İLKÖĞRETİMİN AMAÇ VE GÖREVLERİ

(1)

İLKÖĞRETİMİN AMAÇ VE GÖREVLERİ

1. Her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olmak için gerekli

temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları kazandırmak;

onu milli ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek

2. Her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve üst öğrenime hazırlamaktır.

3. İlköğretimin son ders yılının ikinci yarısında öğrencilere, ortaöğretimde devam edilebilecek okul ve programların hangi mesleklerin yolunu açabileceği ve bu mesleklerin

kendilerine sağlayacağı yaşam standardı konusunda tanıtıcı bilgiler vermek üzere rehberlik servislerince gerekli

çalışmalar yapılır.

(2)

İLKÖĞRETİMİN AMAÇLARI

1) Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini geliştirerek onları hayata ve üst öğrenime hazırlamak,

2) Öğrencilere, Atatürk ilke ve inkılâplarını benimsetme;

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na ve demokrasinin ilkelerine, insan hakları, çocuk hakları ve uluslar arası

sözleşmelere uygun olarak haklarını kullanma, başkalarının haklarına saygı duyma, görevini yapma ve sorumluluk

yüklenebilen birey olma bilincini kazandırmak,

3) Öğrencilerin, millî ve evrensel kültür değerlerini

tanımalarını, benimsemelerini, geliştirmelerini bu değerlere saygı duymalarını sağlamak,

(3)

4) Öğrencileri, kendilerine, ailelerine, topluma ve çevreye olumlu katkılar yapan, kendisi, ailesi ve

çevresi ile barışık, başkalarıyla iyi ilişkiler kuran, iş birliği içinde çalışan, hoşgörülü ve paylaşmayı bilen, dürüst, erdemli, iyi ve mutlu yurttaşlar olarak

yetiştirmek,

5) Öğrencilerin kendilerini geliştirmelerine, sosyal, kültürel, eğitsel etkinliklerle millî kültürümüzü benimsemelerine ve yaymalarına yardımcı olmak,

6) Öğrencilere bireysel ve toplumsal sorunları tanıma ve bu sorunlara çözüm yolları arama alışkanlığı

kazandırmak,

(4)

7) Öğrencilere, toplumun bir üyesi olarak kişisel sağlığının yanı sıra ailesinin ve toplumun sağlığını korumak için gerekli bilgi ve beceri, sağlıklı

beslenme ve yaşam tarzı konularında bilimsel

geçerliliği olmayan bilgiler yerine, bilimsel bilgilerle karar verme alışkanlığını kazandırmak,

8) Öğrencilerin becerilerini ve zihinsel çalışmalarını birleştirerek çok yönlü gelişmelerini sağlamak,

9) Öğrencilerin kendilerine güvenen, sistemli

düşünebilen, girişimci, çağdaş teknolojileri etkili biçimde kullanabilen, plânlı çalışma alışkanlığına sahip estetik duyguları ve yaratıcılıkları gelişmiş bireyler olarak yetiştirmek,

(5)

10) Öğrencilerin ilgi alanlarının ve kişilik özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlamak, meslekleri tanıtmak ve seçeceği mesleğe uygun okul ve kurumlara yöneltmek, 11) Öğrencileri derslerde uygulanacak öğretim yöntem

ve teknikleriyle sosyal, kültürel ve eğitsel etkinliklerle kendilerini geliştirmelerine ve gerçekleştirmelerine yardımcı olmak,

12) Öğrencileri ailesine ve topluma karşı sorumluluk duyabilen, üretken, verimli, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunabilen bireyler olarak yetiştirmek,

13) Doğayı tanıma, sevme ve koruma, insanın doğaya etkilerinin neler olabileceğine ve bunların

sonuçlarının kendisini de etkileyebileceğine ve bir doğa dostu olarak çevreyi her durumda koruma bilincini kazandırmak,

(6)

14) Öğrencilere, bilgi yüklemek yerine onlarda zekâyı ve yaratıcı düşünceyi ortaya çıkarmak, onlara bilgiye ulaşmanın yöntem ve tekniklerini öğretmek,

15) Öğrencileri bilimsel düşünme, çalışma ve araştırma alışkanlığına yöneltmek,

16) Öğrencilerin, sevgi ve iletişimin desteklediği gerçek öğrenme ortamlarında düşünsel

becerilerini kazanmalarına, yaratıcı güçlerini ortaya koymalarına ve kullanmalarına yardımcı olmak,

17) Öğrencilerin kişisel ve toplumsal araç-gerecî, kaynakları ve zamanlarını verimli kullanmalarını, okuma zevk ve alışkanlığı kazanmalarını sağlamak, ilköğretim kurumlarının amacıdır.

