"Yargı Kararları"
YARDIMCI OLACAĞINI DÜŞÜNDÜĞÜMÜZ BAZI YARGI KARARLARI
KAT MÜLKİYETİ KANUNU İLE İLGİLİ BAZI YARGITAY KARARLARI:
* Kiracı, kiralananı kira sözleşmesinin özüne ve amacına uygun biçimde kullanmakla yükümlüdür. (YHGK., 7.4.1982, E. 1981/6-499, K. 1982/334.)
* Kat maliklerinin, halı silkeleyerek veya pis su akıtarak rahatsız edici davranışlardan kaçınmaları zorunludur. (Y- 5. HD., 10.1.1977, E. 1977/8712, K. 1977/23.)
* Demir kapının çıkardığı gürültünün giderilmesi istenebilir. (Y. 5. HD., 21.10.1971, E. 1971/7432, K. 1971/8487.)
* Balkonda balık kızartılamaz. (Y. 5. HD., 14.12.1981, E. 1981/11650, K. 1981/12684.)
* Rahatsız olan kiracı gürültünün önlenmesi davası açabilir. FY. 5. HD., 6.12.1982, E. 1982/10625, K. 1982/
10868.)
* Bahçeye giriş yolu üzerine otomobil park edilmesi 634 sayılı KMK. Md: 18'e aykırıdır. (Y. 5. HD., 8.3.1982, E.
1982/1569, K. 1982/2083.)
* Kat maliki kendi bağımsız bölümünde ana yapıya zarar verecek onarım ve tesis yapamaz. Dairenin eklentisi durumunda olan terasa havuz ve çiçeklik yapabilir. FY. 5. HD., 29.12.1969, E. 1969/6035, K. 1969/6648.)
* Kat malikleri bağımsız bölümlerini 634 sayılı KMK. Hükümleri saklı kalmak kaydıyla diledikleri gibi kullanabilirler.
FY. 5. HD., 13.1.1972, E. 1972/7746, K. 1972/ 16.)
* Yönetim planında aksine bir hüküm yoksa dükkân cinsli bağımsız bölümün içkili bar olarak kullanılmasına Kanunî bir engel yoktur. (Y. 5. HD., 2.5.1991, E. 1991/ 3390, K. 1991/14352.)
* Dükkân, mermer atölyesi olarak kullanılamaz. (Y. 5. HD., 5.10.1987, E. 1987/14749, K. 1987/15316.)
* Çatıya anten koymaya engel olunamaz. FY. 5. HD., 7.10.1974, E. 1974/8407, K. 1974/9405.)
* Kat malikleri oybirliği ile karar almadıkça panjur boyalan değiştirilemez. (Y. 5. HD., 22.9.1980, E. 1980/ 6338, K.
1980/6415.)
* Deponun lokanta yapılabilmesi için kat malikleri kurulunun oybirliği ile karar vermesi gerekir. (YHGK.
10.11.1973, E. 1971/5-210, K. 1973/853.)
* Bir kat malikini rahatsız eden ışıklı tabelanın kaldırılması istenebilir. (Y. 5. HD., 23,9.1971, E. 1971/ 6434, K.
1971/7380.)
* 634 sayılı KMK'nda kat maliklerinin borçlarına ilişkin olan hükümler, bağımsız bölümlerdeki kiracılara ve oturma hakkı sahiplerine veya bu bölümlerden herhangi bir şekilde sürekli olarak yararlananlara da uygulanır. (Y. 5. HD., 11.5.1987, E. 1987/5791, K. 1987/ 8730.)
* Balkona asılan tabela, diğer kat maliklerini rahatsız ediyorsa, kaldırılmasına karar verilmelidir. FY. 5. HD., 23.10.
1989, E. 1989/3919, K. 1989/20969.)
* Balkonlara, alt kattaki balkona su sızacak şekilde çamaşır aşılamaz. (Y. 5. HD., 12.2. 1990, E. 1990/ 195, K.
1990/3461.)
* Tapu'da işyeri olarak kayıtlı bağımsız bölümün kahvehane olarak kullanılmasında 634 sayılı KMK. Md: 24/2'ye göre bir engel yoktur. Ancak kat maliklerini rahatsız etmemekle yükümlüdürler. (Y. 5. HD., 15.2.1991, E.
1990/17074, K. 1991/4525.)
* Yatak odası, projesine aykırı olarak banyoya dönüştürülemez. FY. 5. HD., 12.7.1990, E. 1990/4668, K.
1990/22422.)
* Güvenlik açısından balkona demir parmaklık yaptırılabilir. FY. 18. HD., 28.5.1993, E. 1993/5430, K. 1993/7300.)
* Tüm kat maliklerinin rızası olmadıkça, mutfak balkonu mutfağa katılamaz. (Y. 18. HD., 13.5.1993, E. 1993/4908, K. 1993/6388.)
* Kalorifer radyatörlerinin tipi, ısı sarfiyatı yönünden mahzurlu değilse, değiştirilebilir. (Y. 5. HD., 9.10.1989, E.
1989/815, K. 1989/19298.)
* Aynı giriş kapısı olmayan teraslardan ancak teras kat maliki yararlanabilir. (Y. 5. HD., 24.12.1984, E. 1984/1168, K. 1984/11480.)
* Tek merkezî sistemle ısıtılan bir sitede tüm kat maliklerinin rızası olmadan özel ısıtma sistemi kurulamaz. (Y. 5.
HD., 11.12.1985, E. 1985/959, K. 1985/ 1444.)
* Tüm kat maliklerinin izni olmadan değiştirilmiş proje geçerli ve bağlayıcı olmaz. (YHGK., 6.11.1985, E.
1985/349, K. 1985/878.)
* Bağımsız bölüm içine özel su deposu yaptırılabilir. (Y. 5. HD., 18.3.1985, E. 1985/2774, K. 1985/3013.)
* Yönetim planında aksine hüküm yoksa, pencere ve balkonlara jaluzi konulabilir. (Y. 5. HD., 27.3.1989, E.
1989/17478.K. 1989/6006.)
* Kat malikleri razı olmadıkça açık balkon kapatılamaz. (Y. 5. HD., 27.3.1970, E. 1970/994, K. 1970/ 1679.)
* Ortak yerlerden olan merdiven sahanlığına kapı açılamaz. (Y. 5. HD., 1.4.1975, E. 1975/1895, K. 1975/ 7805.)
* Kalorifer tesislerinden eskiyen kesimler, ısı miktarını çoğaltmamak kaydıyla kat malikleri tarafından değiştirilebilir. 6.6.1983, E. 1983/5532, K. 1983/5428.)
* Bağımsız bölümde ana yapıya zarar vermeyen değişiklikler için ortakların muvafakatine gerek yoktur. (YHGK., 14.3.1979, E. 1977/5-138, K. 1979/239.)
* Kat malikleri kendi bağımsız bölümlerinde ana yapıya zarar verecek nitelikte onarım ve tesis yapamazlar.
(YHGK. 9.11.1979, E. 1977/5-1118, K. 1972/1350.)
* Daha rahat bir kullanış amacıyla dairenin iç duvarları kaldırılabilir. (Y. 5. HD., 28.4.1981, E. 1981/2974, K.
1981/4769.)
* İmar yönetmeliğine aykırı biçimde yapılan değişikliğin kabul edilmesi mümkün değildir. (YHGK. 23.2.1983, E.
1980/5-1255, K. 1983/164.)
* Projesi, kaloriferli daireler olarak onaylanmış bir yapıda amaç dışına çıkılarak sobalı ısınma karan verilemez. (Y.
5. HD., 28.9.1981, E. 1981/9004, 1981/ 9271.)
* Bağımsız bölümün dış kapısına demir kapı koymak plan ve projeye aykırı ise, kaldırılması gerekir. (Y. 5. HD., 30.11.1981, E. 1981/11102, K. 1981/11845.)
* Mimari projede yoksa onaylı ek proje yapılmadan bağımsız bölüme baca yaptırılamaz. (Y. 5. HD., 10.5.-1982, E.
1982/4827, K. 1982/4865.)
* Bir zararın giderilmesi için birkaç çare varsa, bunlardan en az masrafla ve yapının görünüşünü bozmayacak ve yeniden bir tesis gerektirmeyecek olan seçilmelidir. (YHGK. 30.6.1973, E. 1973/5-1280, K. 1973/ 590.)
* Tüm kat maliklerinin rızâ ve muvafakati olmadan çatı arasına su deposu konulamaz. (Y. 5. HD., 20.6.1983, E.
1983/6154, K. 1983/5939.)
* Başkasına zarar veren kat maliklerinin bu zararı tazmin etmesi ve hasarı giderici önlemler alması gerekir. (Y. 5.
HD., 13.12.1976, E. 1976/8014, K. 1976/9893.)
* 634 sayılı KMK. Kapsamına giren ortak konularda giderler ve avans payı için icra takibi yapılabilir. (Y. 12. HD., 28.3.1967, E. 1967/2699, K. 1967/290.)
* Bağımsız bölüme verilen zarar ortak tesisteki bozukluktan kaynaklanıyorsa, bundan tüm kat malikleri sorumludur. (Y. 5. HD., 25.6.1979, E. 1979/5160, K. 1979/5521.)
* Bağımsız bölümü kiraya veren kat maliki, bu bölümde ortaya çıkan tesisat bozukluğundan ötürü başkalarına verilen zarardan 634 sayılı KMK. Md: 9 delaletiyle BK. md: 58 uyarınca kendisi de sorumludur. (Y. 5. HD., 3.10.1980, E. 1980/4230, K. 1980/6880.)
