9. SINIF
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SORU BANKASI
EDİTÖR Turgut MEŞE
YAZAR Komisyon
©
Tüm hakları Editör Yayınevine aittir. Yayıncının izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik,
mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması ve dağıtımı yapılamaz.
BU KİTAP T.C. KÜLTÜR BAKANLIĞININ BANDROLÜ İLE SATILMAKTADIR.
SERTİFİKA NO 16199 ISBN / TARİH 978-605-280-157-4 / 12 06 20
SAYFA TASARIMI Editör Dizgi Ekibi
KAPAK TASARIMI Editör Grafik Ekibi
BASKI VE CİLT Melih Ambalaj
İvedik Organize Sanayi 1518 Sok.
Matbaacılar Sitesi Mat-Sit İş Merkezi No:2/20 Yenimahalle / ANKARA
Tel: 0 312 384 29 95 – 0 505 925 57 81 Faks: 0 312 342 23 58
www.editoryayinevi.com bilgi@editoryayinevi.com
ÖN SÖZ
“Bir genç kız, her şeyi bilen, her soruya doğru cevap veren bilge bir adamı şaşırtmak ister. İki elinin arasına bir kelebek koyacak ve bilge ada- ma, “Avucumun içinde bir kelebek var, canlı mı ölümü?” diye soracak. Yaşlı bilge “ölü” derse ke- lebeği salıverecek, “canlı” derse avucunu bastırıp kelebeği öldürecek, bilge adam her ne derse kız tersini ispat etmiş olacak ve böylece ihtiyar bilge yanılmış olacak. Kız kapalı tuttuğu ellerini bilge- ye doğru uzatır: ‘Avucumun içinde bir kelebek var;
canlı mı, ölü mü?’
Bilge adam cevap vermeden önce uzun uzun kı- zın gözlerinin içine bakar ve kızın hiç beklemediği, hesaba katmadığı bir cevap verir: “Senin elinde kızım, senin elinde…”
Değerli öğrenciler;
Hayatta hiçbir gerçek başarı yoktur ki çalışılmadan elde edilsin. Ne kadar etkili kaynaklar edinirseniz edinin, öğrenim gördüğünüz okul ya da dersha- ne ne kadar meşhur olursa olsun, çalışmadan bir adım bile atamazsınız. Yani elinizdeki kelebeğin geleceği yine sizin elinizde…
Çalışmalarınıza ivme kazandıracak, sizi başarıya götüren yolu kısaltacak, sizlere az zamanda çok katkılar sağlayacak eserlerimizden biri de şu an elinizde. Bu kitap yorucu ve sancılı bir sürecin seç- kin bir ürünüdür.
Tüm öğrencilerimize başarılar dileriz.
Kitap hakkında görüş ve önerileriniz için WhatsApp hattımız: 05422620337
İÇİNDEKİLER
5. ÜNİTE: ROMAN
TEST 1 . . . 102
TEST 2 . . . 107
TEST 3 . . . .111
6.ÜNİTE: TİYATRO TEST 1 . . . 115
TEST 2 . . . 119
TEST 3 . . . 124
7. ÜNİTE: BİYOGRAFİ/OTOBİYOGRAFİ TEST 1 . . . 129
8.ÜNİTE: MEKTUP/E-POSTA TEST 1 . . . 135
TEST 2 . . . 138
TEST 3 . . . 142
TEST 4 . . . 146
TEST 5 . . . 149
TEST 6 . . . 152
TEST 7 . . . 155
TEST 8 . . . 158
9. ÜNİTE: GÜNLÜK/BLOG TEST 1 . . . 163
TEST 2 . . . 169
CEVAP ANAHTARI 175 1. ÜNİTE: GİRİŞ TEST 1 . . . 5
TEST 2 . . . 8
TEST 3 . . . 11
TEST 4 . . . 14
TEST 5 . . . 17
TEST 6 . . . 20
TEST 7 . . . 24
TEST 8 . . . 29
2. ÜNİTE: HİKÂYE TEST 1 . . . 33
TEST 2 . . . 37
TEST 3 . . . 41
TEST 4 . . . 45
TEST 5 . . . 49
TEST 6 . . . 54
TEST 7 . . . 59
TEST 8 . . . 63
3. ÜNİTE: ŞİİR TEST 1 . . . 67
TEST 2 . . . 70
TEST 3 . . . 73
TEST 4 . . . 77
TEST 5 . . . 80
TEST 6 . . . 84
4. ÜNİTE: MASAL/FABL TEST 1 . . . 89
TEST 2 . . . 93
TEST 3 . . . 98
4
YENİ NESİL SORULAR
1. ÜNİTE: GİRİŞ - TEsT 1 1Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
Başkalarının kusurlarını örtmede gece gibi ol.
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
Hoşgörülülükte deniz gibi ol.
Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol.
Görselde verilenlerde Mevlâna, dilin hangi işlevini kullanmıştır?
A) Göndergesel işlev B) Kanalı kontrol işlevi C) Dil ötesi işlev D) Heyecana bağlı işlev E) Şiirsel işlev
KAZANIM SORULARI
EDEBİYAT
Duygu, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla güzel, etkileyici ve belli bir şekil içerisinde anlatılması sanatına edebiyat denir. Ede- biyatın malzemesi dildir; dil ise sese dayalı bir iletişim sistemidir.
Dolayısıyla edebiyatı fonetik (işitsel) sanatlar içinde yer alan bir sanat olarak görmek gerekir.
Bir Metni Edebi Yapan Özellikler
y İşlenmiş, yoğun ve duygu yüklü bir dil ve anlatımla oluşma y İnsanda güzel duygular, hayaller ve zevkler uyandırma y İnsanın bireysel ve toplumsal gerçeklerini bir kurmaca dün-
yada yansıtma
y Yoruma açık ve öznel olma
y Her okunuşta farklı anlamlar içerebilme
2 Aşağıda verilen ifadelerden hangisi güzel sanatların özellikleri arasında gösterilemez?
A) Güzel sanatlar, insanda coşku ve estetik duygu uyandırmayı amaçlar.
B) Güzel sanatlarda öznellik ve hayal gücü etkindir.
C) Güzele ulaşma amacı taşır.
D) Görsel ve ritmik sanatlar olmak üzere iki temel kolda gelişme göstermiştir.
E) Güzel sanatlar, sıradan bir konuyu etki- leyici şekilde sunma temeline dayanır.
3 Aşağıda verilenlerden hangisi sanat ile zanaat arasındaki farklardan değildir?
A) Zanaat yararlı olanı amaçlarken, sanat estetik olanı amaçlar.
B) Sanat taklidin, zanaat yaratıcılığın ürü- nüdür.
C) Sanat eserlerinde farklılık, zanaatta ise alışılmış olanı tekrar etme ön plandadır.
D) Sanat eserlerinin eşi ve benzeri yokken, zanaat ürünlerinin çok sayıda benzeri vardır.
E) Sanat yeteneğe bağlıyken zanaat usta çırak ilişkisine bağlıdır.
KAZANIM SORULARI
Edebiyat, toplumsal olaylardan ve kültürde meydana gelen deği- şimlerden etkilenen bir sanat dalıdır. Bu bakımdan tarihsel süreç içerisinde çeşitli değişimler geçirmesi ve bu değişimlere bağlı olarak da dönemlere ayrılması doğaldır. Türk edebiyatı da din, coğrafya ve dil değişimi ile etkilenilen toplumların değişmesi gibi nedenlerden dolayı çeşitli dönemlere ayrılmıştır. Türk ede- biyatının dönemlerini şu şekilde gösterebiliriz:
TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ A. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı (... - 11. yy.)
1. Sözlü Edebiyat Dönemi (... - 8. yy.): Bu dönemin edebi ürünleri destan, koşuk, sav ve sagulardır.
2. Yazılı Edebiyat Dönemi (8 - 11. yy.):
y Göktürk Dönemi y Uygur Dönemi
7 Aşağıdakilerden hangisi gerçekliği ele alış bakımından diğerlerinden ayrılır?
A) Tarihi metinler B) Bilimsel metinler C) Edebi metinler D) Sosyolojik metinler E) Coğrafi metinler
8 Aşağıdaki ürünler güzel sanatlar açısın- dan değerlendirilirse hangisinin drama- tik sanatlar içinde olduğu söylenebilir?
A) Osmanlı döneminden kalma bir minyatür B) 16. yüzyılda bestelenen bir müzikal C) Çok eski uygarlıklara ait heykeller D) Esik Kurganı’ndan çıkarılan altın elbise E) Picasso’nun çizdiği soyut bir resim 9 Aşağıda verilenlerden hangisi edebiyat -
tarih ilişkisi için söylenemez?
A) Edebi metinler, belirli bir tarihi dönemde ortaya çıktığı için bu metinlerde tarihten izler bulunur.
B) Tarihi metinlerden hareketle bu metinle- rin yazıldığı dönemin dil özellikleri hak- kında bilgi sahibi olunur.
