TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ. Doç.Dr. A. Kemal SEÇKİN

(1)

TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Doç.Dr. A. Kemal SEÇKİN

(2)

KALİTE NEDİR???

Bursa Teknik Üniversitesi

(3)

KALİTE;

• KULLANIMA UYGUNLUKTUR. (JURAN)

• ŞARTLARA UYGUNLUKTUR. (CROSBY)

(4)

TANIMLAR

Kalitenin tanımı ülkelere göre de değişmektedir:

1. Japonya – Mükemmellik 2. Almanya – Hassaslık

3. Fransa – Estetik kullanım

4.Türkiyede????

(5)

Bir ürünün mevcut , ya da

gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçları karşılama

özelliklerinin toplamına

KALİTE

(6)

Kalite bir temel insan hakkıdır

Ürün

Yönetim Organizasyon İnsan

İnsan’da AHLAK Ürün’de KALİTE

(7)

KALİTE

Müşteri İstek ve Şartlarına

İLK DEFADA

MÜŞTERİ MEMNUNİYETİDİR.

(8)

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

NEDİR???

(9)

Kalite Yönetim Sistemi Nedir?

Bir kuruluşu kalite bakımından idare ve kontrol için gerekli yönetim

sistemi

(10)

Kavramlar, Terimler, Tanımlar

TS-EN ISO 9001:2008

(11)

ETKİNLİK VE VERİMLİLİK NE

DEMEKTİR?

(12)

ETKİNLİK

Planlanmış faaliyetlerin gerçekleştirilme ve

planlanan sonuçların elde edilme derecesi.

(13)

VERİMLİLİK

Elde edilen sonuç ile

kullanılan kaynaklar

arasındaki ilişki.

(14)

PROSES

Girdileri çıktılara dönüştüren

birbirleriyle ilgili veya etkileşimli faaliyetler

(15)

PİZZA ZAMAN-SICAKLIK

(16)

Planlama Sipariş prosesi

Üretim programı Pr.

Tedarikçi değerlendirme Pr.

Satınalma Pr.

Bakım Pr.

Tasarım Kontrolü Pr.

Ürün değerlendirme Pr.

Eğitim Pr.

Kalite planlama Pr.

Üretim

Depolama pr.

Görev tanımları

Muayene ve deney Pr.

Tanımlama ve izlenebilirlilik Pr.

İzleme ölçme Pr.

Kalibrasyon Pr.

Çalışma talimatları Çalışma ortamı Pr.

Düzeltici ve önleyici faaliyetler Pr.

Verilerin analizi Pr.

Uygunsuzluk Pr.

Altyapı Pr.

Üretim Prosesi

(17)

Çalışma talimatları Muayene ve deney Pr.

Ürünün Serbest Bırakılması

Depolama ve

(18)

ÜRÜN

Bir prosesin sonucu.

(19)

MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ Müşterinin şartlarının

yerine getirildiğinin, müşteri tarafından

algılanan memnuniyet

(20)

(21)

TEDARİKÇİ

Bir ürün veya hizmet sağlayan kuruluş

veya kişi

(22)

MÜŞTERİ

Bir ürünü veya hizmeti alan kuruluş veya kişi.

(23)

ÇALIŞMA ORTAMI

İşin yapıldığı şartlar

(24)

KALİTE VE VERİMLİLİK NASIL

ARTTIRILIR???

(25)

KALİTE VE VERİMLİLİK

Kaliteli ve daha verimli üretim ancak

standardizasyon ve sürekli kaynak iyileştirilmesi

(makina, teçhizat, insan, v.b.) ile mümkün olabilir.

ÖNLEM AL PLANLA

UYGULA KONTROL

PUKÖ

(26)

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN

YARARLARI????

