Tamamı Çözümlü
DENEME 20
GELİŞİM
PSİKOLOJİSİ
EĞİTİM BİLİMLERİ
68
2021 80
KPSS
Komisyon
KPSS GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME
ISBN- 978-0-2020-0112-8
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. A.Ş.’ye ait- tir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik,
elektronik, fotokopi, manyetik kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Bu kitap, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucu- larımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz
yayınları satın almamasını diliyoruz.
Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yü- rüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca
tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye’de kurulan Turcademy.
com tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000’in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere
http://pegem.net adresinden ulaşılabilmektedir.
7. Baskı: Ekim 2020, Ankara Yayın-Proje: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan
Kapak Tasarımı: Pegem Akademi Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91) Yayıncı Sertifika No: 36306 Matbaa Sertifika No: 26687
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net WhatsApp Hattı: 0538 594 92 40
Ön Söz
iii
Değerli Okuyucularımız,
Akademik platformda ve sınav yayıncılığı alanında tartışılmaz lider ve temel başvuru kaynağı olan PEGEM Yayınları’nın zengin yayın yelpazesine eklenen Eğitim Bilimleri 20 Deneme setimiz, yine eğitim bilimleri alanında tanınmış ve otorite kabul edilen eğitimciler tarafından hazırlanmıştır.
Hem öğrencinin süre performansını artıracak hem de bilgi açığını ka- patacak nitelikte hazırlanan deneme setinizdeki sorular, özenle seçilmiş olup size kapsamlı bir tekrar imkânı sağlayacaktır. Bu sayede eksiklerinizi sağlıklı bir şekilde tespit edebilme ve sınavdan önce bunları giderme fırsatınız olacaktır.
Öğretmen adayları için olmazsa olmaz bölümlerden biri olan eğitim bi- limleri oturumundan tam verim alabilmeniz için hazırlanan deneme setinizin sizlere faydalı olacağına inanıyor, meslek hayatınızda şimdiden başarılar dili- yoruz.
Pegem Akademi
iv
İçindekiler
Ön Söz ...iii
İçindekiler ...iv
Deneme 01 ...1
Deneme 02 ...7
Deneme 03 ... 13
Deneme 04 ... 18
Deneme 05 ... 25
Deneme 06 ... 33
Deneme 07 ... 38
Deneme 08 ... 43
Deneme 09 ... 50
Deneme 10 ... 55
Deneme 11 ... 60
Deneme 12 ... 65
Deneme 13 ... 70
Deneme 14 ... 76
Deneme 15 ... 82
Deneme 16 ... 88
Deneme 17 ... 93
Deneme 18 ... 98
Deneme 19 ...103
Deneme 20 ...108
Cevap Anahtarı ...113
Deneme - 1
1
1. Ayhan Bey, 4 yaşındaki oğlu Öz- gür’le oyun oynamaktadır. Rengâ- renk legolarla evler yapan baba-o- ğul, eğlenceli vakit geçirmektedir.
Ayhan Bey, Özgür’e “Evin çatısı için kırmızı bir üçgen lego bul.” der. Öz- gür, babasına kırmızı bir yuvarlak uzatır. Baba, “Hayır, kırmızı üçgen ver.” diyerek üçgen sözcüğünü vur- gular. Özgür, legoların içinden bir üçgen bulur ve babasına uzatır. An- cak bu kez de renkte hata yapmıştır.
Uzattığı üçgen mavi renklidir.
Özgür’ün, babasının söylediklerini tam anlamıyla yerine getireme- mesi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
A) Korunum ilkesini kazanamama B) Benmerkezcilik
C) Parça-bütün ilişkisini kuramama D) Odaklanma problemi
E) Tersine çevirememe
2. İlköğretim ikinci sınıf öğrencisi Ba- şak, sınıfta öğretmeni bir sayfalık yazılı metni okumasını istediğinde satırları parmağı ile takip ederek şa- şırmadan okumuş ama sonrasında öğretmenin metinle ilgili sorduğu sorulara cevap verememiştir. Öğret- men, öğrencilerin içinden sessizce metni okumasına izin verdiğinde Başak sorulara cevap verebilmiştir.
Başak’ın yaşadığı problemin te- mel nedeni aşağıdakilerden han- gisidir?