C) Edebi eserleri doğru bir şekilde yorum- layabilmek için eserin yazıldığı dönemin tarihi olaylarını bilmek gerekir.
D) Edebi metinler, tarihi olayların daha objektif incelenmesinde tarihe; tarihi metinler de geçmiş dönemlerin dil ve gramer özelliklerini anlamada edebiyata ışık tutar.
E) Tarihi olaylar, tam bir tarafsızlıkla ince- lendiği için edebiyatçı da bu olayları hiç değiştirmeden eserlerine yansıtır.
4
I. Hayal gücü ve bireysel bakış açısı II. Öğreticilik ve bilgi verme
III. Fayda amacı taşıma
Yukarıda verilen özelliklerden hangisi ya da hangileri güzel sanatlarla ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
5 Yapılan kazılar sonucunda Sümerlere ait birtakım tabletler bulunmuş ve bu tablet- ler dil bilimi açısından incelendiğinde bazı kelimelerin Türkçe olduğu görülmüştür. Bu gelişmeler ise geçmişe ait bazı bilgilerin yeniden gözden geçirilmesi sonucunu do- ğurmuştur.
Yukarıdaki parçada edebiyatın aşağıda- ki bilimlerden hangisiyle ilişkisine dik- kat çekilmiştir?
A) Coğrafya B) Psikoloji C) Tarih D) Felsefe E) Sosyoloji
6 Genel anlamda edebiyatın konusu, insan ve insanın ilişkili olduğu her şeydir. İnsan da toplumsal bir varlık olduğu için yaşadığı toplumla beraber ele alınmalıdır. Toplumun
“dili, dini, ahlakı, gelenek ve görenekleri”
edebi eserlerin olmazsa olmazları arasın- dadır.
Yukarıda verilen açıklama edebiyatın aşağıdaki bilimlerden hangisiyle ilişkisi- ni ortaya koymaktadır?
A) Tarih B) Psikoloji C) Felsefe D) Sosyoloji E) Coğrafya
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
B. İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı 1. İlk İslami Ürünler (Geçiş Dönemi) (11-13. yy.) 2. Divan Edebiyatı (Klasik Edebiyat) (13-19. yy.) 3. Halk Edebiyatı (13-19. yy.):
y Anonim Halk Edebiyatı y Âşık Tarzı Halk Edebiyatı y Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı
C. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı (19.yy- ...) y Tanzimat Edebiyatı (1860 - 1895)
y Servetifünun Edebiyatı (1896 - 1901) y Fecriati Edebiyatı (1909 - 1912) y Milli Edebiyat (1911 - 1922) y Cumhuriyet Edebiyatı (1923 - …)
14
235 BİN 769 TON
1 MİLYAR 882 MİLYON 254 BİN $ 2016 - 2017 SEZONU (1 EYLÜL 2016 - 31 AĞUSTOS 2017)
286 BİN 777 TON
1 MİLYAR 782 MİLYON 226 BİN $ 2017 - 2018 SEZONU (1 EYLÜL 2017 - 31 AĞUSTOS 2018) Fındık ihracatı geçen sezon
bir önceki sezona göre mik- tar bakımından %22 arttı.
TÜRKİYE’NİN FINDIK İHRACATI TÜRKİYE EN FAZLA FINDIĞI
ALMANYA’YA SATTI
Dünya fındık üretim ve pazarının büyük kıs- mını elinde bulunduran Türkiye, bu ihracat döneminde de son 9 sezonda olduğu gibi en fazla fındığı Almanya’ya sattı.
Görselle ilgili olarak;
I. Karşılaştırma yapılmıştır.
II. Somutlamadan yararlanılmıştır.
III. Açıklama yapılmıştır.
IV. Tanımlama yapılmıştır.
yorumlarından hangilerinin yapılması doğru olur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 10 “Doğuştan görme engelli birinin hayata ve
dünyaya tutunuşunu ve umudunu anlatan bir roman yazmak isteyen yazar” aşağıdaki bilimlerin hangisinden daha çok yarar- lanmalıdır?
A) Tarih B) Felsefe C) Psikoloji D) Sosyoloji E) Coğrafya
11 Aşağıda verilenlerden hangisi edebi metinlerin özellikleri arasında gösteri- lemez?
A) Edebi metinlerde gerçekliğin yorumu söz konusudur.
B) Sözcükler, ilk anlamlarının dışında me- caz anlamlarıyla kullanılır.
C) Bireysel bakış açısı, duygu ve hayaller ön plandadır.
D) Ders verme ve öğreticilik temel amaçtır.
E) Okuyucuya göre değişen bir anlam dün- yası vardır.
12 Aşağıda verilenlerden hangisi edebi me- tin özelliği taşımaz?
A) Kurtuluş Savaşı konulu bir tiyatro metni B) Özlem temalı bir şiir
C) Toplumsal değişimi anlatan bir roman D) Kıskançlık konulu bir hikâye
E) Ülkemizin coğrafi özelliklerini anlatan bir metin
13 Aşağıda verilen güzel sanat dallarından hangisi “işitsel (fonetik) sanatlar” kapsa- mındadır?
A) Dans B) Opera C) Edebiyat D) Tezhip E) Bale
YENİ NESİL SORULAR
GİRİŞ - TEsT 2EDEBİYATIN BİLİMLERLE İLİŞKİSİ
Edebiyat; güzel sanatlardan biri olması yanında, oluşturduğu sanatın kuralları ve ürünleriyle ilgilenen bir uğraş olarak da de- ğerlendirilebilir. Edebiyat, ürünlerini ortaya koyarken ve bu ürün- leri incelerken çeşitli bilim dallarıyla ilişki içindedir. Edebiyatın ilişkili olduğu bilim dalları şunlardır:
a. Edebiyat - Tarih İlişkisi
Tarihi olaylar, edebiyat dünyasının en çok yararlandığı kaynak- lardır. Edebiyatçı, geçmişte yaşanmış olayları bir tarihçi gibi
anlatmaz. O, gerçekle kurmacayı birleştirir, olayları duygu ve hayallerle daha etkileyici hâle getirir, aklımıza değil ruhumuza hitap eder.
Bu bakımdan aynı tarihi olayı anlatan bir edebi metinle bir tarihi metin arasında anlatım ve olayı ele alış bakımından fark vardır.
Bu durum, herkesçe bilinen tarihi gerçeklere uymama şeklinde algılanmamalıdır. Çünkü edebi eserlerde tarihi olaylar her ne ka- dar kurmaca ile birleştirilse de olayın merkezinde yer alan tarihi gerçeklere uygunluk söz konusudur.
KAZANIM SORULARI
1
Görselde verilen güzel sanat dalı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi doğru olur?
A) Malzemesi ses olduğundan diğer sanatlarla hiçbir ortak yönü yoktur.
B) İnsan doğa ilişkisini temel alan bir sanat dalıdır.
C) Bu güzel sanat dalı ile müzik, edebiyat ve dans iç içedir.
D) Özgünlüğün olduğu ve taklidin olmadığı tek sanat dalıdır.
E) Öğreticiliğin amaçlandığı bir güzel sanat dalıdır.
2 Aşağıdaki ifadelerden hangisi sözlü edebiyatın özellikleri arasında gösteri- lemez?
A) Dilden dile, kuşaktan kuşağa söz yoluy- la aktarılmıştır.
B) Kalıcılığı sağlamak için genellikle ölçülü ve uyaklı şekilde ifade edilmiştir.
C) Türk edebiyatının İslamiyet öncesindeki dönemi genel olarak bu özelliktedir.
D) Göktürk Abideleri sözlü edebiyatın ilk örnekleri kabul edilir.
E) Yabancı etkilerden uzaktır.
3 Aşağıdakilerin hangisinde bir sanat dalı olarak edebiyatın tanımı yapılmıştır?
A) Edebiyat ile ilgili kuralları öğreten bilim dalıdır.
B) Herhangi bir bilim dalıyla ilgili oluşturu- lan eserler bütünüdür.
C) Belirli bir dönemde etkili olan sanat an- layışına bağlı kalınarak yazılan eserlerin genel adıdır.
D) Ölçülü ve uyaklı şiir söyleme sanatıdır.
E) Duygu, düşünce ve hayallerin söz ya da yazı aracılığıyla güzel ve etkili bir biçim- de ifade edilmesidir.
KAZANIM SORULARI
b. Edebiyat - Coğrafya İlişkisi
Bazı edebî metinlerin yazılış amacı, belli bir coğrafi bölgeyi tanıt- maktır. Gezi yazıları, egzotik romanlar bu türden eserlerdir; bunlar her iki bilim için de önemli kaynaklardır. Bu edebi ürünler bizlere görmediğimiz, bilmediğimiz yerlerle ilgili izlenim kazandırır.
c. Edebiyat - Sosyoloji İlişkisi
Sosyoloji bilimi; insan ilişkilerini ve toplumun kültürünü, gelenekle- rini, aile yapısını inceler.