(7)

Genel ilkeler

1) İlköğretim; ..dört yıl süreli ve zorunlu ilkokul ile

dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir Milli Eğitim ve Öğretim Kurumudur.

2) İlköğretim kurumlarında karma eğitim-öğretim yapılır.

3) İlköğretimde derslerde ve ders dışı etkinliklerde Türkçe'nin doğru, güzel ve etkili kullanılması temel hedeftir.

4) İlköğretim kurumlarının kuruluş ve işleyişi ile her türlü eğitim-öğretim programlarının hazırlanması ve uygulanmasında Atatürk ilke ve inkılâplarına uyulur.

Evrensel değerler içinde millî kültürün öğrenilmesine ve geliştirilmesine önem verilir.

(8)

5) İlköğretim kurumları; dil, ırk, cinsiyet, felsefî inanç ve din ayrımı gözetilmeksizin herkese açıktır.

Eğitimde hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz.

6) Eğitim-öğretim etkinlikleri; öğretim ilkeleri, öğrenci düzeyi, çevre özellikleri ve programda belirtilen

esaslar dikkate alınarak ilköğretimin amaçları

gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve uygulanır.

7) İlköğretim kurumlarında herkese imkân ve fırsat eşitliği sağlanır. Ekonomik durumu iyi olmayan

öğrencilere, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacıyla parasız yatılılık ve bursluluk imkânları sağlanır. Özel eğitim gerektiren ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel önlemler alınır.

(9)

8) Eğitim-öğretim hizmetleri düzenlenirken

öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri ile toplumun ihtiyaçları dikkate alınır.

9) Demokrasi bilincinin geliştirilmesi amacı ile

öğrenci, öğretmen, yönetici, personel ve velilerce;

kurumda iş birliği, iş bölümü, seçme, seçilme, katılma ve düşüncelerini açıklayabilme gibi

demokratik kuralların uygulandığı, sevgi, saygı ve hoşgörüye dayalı bir çalışma ortamı oluşturulur.

10) İlköğretim kurumlarında uygulanan, programlar, yöntem ve teknikler ile kullanılan eğitim

teknolojisi; bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre yenilenerek, okul, çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli geliştirilir.

(10)

11) İlköğretim kurumlarında açıklık, güvenirlik ön planda tutulur. Eğitim-öğretim ve yönetim

etkinliklerinin kurul ve komisyonlarca yürütülmesi, öğrenci, öğretmen, veli ve çevrenin gözetim ve

denetimine açık tutulması sağlanır.

12) Kaynakların etkili ve verimli olarak kullanılması, eğitim-öğretimin kalitesinin artırılması ve kurumun rekabet gücünün geliştirilmesi sağlanır.

13) Okul ile aile ve çevrenin iş birliği sağlanır.

14) İlköğretimde öğrenciler, oldukları gibi kabul edilerek değer verilir.

15) Öğretmen, yeri geldikçe günlük olaylara ve fırsat eğitimine yer verir.

(11)

16) Öğrencilere temel bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak, öğrencilerin davranış, ilgi ve

yeteneklerini belirlemek, programlar

doğrultusunda başarılarını bir bütün olarak

değerlendirmek, meslek alanlarını tanıtmak ve yönlendirmek için gerekli önlemler alınır.

17) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin akranları ile birlikte kaynaştırma uygulamaları yoluyla

eğitimlerini sürdürmeleri esastır. Bu öğrenciler eğitimlerini akranları ile birlikte aynı sınıfta

sürdürebilecekleri gibi okulların bünyesinde

açılacak özel eğitim sınıflarında da sürdürebilirler.

Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamalarında özel eğitim ile ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

(12)

(13)

İLKÖĞRETİM PROGRAMLARI

Ülkemiz eğitim programlarında köklü bir değişiklik ihtiyacı herkesçe kabul edilen bir gerçektir. Bugüne kadar eğitimde şikayetçi olduğumuz noktalar ise;

• İşlevsizlik. Okulların işe yaramaz bilgilerin sıkıcı yöntemlerle aktarıldıkları kurumlar haline gelmesi

• Eğitim anlayışı yanlış

• Programlar ve kitaplar gereksiz ve çağ dışı bilgilerle dolu

• Eğitimin beklentisi yanlış

• Değerlendirme ve seçme anlayışı yanlış

• Teknolojideki gelişim. Ulaşılan bilginin miktarı ve sınırı hayal edilebilir sınırların ötesindedir.