A) Sesli okuma sırasında el-göz- dil koordinasyonu sağlayama- ması
B) Bilişsel olgunlaşma düzeyinin pasajı anlamak için yetersiz ol- ması
C) Tek yönlü sınıflama yapmak ko- nusunda yetersiz olması D) Okuma becerisinin özelden öze-
le akıl yürütmeye dayanması E) Sesli ve doğru okumaya kon-
santre olduğunda anlamı kodla- yamaması
2
3. İlköğretim ikinci kademe birinci sı- nıflara fen ve teknoloji dersi veren Gülşen Öğretmen, “hayvan ve bit- kilerde hücre yapısı” konusunu iş- lemektedir. Dersin sonunda “Bitkiler fotosentez yapmasaydı bu durumun diğer canlılara ne tür etkileri olurdu?
Tabiatta neler değişirdi?” diye bir soru sormuştur. Öğrencilerin hiçbiri soruya etkili bir cevap veremeyince öğretmen kendisi birkaç cümleyle konuyu açıklamıştır.
Piaget’nin bilişsel kuramına göre öğrencilerin sorulan soruya doğru cevap üretememesi aşağıdakiler- den hangisiyle doğrudan ilişkili- dir?
A) Bu yaş grubunda özelden özele akıl yürütmenin hâkim olması B) Somut işlemlerin sonunda tü-
mevarımsal düşünmenin oluşa- maması
C) Bu yaş çocuklarında metabiliş- sel bakış açısının gelişmemesi D) Bu yaşın özelliği olarak tersine
çevirmenin becerilememesi E) Bu yaş gruplarında varsayımsal
düşünmenin başarılamaması
4. J. B. Watson bir çalışmasında şun- ları söylemektedir: “Bana bir düzine sağlıklı çocuk verin ve onları yetiş- tirebileceğim kendi özel şartlarımı oluşturun, sizi temin ederim ki, içle- rinden gelişigüzel seçeceğim her- hangi bir tanesini istediğim konuda uzman yaparım. Doktor, avukat veya sanatçı...”
Yukarıdaki sözler Watson’ın insan gelişiminde hangi faktörü birinci plana çıkarttığını göstermektedir?
A) Genetik yapı B) Fenotip C) Çevre
D) Tarihsel zaman faktörü E) Olgunlaşma
3
5 - 6. soruları aşağıdaki pragra- fa göre cevaplayınız.
Lisede öğretmen olan Canan Hanım ve Özgül Hanım ders sonrası birlikte sohbet etmektedirler
Canan Öğretmen: Bu ergenlerle nasıl başa çıkacağım bilmiyorum.
Gelişimlerinin bir yansıması olarak hormonal durumlarını, bunalımlarını, heyecanlarını anlayabiliyorum. Ama derse ilgisizliklerini anlayamıyorum.
Dönemleri benlik ve kişiliklerini et- kiliyor olabilir. Ama bu durumda derslerini etkileyecek bir şey yok.
Anlamsızca dersleri savsaklıyor- lar. Bunalımları kendilerine kalsın.
Derslerine çalışsınlar.
Özgül Öğretmen: Dediklerinizin bir bölümüne katılıyorum. Ama topye- kün bakmamak lazım. Hepsinin bu- naldıkları noktalar farklı ve çözümleri de farklı olabilir. Hepsini ayrı ayrı an- lamaya çalışmamız gerekir.
5. Yukarıdaki diyalogları dikkate al- dığımızda Canan Öğretmen’in yo- rumlarının hangi gelişim ilkesini göz ardı ettiğini söyleyebiliriz?
A) Gelişim nöbetleşe devam eder.
B) Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur.
C) Gelişim kalıtım ve çevrenin kar- şılıklı etkileşimine dayanır.
D) Gelişim bir bütündür.
E) Gelişim genelden özele doğru- dur.
6. Özgül Öğretmen’in görüşleri han- gi psikoloji akımı ve yöntemi ile uyum göstermektedir?
A) Davranışçı - Pekiştirme
B) Hümanist kuram - Fenomenolo- jik yaklaşım
C) Psikoanalitik kuram - Savunma mekanizmaları
D) Bilişsel kuram - Bilişsel terapi E) Yapısalcılık - İçe bakış
7. Aynı insanları boylamsal araştırma içinde 6, 16, 26, 36, 46, 56, 66 yaş- larında inceleme imkânımız olsaydı;
okudukları kitap, sevdikleri müzik, beğendikleri sanatçı yönünden ilgi- lerinin zaman içinde çok değiştiğini gözlemlerdik.