* Bağımsız bölüm içinde kalan ve ortak tesis niteliği kazanmayan kanalizasyon ve su tesislerinin o bağımsız bölüm maliki taralından onarılması gerekir. (Y. 5. HD., 28.2.1983, E. 1983/1646, K. 1983/1719.)
* 634 sayılı KMK. Md: 19/2 gereğince, bağımsız bölüm maliklerinin ana taşınmazın ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesis yapmaları, bütün kat maliklerinin onayına bağlıdır. Yönetim planı, ana taşınmazın yönetim tarzını, kullanma amaç ve şeklini, yönetici ve denetçilerin alacakları ücreti ve yönetime ait diğer şartlan düzenleyen bir sözleşme hükmündedir. Kanunun 19'uncu maddesindeki tüm kat maliklerinin ortak rızası veya 44'üncü maddeye göre oybirliği ile karar alınmasını gerekli kılan şartlan bertaraf eden hükümler, yönetim planında bulunduğu takdirde, bunlar geçersiz olup kat mâliklerini bağlamaz. (YHGK., 22.9.1993, E. 1993/18-417, K. 1993/ 514.)
YÖNETİM PLANI İLE İLGİLİ BAZI YARGITAY KARARLARI:
* Onanmış projeye aykırı biçimde yönetim plânı düzenlenemez. (Y. 5. HD., 9.2.1976, E. 1976/10595, K.
1976/1557.)
* Yönetim plânı bağımsız bölümlerin mülkiyet sorunlarını çözümleyemez. (Y. 5. HD., 20.11.1978, E. 1978/7836, K. 1978/8738.)
* Yönetim Plânında, kat sahiplerinin kendi bağımsız bölümlerinde kedi, köpek gibi hayvan beslemeleri açıkça yasak edilmiş olan hallerde, bütün kat sahipleri bu yasak hükmüne uymak zorundadırlar. (YHGK. 19.2.1982 t., 1981/6-499 E., 1982/334. 1981/5-780 E., 1982/131 K.).
* Yönetim Plânı'nda gürültülü bir biçimde kullanma hakkı tanınamaz. (Y. 5. HD. 8.2.1982 t., 1982/291 E., 1982/930 K.).
* Ortak yerin kullanılması yönetim plânına konulan madde ile bir tek kat mâlikine bırakılamaz. (Y. 5. HD., 20.4.1981, E. 1981/3332, K. 1981/4407.)
* Kanuna uygun olarak düzenlenen yönetim plânını imzalamayan ortak aleyhine, kat mâliklerinden herhangi biri tarafından hâkimin müdahalesi istenebilir. (Y- 5. HD., 29.3.1968, E. 1968/1033, K. 1968/2061.)
* Yönetim plânında kanuna aykırı yön varsa, bu yönler çıkarılarak yönetim plânı imzalanmış sayılmalıdır. (Y. 5.
HD., 7.9.1982, E. 1982/7143, K. 1982/7494.)
* Yönetim plânının değiştirilmesi dâvasında husumet tüm kat mâliklerine yöneltilmelidir. (Y. 5. HD., 28.12.-1981, E. 1981/12768, K. 1981/13528.)
* Yönetim plânı 4/5 çoğunluğun oyuyla değiştirilebilir. (Y. 5. HD., 20.6.1983, E. 1983/5974, K. 1983/ 5935.)
* Yönetim plânında değişiklik yapılması için önce kat mâlikleri kurulundan karar alınması, sonra mahkemeye başvurulması gerekir. Doğrudan doğruya mahkemeye başvurulamaz. (Y. 5. HD., 16.2.1986, E. 1986/20135, K.
1986/1833.)
KAT MALİKLERİ KURULU İLE İLGİLİ BAZI YARGITAY KARARLARI:
* Kat mâlikleri kurulunun toplantıya çağrısının, toplantı tarihinden en az 15 gün önce tebliğ olunması şartı, olağanüstü toplantılar içindir. Olağan toplantı çağrısının 15 gün önce tebliğ zorunluluğu yoktur. FYHGK. 10.11.- 1973, E. 1971/5-445, K. 1973/856.)
* Olağan toplantı gününün, saatinin ve yerinin kat mâlikine bildirilmesi zorunludur. (Y. 5. HD., 6.7.1978, E.
1978/716, K. 1978/6032.)
* Kat mâlikleri toplantısına katılıp karara olumlu oy veren ve karan imza eden kimse, bu kararın iptali için dâva açamaz. (Y. 5. HD., 30.12.1981, E. 1981/12897, K. 1981/13895.)
* Olağanüstü toplantıya katılan, o toplantı için şekil eksikliği nedeniyle iptal dâvası açamaz. (Y. 5. HD., 11.5.1981, E. 1981/4233, K. 1981/5053.)
* KMK. md: 29/2'ye göre, olağanüstü toplantının sebebinin de bildirilmesi şart koşulduğu için, toplantıda alınacak kararların, bildirilen sebeplerle sınırlı olması gerektiği kabul edilmelidir. (Y. 18. HD., 27.3.1992, E. 1992/985, K.
199992/2006.)
* Kapıcının tahliyesine karar veren kat mâlikleri kurulunun kanun hükümlerine uygun olarak toplanmış olması gerekir. (Y. 5. HD., 6.4.1974, E. 1974/2982, K. 1974/2493.)
* Yönetici seçimi için yalnız pay veya yalnız paydaş çoğunluğu ile verilen karar yeterli değildir. (Y. 5. HD., 12.11.1975, E. 1975/8735, K. 1975/15059.)
* Apartmanın isminin değiştirilmesi önemli işlerden değildir. (Y. 5. HD., 9.7.1969, E. 1969/3358, K. 1969/ 4038.)
* Kat mâliki olmayanlar da, kat mâlikinin vekili sıfatıyla kat mâlikleri kuruluna katılabilirler. (Y. 5. HD., 4.7.1988, E.
1988/1156, K. 1988/10669.)
* Yönetici defteri vermediği için deftere yazılamayan kat mâlikleri kurulu karan, başka bir kâğıda yazılmış ve kat mâlikleri kurulunca imzalanmışsa, geçerlidir. (Y. 5. HD., 18.5.1970, E. 1970/2404, K. 1970/2827.)
* Kat mâlikleri kurulu kararı iptal edilmedikçe kat mâliklerini bağlar. (Y. 5. HD., 19.11.1973, E. 1973/ 16688, K.
1973/15817.)
* Yönetici, kat mâlikleri kurulu kararının iptalini isteyemez. (Y. 5. HD., 28.1.1974, E. 1974/290.K. 1974/ 380.)
* Yönetici aleyhine kat mâlikleri kurulu kararının iptali dâvası açılamaz. (Y. 5. HD., 26.2.1974, E. 1974/ 1131, K.
1974/1318.)
* Kat mâlikleri kurulu tarafından verilen geçerli kararlara, toplantıya katılmayan kat mâlikleri de uymak zorundadır.
(Y. 5. HD., 20.4.1981, E. 1981/3865, K. 1981/4401.)
* Kat mâlikleri kurulu kararının geçerlik kazanması için, kat mâliklerinin daire numaralarının yanında yalnızca imzalarının bulunması yeterlidir. FY. 5. HD., 9.5.1983, E. 1983/4569, K. 1983/4661.)
YÖNETİCİ İLE İLGİLİ BAZI YARGITAY KARARLARI:
* Kat mâlikleri kurulunca yönetici tâyin edildikten sonra, mahkeme marifetiyle yeniden başkasının yönetici tâyini istenemez. (Y. 5. HD., 5.4.1968, E. 1968/1022, K. 1968/1983.)
* Yönetici seçilen kat mâliki bunu kabule zorlanamaz. (Y. 5. HD., 2.7.1968, E. 1968/3623, K. 1968/ 4008.)
* Yönetici, kat mâlikleri dışından da seçilebilir. (Y. 5. HD., 26.1.1982, E. 1982/46, K. 1982/328.)
* Yöneticilik ücreti dâvasını, borçlarını ödememiş olan bütün kat mâlikleri aleyhine açmak gerekir. fY. 5. HD., 18.12.1978, E. 1978/9157, sK. 1978/9931.)
* Yöneticilik ölüm, istifa veya görevden alınma ile boşalır. (Y. 5. HD., 29.1.1990, E. 1990/1192, K. 1990/ 1477.)
* Yöneticinin, kat mâliklerinin hem sayı hem de arsa payı çoğunluğu tarafından atanması gerekir. (Y. 5. HD., 12.11.1975, E. 1975/8735, K. 1975/15059.)
* Yöneticinin oybirliği ile seçilmesinin yönetim planına yazılması istenemez. (Y. 5. HD., 26.2.1979, E. 1978/1529, K. 1979/16.)
* Mahkemece yönetici atanabilmesi için, kat mâliklerinin toplanarak bir yönetici seçememesi veya seçim için gerekli çoğunluğun oluşmaması yahut bu konuda toplanma imkânının bulunmaması gerekir. (Y. 5. HD., 20.4.1972. E. 1972/4411, K. 1972/4262.)
* İstifa eden yönetici yerine, kat mâlikleri toplantıya çağrılmadan ve oradan bir karar alınmadan, yönetici atanması için mahkemeye başvurulamaz. (Y. 5. HD., 16.2.1976, E. 1976/381, K. 1976/1762.)
* Yöneticiler ancak 634 sayılı KMK.'da kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdürler. Bu görevleri dışında yetkileri yoktur. (Y. 5. HD., 16.9.1971, E. 1971/7186, K. 1971/7169.)
* Kat mâliki olmayan yönetici kat mâlikleri kurulu kararının iptalini isteyemez (Y. 5. HD., 28.1.1974, E. 1974/290, K. 1974/380.)
* Kat mâlikleri kurulundan yetki alan yönetici, ortak yere müdâhalenin önlenmesi ve ecri misil dâvası açabilir. (Y.