Sosyolojinin temelinde insan ve insanlar vardır. Edebiyat da insanı temel alır.
Sosyolojinin araştırma alanına giren her şeyi, edebi eserde kurma- canın sınırları içinde görmek mümkündür.
Roman, öykü ve tiyatrolarda toplum hayatının çeşitli yönlerini görebiliriz. Şiirlerde insan ilişkileri ve toplumun değer yargıları sıkça ele alınır. Bu bakımdan edebi ürünler sosyologlar açısın- dan çok önemli kaynaklardır.
7 Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Or- hun Abideleri ile ilgili yanlış bir bilgi ve- rilmiştir?
A) İçinde “Türk” kelimesinin yer aldığı ilk metinlerdir.
B) Günümüzde Moğolistan sınırları içerisin- dedir.
C) Bilge Kağan, Kültigin ve Tonyukuk adına diktirilmiştir.
D) Tarihi ve sosyal olayları yansıtmakla birlikte gelecek nesillere öğütler de ve- rilmiştir.
E) Göktürk ve Uygur alfabesi birlikte kulla- nılmıştır.
8 Aşağıda verilen eserlerden hangisi Ka- rahanlılar Dönemi’nde kaleme alınan ilk Türk-İslam eserleri arasında gösterile- mez?
A) Divanü Lügati’t Türk B) Risaletü’n Nushiye C) Divan-ı Hikmet D) Atabetü’l Hakayık E) Kutadgu Bilig
9 İslamiyet’in kabulünden önce şaman, baksı, kam gibi adlarla anılan ve saz eşliğinde şi- irler söyleyen kişilere İslamiyet’in kabulün- den sonra ……….. denilmiştir.
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) şair B) divan C) âşık
D) kopuz E) ozan 4 Osmanlı Devleti’nin yönetimini, diğer
devletlerle ilişkilerini, saray ve çevresi- nin hayatını yansıtan bir roman yazmak isteyen bir yazar, aşağıdaki bilimlerin hangisinden yararlanacaktır?
A) Tarih B) Coğrafya C) Felsefe D) Sosyoloji E) Psikoloji
5 İnsanlar, olgunlaşmak için bazı şeylere muhtaçtır. Bir millet ki resim yapmaz, hey- kel yapmaz, tekniğin gerektirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmelidir ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur.
Atatürk’ün güzel sanatlarla ilgili yukarı- daki düşüncelerinden hareketle aşağı- dakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Uygarlaşma seviyesinin güzel sanatlar- daki gelişmeye bağlı olduğu
B) Güzel sanatların en önemli dallarının re- sim ve heykel olduğu
C) Güzel sanatlar alanında gelişmiş ülkele- rin taklit edilmesi gerektiği
D) Asıl ilerlemeyi teknik gelişmelerin sağ- layacağı
E) Olgun insanların güzel sanatlara ihtiyaç duymadığı
6 Aşağıdakilerden hangisi Batı etkisinde- ki Türk edebiyatının dönemlerinden biri değildir?
A) Tanzimat Edebiyatı B) Milli Edebiyat
C) Servetifünun Edebiyatı D) Tekke Edebiyatı
E) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
10
d. Edebiyat - Psikoloji İlişkisi
İnsan psikolojisinin yansımaları birçok sanat dalında olduğu gibi edebiyatta da görülür. Edebi eserdeki insanın kendini ve dış dünyayı anlama çabası, etrafında olup bitenlere bir anlam vermeye çalışması, olaylardan etkilenmesi, her şeyi kendi iç dünyasında yaşaması, sevinci, mutluluğu, üzüntüsü, hayalleri, hayal kırıklıkları psikolojinin araştırma alanına giren konulardır.
İyi bir edebiyatçı, insan psikolojisini de iyi bilmelidir.
e. Edebiyat - Felsefe İlişkisi
Madde ve yaşamı çeşitli yönleriyle inceleyen bir düşünce siste- mi olan felsefe, zaman zaman araç olarak edebî metinleri kul- lanmıştır. Bazı edebî metinlerin arka planında çeşitli düşünceler yatar.
Toplumları etkileyen bu düşünceler, felsefî metin yalınlığıyla de- ğil, değiştirilip dönüştürülerek anlatılır.
13
Göndergesel işlev Heyecana
bağlı işlev
Sanatsal işlev
Kanalı kontrol işlevi
Dil ötesi işlev
DİLİN İŞLEVLERİNİ KULLANMA
ORANLARI
Buna göre aşağıdakilerden hangisini
%15’lik dilime giren bir öğrenci kullan- mış olabilir?
A) Beni yanlış anlamayın lütfen!
B) Sesimi duyuyor musun?
C) Elindeki kitabı sıraya bırak.
D) Yazık sana acıyorum.
E) Roman ve öykü, anlatmaya dayalı edebi türlerdir.
10 Divan edebiyatıyla ilgili aşağıda verilen ifadelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Sanatçılar ustalıklarını gösterebilmek için söz sanatlarından yararlanmışlar- dır.
B) Şiirin ahenk unsurlarına sıkı sıkıya bağlı kalınmıştır.
C) Halktan kopuk, bireysel bir edebiyattır.
D) Şiirlerde daha çok yarım uyak kullanıl- mıştır.
E) Zengin bir düş gücü söz konusudur.
11 Halk şiiriyle ilgili aşağıda verilenlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) İçerik ve şekil yönünden İslamiyet’ten önceki Türk şiiriyle benzerlik görülür.
B) Sözlü gelenek içinde şiirlerin çoğunun doğaçlama söylenmesi temeline daya- nır.
C) Hayatın gerçeklerinden yola çıkılarak halka hitap edilmiştir.
D) Halkın konuştuğu dille içten bir anlatım benimsenmiştir.
E) Soyut unsurlar ve anlaşılmaz benzetme- ler kullanılmıştır.
12 Aşağıdaki edebi türlerden hangisi sözlü edebiyat ürünlerinden değildir?
A) Sav B) Sagu C) Koşuk
D) Destan E) Gazel
YENİ NESİL SORULAR
GİRİŞ - TEsT 31 Yarın denize
açılacağım
Merve. ...
Merve aşağıdakilerden hangisini söylerse dili göndergesel işlevde kullanmış olur?
A) Meteorolojiye göre yarın fırtına olacakmış.
B) Harika! Eminim geri dönmek istemeyeceksin.
C) O zaman ben de hazırlıklar için sana yardım edeyim.
D) Geçen günkü gibi yine vazgeçme sakın.
E) Önce şu halatı demire bağla bakalım.
f. Edebiyat - Bilim ve Teknik İlişkisi
Bilim ve teknik insan hayatını etkileyen, değiştiren, insan hayatı- na yön veren yenilikleri, gelişmeleri içerir. Bilim ve teknikteki ge- lişmeler, edebiyatın gelişimini de etkilemiştir. Örneğin, matbaa- nın bulunması, herkesin edebî eserlere ulaşımını kolaylaştırmış, gazetenin çıkarılmasına zemin hazırlamış; bu da gazete çevre- sinde gelişen edebî metinlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
EDEBİYATIN GÜZEL SANATLAR İÇİNDEKİ YERİ İnsanda coşku ve estetik haz uyandıran ürün ve davranışlara güzel sanat denir. Güzel sanatlar çeşitli alanlarda ortaya kona- bilir.
Güzel sanatlar için yapılan en iyi sınıflandırma, bu sanatların kullandıkları malzemelere göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sı- nıflandırmaya göre güzel sanatlar şu kollara ayrılır:
KAZANIM SORULARI
2 Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet et- kisinde gelişen Türk edebiyatı ile ilgili değildir?
A) Geçiş dönemi ürünleri
B) İslamiyet öncesi dönemle İslami döne- min özelliklerinin eserlerde bir arada görülmesi
C) Dini - tasavvufi halk edebiyatı D) Servetifünun edebiyatı
E) Türk edebiyatının divan edebiyatı ve halk edebiyatı olmak üzere iki kolda geli- şimini sürdürmesi
3 Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak Verilen mısralardan hareketle, edebi eserlerin özellikleriyle ilgili;
I. Tek bir anlamın olması
II. Sözcüklerin mecaz anlamda kullanılması III. Bireyselliği yansıtması
IV. Öğreticiliğin ön planda tutulması yukarıdakilerden hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
12
Görsel Sanatlar
y Mimari y Heykel y Resim y Hat
y Minyatür y Tezhip y Kabartma
İşitsel (Fonetik) Sanatlar
y Müzik y Edebiyat
Ritmik (Dramatik) Sanatlar
y Tiyatro y Dans y Sinema
y Bale y Opera
YENİ NESİL SORULAR
KAZANIM SORULARI
7 Aşağıda verilen özelliklerden hangisi- nin sözlü edebiyat dönemi ürünlerinden olan destanlarda görülmesi beklenmez?
A) Yiğitlik, kahramanlık B) Sade bir dil
C) Olağanüstülük D) Dörtlük ve uyak E) Aruz vezni 5
Bir yere seminer vermek için davet
edildim. Seminer salonunda oturma
düzeni “U” şeklin- deydi ve ben “U”nun açık ucunda durarak semineri sunuyor-
dum. “Günaydın arkadaşlar!” diyerek seminere başladım.