Aynı bireyin onar yıllık periyotlar- da ilgi, tutum ve davranışlarının değişmesinde aşağıdaki faktör- lerden hangisinin etkisi yoktur?
A) Yaşantı B) Bilişsel yapılar C) Olgunlaşma D) Tarihsel zaman etkisi E) Türe özgü hazırbulunuşluluk
4
8. İşlem öncesi dönem çocukları nes- nelerin birden fazla boyutuna aynı anda odaklanamazlar. Eşit ağırlıkta ve aynı hacme sahip iki demirin biri uzun ve ince, diğeri kısa ve kalın ise bunların aynı hacme sahip oldukları fikrine itiraz ederler. Ya boya odakla- narak uzun ve ince olanın ya da ene odaklanarak kalın ve kısa olanın bü- yük olduğunu söylerler.
Yukarıdaki durumda korunumun kazanılamaması ve nesnelerin eşit miktarda olduğunun söyle- nememesi “boy” ve “en” arasında hangi ilişkinin kurulamaması ile ilgilidir?
A) Özdeşlik B) Telafi C) Geçişlilik D) Tümevarım E) Anoloji
9. Erikson’un psikososyal kişilik ge- lişim kuramına göre 0-1,5 yaş ara- sı bebeklerde temel güven duy- gusunun gelişimi aşağıdakilerden hangisi ile ilgili değildir?
A) Sevgi ihtiyacının karşılanması B) Karnının zamanında doyurulma-
sı
C) Altının temizlenmesi ve rahat et- tirilmesi
D) Gerçek biyolojik annenin bakımı üstlenmesi
E) Bakımların düzenli ve periyodik olması
10. Erikson’a göre 3-6 yaş döneminde suçluluk duygusu geliştirmenin temelinde aşağıdakilerden hangi- si yatmaktadır?
A) Çocuğun özerklik taleplerinin geri çevrilmesi
B) Oyun, merak gibi girişimlerin en- gellenmesi
C) Cinsel rolleri doğru öğrenememe D) Karşı cinse karşı kendini yalıtma E) Akademik başarıda yaşıtlarına
göre geri kalma
5
Çözümler
4. Watson, insanın doğuştan boş levha olarak dünyaya geldiği öngörüsünü sa- vunan davranışçı kuramın en önemli temsilcisidir. Watson’ın soru kökündeki vurgusu, eğitim yani çevre etkisi ile is- tendik davranışların oluşturulabileceği- ne yöneliktir.
Cevap C
5. Canan Hanım, gençlerin yaşadıkları fiziksel değişimlerin sadece bu alanı etkileyeceğini, diğer alanlara etkisinin olmayacağını savunmaktadır. Oysa ge- lişim bir bütündür ve gelişimin tüm alan- ları karşılıklı etkileşim hâlindedir. Canan Hanım yorumlarında bu noktayı gözden kaçırmaktadır.
Cevap D
6. Özgül Hanım, konuya topyekün ba- kılmaması, her öğrencinin kendi öznel şartları içinde değerlendirilmesi gerek- tiğini söylemektedir. Bu bakış açısı, hü- manist psikolojinin fenomenolojik yakla- şımı ile paraleldir.
Cevap B 1. Piaget, işlem öncesi çocukların iki - üç
kavrama aynı anda konsantre olarak odaklanamadığını söylemektedir. Öz- gür’ün de hem renk hem de şekil olarak kırmızı ve üçgen kavramlarına aynı anda konsantre olamaması odaklanma prob- lemi ile ilgilidir. Odaklanma problemi iş- lem öncesi çocuklarda gözlenen tipik bir bilişsel yetersizliktir.
Cevap D
2. İlköğretim birinci ve ikinci sınıfta sıkça görülen bir problem soru kökünde so- rulmuştur. Bu yaş çocukları, okumayı öğrenseler dahi otomatikleşme hemen sağlanamadığı için sesli ve doğru oku- maya konsantre olduklarında metnin anlamını kavramakta zorlanmaktadırlar.
Cevap E
3. “Bitkiler fotosentez yapmasaydı ne tür sorunlar oluşabilirdi?” gibi bir tartışma, varsayıma dayalı düşünme gerektirir.