(27)

ETKİN KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ UYGULAMANIN YARARLARI

• MALİYET VE ZAMANDAN TASARRUF

• AZALMIŞ İADELER

• DAHA AZ MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ

• DAHA AZ SERVİS-BAKIM GİDERLERİ

• KAYNAKLARIN OPTİMUM KULLANIMI

(28)

HATALARIN ORANI

SİSTEM

2%

98%

15%

85%

ASGARİ AZAMİ

İNSAN

(29)

UYGULADIĞINI BELGELERLE İSPATLA

KALİTE SİSTEMİ FELSEFESİ

YAZDIĞINI UYGULA

 YAPTIĞINI YAZ (veya yapacağını yaz)



(30)

ISO NEDİR?

İSMAİL’İN KISALTILMASI???

(31)

ISO, (International Organization for Standardization) Uluslararası Standard Organizasyonu'nun kısaltmasıdır.

ISO, uluslararası alanda standardizasyonu sağlamak amacıyla 23 Şubat 1947 tarihinde kurulmuştur. ISO halen 135 ülkeden ulusal standard kuruluşlarının

(32)

• TSE ISO'nun üyesi ve Türkiye'deki tek

temsilcisidir. Bu temsilcilikle TSE, ISO'nun yürütmekte olduğu standard hazırlama

çalışmalarına, TSE bünyesinden veya

sanayiden uzmanlarla birlikte katılmakta ve katkıda bulunmaktadır.

(33)

TSE, 1955 yılından beri üyesi olduğu ISO'nun

35 Teknik Komitesi ile 89 Alt Komitesi'nin

asal üyesidir.

(34)

Standardın Amacı Nedir?

•Kalite Yönetimi için genel bir çerçeve sağlamak (yönetim sistemi ve yapısı)

•Kuruluşlar arasında güven ortamı oluşturmak

•Proseslerin yönetilmesiyle ürün/hizmet kalitesinin

sağlanması, devam ettirilmesi ve iyileştirilmesine olanak vermek,

•Müşteriye ürün ve hizmetlerin güveninin verilmesini sağlamak

(35)

TS-EN ISO 9000 Ne Değildir?

•Neyin yapılacağını söyler, nasıl yapılacağını değil

•Etkin bir Kalite Yönetim Sistemi için

(36)

Atlas okyanusunda yer alan bir nükleer denizaltı ile bir yelkeni düşünelim bunların kaptanları farklı rotaları kullanacaklar ve kesinlikle farklı kontrol

sistemlerinden faydalanacaklardır. Ancak, her ikisi de mevcut koordinatlarını ve nereye gideceklerini bilmeli faaliyetleri organize etmeli, eğitimli

mürettebata sahip olmalı ve sehir defterini doldurmalıdır. Bunlar her iki seyahat içinde ortaktır. Fakat her bir kaptan bunları farklı ve içinde bulundukları ortama en uygun yöntemleri kullanarak başarırlar.

(37)

İş dünyasında da böyledir.tüm kalite sistemleri

farklıdır ve öyle olmalıdır. Standardın hazırlanması sırasında da şartların nasıl karşılanacağı kuruluşa bırakılmıştır.

AMAÇ; STANDART BİR KALİTE SİSTEMİ DEĞİL

STANDARDIN İSTEDİKLERİNİ KARŞILAYAN

(38)

Kalite Yönetim Sistemleri - Şartlar

TS-EN ISO 9001:2008

(39)

• TS: Türk standartları

• EN: European norm

• ISO:Internatıonal standardızatıon for organizatıon

• 9001: Standart numarası

TS-EN ISO 9001:2008

(40)

TS-EN ISO 9000:2008 Serisi Standardlar

• TS-EN ISO 9000: 2000 : Kalite Yönetim Sistemleri – Temel Kavramlar, Terimler ve Tarifler

• TS-EN ISO 9001: 2008 : Kalite Yönetim Sistemleri – Şartlar

• TS-EN ISO 9004: 2000 : Kalite Yönetim Sistemleri – Performans İyileştirilmeleri İçin Kılavuz

(41)

YAPI

TS-EN ISO 9001:2008 beş ana bölümde yapılanmıştır.