Hiç kimse yanıt ver- medi ancak yüzüme
ilgiyle bakmaya devam ediyorlardı.
Yer: Atatürk Seminer Salonu
Saat: 14.50
Yukarıdaki afiş iletişim unsurları bakı- mından değerlendirildiğinde aşağıdaki- lerden hangisinin yanlış olduğu söyle- nebilir?
A) Kaynak: Konuşmacı
B) İleti: “Günaydın arkadaşlar!” ifadesi C) Alıcı: Dinleyiciler
D) Kod: Türkçe
E) Bağlam: Oturma düzeni
6
Bu romanda yazar güçlü karakterler yaratmıştır.
Türk edebiyatının önemli romancılarından Peyami Safa, romanlarında olay örgüleri- ni kurgularken roman karakterlerinin ruh âlemini okuyucuyla paylaşır.
Yapılan iç konuşmalarla karakterleri gözler önüne serer.
DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU
Görselde verilen bilgilere göre Peyami Safa, kitabını yazarken aşağıdakilerin hangisinden yararlanmıştır?
A) Sosyoloji B) Psikoloji C) Tarih D) Felsefe E) Antropoloji 4 Türk edebiyatında bir bildiri yayımlaya-
rak sanat ve edebiyatla ilgili görüşlerini bu bildiride açıklayan ilk edebi topluluk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimat B) Servetifünun C) Fecriâti D) Genç Kalemler E) Edebiyat-ı Cedide
KAZANIM SORULARI
METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI
Edebiyat tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanlar dilin yalnız iletişim boyutundan değil; duygularını estetik bir üslupla ifade etmek için sanatsal boyutundan da yararlanmış ve bu amaçla da yazıyı kullanmışlardır. Dolayısıyla edebi türlerin yazının icadıyla ve teknik olarak gelişmesiyle birlikte çeşitlendiği söylenebilir.
Edebi nitelik taşıyan yazı türleri karakteristik özelliklerine ve iş- levlerine göre aşağıda sınıflandırılmıştır:
A. Öğretici (Bilgilendirici) Türler:
Gazete Çevresinde Gelişen Türler: Makale, deneme, fıkra, eleş- tiri, sohbet, röportaj, mülakat, haber yazıları
Kişisel Hayatı Konu Alan Türler: Anı, gezi yazısı, günlük, biyog- rafi, otobiyografi, mektup
Tarihi Metinler Felsefi Metinler
Bilimsel Metinler
12 Edebi nitelik taşıyan yazılar ya da eserler, öğretici türler ve sanatsal türler olmak üzere iki ana başlık etrafında sınıflandırılmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi sa- natsal türler kapsamında değildir?
A) Roman B) Hikâye C) Fabl D) Masal E) Gezi yazısı
13 Aşağıdakilerden hangisi kişisel hayatı konu edinen edebi türlerden biri değil- dir?
A) Günlük B) Biyografi C) Mektup D) Anı E) Deneme
14 İslamiyet’in kabulünün edebiyata yansı- maları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
A) Arapça ve Farsça, Türk edebiyatında et- kili olmaya başlamıştır.
B) Arap edebiyatı nazım biçimleri kullanıl- maya başlanmıştır.
C) Aruz ölçüsü hakimiyetini kaybetmiştir.
D) Tasavvuf düşüncesi eserlerde işlenmiştir.
E) Verilen ilk eserlerde dini öğretiler görülür.
15 Aşağıdaki fikir akımlarından hangisi milli edebiyat anlayışının oluşmasında etkili olmuştur?
A) İslamcılık B) Türkçülük C) Batıcılık D) Osmanlıcılık E) Adem-i Merkeziyetçilik
8 Aşağıda verilenlerden hangisi ilk Türk - İslam eseri olan Kutadgu Bilig adlı ese- rin yazarıdır?
A) Ali Şir Nevai B) Edip Ahmet Yükneki C) Kaşgarlı Mahmut D) Yusuf Has Hacip E) Ahmet Yesevi
9 Türk edebiyatında yazılı edebiyat aşağı- dakilerden hangisiyle başlamaktadır?
A) Orhun Abideleri B) Destanlar C) Divan edebiyatı D) Divanü Lügatit Türk E) İslamiyet’in kabulü
10 I. Aruz vezni II. Beyit nazım birimi III. Bireysel konular
Yukarıdakilerden hangileri divan edebi- yatıyla birlikte edebiyatımıza giren kav- ramlardandır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
11 Aşağıdakilerden hangisi göstermeye bağlı edebi metinler kapsamında değer- lendirilir?
A) Tiyatro B) Roman C) Hikâye D) Fıkra E) Makale
YENİ NESİL SORULAR
14
GİRİŞ - TEsT 4
B. Sanatsal Türler:
Olay Çevresinde Gelişen Türler:
a. Anlatmaya Bağlı Türler: Masal, hikâye, roman, halk hikâyesi, fabl, manzum hikâye, destan, mesnevi
b.Göstermeye Bağlı Türler: Tiyatro (Modern tiyatro, trajedi, dram, komedi; geleneksel Türk tiyatrosu gölge oyunu, orta oyu- nu, köy seyirlik oyunları, meddahlık)
Coşku ve Heyecanı Yansıtan Türler: Şiir
A. ÖĞRETİCİ (BİLGİLENDİRİCİ) TÜRLER
Öğretmek, bilgi vermek, açıklamak, düşündürmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Bu tür metinlerde gerçekliğe bağlı kalınır, hayal ve kurmacaya yer verilmez. Dil, göndergesel işlevde kulla- nılır. Öğretici metinler ikiye ayrılır:
KAZANIM SORULARI
1
Y D Y D
Y D
Y D Y D Y D Y D
Buna göre doğru çıkış aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 5. çıkış D) 7. çıkış E) 8. çıkış
2 Aşağıda verilenlerden hangisi öğretici metinlerin özellikleri arasında gösteri- lemez?
A) Dilin göndergesel işlevde kullanılması B) Sözcüklerin genellikle gerçek anlamla-
rıyla kullanılması
C) Hissettirmenin ve duygulandırmanın ön planda olması
D) Söz konusu anlamın nesnel özellik taşı- ması
E) Bilgi verme, düşündürme ve yönlendir- menin temel amaç olması
3 Şinasi’nin yazdığı “Tercüman-ı Ahvâl Mukaddimesi”nin özelliği aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Türk edebiyatında makalenin ilk örneği olması
B) İlk şiir çevirisi olması C) İlk özel gazete olması
D) Türk edebiyatında deneme türünün ilk örneği olması
E) Anlatmaya bağlı türlerin ilk örneği olması
KAZANIM SORULARI
1. Gazete Çevresinde Gelişen Türler
Makale: Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir gerçeği ortaya koymak, bir tezi kanıtlamak veya bir düşünceyi savunmak ama- cıyla kaleme alınan ve temel ögesi fikir olan yazılardır. Şinasi’nin yazdığı Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi Türk edebiyatındaki ilk makaledir.
Deneme: Bir yazarın herhangi bir konuda kesin yargılara varma- dan, kişisel düşüncelerini kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi kaleme aldığı yazılara deneme denir.
Deneme yazarı olayları ve düşünceleri öznel bir yaklaşımla değer- lendirir. Deneme türünün dünya edebiyatındaki en büyük temsilcisi 16. yüzyılda yaşamış Fransız yazar Montaigne’dir.
Fıkra: Bir yazarın güncel bir konu hakkındaki kişisel görüş, anla- yış ve düşüncelerini kanıtlama gereği duymadan akıcı bir üslup- la yazdığı kısa fikir yazılarına fıkra denir. Fıkra türündeki yazılar genellikle gazetelerde yayımlanır; bu yüzden fıkranın diğer bir adı da “köşe yazısı”dır.
7 Aşağıda verilenlerden hangisi öğretici metinler incelenirken sorulması gere- ken sorulardan değildir?
A) Metnin yapısı amaca uygun mu?
B) Metin, dönemin hakim zihniyetiyle ilişkili mi?
C) Metnin ana düşüncesi ne?
D) Metindeki üslup özellikleri nelerdir?
E) Duygu ve sezgi ön plana alınmış mı?
8 Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini belli kanıtlar, belgeler, inandırıcı veriler kullanarak kanıtlamaya çalıştığı ve böylece okuyucuyu bilgilendirmeyi amaçladığı yazı türüdür. Her türlü konu ele alınabilir, konu sınırlaması yok- tur. Edebiyat, hukuk, tıp, askerlik, resim, siya- set gibi alanlarda yazılabilir.
Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Makale C) Eleştiri D) Röportaj E) Günlük 9 Yazar, bir toplum gerçeğini belirtmek istiyor.
Bir çevreyi, bu çevrenin kişilerini görmüş, bi- liyor. Bundan bir roman çıkarmak istemiş. Ne var ki romanı okuyup bitirdikten sonra zihni- mizde yalnız birtakım olayların izleri kalıyor.
Bir de yazarın bunlara karşı yergici tutumu.
Yazarın tutumunu beğeniyor, öfkesine katı- lıyoruz. Ama bu, kitabı deneme ile röportaj arası bir yapıt olmaktan kurtaramıyor.
Bu parçada aşağıdaki edebi türlerden hangisiyle ilgili nitelikler ağır basmak- tadır?
A) Günlük B) Eleştiri C) Anı D) Fıkra E) Makale 4 “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri
yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleşti- ri değildir. Amacım; okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşündüklerimi derinliğine inmeden, ka- nıtlamaya çalışmadan söylemektir.” diyen sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?
A) Mektup B) Mülakat C) Deneme D) Makale E) Anı
5 Gazete çevresinde gelişen edebi türler edebiyatımızda ilk olarak aşağıdaki dö- nemlerin hangisinde örneklendirilmiş- tir?
A) Tanzimat Dönemi B) Servetifünun Dönemi C) Fecriati Dönemi D) Milli Edebiyat Dönemi E) Cumhuriyet Dönemi
6 Ben, sanatı ve edebiyatı insan varlığının en kutsal yaratılışlarından biri sayarım. Gerçek sanat eserlerinin de yarına geçecek değer- de olduğuna inanan sanatçıların ellerinden çıkmış olanlar arasında bulunacağına ina- nıyorum. Zaten bana bu satırları yazdıran da bu inanış oldu.
Yukarıda verilen parça aşağıdaki yazın- sal türlerden hangisini örneklendirmek- tedir?
A) Makale B) Fıkra C) Eleştiri D) Otobiyografi E) Günlük
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
16
Eleştiri: Şiir, tiyatro, hikâye, roman, resim, heykel, film gibi sanat eserlerinin zayıf ve güçlü yönlerini göz önünde bulundurarak gerçek değerlerini belirleme amacıyla yapılan inceleme sonucu- nun anlatıldığı yazı türüne eleştiri (tenkit) denir. Eleştirinin ama- cı, iyi ve güzel olan sanat yapıtının değerini ortaya çıkarmak, sanatı iyi ve güzel olmayandan kurtarmak, kalıcı bir niteliğe ka- vuşturmak ve böylece sanatçıyı daha güzel, daha güçlü, daha olgun, daha başarılı eserler yaratmaya teşvik etmektir.
Sohbet (Söyleşi): Bir yazarın günlük olaylar arasından seçtiği bir konuyla ilgili kendine özgü görüş ve düşüncelerini, fazla derin- leştirmeden karşısındakilerle konuşuyormuş gibi anlattığı yazı türüne sohbet (söyleşi) denir.
Röportaj: Yazarın; kişi, eşya, eser, olay ya da bir yerle ilgili ola- rak yaptığı incelemelerini, gördüklerini, duyduklarını, gözlemle- rini, konuyla ilgili konuşmaları fotoğraflarla süsleyerek yazdığı gazete ve dergi yazılarına röportaj denir. Gazeteciliğin başlama-
13 Aşağıda verilen parçalardan hangisi öğ- retici bir metinden alınmış olamaz?
A) Robot teknolojisi, çağımızda ortaya çıkan birçok bilimsel ve teknolojik ürünün robota dönüşmesidir. Bu tek- nolojide bugünkü duruma gelinme- sinde bilim kurgu filmlerinin çok bü- yük etkisi vardır.
B) Karadeniz, dünyanın en büyük oksi- jensiz su kütlesi olma özelliğine sahip bir iç denizdir. Derinliği yer yer 2000 metreyi aşan bu denizde; 150-200 metrenin altında, bazı bakterilerin dı- şında canlı yaşamıyor.
C) Alzheimer, son yıllarda adını sıkça duyduğumuz bir hastalık. Hastalık beynin bazı bölümlerini hasara uğ- ratarak zihinsel becerilerin birer birer yitirilmesine neden oluyor.
D) Bakırcılık da yemenicilik, sedefkar- lık ve yorgancılığın kaderini paylaştı en sonunda. Oysa tarihte ilk olarak Anadolu’da başlayan bakırcılık, Os- manlı Dönemi’nde doruğa çıkmıştır.
E) Koca bir deniz kadar mavi, koca bir deniz kadar hırçın ve asildir Van Gölü. Nice destanlara, nice aşıklara ev sahipliği yapmıştır. Bir denizden tek eksiği hep özlemini duyduğu ok- yanuslara, ummanlara açılmayışıdır.
10 Günü gününe yazılan bu yazılar yazarın ya- şamından izler taşır. Düzenli olarak yazılır ve yazarın başından geçen olaylarla ilgili yorumlarını, o günkü anlayışlarını ve düşün- celerini yansıtır. Bu yazıların tarih belirtile- rek kaleme alındığı unutulmamalıdır.
Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Makale C) Günlük D) Anı E) Söyleşi
11 Aşağıda verilen sanatçılardan hangisi deneme türünün dünya edebiyatındaki kurucusu ve en önemli temsilcisi kabul edilir?
A) Voltaire B) Sheakespeare C) Bacon D) Montaigne E) J.J. Rousseau
12 Aşağıdakilerden hangisi edebi bir dille yazılmış olabilir?
A) Yer çekiminin bulunmadığı bir ortamda insan ağlasa da gözyaşları aşağıya ak- maz.
B) Bozulmayan tek gıda baldır.
C) Ördeklerin sesleri asla yankı yapmaz.
D) Üzümler mikrodalga fırına atılırsa patlar.
E) Her gece sensizlik düşüyor yüreğime.
YENİ NESİL SORULAR
GİRİŞ - TEsT 5sıyla ortaya çıkan bu türde temel amaç kamuoyunu yanıltmadan gerçekleri olduğu gibi aktarmak ve okuyucuyu aydınlatmaktır.
Mülakat: Kendi uzmanlık alanlarında (edebiyat, müzik, spor, si- yaset, sosyoloji, gazetecilik, resim ve benzeri sosyal ve sanatsal alanlarda) tanınmış kişilerle hayatları, çalışmaları, eserleri hak- kında soru cevap tarzında yapılan görüşmelere mülakat denir.
Haber Yazıları: Haber niteliği taşıyan bir olayın 5N 1K sorularına cevap verecek bir tarzda kaleme alındığı metinlerdir.
2. Kişisel Hayatı Konu Alan Türler
Anı (Hatıra): Toplum tarafından tanınmış kişilerin başlarından geçmiş bir olayı okuyucuyla paylaşmak amacıyla yazdıkları metin türüne anı denir. Anı yazıları yaşanmakta olanı değil, ya- şanmışı konu alır. Yaşanmış olayların gizli kalmış bazı yönlerini açığa çıkarır. Ancak bunlar, kişisel bakış açısıyla kaleme alınmış olduklarından kesin ve bilimsel bir doğru gibi kabul edilmez ve nesnel bir belge niteliği taşımaz.
KAZANIM SORULARI
1 Toplayın beyleri Bir karar alacağız. Bundan böyle ülke, hane-
danın ortak malıdır.
Görsel eski Türklerde yönetim anlayışını anlatan bir çizgi romandan alınmıştır. Buna göre görsel, edebiyatın hangi bilim dalıyla ilişkisine örnek olarak gösterilebilir?
A) Edebiyat-Coğrafya ilişkisi B) Edebiyat-Sosyoloji ilişkisi C) Edebiyat-Psikoloji ilişkisi D) Edebiyat-Tarih ilişkisi E) Edebiyat-Bilim ve teknik ilişkisi
2 20. yüzyılın başlarında dilde görülen sade- leşme hareketi ile birlikte şiirde halka yönel- me olmuştur. Bu dönemde açık ve sade bir dille şiirler yazılmış, hece ölçüsü kullanılmış ve dörtlük nazım birimi esas alınmıştır. Seç- kin kişiler yerine halktan kişilerin acıları, se- vinçleri, duygu ve duyarlılıkları işlenmiştir.
Yukarıda verilen özellikler Türk edebiya- tında aşağıdaki dönemlerden hangisiyle ilgilidir?
A) Tanzimat B) Servetifünun C) Fecriâti D) Milli Edebiyat E) Cumhuriyet
3 9. sınıf öğrencisi olan Tuba ile Gamze, “coş- ku ve heyecanı dile getiren metinler” ünitesi işlenirken ölüm temalı bir şiir okumuşlardır.
Şiiri okurken Tuba gözyaşlarını tutamamış- ken Gamze herhangi bir duygusal yoğunluk yaşamamıştır.
Bu durum edebi metinlerin aşağıdaki özel- liklerinden hangisine örnek oluşturur?
