alınız (takımhaneden).

 İşparçasınıtemizleyiniz.

 Birleştirmede kullanılacak tel çapı kadar işparçalarının arasında boşluk bırakınız.

 Bakınız çizelge–7.1

 Uygun aralıklarla iş parçasını puntalayınız.

 İş parçasının kalınlığına göre puntalama sık ve seyrek yapılır.

 Puntalama sonrasıfırça ile kaynak bölgesini temizleyiniz.

 Kaynağın daha iyi görünebilmesi için tel fırça ile temizleyiniz.

UYGULAMA FAALİ YETİ

(55)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

1. Kaynak i şlemini yapmadan önce puntalama yapmanın sebebi nedir?

2. Puntalama nedir?

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

(56)

MODÜL DEĞERLENDİ RME

Bilgi sayfalarıdoğrultusunda aşağıda verilen işparçasınıhazırlayarak, şekildeki gibi puntalama işlemini yapınız.

MODÜL DEĞERLENDİ RME

(57)

PERFORMANS DENETİM LİSTESİ

GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır 1 İşönlüğünüzü giyerek işyapmaya hazır hale geldiniz mi?

2 Çalışma alanıiçin gerekli güvenlik kurallarınıaldınız mı? 3 Markalama aletlerini kavradınız mı?

4 Verilen işparçasınıdüzgün markaladınız mı? 5 İşparçasınıtemizleyip kaynak için hazırladınız mı?

6 Kaynak için gerekli takımlarınıhazırladınız mı(eldiven, gözlük, fırça)?

7 Malzeme kalınlığınıgöz önünde bulundurarak kaynak ağzı bıraktınız mı?

8 Uygun tel çapıseçtiniz mi?

9 Bek ucunu kurallara uygun açtınız mı? 10 Malzeme cinsine göre alev ayarıyaptınız mı? 11 İşparçasınıuygun puntaladınız mı?

12 Üfleci kurallara uygun bir şekilde söndürdünüz mü?

13 Kaynak sonunda işparçanızıtemizlediniz mi?

14 Çalışma sonunda kullandığınız takımları temizleyip takımhaneye teslim ettiniz mi?

15 Çalışma sonunda çalıştığınız alanıtemizlediniz mi?

16 Çalışırken işgüvenlik kurallarına uydunuz mu?

Ölçme sonuçlarına göre sizin modül ile ilgili durumunuz öğretmeniniz tarafından değerlendirilecektir. Bu değerlendirme için öğretmeninize başvurunuz.

(58)

CEVAP ANAHTARI

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI

1. Karpit (CaC2), kok kömürü ve söndürülmemişkirecin elektrik fırınlarında 2760-3870°

C de ergitilmesiyle elde edilir.

2. Asetilen gazıkarpit su karışımıile elde edilir.

3. Oksijen tüpleri 150–200 bar basınçta doldurulur.

4. Asetilen gazıhava veya oksijenle meydana getirdiği karışımlar dolayısıyla tehlikelidir.

Bu karışımların herhangi bir şekilde tutuşmasıbüyük patlama meydana gelir. Asetilen gazı2,5 bar’ da patlama özelliği gösterir.

5. a-Karpitin kazana dalıp çıkmasıile çalışan kazanlar, alçak basınçlıkazanlardır.

b-Suyun karpitin üzerine dökülmesi ile çalışan kazanlar, orta basınçlıkazanlardır.

c-Seri üretim veya kuru sistem ile çalışan kazanlar, yüksek basınçlıkazanlardır.

6. Tüpteki basıncıkullanma basıncına dönüştürerek üflece gönderen basınç ayarlama elemanlarına basınç regülâtörü denir.

7. Asetilen özelliği nedeniyle yalnız başına tüpe doldurulmaz. Bu nedenle tüpün içine asetilen emici gözenekli maddeler doldurulur. Asetilen asetonda ve alkolde çok iyi erime yeteneğine sahiptir. Böylece gözeneklerin içine yaklaşık tüpün 1/3’ü kadar aseton doldurulur.

8. Asetilen hortumunun delik çapı8 mm’ dir.10 kg/cm2 basınca dayanıklıve kırmızı renktedir. Hortum keten ve kauçuktan meydana gelir..Oksijen hortumunun delik çapı6 mm,25 kg/cm2 basınca dayanıklıdır ve mavi renktedir.Hortum keten ve kauçuktan meydana gelir.

9. Basınç regülâtörleri.(düşürücüler)

10. Birbirinin aynıveya ergime aralıklarıbirbirine yakın iki veya daha fazla metalik ve termoplastik parçayıısıbasınç veya her ikisini birden kullanarak aynıcinsten bir malzeme ilave ederek veya etmeden birleştirme işine denir.

11. Sulu güvenlikle sağlanır.