- Kalite Yönetim Sistemi (Madde 4) - Yönetim sorumluluğu(Madde 5) - Kaynak yönetimi(Madde 6)

(42)

Kalite Yönetim Sistemi

Kuruluş, bu standardın öngördüğü şartlara uygun olarak bir kalite yönetim sistemi oluşturmalı, dokümante etmeli,

uygulamalı, sürekliliğini sağlamalı ve bunun etkinliğini sürekli iyileştirmelidir.

Kuruluş, ürünün şartlara uygunluğunu etkileyecek herhangi bir prosesi dış kaynaklı hale getirmeyi seçtiğinde bu tür

prosesler üzerindeki kontrolü sağlamalıdır.

(43)

P

lanlama (Sıralama, etkileşim, kriter ve

metotların belirlenmesi

Ö

^{nlem Al}

(İyileştirmenin uygulanması)

Madde 4.1’e PUKÖ Döngüsünün Uygulanması

(44)

Yönetim Sorumluluğu

Ölçme, Analiz ve İyileştirme Kaynak

Yönetimi

Ürün

Gerçekleştirme

Kalite Yönetim Sisteminin Sürekli İyileştirilmesi

Ürün Müşteri

Şartlar

Müşteri

Memnuniyet

(45)

Dokümantasyon Şartları

 Kalite politikası ve hedefleri

 Kalite El Kitabı

 Standardın istediği dokümante edilmiş prosedürler - Dokümanların kontrolü((Madde 4.2.3.)

- Kayıtların kontrolü(Madde 4.2.4) - İç tetkik (Madde 8.2.2.)

(46)

Kalite Yönetim Sistemi Doküman Çeşitliliği,

 Kuruluşun büyüklüğüne ve aktivitelerin tipine

 Proseslerin karmaşıklığına ve etkileşimlerine

 Personelin yeterliliğine

bağlı olarak değişir.

(47)

Kalite El kitabı

Kuruluş, aşağıdakileri içeren bir kalite el kitabı oluşturmalı

- Kalite yönetim sisteminin kapsamı ve herhangi bir hariç tutmanın ayrıntıları

- Kalite yönetim sistemi için oluşturulmuş

dokümante edilmiş prosedürleri veya bunlara

(48)

Dokümanların Kontrolü

Standart bu konu ile ilgili Dokümante edilmiş bir prosedür oluşturulmasını istiyor..

Hazırlanacak prosedürde;

- Dokümanların yayımlanmadan onaylanması, - Güncelleştirmesinin nasıl olacağı,

- Doküman değişikliklerinin ve güncel revizyon durumunun belirlenmesinin sağlanması,

(49)

- Yürürlükteki dokümanların ilgili baskılarının kullanım noktalarında bulunabilir olmasının sağlanması,

- Dış kaynaklı dokümanların belirlenmiş olması ve bunların dağıtımının kontrol edilmesinin sağlanması,

- Güncelliğini yitirmiş dokümanların herhangi bir amaçla

(50)

Kayıtların Kontrolu

Kayıtlar, kalite yönetim sisteminin etkin olarak uygulandığının kanıtlanması için oluşturulmalı ve muhafaza edilmelidir. Kayıtların muhafazası,

korunması, tekrar elde edilebilir olması, saklama süresi ve elden çıkarılması için gereken kontrollerin belirlenmesi amacıyla dokümante edilmiş prosedür oluşturulmalıdır. Bursa Teknik Üniversitesi

(51)

KYS NİN DOKÜMAN YAPISI

Çalışma ve Prosedürler Ne? KEK

Ne, Ne Zaman, Nerede, Ne ile, Nasıl, Kim (ler) Tarafından?

Nasıl?, Faaliyet/İş

Kalite Politikası

Taahhütler

(52)

Yönetim Sorumluluğu Yönetimin Taahhüdü

Üst yönetim, kalite yönetim sisteminin, uygulanmasına dair kanıtlarını aşağıdaki yollarla sağlamalıdır;

a) Kuruluşa, yasal şartlar ve mevzuat ve müşteri şartlarının yerine getirilmesinin önemini iletmekle,

b) Kalite politikasını oluşturmakla,

c) Kalite hedeflerinin oluşturulmasını sağlamakla, d) Yönetimin gözden geçirmesini yapmakla,

e) Kaynakların bulunabilirliğini sağlamakla

(53)

Müşteri Odaklılık

Üst yönetim, müşteri memnuniyetinin artırılması amacına yönelik olarak

aksiyonlarını gerçekleştirmelidir.