Piaget’ye göre varsayımsal düşünme becerisi ancak 12-18 yaş arası soyut iş- lemler döneminde kazanılır. Soru kökün- de belirtilen öğrenciler, 11 yaş civarında oldukları için varsayımsal düşünme üre- tememektedirler.
Cevap E
6
7. İnsanların yaşamları boyunca ilgi ve tu- tumlarının değişimi; bu yaşlarda yaşa- dıkları çevre, öğrenme, yaşantı ve tarih- sel zaman etkileri ile ilgilidir. Ayrıca bazı kitapları, müzikleri anlamak ve beğen- menin bilişsel yapılar ve olgunlaşma ile ilişkisi vardır. Oysa türe özgü hazırbulu- nuşluğun bu konu ile hiçbir ilgisi yoktur.
Türe özgü hazırbulunuşluk düzeyi tüm insanlarda aynıdır.
Cevap E
8.
A B
Yukarıdaki iki demir parçasında A’daki boy fazlalığı, B’deki en fazlalığı ile telafi edilmektedir. İşlem öncesi çocuklar, boy ve en arasındaki bu telafi mekanizmasını algılayamamaktadırlar.
Cevap B
9. Erikson, çalışmalarında bebeklerin al- tının temizlenmesi, doyurulması gibi periyodik bakımların temel güven duy- gusunun gelişiminde önemli olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca tensel temas ve sevgi de güven duygusunu sağlamada önemlidir. Ancak bakan kişinin biyolojik anne olması zorunlu değildir. Bir bakıcı- nın da doğru bakımı ve sevgiyi sağlama- sı, bebeğin ihtiyaçlarını karşılayabilmek- tedir.
Cevap D
10. Erikson’a göre 3-6 yaş arası çocuklar;
oyun, karıştırma, sorma gibi girişimlerde bulunurlar. Bu girişimlerin anne, baba, bakan kişi tarafından engellenmesi, olumsuz bir sonuç olarak suçluluk duy- gusu oluşturabilmektedir.
Cevap B
Deneme - 2
7
1. Türkçe dersinde yazım kuralları ile anlatım bozukluklarını ilişkilendiren Tuğba Öğretmen, bazı yazım hata- larının ifade bozukluklarına neden olabileceğini söylemiştir. Örneğin,
“KPSS sınavına hazırlanan...” diye başlayan bir cümlenin yanlış oldu- ğunu çünkü KPSS kısaltmasının son harfinin zaten sınavı ifade ettiğini, bu yüzden “KPSS’ye hazırlanan...” diye yazılması gerektiğini söyler. Bu du- rumu iyi kavrayan bir öğrenci KPSS ile ilgili örnekleri doğru çözmüş ama yazılı bir metinde “TBMM meclisinin açılışına ...” ifadesindeki yanlışlığı fark edememiştir.
Öğrencinin, öğretmenin anlatı- mını KPSS örneğinde uygularken TBMM örneğine taşıyamaması aşağıdakilerden hangisi ile ilgili- dir?
A) Dilin derin yapısı B) Dilin semantik yapısı C) Eksik kurallaştırma
D) Kavram gelişiminde yetersizlik E) İfade edici dilin, alıcı dilin geri-
sinde kalması
2.
I. Türkiye’nin geliri geçen yıl 200 milyar olduğu hâlde bu yıl 220 milyar dolardır. Gelirdeki artış miktarı ne kadardır?
II. Türkiye’nin gideri geçen yıl 300 milyar dolar olduğu hâlde, bu yıl
%10 oranında artış göstermiştir.
Bu yıl Türkiye’nin geliri ne kadar- dır?
Yukarıdaki iki sorudan birincisi daha küçük, ikincisi ise daha büyük yaş grupları tarafından doğru cevaplan- dırılabilir.
İkinci sorunun zorluk düzeyinin daha yüksek olması aşağıdakiler- den hangisi ile açıklanabilir?
A) Birincinin özelden özele düşün- me gerektirirken, ikincinin tüme- varımsal düşünme gerektirmesi B) Birincinin tersine çevirme gerek-
tirmedeği hâlde ikincinin gerek- tirmesi
C) Birincinin tümevarımsal, ikinci- nin tümdengelimsel düşünme gerektirmesi
D) Birincinin sözel, ikincinin sayısal mantık gerektirmesi
E) Birincinin daha somut, yüzdelik hesapların ise daha soyut dü- şünme gerektirmesi