5. HD., 23.1.1978, E, 1977/7589, K. 1978/500.)
* Yöneticinin binadaki eksiklikler için müteahhid aleyhine dâva açma yetkisi yoktur. (Y. 5. HD., 16.9.1971, E.
1971/6303, K. 1971/7177.)
* Yöneticinin dâva açabilmesi için dâva gününde yöneticilik sıfatını yitirmemiş olması gerekir. (Y. 5. HD., 3.5.1973, E. 1973/10195, K. 1973/10238.)
* Yönetici, kat mâliklerine karşı bir vekil gibi sorumludur. (Y. 5. HD., 25.5.1990, E. 1990/29963, K. 1990/ 16508.)
* Yöneticinin, yükümlülüklerini yerine getirmeyen kat mâliklerine karşı dâva hakkı vardır. fY. 5. HD., 9.6.-1981, E.
1981/4505, K. 1981/6559.)
* Yöneticinin ve yönetim kurulu üyelerinin yönetim giderlerinin alınması için icra dairesinde takibat yapmaya ve mahkemelerde dâva açmaya yetkileri vardır. CY. 5. HD., 22.9.1981, E. 1981/7576, K. 1981/8992.)
* Yönetici, kendisine yetki verilmedikçe diğer kat mâliklerinin kişisel haklan için dâva açamaz. (Y. 5. HD., 13.6.1983, E. 1983/5731, K. 1983/5668.)
* Sonradan toplanan kat mâlikleri kurulunun oybirliği olmadıkça yönetim planmda kabul edilen bir ilkeyi değiştirmeye imkân yoktur. fY. 5. HD., 29.4.1971, E. 1971/3882, K. 1971/4259.)
KİRACILAR İLE İLGİLİ BAZI YARGITAY KARARLARI:
* 634 sayılı KMK'nda kat maliklerinin borçlarına ilişkin olan hükümler, bağımsız bölümlerdeki kiracılara ve oturma hakkı sahiplerine veya bu bölümlerden herhangi bir şekilde sürekli olarak yararlananlara da uygulanır. (Y. 5. HD., 11.5.1987, E. 1987/5791, K. 1987/8730.)
* Ortak giderlerden mal sahibi ve kiracı müştereken ve müteselsilsen sorumludur. Ancak, kiracının sorumluluğu kira parası ile sınırlıdır. Kira sözleşmesinde yönetim giderlerinden kiracının sorumlu olduğu yazılı olsa bile yönetici, istediğini dâva edebilir. (Y. 5. HD., 7,9.1990, E. 1990/5103, K. 1990/22729.)
* 634 sayılı KMK. md: 20 hükmüne göre; gider ve avans payının ödenmesinden asıl sorumlu olan kişi kat mâliki olup, aynı Kanunun 22'nci maddesinin l'inci fıkrası hükmüne göre kiracı da bu avans ve giderden bağımsız bölüm mâliki ile birlikte müteselsilsen sorumlu olmakla beraber kiracının sorumluluğu, ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlıdır. Ayrıca, ödemek durumunda kaldığı avans ve gideri kira borcundan düşebilir. (Y. 18. HD., 23.6.1994, E. 1994/6025, K. 1994/ 8686.)
* Kiracılar, kira parası ile sınırlı olmak kaydı ile, genel giderlerden mal sahibi ile birlikte müştereken ve müteselsilsen sorumludur. (Y. 5. HD., 20.3.1989, E. 1988/16752, K. 1989/5330.)
* 634 sayılı KMK. md: 22/1 uyarınca; bağımsız bölümden bir kira sözleşmesine veya bir başka hakka dayanarak devamlı bir şekilde yararlanan kişiler de, gider ve avans borcundan bağımsız bölüm mâliki ile birlikte
müteselsilsen sorumludur. 634 sayılı KMK.'nun hükümlerine göre kiracının sorumluluğunun kapsamı, taraflar arasındaki kira sözleşmesine göre değil, avans ve giderlerle ilgili olarak kat mâlikleri kurulunca alman kararlara ve yöneticinin KMK. md: 37'ye göre hazırladığı İşletme projesine göre belirlenir. Böylece, kiracı ile kiralayan
arasındaki ilişki kira sözleşmesine göre, kiracı ile yönetim arasındaki ilişki de KMK. hükümlerine göre belirlenir. (Y.
18. HD., 25.4.1994, E. 1994/4794, K. 1994/5573.)
* Kiracı, kiralananı kira sözleşmesinin özüne ve amacına uygun biçimde kullanmakla yükümlüdür. Kiralanan dairede, komşuları rahatsız edebilecek ve onların hareket serbestilerini kısıtlayacak şekilde köpek beslenmesi kira akdinin feshine yeterlidir. (YHGK. 7.4.1982 t., 1981/6-499 E., 1982/334 K.).
* Kat mâliklerinin ve kiracıların hoş görülebilecek dereceyi aşan gürültüler yapmaması, radyo, televizyon, teyp gibi müzik âletlerini yüksek sesle çalmaması gerekir. (Y. 5. HD. 12.3.1979 t, 1979/1726 E., 1979/2137 K.).
* Kat mâliklerinin ve kiracıların, komşularını rahatsız edecek derecede sarsıntı yapmamaları, toz, duman, kurum ve koku çıkarıcı davranışlardan sakınmaları gerekir. (Y. 5. HD. 10.1.1977 t., 1977/8712 E., 1977/123 K.).
* Kat mâlikleri ve kiracılar bahçeye giriş yolu üzerine otolarını park edemezler. (Y. 5. HD. 8.3.1982 t., 1982/ 1569 E., 1982/2083 K.).
* Rahatsız edilen kiracı bu rahatsızlığın giderilmesini dâva edebilir. (Y. 5. HD. 6.12.1982 t., 1982/10625 E., 1982/10868 K.)
"Zorunlu Deprem Sig ortası"
ZORUNLU DEPREM SİGORTASINA Dair Kanun Hükmünde Kararname
Kararname No. : 587 R.G.Tarihi : 27/11/1999
Kararname tarihi : 25/11/1999 R.G.Sayısı : 23919 (Mükerrer sayı)
Amaç
Madde 1 - Bu kanun hükmünde kararnamenin amacı meydana deprem afeti sonucu bina maliklerinin veya intifa hakkı sahiplerini binaların ziyanı veya hasarlanması nedeniyle uğrayacakları maddi zararların karşılanmasını teminen zorunlu deprem sigortası yaptırmalarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - 634 sayılı kat mülkiyeti kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar,bu binaların içende yer alan ve ticarethane,büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tabidir.
Tanımlar
Madde 3- Bu Kanun Hükmünde Kararnamede geçen;
a) Bakan veya Bakanlık: Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan veya Bakanlığı, b) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
c) Kurum: Doğal Afet Sigortaları Kurumunu,
d) Kurul: Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulunu, e) Zorunlu deprem sigortası:
Depremin doğrudan veya dolaylı neden olacağı maddi zararları, 10 ncu madde gereğince belirlenen tutara kadar teminat altına alan zorunlu sigortayı,ifade eder../...
Sigorta yapma ve yaptırma zorunluluğu
Madde 9- Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki bağımsız bölümler ve binalar için, malikler veya varsa intifa hakkı sahipleri tarafından zorunlu deprem sigortası yaptırılır. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinden sonra mesken olarak inşa edilecek bağımsız bölümler ve binalar için, ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı alınmış olması kaydıyla, iskan izninden veya içinde yaşanmaya başlanmasından itibaren bir ay içinde zorunlu deprem sigortası yaptırılır. İlgili sigorta şirketi, sigorta sözleşmesinin bitiminden en az bir ay önce taahütlü mektup, telgraf ya da noter kanalıyla sözleşmenin sona ereceğini ve yeni bir sigorta yaptırma zorunluluğunu sözleşme sahiplerine bildirir. Sigorta sözleşmesinin, sona ermesinden itibaren bir ay içerisinde yenilenmemesi durumunda Kurumun sigortadan kaynaklanan sorumluluğu sona erer.
Sigorta teminatı, tarife ve talimatlar, komisyonlar
Madde 10- Zorunlu sigortaya ilişkin teminat tutarları, genel şartları, tarife ve talimatları, primlerin ödenme usul ve esasları ile Kurum idarecisine ve yetkili sigorta şirketlerine ödenecek komisyonlar Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazete'de yayımlanır. Sigorta primlerinin tespitinde; binanın yüzölçümü, inşaat sınıfı ve kalitesi, binanın üzerinde bulunduğu arazinin jeolojik özellikleri, deprem riski ve benzeri faktörler dikkate alınır.
Devletin afetlerle ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri
Madde 11- Devletin, 7269 sayılı Umumî Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanundan ve diğer kanunlardan doğan konut kredisi açma ve bina yaptırma yükümlülükleri, deprem nedeniyle sigorta kapsamındaki binalarda meydana gelen ziya ve hasarlar sonucu uğranılan maddi zararlar için Kurum tarafından tazminat ödenmesiyle birlikte ortadan kalkar. 9 uncu madde gereğince cari bir zorunlu deprem sigortası bulunmayanlar, bu sigorta kapsamında karşılanacak zararlar için doğal afetlerle ilgili mevzuat çerçevesinde hak sahibi olamazlar.
Sigorta yükümlülerinin saptanması ve izlenmesi
Madde 12- Sigorta yaptırmakla yükümlü olanlar, Kurum tarafından tespit edilir. Bu işlem sırasında Kurum, ilgili valilik veya belediye ile tapu sicil müdürlüklerinin kayıtlarından yararlanır. Kamu kuruluşları, zorunlu deprem sigortasının yaptırılmış ve priminin ödenmiş olduğu belgelenmedikçe bu sigortaya tabi binalarla ilgili tapu tescil işlemleri dahil hiçbir işlem yapmazlar.