A) Biricik olma, tekrarlanamama B) Estetik olma
C) Öznel anlama dayanma D) Kurmaca olma
E) Yaratıcılığın ürünü olma
KAZANIM SORULARI
18
Gezi Yazısı: Sanat, edebiyat, siyaset veya cemiyet hayatında ta- nınmış bir kimsenin gerek yurt içinde gerekse yurt dışında gezip gördüğü yerlerdeki toplumları, kentleri, yerleri, yaşayışları, âdet ve töreleri, gelenek ve görenekleri, doğal ve tarihî güzellikleri, ilgi çeken değişik yönleri edebî bir üslup içinde kaleme alması- na gezi yazısı (seyahatname) denir. Kâtibî mahlasıyla tanınan Seydi Ali Reis’in “Mirat-ül Memalik” (Memleketlerin Aynası) adlı eseri Türk edebiyatındaki ilk gezi yazısı örneği kabul edilir.
Evliya Çelebi’nin 17. yüzyılda yazdığı “Seyahatname” ise dünya edebiyatında gezi yazısının en güzel örneklerindendir.
Günlük (Günce): Bir kimsenin günlük yaşamda başından geçen olayları, bu olaylarla ilgili yorumlarını ve düşüncelerini günü gü- nüne ve tarih belirterek kaleme aldığı kısa yazılara günlük veya günce denir. Bu yazılar, yazarının yaşamından izler taşır. Bu bakımdan günlüklerdeki anlatım içten ve sevecendir. Türk ede- biyatında Suut Kemal Yetkin, Oktay Akbal, Salah Birsel bu türün önemli isimleri arasındadır.
7 Olay çevresinde gelişen edebi türler düşünüldüğünde aşağıda verilenlerden hangisi diğerlerinden farklı bir kapsam- da değerlendirilir?
A) Roman B) Hikâye C) Masal D) Fabl E) Tiyatro
8 Türk edebiyatında Fransızcadan ilk şiir çevirisini aşağıdaki sanatçılardan han- gisi yapmıştır?
A) Namık Kemal B) İbrahim Şinasi C) Ahmet Mithat Efendi D) Yusuf Kamil Paşa E) Şemsettin Sami
9 Aşağıda verilenlerden hangisi olay çev- resinde oluşan metinlerin özelliklerin- den değildir?
A) Edebi metnin merkezinde bir ana olay ve bu ana olaya bağlı küçük çapta diğer olaylar vardır.
B) Sosyal hayattan ve dönemin hakim zih- niyetinden etkilenme söz konusudur.
C) Bu metinlerde tasvirler ve yazarın dili kullanma gücü oldukça önemlidir.
D) Olay çevresinde gelişen metinlerde her zaman sosyal yaşamın ve bireyin karak- terinin eleştirisi vardır.
E) Anlatmaya ve göstermeye bağlı metin- ler olmak üzere ikiye ayrılır.
4 Edebi bir tür olan şiirle ilgili verilen aşa- ğıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Duygu ve hayaller etkili bir şekilde yan- sıtılır.
B) Sanatçının hayatından ve yaşadığı top- lumdan izler taşır.
C) Dönemden döneme dil ve tema özellik- leri değişebilir.
D) Değişik anlamlara ve öznel yorumlara dayalıdır.
E) Din olgusundan tamamen bağımsızdır.
5 Aşağıda verilenlerden hangisi şiirin ya- zılma sürecini etkileyen ve şiiri oluştu- ran unsurlar arasında gösterilemez?
A) Şiirin yazıldığı dönem B) Siyasi ve sosyal olaylar C) Dil ve anlatım özellikleri
D) Hakim duygu, düşünce ve eğilimler E) Somut gerçekliğe uygunluk
6 Her romanda, hikâyede ve şiirde kısaca- sı tüm sanatsal ürünlerde var olanlardan hareketle farklı bir dünyanın yansıtılma- sı sanatsal türlerin aşağıdaki özellikle- rinden hangisiyle ilgilidir?
A) Dilin sanatsal işlevde kullanılması B) Kurmaca olması
C) Sözcüklerin mecaz anlamda kullanılma- sı
D) Subjektif olması
E) Soyut konuların yansıtılması
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
Biyografi (Yaşam Öyküsü): Edebiyat, bilim, sanat, siyaset, spor, ticaret gibi alanlarda tanınmış insanların hayatlarını, eserle- rini, başarılarını okuyucuya duyurmak amacıyla yalın bir dille, tarafsız bir görüşle yazılan inceleme yazılarına biyografi (ya- şam öyküsü) denir. Biyografiler belgesel nitelikte olup gelecek kuşaklara önemli bilgilerin, tecrübelerin, örneklerin, görüşlerin aktarıldığı kaynaklardır. Divan edebiyatında biyografi türünün yerini tutan eserlere “tezkire” denmiştir.
Otobiyografi (Öz Yaşam Öyküsü): Bir kişinin, kendi hayatıyla ilgili dönemleri bütün ilginç yönleriyle geniş şekilde anlattığı yazı türüne otobiyografi (öz yaşam öyküsü) denir.
Otobiyografi her ne kadar öznel bir anlayışla kaleme alınsa da gerçekler göz ardı edilmemelidir.
Mektup: Birbirinden farklı yerlerde bulunan kişi veya kurum- lar arasında özel ya da resmi iletişimi sağlayan yazı türüne mektup denir. Mektuplar özel mektuplar, iş mektupları ve
14
Dünya üzerinde cep tele- fonu kullanımı arttı. 2015’te dünyanın %57’si cep tele- fonu kullanırken 2019’da bu oran %62 sınırına ulaştı.
Görselde aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır?
A) Karşılaştırma
B) Sayısal verilerden yararlanma C) Kanıtlama
D) Açıklama E) Soyutlama 10 Aşağıda verilenlerden hangisi anlatma-
ya bağlı edebi metinler dil ve anlatım yönünden incelenirken dikkat edilmesi gereken özelliklerden değildir?
A) Anlatıcının bakış açısı
B) Dilin hangi işlevlerinin ön plana çıkarıldığı C) Metnin dilinin doğal dili aynen yansıtma-
sı gerektiği
D) Metindeki kelime ve cümle özellikleri E) Anlatıcının özellikleri ve anlatma tarzı
11 Türk edebiyatında sahnelenen ilk tiyatro eseri ve bu eserin yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Vatan yahut Silistre - Namık Kemal B) Şair Evlenmesi - Şinasi
C) Finten - Abdülhak Hamit Tarhan D) Afife Anjelik - Recaizade Mahmut Ekrem E) Çerkez Özdenler - Ahmet Mithat Efendi
12 Aşağıda verilenlerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
A) Olayların geçtiği mekânın hayali olması B) Anlatımda geçmiş zamanın kullanılması C) Belli bir yazarının bulunmaması D) Ulusal olması
E) Eğitici nitelik taşıması
13 Aşağıda verilen anahtar ifadelerden hangisi halk hikâyeciliğinin özelliklerini yansıtmaz?
A) Günlük konuşma dili
B) Nazım ve nesrin beraber kullanımı C) Geçiş dönemi özelliği taşıma D) Yazılı gelenekten kaynaklanma E) Sosyal hayattan izler taşıma
YENİ NESİL SORULAR
GİRİŞ - TEsT 620
resmi mektuplar (dilekçe) olmak üzere üçe ayrılır. Türk ede- biyatında mektup türü Tanzimat’tan sonra önem kazanmaya başlamıştır. Tanzimat’tan sonra ilk ilgi çekici mektuplar Akif Paşa’ya aittir. Bunlar 1885’te basılmıştır. Sonraki dönem- lerde Namık Kemal’in Hususi Mektupları, Abdülhak Hâmid Tarhan’ın “Mektuplar”, Muallim Naci’nin “Muhaberat ve Muhâverat” adlı eserleri basılmıştır.
3. Tarihi Metinler
Tarihi olayları öğretici tarzda kaleme alan metinlerdir. Bu metin- lerde geçmişle ilgili objektif bilgiler aktarılır.
4. Felsefi Metinler
Felsefe akımlarını ve felsefeye dair çeşitli görüşleri yansıtan metinlerdir.
5. Bilimsel Metinler
Bilimsel buluşlar ve gelişmelerle ilgili bilgi veren metinlerdir.
Akademik çalışmalar da bu metin kapsamında değerlendirilir.
KAZANIM SORULARI
1 “Bu coğrafya çok yaygındır. Çin’in ortaların-
dan başlar, Himalayalarda biter. Anadolu, Kuzey Irak ve Balkanlara kadar uzanır.”
LEHÇELERİ VE ŞİVELERİ KORUMALIYIZ
İlber Ortaylı bu sözleri söyledikten sonra düşüncesine örnekler vermiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu örneklerden biri olamaz?