(54)

Kuruluşlar ;

• Mevcut ve gelecekteki müşteri ihtiyaçlarını anlamalı,

• Müşteri şartlarına uymalı,

• Müşteri beklentilerini de aşmak için çabalamalıdır.

Atasözü: Müşteri veli nimetimizdir.

(55)

Kalite Politikası

- Üst yönetim tarafından belirlenmeli, onaylanmalı,

- Kalite yönetim sisteminin şartlarına uyma ve kalite yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesine dair taahhütleri

kapsamalı,

- Kuruluş içinde iletilmeli ve anlaşılması sağlanmalı

(56)

Kalite Hedefleri

Kalite hedefleri ölçülebilir ve ulaşılabilir olmalı

- Müşteri şikayetleri, geri dönüşler, ürün tesliminde termin ve miktara uyma, yeniden işleme,

satınalma süreleri, ıskartalar, hurdalar, personele verilen eğitim, verimlilik v.b. daha bir çok

konuda kalite hedefi belirlenebilir.

(57)

Sorumluluk, yetki ve iletişim

Kuruluşta görev yapan tüm personelin yetki ve sorumlulukları ve bunların arasındaki

ilişki net bir şekilde tanımlanmalı ve bütün birimlere iletilmelidir.

Organizasyon şeması bunun için kullanılabilir.

(58)

HİKAYE

HAYATIN GERÇEKLERİ

Herkes, Biri, Herhangibiri ve Hiçkimse adında dört kişi varmış. Yapılması gereken çok önemli bir iş varmış ve Herkes Birinin bunu yapacağını düşünmüş. Aslında bu işi Herhangi biride yapabilirmiş. Fakat hiç kimse yapmamış.

Bunun üzerine Biri çok kızmış. Çünkü bu herkesin işiymiş.

Herkes bunu Herhangibirinin yapacağını düşünmüş. Sonuçta Herhangibirinin yapacağı işi Hiçkimse yapmadığı için

Herkes birbirini suçlamış.

(59)

Yönetim Temsilcisi

Üst yönetim, yönetimden bir üyeyi temsilci olarak atamalıdır:

a) Kalite yönetim sistemi için gerekli proseslerin oluşturulmasını, uygulanmasını ve sürekliliğini sağlamak,

b) Kalite yönetim sisteminin performansı ve iyileştirilmesi için

(60)

İç İletişim

Üst yönetim, kuruluşta uygun ve etkin iletişim proseslerinin oluşturulmasını sağlamalıdır

Dahili yazışma

Ilan tahtası

Öneri/şikayet sistemi

Toplantılar

Şirket dergi/bülteni

Bilgisayara dayalı iletişim

Performans değerlendirme toplantıları

(61)

Yönetim gözden geçirmesinin amacı KYS nin

uygunluk ve yeterliliğinin değerlendirilmesidir.

Üst yönetim KYS ni planlı aralıklarla gözden geçirmelidir.

Yönetimin Gözden Geçirmesi

(62)

- YGG ler yılda en az bir kez yapılmalıdır. Ve planlı aralıklarla devam ettirilmelidir.

- YGG lerde somut sonuçlar verilmeli, genel ifadeler kullanılmamalıdır.

- YGG de tetkik sonuçları, - müşteri geri beslemeleri, - kazalar,

- kaynak ihtiyaçları

- müşteri veya yasal şartlardaki değişiklik konuları görüşülmelidir. Bursa Teknik Üniversitesi

(63)

Kaynak Yönetimi

Kuruluş;

a) Kalite yönetim sistemini uygulamak, sürdürmek ve etkinliğini sürekli iyileştirmek,

b) Müşteri memnuniyetini artırmak için,

(64)

İnsan Kaynakları

Ürün kalitesini etkileyen işleri yapan

personel, uygun öğrenim, eğitim, beceri ve deneyim yönünden yeterli olmalıdır.