Menfaat sahibinin değişmesi
Madde 13- Menfaat sahibinin değişmesi halinde sigorta, yeni menfaat sahibi ile devam eder.
Sigortalının mükellefiyeti
Madde 14- Binanın ve her bir bağımsız bölümün projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi etkileyecek şekilde tadil edilmesine veya zayıflatılmasına neden olan veya buna imkan veren malik, meydana gelen zararın bu nedenle ortaya çıktığı veya arttığı tutar kadar tazminat alma hakkını kaybeder.
Kurum kaynaklarının yetersiz kalması
Madde 17- Kurum, sigortadan kaynaklanan toplam yükümlülüklerini ve sahip olduğu kaynakları dikkate alarak reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan sigortacılık tekniğinin gerektirdiği şekilde ve yeterli düzeyde koruma temin eder. Ancak, sigortalı hasarın beklenenin üstünde olması ve bunun Kurum kaynaklarını ve temin edilen koruma miktarlarını aşması durumunda, ortaya çıkan zarar, Kurum kaynakları ve koruma miktarının toplamının zorunlu sigorta kapsamında ödenmesi gerekli toplam tazminata olan oranı dahilinde karşılanır.
Yürürlük
Madde 19- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesi hükmü yayımından dokuz ay sonra, 11 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü yayımından onbeş ay sonra, diğer hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 20- Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. (30 EYLÜL 2000)
"Tebligat Kanunu"
TEBLİGAT KANUNU
Kanun Numarası: 7201
Kanun Kabul Tarihi: 11/02/1959
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 19/02/1959
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 10139 BİRİNCİ BAP: UMUMİ HÜKÜMLER
BİRİNCİ FASIL: KANUNUN ŞÜMULÜ
TEBLİGATIN YAPILMASI:
Madde 1 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/1 md.)
Kazai merciler, genel ve katma bütçeli daireler, belediyeler, köy hükmi şahsiyetleri, barolar ve noterler tarafından yapılacak bilcümle tebligat, bu Kanun hükümleri dairesinde Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü veya memur vasıtasıyla yapılır.
TEBLİGATIN MEMUR VASITASİYLE YAPILMASI:
Madde 2 - (Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/2 md.) Diğer kanunlarda özel hüküm bulunması halinde veya
tehirinde zarar umulan işlerde veya aynı yerde bulunan 1 inci maddede yazılı daire ve müesseseler arasında veya bu daire ve müesseselerde bulunan şahıslara yapılacak tebligat, kendi memurları veya mahalli mülkiye amirinin emriyle zabıta vasıtasıyla yaptırılır.
Zor kullanılmasını gerektiren veya hazırlık tahkikatına taallük eden vazifelerini zabıta tarafından yapılacağına dair olan hükümlerle bu kanunun ikinci babında yazılı hususi hükümler mahfuzdur.
ÜCRET TARİFESİ:
Madde 3 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/3 md.)
Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünün bu Kanuna göre yapacağı işlerden dolayı alacağı ücretler, bu işletme tarafından ayrı bir tarife ile tespit ve tayin edilir.
MEMUR VASITASİYLE TEBLİĞLERDE ZARURİ MASRAFLAR:
Madde 4 - (Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/4 md.) 6245 sayılı Harcırah Kanununun 49 uncu maddesine göre tazminat alan memur ve hizmetliler dışındaki memurlar vasıtasıyla, bu Kanun mucibince yaptırılacak tebligatlar için tebligat yapana verilecek zaruri masrafların miktarı kendisine tebliğ yapılacak şahsın bulunduğu yerin mesafesine nazaran her mali yılbaşında il idare heyetleri tarafından o ilin gerek merkez, gerekse bağlı ilçeleri için ayrı ayrı tesbit olunur.
Yukarıki fıkraya göre kendilerine zaruri masraf verilen memurlara yaptıkları tebliğ dolayısiyle 6245 sayılı kanun mucibince ayrıca harcırah verilmez.
ÜCRET VE MASRAFIN PEŞİN ÖDENMESİ:
Madde 5 - Tarifede yazılı PTT ücretlerini veya dördüncü madde mucibince verilecek zaruri masrafları, hilafına bir hüküm bulunmadıkça tebliğin yapılmasını istiyen peşin olarak öder.
Tebliği çıkaracak merci tarafından tayin olunan mehil içinde gerekli masrafı vermiyen, talebinden sarfınazar etmiş addolunur. Zaruri sebeplerden dolayı bu mehle riayetsizlik halinde yeni bir mehil verilir.
TEBLİĞ EVRAKININ ZIYAI HALİNDE MASRAFLAR:
Madde 6 - Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü (...) mücbir haller dışında her hangi bir sebeple zıyaa uğrıyan tebliğ evrakının yeniden tanzim ve tebliği için gerekli masraflar, Posta Kanununun taahhütlü müraselata mütaallik hükümlerine göre ödenir.
Telgraf servisinde zıya veya gecikme vukuunda Telgraf ve Telefon Kanunu hükümleri tatbik olunur.
UÇAK, TELGRAF VE DİĞER VASITALARLA TEBLİGAT VE ÜCRETLERİ:
Madde 7 - Tebligat uçakla veya postada kullanılan diğer seri veya hususi vasıtalarla veya muhtelif işaretli telgraflarla da yaptırılabilir.
Tebliğin bu vasıtalardan hangisiyle yapılacağı alakalının talebi üzerine veya re'sen mahkeme reisi, hakim veya tebliği yaptıracak diğer merciler tarafından tensip edilir. Bu takdirde bunlara ait ücretler, PTT ücretleri tarifesine göre bu vasıtalarla tebliği istiyenden tebliğ ücretinden ayrı olarak alınır.
İKİNCİ FASIL: TEBLİGAT ESASLARI
TEBLİĞ EVRAKININ NÜSHALARI VE MAKBUZ VERİLMESİ:
Madde 8 - Tebliğ olunacak her nevi evrak, biri dosyasında konulmak ve diğeri tebliğ edilecek kimselere verilmek üzere lüzumu kadar nüshadan terekküp eder. Bu nüshalarda iş sahibi veya vekilinin imzası bulunur.
Tebliğ olunmak üzere salahiyetli mercilere verilecek evrakın her nüshasına bu mercilerce, verildiği tarih yazılır ve istenirse makbuz verilir.
Her nevi evrakın tebliğine ve davetiyelere ait tebliğ mazbataları dosyasına konur.
DAVETİYENİN İHTİVA EDECEĞİ KAYITLAR:
Madde 9 - Davetiye aşağıdakı kayıtları ihtiva eder:
1. Tarafların ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile ikametgah veya mesken yahut iş adreslerini,
2. Anlaşılacak şekilde kısaca tebliğin mevzuunu,
3. Davet edilen şahsın hangi mercide ve hangi gün ve saatte hazır bulunması lazımgeldiğini ve bu merciin yerini,
4. Kanunlarına göre davetiye ve celpnamelere derci icabeden sair hususları,
5. Davetiyeyi çıkaran merciin mührünü ve mahkeme başkatibinin ve diğer mercilerde salahiyetli memurun imzasını.
BİLİNEN ADRESTE TEBLİGAT:
Madde 10 - Tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır. Şu kadar ki; kendisine tebliğ yapılacak şahsın müracaatı veya kabulü şartiyle her yerde tebligat yapılması caizdir.
VEKİLE VE KANUNİ MÜMESİLE TEBLİGAT:
Madde 11 - (Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/5 md.) Vekil vasıtasıyla takip edilen işlerde tebligat vekile yapılır.
Vekil birden çok ise bunlardan birine tebligat yapılması yeterlidir. Eğer tebligat birden fazla vekile yapılmış ise, bunlardan ilkine yapılan tebliğ tarihi asıl tebliğ tarihi sayılır. Ancak, Ceza Muhakemeleri Usulu Kanununun, kararların sanıklara tebliğ edilmelerine ilişkin hükümleri saklıdır.
Kanuni mümessilleri bulunanlara veya bulunması gerekenlere yapılacak tebligat kanunlara göre bizzat kendilerine yapılması icabetmedikçe bu mümessillere yapılır.
HÜKMİ ŞAHISLARA VE TİCARETHANELERE TEBLİGAT:
Madde 12 - Hükmi şahıslara tebliğ, salahiyetli mümessillerine, bunlar birden ziyade ise, yalnız birine yapılır.
Bir ticarethanenin muamelelerinden doğan ihtilaflarda, ticari mümessiline yapılan tebliğ muteberdir.
HÜKMİ ŞAHISLARIN MEMUR VE MÜSTAHDEMLERİNE TEBLİGAT:
Madde 13 - Hükmi şahıslar namına kendilerine tebliğ yapılacak kimseler her hangi bir sebeple mütat iş saatlerinde iş yerinde bulunmadıkları veya o sırada evrakı bizzat alamıyacak bir halde oldukları takdirde tebliğ, orada hazır bulunan memur veya müstahdemlerinden birine yapılır.
ASKERİ ŞAHISLARA TEBLİGAT:
Madde 14 - Astsubaylar hariç olmak üzere erata yapılacak tebliğler, kıta kumandanı ve müessese amiri gibi en yakın üste yapılır.
Yukarıki fıkrada yazılı olanların haricindeki askeri şahıslara birlik veya müessesede tebligat yapılması icabeden ahvalde, tebliğin yapılmasını nöbetçi amiri veya subayı temin eder. Bunlar tarafından muhatabın derhal bulundurulması veya tebliğin temini mümkün olmazsa tebliğ kendilerine yapılır.