A) Azerice B) Özbekçe C) Yakutça D) Türkmen Türkçesi E) Lazca
2 • Bir dilin bilinmeyen dönemlerinde çeşitli sebeplerden dolayı kendisinden ayrılan ve büyük çapta ses ve şekil farklılıkları gösteren kollarıdır.
• Bir dilin, bilinen dönemlerinde kendisin- den ayrılarak bazı ses ve yapı farklılıkları gösteren kollarıdır.
• Tarihsel ve toplumsal süreçler doğrultu- sunda oluşturulan maddi ve manevi bü- tün değerlerdir.
• Toplumun belirli bir çevresinin yabancı keli- melerden ve kendilerine özgü deyimlerden yararlanarak oluşturduğu özel dildir.
Aşağıda verilen kavramlardan hangisi- ne ait bir tanım yukarıda verilmemiştir?
A) Lehçe B) Kültür C) Şive D) Ağız E) Argo
3 Konuşma ve yazı dili ile ilgili verilen aşa- ğıdaki ifadelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Konuşma dili birden fazlayken yazı dili tektir.
B) Konuşma dilinde söyleyiş özelliği böl- geden bölgeye değişirken yazı dilinde değişmez.
C) Konuşma dili, değişime karşı yazı diline göre daha dirençsizdir.
D) Konuşma dilinde dilin kuralları standart bir şekilde işlemezken yazı dilinde dilin kuralları standart bir şekilde işler.
E) Konuşma dilinin kullanım alanı yazı dili- ne göre daha geniştir.
KAZANIM SORULARI
B. SANATSAL TÜRLER
Öğretici metinlerin aksine insanlarda estetik bir zevk oluşturmak amacıyla, kurguya ve hayale dayalı olarak bir konuyu ele alan metinlere sanatsal metinler denir. Sanatsal metinlerde okuyucu- ya edebi bir zevk verme amacı güdülür. Hayal gücü ve kurmaca önem kazanır.
1. Coşku ve Heyecanı Yansıtan Türler
Şiir: Duygu ve düşüncelerin düz anlatımdan farklı olarak estetik, akıcı ve ahenkli bir şekilde dile getirildiği yazı türüne şiir denir.
Şiiri düzyazıdan ayıran en önemli özellikleri, anlatımdaki hayal ve duygu yoğunluğu ile yapısındaki ses ahengidir.
2. Olay Çevresinde Gelişen Türler a. Anlatmaya Bağlı Türler:
Hikâye: Yaşanmış, yaşanması mümkün ya da tasarlanmış bir olayı kişi, yer ve zaman unsurlarıyla birlikte anlatan yazı türüne hikâye denir. Hikâye, kurgu ve yapı bakımından masala benzer.
Ancak masala göre daha gerçekçi bir türdür.
7 I. El, yüz ve vücut hareketlerine, ses tonu- na, vurgu ve tonlamaya dikkat edilir.
II. Yöreden yöreye hem ses hem şekil ba- kımından farklar görülebilir.
III. Okuma oranı ve kültür seviyesine göre değişiklikler görülür.
Yukarıda verilen özelliklerden hangisi ya da hangileri konuşma diliyle ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 8
• Yeni yılınız kutlu olsun. (Türkiye Türkçe- si)
• Yeni yılınızı kutlerim. (Gagavuzca)
• Yengi yılıngızğa mübarek bolsun. (Uygur- ca)
Yukarıdaki örneklerde aynı ifadelerde farklılıklar görülmesinin nedeni aşağı- dakilerden hangisidir?
A) Lehçe B) Şive C) Ağız
D) Jargon E) Argo
9 Aynı meslek gruplarının ya da aynı sosyal ortamda bulunan insanların, konuşma di- linden ayrı olarak benimseyip kullandıkları, herkesçe anlaşılmayan, kendilerine özgü kelime ve deyimlerin yer aldığı özel dildir.
Bu özel dile arakçı(hırsız), bilezik(kelepçe), dikiz(bakma, gözetleme) gibi sözcükler ör- nek gösterilebilir.
Yukarıdaki parçada açıklanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Argo B) Yazı dili C) Konuşma dili D) Şive E) Ağız 4 Aşağıdakilerden hangisi konuşma dili-
nin özellikleri arasında gösterilemez?
A) Ses ve şekil bakımından yazı dilinden farklı değildir.
B) Ses tonu, vurgu, el ve yüz hareketleri etkili kullanılmasında önemli faktörlerdir.
C) Kültür düzeyine ve bölgelere göre deği- şiklik gösterir.
D) Günlük ihtiyaçları karşılamaya yöneliktir ve plansızdır.
E) Lehçe, ağız ve şivelerin ortaya çıkma- sında etkilidir.
5 I. Resmi yazışmalarda kullanılır.
II. Bölgeden bölgeye değişmez.
III. Standart kurallara göre işler.
IV. Etki alanı konuşma dilinden daha dardır.
V. Kültür ve medeniyet dili olarak da bilinir.
Yazı diliyle ilgili yukarıda verilen ifadeler- den hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6 “Belli bir grup arasında dayanışma ve çıkar birliğini devam ettirmek, korumak amacıyla oluşturulmuş başka kişiler tarafından anla- şılmayan yapay dile ... denir. “ Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?
A) konuşma dili B) yazı dili C) jargon D) ağız E) şive
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
12
Edebiyatın Diğer Bilimlerle İlişkisi
Psikoloji Tarih Sosyoloji
pTı
efe Fels
5 4
3
2
1 ların istedik-Bun-
leri zaman alama- yacakları kız yoktu.
Adeta bütün eşraf ai- leleri arasında ezelden beri mevcut, değiş-
mez bir mukave- le vardı.
Buna göre görselde verilen metinde kaç numaralı bilim dalından yararlanıldığı söylenebilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Fabl: Hayatla ilgili bir ders vermek ya da insan karakterinin iyi yönlerini öne çıkarmak amacıyla anlatılan, manzum şekilde ya- zılan, kahramanların genellikle hayvanlardan seçildiği masalım- sı türlere fabl denir.
Roman: İnsanların serüvenlerini, iç dünyalarını, toplumsal bir olay ya da olguyu, insan ilişkilerini ve değişik insanlık durumla- rını yansıtmayı amaçlayan düzyazı türüne roman denir. Roman;
hikâyenin olay, kişi, mekân ve zaman bakımından daha geniş kapsamlı bir şeklidir.
Romanda, hikâyeden farklı olarak olaylar ve kişilerle ilgili geniş tahliller, açıklamalar yer alır.
Masal: Belli bir olay etrafında, hayatla ilgili bir ders vermek ya da iyi karakter özellikleri taşımanın önemini çarpıcı bir şekilde anlatmak için yazılan, olağanüstü ve fantastik ögelere yer veren evrensel yazı türüne masal denir.
Masallar aslında sözlü edebiyat ürünleridir ve birçoğu sonradan yazıya geçirilmiştir.
KAZANIM SORULARI YENİ NESİL SORULAR
13 • Çuvaşistan Özerk Cumhuriyeti’nde konu- şulan Türkçe
• Azerbaycan’da konuşulan Türkçe
• Rize’de konuşulan Türkçe
Yukarıda verilen ifadeler sırasıyla aşağı- daki kavramlardan hangileriyle ilgilidir?
A) Ağız - Şive - Lehçe B) Jargon - Şive - Lehçe C) Lehçe - Şive - Ağız D) Şive - Ağız - Jargon E) Lehçe - Ağız - Şive 11
D
D D
Y
Y Y
1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış Yukarıda yer alan şemayla ilgili aşağıda verilen yorumlardan hangisinin yapıl- ması doğru olur?
A) 1. kutucukta verilen bilgi doğru değildir bu nedenle 3. kutucuğa doğru gidilmelidir.
B) 2. kutucukta verilen bilgi doğru olmadı- ğından 2. çıkış doğru cevaptır.
C) 3. kutucukta verilen bilgi doğru olduğun- dan 3. çıkış doğru cevaptır.
D) 1. kutucuktan sonra 2. kutucuğa ordan- da 1. çıkışa doğru bir yol izlenmelidir.
E) 3. kutucuktan sonra 4. çıkış doğru ce- vaptır.
10 Türkçenin lehçeleri aşağıdaki seçenek- lerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Özbekçe - Uygurca B) Yakutça - Çuvaşça C) Azerice - Kırgızca D) Uygurca - Yakutça E) Çuvaşça - Tatarca
KAZANIM SORULARI
Manzum Hikâye: Nazım şeklinde yazılan hikâyelere manzum hikâye denir. Manzum hikâyelerin öykülerden tek farkı şiir biçi- minde yazılmış olmalarıdır. Bu tür hikâyelerde didaktik (öğretici) şiir özelliği görülür.
Halk Hikâyesi: Geleneksel bir içeriği olan, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan hikâyelere halk hikâyesi denir. Genellikle sevgi ve kahramanlık konularının işlendiği bu hikâyelerde kişiler gerçek yaşama uygundur.
