KORUNMA GEREKSİNİMİ OLAN
ÇOCUK
• Elmacı (2010)’ya göre korunma gereksinimi olan çocuk; “temel bakımı, yetiştirilmesi,
esirgenmesi ve gözetilmesindeki yetersizlik ve aksama nedeniyle sosyal, fiziksel, ruhsal ve
ahlâki yönden sağlıklı bir yetişkin olmasının önünde çeşitli engeller bulunan çocuk”lardır.
• Çocukların korunmasına dair yerel ve uluslararası çapta yasal düzenlemeler
bulunmaktadır. Ülkemizde 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ve 5395 sayılı Çocuk
Koruma Kanunu bunlara örnek olarak
verilebilir. Uluslararası bağlamda ise Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve İnsan
Hakları Evrensel Bildirgesi temel yasalar olarak gösterilebilir.
• Ülkemizde korunma ihtiyacı olan çocuklarla ilgili maddeler içeren 2828 sayılı Sosyal Hizmetler
Kanununda korunmaya ihtiyacı olan çocuk; Beden, ruh ve ahlak gelişimleri veya şahsi güvenlikleri tehlikede
olup; ana veya babasız, ana ve babasız, ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan, ana ve babası veya her ikisi tarafından terkedilen, ana veya babası tarafından ihmal edilip; fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya
uyuşturucu maddeleri kullanma gibi her türlü sosyal tehlikelere ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen çocuğu” ifade etmektedir.
• “Korunma gereksinimi olan çocuk” tanımı, 2828 sayılı kanun kapsamındaki hali ile ihtiyaçları
karşılamadığı düşünülerek 2005 yılında kabul edilen 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ile tekrar tanımlanmıştır. Bu yapılan yeni tanıma
göre; “Korunmaya ihtiyacı olan çocuk; bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile
kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal ve ya
istismar edilen ya da suç mağduru çocuk” olarak tanımlanmıştır (ÇKK, Md. 3).
• Ülkemizde korunma gereksinimi olan
çocuklara dair bir takım bakım sistemleri bulunmaktadır:
• Aile Ortamında Bakım ve Destekleme • Koruyucu Ailelik
• Evlat edindirme • Kurum bakımı
• Aile Ortamında Bakım ve Destekleme: Bu
korunma gereksinimi olan çocukların tümü için en ideal seçenek olarak görülmektedir.
• Koruyucu Ailelik: “Koruyucu aile hizmeti,
herhangi bir sebepten ötürü biyolojik ailesinin yanında kalması mümkün olmayan çocukların, uzun veya kısa süreli olarak, ücretli veya
gönüllü statüde, devlet denetiminde, aileler tarafından kendi aile ortamlarında bakılması ve yetiştirilmesidir” (KOREV, 2017)
• Evlat Edindirme: “Durumu evlat edindirilmeye uygun bir çocukla, durumu evlat edinmeye
uygun kişi/eşler arasında hukuki bağlar sağlanarak çocuk ebeveyn ilişkisinin
• Kurum Bakımı: Çocuğun alınan tüm tedbirlere ve ek hizmetlere rağmen ailesi yanında bakımı mümkün olmadığında en son seçenek olarak kurum bakım tedbiri alınarak çocuğa kurum bakımı hizmeti sunulmasıdır. (Karataş, 2007).
• KAYNAKÇA
• ASPB. (2014). Evlat Edinme.
https://www.cocukhizmetleri.gov.tr/uygulamalar/evlat-edinme
• ÇOCUK KORUMA KANUNU. (2005). T.C. Resmi Gazete, 5395, 03.07.2005.
• ELMACI, D. (2010). Günümüzün Yetim Kalan Kuruluşları: Yetiştirme Yurtları, Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (8) 4, 949-970.
• KARATAŞ, K. (2007). Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 18(2), 7-19.
• KOREV. (2017). Koruyucu Ailelik Nedir.