SEFER HALİ:
Madde 15 - Sefer halinde olan birlik veya müesseseye mensup askeri şahıslara tebligat, bağlı bulundukları Kara, Deniz veya Hava kuvvetleri kumandanlıkları vasıtasiyle yapılır.
AYNI KONUTTA OTURAN KİŞİLERE VEYA HİZMETÇİYE TEBLİGAT:
Madde 16 - (Değişik madde: 19/03/2003 - 4829 S.K./2. md.)
Kendisine tebliğ yapılacak şahıs adresinde bulunmazsa tebliğ kendisi ile aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçilerinden birine yapılır.
BELLİ BİR YERDE VEYA EVDE MESLEK VE SANAT İCRASI:
Madde 17 - Belli bir yerde devamlı olarak meslek veya sanatını icra edenler, o yerde bulunmadıkları takdirde tebliğ aynı yerdeki daimi memur veya müstahdemlerinden birine, meslek veya sanatını evinde icra edenlerin memur ve müstahdemlerinden biri bulunmadığı takdirde aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçilerinden birine yapılır.
OTEL, HASTANE, FABRİKA VE MEKTEP GİBİ YERLERDE TEBLİGAT:
Madde 18 - Tebliğ yapılacak şahıs otel, hastane, tedavi veya istirahat evi, fabrika, mektep, talebe yurdu gibi içine serbestçe girilemiyen veya arananın kolayca bulunması mümkün olmıyan bir yerde bulunuyorsa, tebliğin yapılmasını o yeri idare eden veya muhatabın bulunduğu kısmın amiri temin eder. Bunlar tarafından muhatabın derhal buldurulması veya tebliğin temini mümkün olmazsa, tebliğ kendilerine yapılır.
MEVKUF VE MAHKÜMLARA TEBLİGAT:
Madde 19 - Mevkuf ve mahkümlara ait tebliğlerin yapılmasını, bunların bulunduğu müessese müdür veya memuru temin eder.
MUHATABIN MUVAKKATEN BAŞKA YERE GİTMESİ:
Madde 20 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/6 md.)
13, 14, 16, 17 ve 18 inci maddelerde yazılı şahıslar, kendisine tebliğ yapılacak kimsenin muvakkaten başka yere gittiğini belirtirlerse; keyfiyet ve beyanda bulunanın adı ve soyadı tebliğ mazbatasına yazılarak altı beyan yapan tarafından imzalanır ve tebliğ memuru tebliğ evrakını bu kişilere verir. Bu kişiler tebliğ evrakını kabule
mecburdurlar. Kendisine tebliğ yapılacak kimsenin muvakkaten başka bir yere gittiğini belirten kimse, beyanını imzadan imtina ederse, tebliğ eden bu beyanı şerh ve imza eder. Bu durumda ve tebliğ evrakının kabulden çekinme halinde tebligat, 21 inci maddeye göre yapılır.
(Değişik cümle: 19/03/2003 - 4829 S.K./4. md.) Bu maddeye göre yapılacak tebligatlarda tebliğ, tebliğ evrakının 13, 14, 16, 17 ve 18 inci maddelerde yazılı kişilere verildiği tarihte veya ihbarname kapıya yapıştırılmışsa bu tarihten itibaren onbeş gün sonra yapılmış sayılır.
TEBLİĞ İMKANSIZLIĞI VE TEBELLÜĞDEN İMTİNA:
Madde 21 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/7 md.)
Kendisine tebligat yapılacak kimse veya yukarıdaki maddeler mucibince tebligat yapılabilecek kimselerden hiçbiri gösterilen adreste bulunmaz veya tebellüğden imtina ederse, tebliğ memuru tebliğ olunacak evrakı, o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veyahut zabıta amir veya memurlarına imza mukabilinde teslim eder ve tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırmakla beraber, adreste bulunmama halinde tebliğ olunacak şahsa keyfiyetin haber verilmesini de mümkün oldukça en yakın komşularından birine, varsa yönetici veya kapıcıya da bildirilir. İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır.
(Ek fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./5. md.) Muhtar, ihtiyar heyeti azaları, zabıta amir ve memurları yukarıdaki fıkra uyarınca kendilerine teslim edilen evrakı kabule mecburdurlar.
YAŞ VE EHLİYET ŞARTI:
Madde 22 - Muhatap yerine kendisine tebliğ yapılacak kimsenin görünüşüne nazaran onsekiz yaşından aşağı olmaması ve bariz bir surette ehliyetsiz bulunmaması lazımdır.
TEBLİĞ MAZBATASI:
Madde 23 - Tebliğ bir mazbata ile tevsik edilir. Bu mazbatanın:
1. Tebliği çıkaran merciin adını,
2. Tebliği istiyen tarafın adını, soyadını ve adresini,
3. Tebliğ olunacak şahsın adını, soyadını ve adresini,
4. Tebliğin mevzuunu,
5. Tebliğin kime yapıldığını ve tebliğ muhatabından başkasına yapılmış ise o kimsenin adını, soyadını, adresini ve 22 nci madde gereğince tebellüğe ehil olduğunu,
6. Tebliğin nerede ve ne zaman yapıldığını,
7. 21 inci maddedeki durumun tahaddüsü halinde bu hususlara mütaallik muamelenin yapıldığını ve imtina için gösterilen sebebi,
8. (Değişik bend: 19/03/2003 - 4829 S.K./7. md.) Tebliğ evrakı kime verilmiş ise onun imzası ile tebliğ memurunun adı, soyadı ve imzasını, İhtiva etmesi lazımdır.
İMZA EDEMİYECEK DURUMDA OLMAK:
Madde 24 - Kendisine tebliğ yapılacak kimse imza edecek kadar yazı bilmez veya imza edemiyecek durumda bulunursa, komşularından bir kişi huzurunda sol elinin baş parmağı bastırılmak suretiyle tebliğ yapılır.
Sol elinin baş parmağı bulunmıyan kimsenin, aynı elinin diğer bir parmağı ve sol eli yoksa sağ elinin baş parmağı ve bu da mevcut değilse diğer parmaklarından biri bastırılır.
Tebliğ yapılacak kimsenin iki eli de yoksa tebliğ evrakı kendisine verilir.
Yukardaki fıkralarda yazılı hallerde keyfiyet, tebliğ mazbatasında tasrih edilir ve hazır bulunan şahsa da imza ettirilir.
Okur yazar bir komşu bulunmaz veya bulunan komşu imzadan imtina ederse, tebliğ memuru o mahalle veya köyün muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birini veyahut bir zabıta memurunu, tebliğ sırasında hazır bulunmak üzere davet eder ve tebligat bunların huzurunda yapılır.
YABANCI MEMLEKETTE TEBLİGAT USULÜ:
Madde 25 - Yabancı memlekette tebliğ o memleketin salahiyetli makamı vasıtasiyle yapılır. Bunun için anlaşma veya o memleket kanunları müsait ise, o yerdeki Türkiye siyasi memuru veya konsolosu tebligat yapılmasını salahiyetli makamdan ister.
(Mülga fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./18. md.)
Yabancı memleketlerde bulunan kimselere tebliğ olunacak evrak, tebligatı çıkaran merciin bağlı bulunduğu vekalet vasıtasiyle Dışişleri Bakanlığına, oradan da memuriyet havzası nazarı itibara alınarak ilgili Türkiye Elçiliğine veya Konsolosluğuna gönderilir.
(Ek fıkra: 06/06/1985 - 3220/8 md.) Şu kadar ki, Dışişleri Bakanlığının aracılığına lüzum görülmeyen hallerde tebligat evrakı, ilgili Bakanlıkça doğrudan doğruya o yerdeki Türkiye Büyükelçiliğine veya Başkonsolosluğuna gönderilebilir.
SİYASİ TEMSİLCİLİK ARACILIĞIYLA YABANCI ÜLKEDEKİ TÜRK VATANDAŞLARINA TEBLİGAT:
Madde 25/a - (Ek madde: 19/03/2003 - 4829 S.K./8. md.)
Yabancı ülkede kendisine tebliğ yapılacak kimse Türk vatandaşı olduğu takdirde tebliğ o yerdeki Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğu aracılığıyla da yapılabilir.
Bu halde bildirimi Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğu veya bunların görevlendireceği bir memur yapar.
Tebliğin konusu ile hangi merci tarafından çıkarıldığı bilgilerinin yer aldığı ve otuz gün içinde başvurulmadığı takdirde tebliğin yapılmış sayılacağı ihtarını içeren bildirim, muhataba o ülkenin mevzuatının izin verdiği yöntemle gönderilir.
Bildirimin o ülkenin mevzuatına göre muhataba tebliğ edildiği belgelendirildiğinde, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna başvurulmadığı takdirde tebligat otuzuncu günün bitiminde yapılmış sayılır. Muhatap Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna başvurduğu takdirde tebliğ evrakını almaktan kaçınırsa bu hususta düzenlenecek tutanak tarihinde tebliğ yapılmış sayılır. Evrak bekletilmeksizin merciine iade edilir.
TÜRKİYE'DEKİ ELÇİLİK VEYA KONSOLOSLUKLARDAN TEVDİ OLUNAN TEBLİGAT EVRAKI:
Madde 26 - Anlaşmalar hükümleri ve mütekabiliyet esasları mahfuz kalmak şartiyle, Türkiye'de mukim yerli ve yabancı şahıslara tebliğ edilmek üzere ecnebi bir memleketin elçiliğinden veya havzasında bulunduğu valilik kanalı ile konsolosluğundan Dışişleri Bakanlığına tevdi olunan evrak, ilgili vekalet kanalı ile salahiyetli mercie gönderilir ve tebliğ muamelesinin ifasını mütaakip tasdikli olarak aynı yollardan iade edilir.