Destan: Toplumun tamamını ilgilendiren önemli bir olayın olağa- nüstülüklerle süslenerek manzum ve mensur karışık bir şekilde anlatıldığı metinlerdir. Bu metinlerde olayın anlatımında abart- madan yararlanılır.
Mesnevi: Bir olayın şiir şeklinde kaleme alındığı metinlerdir. Di- van edebiyatında roman ve hikâyenin yerini tutmuştur.
18 Akşam iş çıkışı trafik oldukça yoğundu.
Kavşakta bekleyen trafik polisi kolunu ha- vaya kaldırıp “Dur” işareti yapınca Hüseyin frene bastı ve arabayı durdurdu. Kavşağın öte yanında bekleyen araçlar birkaç daki- ka içinde geçip gittikten sonra trafik polisi
“Geç” işareti yaptı ve Hüseyin yoluna de- vam etti.
Yukarıdaki parçada trafik polisinin ko- luyla yaptığı “Dur” ve “Geç” işaretleri iletişim sürecindeki aşağıdaki unsurlar- dan hangisiyle ilgilidir?
A) İleti B) Alıcı C) Bağlam D) Dönüt E) Gönderici
19 “Türkçede şaşkınlık, üzüntü, korku, sevinç, acıma, seslenme gibi duygu ve durumları ifade eden sözcüklerin ya da cümlelerin so- nuna ünlem işareti konur.” cümlesinde dil hangi işlevde kullanılmıştır?
A) Heyecana bağlı işlev B) Kanalı kontrol işlevi C) Sanatsal işlev
D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi E) Dil ötesi işlev
20 Belirli mesajların, duygu, düşünce ve is- teklerin kodlanarak yazı, konuşma, gör- sel ve işitsel araçlarla aktarılmasına ne ad verilir?
A) İleti B) Kaynak C) Alıcı D) Dönüt E) İletişim 14 Aşağıda verilenlerden hangisi Türkçe-
nin şiveleri arasında gösterilemez?
A) Özbekçe B) Kırgızca C) Türkmence D) Macarca E) Azerice
15 Ankaralı ile Edirnelinin konuşma dilin- deki farklılığı açıklayan kavram aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Jargon B) Argo C) Şive D) Ağız E) Özel dil
16 Aynı dil içinde fonetik, morfolojik, sentaks ve anlam bakımından farklılıklar gösterebi- len, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma diline ...
denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) lehçe B) argo C) jargon D) ağız E) şive
17 Çocuk: Bilgisayarda oyun oynayabilir mi- yim?
Anne: Ödevlerini bitirdikten sonra oynaya- bilirsin.
Çocuk: Tüm ödevlerimi bitirdim.
Anne: ...
Yukarıdaki parçada annenin çocuğa cevap vermemesi iletişim ögelerinden hangisinin eksikliğine sebep olmuştur?
A) Kanal B) Alıcı C) Dönüt D) Bağlam E) Gönderici
YENİ NESİL SORULAR
24
GİRİŞ - TEsT 7
KAZANIM SORULARI
b. Göstermeye Bağlı Türler:
Tiyatro: Bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilere tiyatro denir. Tiyatro, duygu- ların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla rol yapılarak anlatılmasıdır.
DİLİN KULLANIMINDAN DOĞAN TÜRLER
Yeryüzünde yaşayan diller, belli sayıdaki eski ana dillerin uzun
bir tarihî seyir içinde değişik kollara ayrılmasından oluşmuştur.
Bir dilin kendi içinde alt kollara ayrılması, o dilin lehçe, şive ve ağızlarını oluşturur. Lehçe, şive ve ağızlar coğrafi ve sosyal etmenler nedeniyle bir dilin ses yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından zamanla birbirinden az çok ayrılmış olan kollarıdır.
1
GÖL
Türkiye
Türkçesi Kırgız
Türkçesi Saka
Türkçesi Başkurt
Türkçesi Özbek Türkçesi
KÖL KÜÖL KÜL KO’L
Ş İ V E L E R
Görselde verilenlerle ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisinin yapılması doğru olur?
A) Şivelerde yalnızca söyleyiş farklılığı vardır.
B) Şivelerde söyleyiş, dilin yapısı ve söz varlığı farklılık göstermektedir.
C) Şive, yerel farklılıklar sonucunda ortaya çıkmaktadır.
D) Şivelerdeki farklılıklar dil bilimciler tarafından takip edilemez.
E) Şivede yalnızca günlük konuşmalarda farklılıklar görülmektedir.
2 Pazartesi günü ders çalışmak için Can- sulara gittim. Ödevimle ilgili Cansu’nun annesinden yardım istemek için “Acaba araştırma konumu hangi kaynaklarda bula- bilirim?” dedim. Cansu’nun annesi ise beni duymamışçasına bana hiçbir cevap verme- den odadan çıktı. Galiba araştırma ödevimi kendi çabamla yapmamı istiyordu.
Yukarıdaki parçada iletişim unsurların- dan hangisine yer verilmemiştir?
A) Gönderici B) Alıcı C) İleti D) Dönüt E) Bağlam
3 Türkçede fiiller; haber ve dilek kip ekleri ile zaman ve tasarlama anlamı kazanır; şahıs ekleri ile işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğini belirtir.
Yukarıdaki cümlede dilin işlevlerinden hangisi örneklendirilmiştir?
A) Dil ötesi işlev B) Sanatsal işlev C) Heyecana bağlı işlev
D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi E) Kanalı kontrol işlevi
KAZANIM SORULARI
Lehçe (Diyalekt)
Bir dilin bilinmeyen, karanlık bir devrinde kendisinden ayrılan, çok büyük ses ve şekil farklılıkları gösteren ve farklı bir dil olma yolunu tutan kollarına lehçe denir. Lehçe, dilde ses ve yapı dü- zeyinde büyük farklılaşmaların ortaya çıkmasıyla oluşur. Türk dilinin Çuvaşça ve Yakutça olmak üzere iki lehçesi vardır.
Şive (Yakın Lehçe)
Bir dilin bilinen veya metinlerle izlenebilen devirlerinde kendisinden ayrılan ve bazı ses ve şekil farklılıkları gösteren kollarıdır. Şivedeki farklılaşma lehçeye göre daha azdır. Bu yüzden bazı dil bilimciler şiveyi “yakın lehçe” olarak adlandırır.
Bir dilin şiveleri arasında ses, yapı ve söz dizimi bakımından benzerlikler görülür.
7
• Hepiniz 23. sayfayı açın.
• Vah yavrum, bu soğukta mendil satıyor!
• Slaytta yazan ifadeleri herkes okuyabili- yor mu?
• Türkçede sözcükler genel olarak isimler ve fiiller olmak üzere ikiye ayrılır.
Yukarıdaki ifadelerde dilin aşağıdaki iş- levlerinden hangisi örneklendirilmemiştir?
A) Alıcıyı harekete geçirme işlevi B) Kanalı kontrol işlevi
C) Dil ötesi işlev D) Heyecana bağlı işlev E) Göndergesel işlev
8 Ela gözlerine kurban olduğum Yüzüne bakmaya doyamadım ben İbret için gelmiş derler cihana Noktadır benlerin sayamadım ben
Yukarıdaki metinde dilin işlevlerinden hangisi örneklendirilmiştir?
A) Kanalı kontrol işlevi B) Göndergesel işlev C) Sanatsal işlev
D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi E) Dil ötesi işlev
9 Aşağıda verilen terimlerden hangisi ile- tişimi oluşturan ögelerden biri değildir?
A) Gönderici B) Kanal C) Belirtke D) Mesaj E) Dönüt 4 • Herkes sıraya geçsin.
• Yurdumuz orta kuşakta yer aldığından dört mevsimi yaşayabilmektedir.
• İnsana huzur veren çok güzel bir sesle söylüyordu şarkıları.
• Sesim hepinize ulaşıyor mu?
Verilen cümlelerde dilin işlevlerinden hangisi örneklendirilmemiştir?
A) Heyecana bağlı işlev B) Şiirsel işlev
C) Kanalı kontrol işlevi
D) Alıcıyı harekete geçirme işlevi E) Göndergesel işlev
5 1483 yılında Irak’ın Kerbela kentinde do- ğan Fuzûlî iyi bir eğitim görmüştür. Yazdı- ğı eserlerle yalnızca yaşadığı yüzyıla değil kendisinden sonraki dönemlere de damga- sını vurmuş bir isimdir. Aşk ve ızdırap şairi olarak da bilinmektedir.
Yukarıdaki parçada dil hangi işlevde kul- lanılmıştır?
A) Göndergesel işlev B) Heyecana bağlı işlev C) Dil ötesi işlev D) Kanalı kontrol işlevi
E) Alıcıyı harekete geçirme işlevi
6 Aşağıdakilerden hangisi iletişim süreci- ni oluşturan unsurların birlikte meydana getirdikleri bütünlüğü ifade eder?
A) Bağlam B) Gösterge C) Kanal D) Simge E) Kod