(65)

Yeterlilik, farkında olma (bilinç) ve eğitim

Bu maddedeki temel şart; personelin iş için yeterli olmasıdır. Fakat personelin yeterliliğine karar vermeden önce;

- Yapılacak işler tanımlanmalı ve iş gerekleri belirlenmelidir.

- İş gereklerini karşılayabilmek için ihtiyaç duyulan yetenekler belirlenmeli - Bu bilgiler bir araya getirilerek her bir işe görevlendirilebilecek personel

profili oluşturulmalıdır.

(66)

Altyapı

Kuruluş, ürün şartlarına uygunluğu sağlamak için gerekli olan altyapıyı belirlemeli, oluşturmalıdır.

Alt Yapı;

Binalar, proses ekipmanları, yardımcı tesisler, göz önüne alınmalıdır. Ekipman bakım planları, temizlik çizelgeleri vb kayıtlar tutulmalıdır.

(67)

Çalışma Ortamı

Kuruluş, gerekli olan çalışma ortamını

belirlemeli ve yönetmelidir.

(68)

Ürün Gerçekleştirme

Kuruluş, ürünün gerçekleştirilmesi için gerekli prosesleri planlamalı ve geliştirmelidir.

a) Ürün için kalite hedefleri ve şartlar,

b) Proseslerin, dokümanların oluşturulması ve ürüne özgü kaynakların sağlanması,

(69)

Bu madde de ürünün şartlarını karşıladığını gösteren kayıtların belirlenmesi şartı

bulunmaktadır. Ürün akış diyagramları,

muayene ve test prosedürleri vb. bu maddeye

uygunluğunun göstergesi olarak kabul

(70)

Satın Alma

Kuruluş, satın alınan ürünün, belirtilen şartlara uygunluğunu sağlamalıdır.

Kuruluş, tedarikçilerini değerlendirmeli ve seçmelidir.

Seçme, değerlendirme ve tekrar değerlendirme için kriterler oluşturulmalıdır.

(71)

Belirleme ve İzlenebilirlik

Uygun durumlarda, kuruluş, ürünü, ürün

gerçekleştirilmesi sırasında uygun yollarla tanımlamalıdır.

• üretim sektörü için;

• seri numarası,

• barkod,

(72)

Müşteri Mülkiyeti

Kuruluş müşteri mülkiyetine dikkat göstermelidir. Herhangi bir müşteri mülkü kaybolursa, zarar görürse veya kullanım için uygun olmayan halde bulunursa, bu durum müşteriye bildirilmeli ve kayıtlar muhafaza edilmelidir

(73)

İzleme ve Ölçme Cihazlarının Kontrolü

Kuruluş belirlenmiş aralıklarla ölçme cihazlarını

kalibre

^etmeli

veya doğrulanmalıdır.

(74)

İç Tetkik

Kuruluş, kalite yönetim sisteminin;

Etkin olarak uygulanıp uygulanmadığını ve sürdürülüp sürdürülmediğini, belirlemek için planlı aralıklarla iç tetkikler yerine getirmelidir,

İç tetkik otokontrol sistemidir.

Tetkikçiler kendi işlerini tetkik etmemelidir.

(75)

Uygun Olmayan Ürünün Kontrolu

Kuruluş, ürün şartlarına uymayan ürünün, yanlışlıkla kullanımının veya teslimatının önlenmesi için tanımlanmasını ve kontrol edilmesini sağlamalıdır.

Kontroller ve uygun olmayan ürünün ele alınmasıyla ilgili

(76)

Veri Analizi

Kuruluş, kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi için uygun verileri belirlemeli, toplamalı ve analiz etmelidir.

 Müşteri memnuniyeti,

 Ürün şartlarının uygunluğu,

 Tedarikçilerin performansları, katkıları, eksiklikleri,

 Uygunsuzlukların durumu,

 Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin durumu

tespit edilmelidir.

(77)

BENİ SABIRLA

DİLEDİĞİNİZ İÇİN

TEŞEKKÜRLER

(78)