YABANCI MEMLEKETTE TÜRK MEMURLARINA VE ASKERİ ŞAHISLARINA TEBLİGAT:
Madde 27 - Yabancı bir memlekette resmi bir vazife ile bulunan Türk memurlarına tebligat, Dışişleri Bakanlığı vasıtasiyle yapılır.
Yabancı memleketlerde bulunan askeri şahıslara yapılacak tebligat bağlı bulundukları Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri Kumandanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı vasıtasiyle yapılır.
İLANEN TEBLİGAT:
Madde 28 - Adresi meçhul olanlara tebligat ilanen yapılır.
Yukarıki maddeler mucibince tebligat yapılamıyan ve ikametgahı, meskeni veya iş yeri de bulunamıyan kimsenin adresi meçhul sayılır.
Adresin meçhul olması halinde keyfiyet tebliğ memuru tarafından mahalle veya köy muhtarına şerh verdirilmek suretiyle tesbit edilir. (Değişik cümle: 19/03/2003 - 4829 S.K./9. md.) Bununla beraber tebliği çıkaran merci, muhatabın adresini resmi veya hususi müessese ve dairelerden gerekli gördüklerine sorar ve zabıta vasıtasıyla tahkik ve tespit ettirir.
Yabancı memleketlerde oturanlara ilanen tebligat yapılmasını icabettiren ahvalde tebliği çıkaran merci, tebliğ olunacak evrak ile ilan suretlerini yabancı memlekette bulunan kimsenin malüm adresine ayrıca iadeli taahhütlü mektupla gönderir ve posta makbuzunu dosyasına koyar.
İLAN ŞEKLİ:
Madde 29 - İlan suretiyle tebliğ, tebliği çıkartacak merciin mucip sebep beyaniyle vereceği karar üzerine aşağıdaki şekilde yapılır.
1. İlan alakalının ıttılaına en emin bir şekilde vasıl olacağı umulan ve varsa ayrıca tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde intişar eden birer gazetede yapılır.
2. Tebliğ olunacak evrak ve ilan sureti, tebliği çıkaran merciin herkesin kolayca görebileceği bir yerine de asılır.
(Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/9 md.) Merci, icabına göre ikinci defa ilan yapılmasına karar verebilir. İki ilan arasındaki müddet bir haftadan aşağı olamaz. Gerekiyorsa ikinci ilan, yabancı memleket gazeteleriyle de yaptırılabilir.
İLANIN İHTİVA EDECEĞİ KAYITLAR:
Madde 30 - İlanda, alakalıların ad ve soyadları, işleri, ikametgah veya mesken yahut iş yerleri, tebliğ olunacak evrak muhteviyatının hulasası, tebliğin anlaşılabilecek şekilde mevzuu, sebebi, ilanın hangi merciden verildiği, ilan daveti tazammun ediyorsa nerede ve ne için, hangi gün ve saatte hazır bulunulacağı yazılmak lazımdır.
İLANEN TEBLİGATTA TEBLİĞ TARİHİ:
Madde 31 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/10 md.)
İlanen tebliğ, son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır.
İlanen tebliğe karar veren merci, icabına göre daha uzun bir müddet tayin edebilir. Ancak, bu süre 15 günü geçemez.
USULÜNE AYKIRI TEBLİĞİN HÜKMÜ:
Madde 32 - Tebliğ usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebliğe muttali olmuş ise muteber sayılır.
Muhatabın beyan ettiği tarih, tebliğ tarihi addolunur.
RESMİ VE ADLİ TATİL GÜNLERİNDE TEBLİGAT:
Madde 33 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/11 md.)
Resmi ve adli tatil günlerinde de tebligat caizdir.
İKİNCİ BAP: HUSUSİ HÜKÜMLER
BİRİNCİ FASIL: KAZAİ TEBLİGAT
ŞÜMULÜ:
Madde 34 - Bu fasıl hükümleri adli, idari ve askeri kaza mercilerince yapılacak tebligat işlerinde tatbik olunur.
(Ek fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./10. md.) Yukarıdaki fıkra gereğince yapılacak tebligatlara ilişkin giderler 5 inci maddeye göre ödenir. Verilen süreye rağmen ödenmeyen tebligat gideri dava dilekçesinin tebliğine ilişkin ise Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesi uyarınca işlem yapılır. Diğer hallerde tebligat konusu talepten vazgeçilmiş sayılır.
ADRES DEĞİŞTİRMENİN BİLDİRİLMESİ MECBURİYETİ:
Madde 35 - Kendisine veya adresine kanunun gösterdiği usullere göre tebliğ yapılmış olan kimse, adresini değiştirirse, yenisini hemen tebliği yaptırmış olan kaza merciine bildirmeye mecburdur. Bu takdirde bundan sonraki tebliğler bildirilen yeni adrese yapılır.
(Değişik fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./11. md.) Adresini değiştiren kimse yenisini bildirmediği ve yeni adres tebliğ memurunca da tespit edilemediği takdirde tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına asılır ve asılma tarihi, tebliğ tarihi sayılır.
(Değişik fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./11. md.) Bundan sonra eski adrese çıkarılan tebliğler muhataba yapılmış sayılır.
(Ek fıkra: 06/06/1985 - 3220/12 md.) Daha önce tebligat yapılmamış olsa bile, taraflar arasında yapılan, imzası resmi merciler önünde ikrar olunmuş sözleşmelerde belirtilen adresler ile kamu kurum ve kuruluşları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, ticaret sicillerine ve esnaf ve sanatkarlar sicillerine verilen en son adreslerdeki değişiklikler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.
CELSE ESNASINDA TEBLİGAT:
Madde 36 - Celse esnasında davaya ait evrakın taraflara, müdahile veya vekillerine tevdii, tebliğ hükmündedir.
AVUKAT KATİPLERİNE VE STAJYERLERİNE TEBLİGAT:
Madde 37 - Celse esnasında kazai merci tarafından sıfatları tesbit edilen avukat katiplerine ve stajyerlerine mütaakip celse gün ve saatinin bildirilmesi avukata tebliğ hükmündedir.
VEKİLLERİN YEKDİĞERİNE TEBLİGAT YAPMASI:
Madde 38 - Vekil vasıtasiyle takibedilen davalarda, vekiller makbuz mukabilinde yekdiğerine tebligat yapabilirler.
TEBELLÜĞ EDECEK ŞAHSIN HASIM OLMASI:
Madde 39 - Bu kanun hükümlerine göre kendilerine tebliğ yapılması caiz olan kimselerin o davada hasım olarak alakaları varsa muhatap namına kendilerine tebliğ yapılamaz.
TEBLİGATA AİT KARARLARIN MÜSTACELİYETİ:
Madde 40 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/13 md.)
Tebligata ait kararlar, muayyen celse beklenmeden verilir.
MEMUR VASITASİYLE TEBLİGAT:
Madde 41 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/14 md.)
Adli, idari ve askeri kaza mercileri ile diğer adalet daireleri re'sen veya talep halinde iºin mahiyetine göre, dairelerinde çalıºan memurlar vasıtasıyla tebligat yapılmasına karar verebilirler.
MÜSTACEL HALLERDE TEBLİGAT:
Madde 42 - (Mülga madde: 06/06/1985 - 3220/21 md.)
CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA TEBLİGAT:
Madde 43 - Cumhuriyet Başsavcılığına yapılacak tebligat, tebliğ olunacak varaka aslının kendisine gösterilmesiyle olur. Bu tebliğ bir mehile başlangıç olacaksa, Cumhuriyet Başsavcısı gösterildiği günü varakanın aslına işaret ve imza eder.
ASKERİ KAZADA TEBLİGAT:
Madde 44 - Askeri kaza makam ve mercilerince askeri şahıslara yapılacak tebligat tahriri bir emirle ifa olunur ve tebellüğ ilmühaberi, tebligatı talep veya emreden makam veya mercie gönderilir.
Amiri adliye yapılacak tebligat, tebliğ olunacak varakanın kendisine gösterilip imza ettirilmesi suretiyle yapılır. Bu tebliğ bir mehil başlangıcı olursa, tarihi de işaret edilir.
İKİNCİ FASIL: İDARİ TEBLİGAT
ŞÜMULÜ:
Madde 45 - Kazai ve mali tebligatın dışında kalan tebligat, idari tebligattır.
PTT TEŞKİLATI OLMAMASI:
Madde 46 - (Mülga madde: 06/06/1985 - 3220/21 md.)
MÜTEADDİT ŞAHSIN MÜMESSİLİNE TEBLİGAT:
Madde 47 - Birden ziyade şahsı temsil eden kimseye tebliğ olunacak evrakın ancak bir nüshası verilir. Şu kadar ki, yalnız evrakı tebellüğ için tevkil olunan kimseyi temsil ettiği şahısların adedi kadar nüsha verilmek lazımdır.
GÜMRÜK VE İNHİSAR İŞLERİNDE TEBLİGAT:
Madde 48 - Gümrük ve inhisar işlerinde, kendi kanunlarının imkan verdiği hallerde muamelenin cereyan ettiği yerde hazır bulunan alakalıya tebligat memur vasıtasiyle yapılır.
TAPU İDARELERİNCE YAPILACAK TEBLİGAT:
Madde 49 - Tapuda kayıtlı veya miras, istimlak, cebri icra veya mahkeme ilamı ile iktisapta bulunan hak sahipleri, adreslerini ve değiştirildikleri takdirde yenisini bulundukları yerin tapu idaresine bildirmeye mecburdurlar. Davetiye veya tebliğ evrakı, bu suretle bilinen son adrese gönderilir.
(Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/15 md.) Tapuda adresi bulunmayan veya mevcut adresine tebligat yapılamayan ve tebliğ memuru tarafından da yeni adresi tespit edilemeyen hak sahibine bu Kanun hükümlerine göre ilan suretiyle tebligat yapılır. Ayrıca tapu idaresi tarafından ilanın bir nüshası gayrimenkulün bulunduğu köy veya mahalle muhtarına, orada mutad olan şekilde ilan edilmek üzere tevdi edilir. Bu suretle yapılan sonuncu ilan tarihinden itibaren onbeş günün hitamında hak sahibine tebligat yapılmış sayılır.
ÜÇÜNCÜ FASIL: MALİ TEBLİGAT
DİVANI MUHASEBAT TARAFINDAN YAPILACAK TEBLİGAT:
Madde 50 - Divanı Muhasebatça yapılacak tebligat, tebliğ yapılacak şahıslardan merkez teşkilatında vazifeli bulunanlara, bağlı oldukları daireler, bunların haricinde kalanlara mahalli mülkiye amiri vasıtasıyla yaptırılır.
Adresin tesbit olunamaması veya tebellüğden imtina hallerinde tebligat, bu kanunun umumi hükümleri dairesinde yapılır.
DİĞER MALİ TEBLİGAT:
Madde 51 - Mali tebliğler, kendi kanunlarında sarahat bulunmıyan hallerde, bu kanunun umumi hükümlerine tevfikan yapılır.
ÜÇÜNCÜ BAP: CEZAİ HÜKÜMLER
KANUNU TATBİK İLE MÜKELLEF OLANLARIN İŞLİYECEKLERİ SUÇLAR:
Madde 52 - (Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./251.mad) Bu Kanunun tatbikinde vazifeli bulunan memur ve hizmetliler ile mahalle, köy muhtar ve ihtiyar heyeti ve meclisi azaları işledikleri suçlar ile kendilerine karşı işlenen suçlardan dolayı, Türk Ceza Kanununun kamu görevlisine ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.
Yukardaki fıkra hükmüne göre yapılacak takibat inzıbati ceza tatbikına mani değildir.
YANLIŞ ADRES BİLDİRMEK:
Madde 53- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./252.mad)
Bu Kanun mucibince tebligat yapılması gereken hallerde bir kimse kendisine veya başkasına ait isim veya adresi yanlış olarak bildirir ise fail hakkında altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
TEBLİĞ EVRAKININ MUHATABINA VERİLMEMESİ VE TEBLİGATI KABULDEN KAÇINMA:
Madde 54 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/17 md.)
(Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./253.mad) Muhatap namına kendilerine tebligat yapılan kimseler tebliğ evrakını muhataplarına en kısa zamanda vermedikleri ve bundan gecikme veya zarar vukua geldiği takdirde bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Kendisine yapılması gereken tebligatı almayan muhatap ile muhatap adına tebligatı kabule mecbur olup da tebligatı kabul etmeyenler hakkında da yukarıda belirtilen cezalar uygulanır.
YALAN BEYAN:
Madde 55 - (Değişik fıkra: 06/06/1985 - 3220/18 md.;Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./254.mad) Daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde;
a) Kendisi hakkında tebliğ memuruna yalan beyanda bulunan muhatap,
b) Muhatap namına kendisine tebligat yapılabilecek olup da, bu Kanunun tatbiki dolayısıyla tebliğ memuruna muhatap hakkında yalan beyanda bulunan kişi,
c) Muhatap olmadığı veya muhatap namına tebellüğ etmeye yetkisi bulunmadığı halde tebliğ memuruna hüviyet ve sıfatı hakkında yalan beyanda bulunarak tebliğ evrakını alan kimse,
her bir bentte tanımlanan fiil dolayısıyla bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Yukarıki bentlerde yazılı hallerde bir gecikme veya umumi veyahut hususi bir zarar husule gelirse fail hakkında ayrıca (a) ve (b) bentlerindeki fiiller için üç aydan bir yıla ve (c) bendindeki fiil için bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası hükmolunur.
TEBLİĞ EVRAKININ TALİKİ İLE İLGİLİ SUÇLAR:
Madde 56 - (Değişik madde: 06/06/1985 - 3220/19 md.;Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./255.mad)
Bu Kanun hükümlerine göre tebliğ evrakının veya ihbarnamenin talikine karşı koyanlar ile talik edilen bu kabil evrakı bulunduğu yerden koparan, imha eden veya okunamaz hale getirenler hakkında, üç aydan bir yıla kadar hapis ve yirmibeş günden yüzelli güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
TEBLİĞ MEMURLARI ALEYHİNE İŞLENEN SUÇLAR:
Madde 57 - (Mülga madde: 23/01/2008-5728 S.K./578.mad) DÖRDÜNCÜ BAP: MÜTEFERRİK HÜKÜMLER
TEBLİĞİN VAKTİNDE YAPILMAMASI:
Madde 58 - Tebliğ vaktinde yapılmaz veya tebliğ mazbatası muayyen zamanda gelmezse alakalı merci keyfiyeti mahalli PTT merkezine bildirir.
Bu merkez şikayet mevzuu olan evrakın, ne muamele gördüğünü tetkik ve icabederse mevrit merkezinden tahkik ve takibeder.
Bunların neticesi mahalli PTT merkezi ve icabında Umum Müdürlük tarafından mümkün olduğu kadar kısa bir zamanda alakalı mercie bildirilir.
TEBLİĞ MAZBATALI KAPALI ZARF:
Madde 59 - Kanunun 1 İnci maddesinde yazılı mercilerden çıkarılacak tebliğ evrakı, tebliğ mazbatalı kapalı bir zarf içinde gönderilir.
(Değişik fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./16. md.) Davetiye, basit usulü muhakeme davetiyesi, yemin davetiyesi bu zarfın içine konmadan da gönderilebilir.
NİZAMNAME YAPILMASI:
Madde 60 - Bu kanunun sureti tatbikini göstermek üzere, neşrinden itibaren 6 ay zarfında bir nizamname yapılır.
Bu kanun mucibince yapılacak tebligata ait bilümum evrak ile lüzumlu matbua ve defterlerin şekilleri ve bunlardan hangilerinin PTT İdaresi ve hangilerinin diğer merciler tarafından hazırlanacağı da bu nizamnamede gösterilir.
DİĞER KANUNLARDAKİ ATIFLAR:
Madde 61 - Diğer kanunların tebligat ile ilgili olarak Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa ve adli evrakın PTT İdaresi vasıtasiyle tebliğine dair kanuna atfettiği yerlerde bu kanun hükümleri tatbik olunur.
KALDIRILAN HÜKÜMLER:
Madde 62 - Bu kanunla:
1. Adli evrakın PTT İdaresi vasıtasiyle tebliğine dair olan kanun ile bu kanuna ek 4347, 4574, 4856 ve 5045 sayılı kanunlar,
2. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 81 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 10 ncu faslının birinci kısmı,
3. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 36, 37, 38, 271 ve 274 üncü maddeleri,
4. Askeri Muhakeme Usulü Kanununun 74, 75 ve 76 ncı maddeleri,
5. Noterlik Kanununun 33 üncü maddesinin ikinci fıkrası ile 75 inci maddesi,
6. Harçlar Kanununun 33 üncü maddesi,
7. Diğer kanunların bu kanuna uymıyan hükümleri, Kaldırılmıştır.
BAĞIMSIZ BÖLÜM SAHİPLERİNE TEBLİGAT:
Ek Madde 1 - Kat Mülkiyeti Kanununun uygulandığı hallerde, ortak taşınmazda oturmayan her bağımsız bölüm sahibi, apartman yönetimi ve ortak giderler ile ilgili tebligat yönünden geçerli olmak üzere, Türkiye'de bir adresini yöneticiye yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Apartman yönetimi ve ortak giderler ile ilgili tebligatlar bu adrese yapılır.
Bağımsız bölüm sahibinin adres bildirmemesi veya yazılı olarak bildirdiği adrese tebligat yapılamaması hallerinde, bundan sonraki bütün tebligatlar, o kişiye ait bağımsız bölümde fiilen oturana yapılır. Tebligatın bir örneği
apartman girişinde bulundurulacak ilan tahtasına asılır. Bağımsız bölümde fiilen oturana bu şekilde yapılacak tebligat, bağımsız bölüm sahibine yapılmış sayılır.
(Ek fıkra: 19/03/2003 - 4829 S.K./17. md.) Bağımsız bölümde fiilen oturan yoksa ilan tahtasına asılan tebligat örneği bağımsız bölüm sahibine yapılmış sayılır.
KANUNUN MER'İYETE GİRMESİ:
Madde 63 - Bu kanun neşri tarihinden altı ay sonra mer'iyete girer.
KANUNU İCRA EDECEK MAKAM:
Madde 64 - Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
17/07/2004 tarih ve 5233 sayılı Kanunun 16.maddesi:
Madde 16 - Bu Kanun gereğince yapılacak tebligatlar hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
Ancak, tebligatın memur vasıtası ile yapılması esastır.
"Sendikalar Kanunu"
SENDİKALAR KANUNU
Kanun Numarası: 2821
Kabul Tarihi: 05/05/1983
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 07/05/1983
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 18040 BİRİNCİ KISIM: AMAÇ VE TANIMLAR
AMAÇ:
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, çalışma ilişkilerinde ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerin korunması ve geliştirilmesi için işçiler ve işverenler tarafından meydana getirilen sendikalar ile konfederasyonların kuruluşu, teşkilatı, faaliyeti ve denetlenmesi esaslarını düzenlemektir.
TANIMLAR:
Madde 2 - İşçi: Hizmet akdine dayanarak çalışanlara denilir.
Bu Kanun bakımından araç sahibi hariç nakliye mukavelesine göre esas itibariyle bedeni hizmet arzı suretiyle çalışmayı veya neşir mukavelesine göre eserini naşire terketmeyi meslek edinmiş bulunanlar ve adi şirket mukavalesine göre ortaklık payı olarak esas itibariyle fiziki veya fikri emek arzı suretiyle - bu mukavelenin aynı durumdaki herkese fiilen açık olması kaydıyla - bir işyerinde çalışanlar da işçi sayılırlar.
Hizmet akdine dayanarak çalışan bir kimsenin T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi olması işçi sayılmasına engel teşkil etmez.
İşveren: İşçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzelkişiye ve tüzelkişiliği olmayan kamu kuruluşlarına denilir.
Bir adi şirkette fiziki veya fikri emek arzı suretiyle ortak olanların dışındaki ortaklar da bu Kanun bakımından işveren sayılırlar.
(Değişik fıkra: 04/04/1995 - 4101/1 md.) İşveren vekili: İşveren sayılan gerçek ve tüzelkişiler ve tüzelkişiliği olmayan kamu kuruluşları adına işletmenin bütününü sevk ve idareye yetkili olanlara denilir.
İşveren vekilleri bu Kanun bakımından işveren sayılırlar.
İşyeri: İşin yapıldığı yere denilir.
İşin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunan yerlerle, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi sair eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.
Sendika: İşçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için meydana getirdikleri tüzelkişiliğe sahip kuruluşlara denilir.
Konfederasyon: Değişik işkollarında en az beş sendikanın bir araya gelmesi suretiyle meydana getirdikleri tüzelkişiliğe sahip üst kuruluşlara denilir.
BİRİNCİ BÖLÜM: KURULUŞ ESASLARI
İŞÇİ VE İŞVEREN SENDİKALARI:
Madde 3 - İşçi sendikaları, işkolu esasına göre bir işkolunda ve Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacı ile bu işkolundaki işyerlerinde çalışan işçiler tarafından kurulur.
İşveren sendikaları, işkolu esasına göre bir işkolunda ve Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacı ile bu işkolundaki işverenler tarafından kurulur. Kamu işveren sendikalarının, aynı işkolundaki kamu işverenleri tarafından kurulması ve aynı işkolunda faaliyette bulunması şartı aranmaz.
Bir işkolunda birden fazla sendika kurulabilir. Meslek veya işyeri esasına göre işçi sendikası kurulamaz.
Sendikalar, tüzüklerinde belirtmek şartıyla ve genel kurul kararıyla şube açabilirler.
İŞKOLUNUN BELİRLENMESİ:
Madde 4 - Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tespit ile ilgili kararını Resmi Gazete'de yayımlar. Kararın yayımını müteakip bu tespite karşı ilgililer iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede onbeş gün içinde dava açabilirler. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
KURUCULARDA ARANACAK NİTELİKLER:
Madde 5 - (Değişik madde: 25/05/1988 - 3449/1 md.)
(Değişik fıkra: 04/04/1995 - 4101/2 md;Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./384.mad) Sendika kurucusu olabilmek için; Türk vatandaşı, medeni hakları kullanmaya ehil ve sendikaların kurulacağı işkolunda fiilen çalışır olmak;
Türkçe okur-yazar olmak ve ayrıca; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli
iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûmiyetin bulunmaması şarttır.
İşveren sendikasının kurucusunun tüzelkişi olması halinde tüzelkişiyi temsil eden gerçek kişide de işkolunda fiilen çalışma şartı hariç yukarıdaki bütün şartlar aranır.
KURULUŞTA UYULACAK USUL:
Madde 6 - Sendika ve konfederasyonlar önceden izin almaksızın kurulabilir.
(Değişik fıkra: 25/05/1988 - 3449/2. md.) Sendika kurucuları, sendika merkezinin bulunacağı ilin valiliğine makbuz karşılığında, dilekçelerine ekli olarak sendika tüzüğünü, kurucuların nüfus cüzdanlarının suretlerini, ikametgah belgelerini, meslek ve sanat özgeçmişlerini, sendikanın kurulacağı işkolunda fiilen çalışır olduklarını kanıtlayan belgeler ile sabıka kayıtlarını, ilk genel kurula kadar kuruluşu sevk ve idare edecekler ile bunların eşleri ve velayetleri altında çocuklarına ait noterden tasdikli mal bildirimlerini vermek zorundadırlar.
Konfederasyon kurucuları, konfederasyon tüzüğü ile kurucu sendikaların konfederasyon kurulmasına ilişkin genel kurul kararlarını ve ilk genel kurula kadar sevk ve idare edeceklerin kimliklerini merkezinin bulunacağı ilin - valiliğine makbuz karşılığında vermek zorundadırlar. Konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare
edecekler, üye sendikaların zorunlu organlarına seçilmemişlerse, sendika kurucuları için istenen diğer belgeleri de eklemek zorundadırlar.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen belgeler ve tüzüklerin ilgili valiliğe tevdii ile birlikte sendika veya konfederasyon tüzelkişilik kazanır.
Vali, tüzük ve belgelerin birer örneğini derhal Çalışma ve Sosyal Güvenlik, İçişleri ve Maliye bakanlıkları ile ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge müdürlüğüne gönderir.
Belgelerin şekli ile başvuru usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik, İçişleri ve Maliye bakanlıklarınca müştereken çıkartılacak bir yönetmelikle belirlenir. Sendika ve konfederasyonların tüzükleri Anayasada belirlenen Cumhuriyetin niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı olamaz.
Tüzük ve bu maddede sayılan belgeler ile içerdikleri bilgilerin kanuna aykırılığının tespiti veya bu Kanunda öngörülen kuruluş şartlarının gerçekleşmediğinin anlaşılması halinde, vali veya ilgili bakanlıkların her biri sendika veya konfederasyonun faaliyetinin durdurulması veya kapatılması için iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemeye başvurur.
Tüzükte suç teşkil eden hususların tespit halinde durum gereği için Cumhuriyet savcılığına ayrıca bildirilir.
SENDİKA VEYA KONFEDERASYONUN TÜZÜĞÜ:
Madde 7 - Sendika ve konfederasyonların tüzüklerinde aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.
1. Sendika veya konfederasyonun adı, merkezi ve adresi,
2. Sendika veya konfederasyonun amacı ve bu amacı gerçekleştirmek üzere sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri,
3. Sendikanın faaliyet göstereceği işkolu,
4. Sendika kurucularının ad ve soyadları, meslek veya sanatları ve ikametgahları; konfederasyonu kuran sendikaların işkolları ile ad ve adresleri,
5. Sendika veya konfederasyona üye olma, üyelikten çıkma ve çıkarılmanın şart ve şekilleri,
6. Sendika veya konfederasyon genel kurulunun kuruluş şekli ve toplanma zamanı,
7. Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve yeter sayıları,
8. Sendika veya konfederasyon yöneticilerinde aranacak nitelikler,
9. Sendikanın veya konfederasyonun organlarına üyelerin ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı, görev ve yetkileri,
10. Sendika şubelerinin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri, genel kurullarının toplantılarına ve kararlarına ilişkin usul ve esaslar ile sendika genel kurulunda şubelerin nasıl temsil edileceği,
11. Üye aidatlarının tespit şekil ve usulü, *1*
12. Sendikanın veya konfederasyonun iç denetim usulleri,
13. Harcamaların nasıl yapılacağı, yetkilerin nasıl verileceği ve yetki sınırları,
14. Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği,
15. Sendika veya konfederasyonun feshi halinde mallarının tasfiye şekli,
16. Sendika veya konfederasyonun organlarının oluşumuna kadar kuruluşun işlerini yürütmeye ve temsile yetkili geçici yönetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları ile ikametgahları.
TÜZELKİŞİLİĞİN KAZANILMASINDAN SONRA YAPILACAK İŞLEMLER:
Madde 8 - Sendika veya konfederasyonun tüzelkişilik kazanmasından sonra kurucular, tüzüğü ve ilk genel kurul toplantısına kadar sendika veya konfederasyonu sevk ve idare ile görevli kişilerin ad ve soyadlarını, meslek ve sanatlarını ve ikametgahlarını Ankara, İstanbul ve İzmir'de yayımlanan ve ülke çapında dağıtılan günlük birer gazetede onbeş gün içinde ilan ederler. Kurucular, gazete ilanını, sadece sendika veya konfederasyonun adına ve merkezine inhisar ettirebilirler. Bu takdirde, sözü geçen belgelerin birer örneği aynı süre içinde o ilin valiliğinin ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğünün ilan tabelasında bir ay süre ile asılır ve basılmış nüshaları, masrafı karşılığında, ilgililere dağıtılır. Bu dağıtım vergi, resim ve harca tabi değildir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge müdürlükleri, sendika veya konfederasyonlar için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca tespit edilecek esaslar çerçevesinde birer sicil tutarlar. Bu sicillerin birer örneği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
İKİNCİ BÖLÜM: ORGANLAR
ORTAK HÜKÜMLER:
Madde 9 - Sendikaların, sendikaların şubelerinin ve konfederasyonların zorunlu organları; genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kuruludur.
Sendika ve konferedasyonlar ihtiyaca göre başka organlar da kurabilirler. Ancak bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.
Genel kurul dışındaki zorunlu organlara seçilen asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilir.
Genel kurul tarafından seçilen organların üyelerinin ad ve soyadları, meslek ve sanatları, ikametgahları ile tüzük değişiklikleri ve tüzüğe göre şubelerin açılması, sendikanın ve şubesinin bulunduğu illerin valilikleri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge müdürlüklerine onbeş gün içinde gönderilir ve 8 inci maddeye göre ilan edilir.
Ancak şube genel kurulu tarafından yapılan seçim sonuçları, şubenin bulunduğu mahalde ilan edilir.
(Beş ve altıncı fıkralar mülga: 04/04/1995/15 md.)