(14)

• Ülkemizde 2005-2006 öğretim yılından itibaren ilköğretimin ilk kademesi için (1-5) programlarda ve anlayışta köklü değişiklikler getiren bir reform gerçekleşmiştir.

• Ezberleyen değil, öğrenmeyi öğrenen nesillere ihtiyaç var. Yeni programlar bu varsayımlar üzerine yapılandırılmıştır.

(15)

İlköğretim Programının Referans Çerçeveleri

• Ülkemizin tarihsel, kültürel, sosyal, ahlaki

birikimini ve katılımını motivasyon kaynağı olarak görür ve Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti projesinin gelişerek devamlılığı ilkesi

• Dünyada yaşanan tüm değişim ve gelişmeler

• AB norm, hedefleri ve eğitim anlayışı

• PISA, TIMMS, PIRLS gibi uluslar arası sınavların ortaya koyduğu bulgular

(16)

İlköğretim Programının Vizyonu

• Atatürk ilkeleri ve inkılâplarını benimsemiş,

• temel demokratik değerlerle donanmış,

• bireysel farklılıkları ne olursa olsun, araştırma, sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme karar verme becerileri gelişmiş,

• yaşam boyu öğrenen ve insan haklarına saygılı, mutlu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları

yetiştirmek

(17)

• Her çocuğun öğrenebileceği, birey olarak kendine özgü olduğu ve öğrenmenin bireyin gelecekteki

yaşamına ışık tutacağı anlayışı

• Bilgi, kavram, değer ve becerilerin gelişmesi yoluyla öğrenmeyi öğrenmenin gerçekleşmesinin ön plana

çıkarılması

• Öğrencilerin, düşünmeye, soru sormaya ve görüş alışverişi yapmaya özendirilmesi

• Milli kimlik merkeze alınarak, evrensel değerlerin benimsenmesinin sağlanması

(18)

• Öğrencilerin örf ve adetlerimiz çerçevesinde ruhsal, ahlaki, sosyal ve kültürel yönlerden gelişmesinin

sağlanması

• Öğrencilerin, haklarını bilen ve kullanan, sorumluluklarını yerine getiren demokratik bireyler olarak yetişmeleri

• Toplumsal sorunlara karşı duyarlılığın ön plana çıkarılması

• Öğrencinin, öğrenme sürecinde deneyimlerini

kullanmasına ve çevreyle etkileşim kurmasına fırsat verilmesi

• Öğretme yöntem ve tekniklerinde çeşitliliklere yer verilmesidir.

(19)

İlköğretim Programında İçerik Seçimi ve İlkeleri

• Bütünsel yaklaşım. Öğrenme, hayatın parçalara

bölünmesiyle değil, bütünsel içerikle en üst düzeye çıkar.

• Her alanla ilgili olgular, kavramlar, ilkeler, yöntem ve yaklaşımlar öğrenmeyi kolaylaştıracak biçimde düzenlenir.

• İçerik düzenlemede öğrenme ve motivasyon ilkeleri dikkate alınır.

(20)

• İçerik oluşturulurken bireyselleşme ve toplumsallaşma dengesi gözetilir.

• İçerik düzenlenirken, olgu, kavram ve ilkelerin birden fazla biçimde gösterimine dikkat edilir.

• Yoğun bilgi aktarımı yerine yaşamda kullanımı olan

temalara vurgu yapılmıştır. Tematik anlayış programın bu güçlüğü aşmak için önemle vurguladığı bir özelliktir.

(21)

İlköğretim Programında Öğretme- Öğrenme Durumları

• Çocuğun öğrenmeye heveslenmesi ancak araştırma arzusu ve doğal merakının uyandırılmasıyla mümkündür.

• Öğrenme, öğrenci merkezli etkinliklerde, öğrencinin etkin rol almasıyla oluşur.

• Öğrenilenlerin farklı ortamlara aktarılması, etkin ve yaratıcı bir yorumla kullanılması asıl amaçtır.

• Çocuğun yakın çevresinde yaşanan sorunlar, hayat biçimi, ekonomik etkinlikler, coğrafi faktörler öğrenme için temel içeriktir.

(22)

• Öğrencilerin işbirliği yapmaları teşvik edilmelidir.

• Okul sadece dört duvar değil, tüm çevredir.

• Eğitim, kitap dışı kaynaklara yönlendirilmelidir.

• Öğrencilerin toplumsal hizmet sunmasını destekler.

• Kazanımlar ve etkinlikler..

(23)

İlköğretim Programında Ölçme ve Değerlendirme

• Süreç + Ürün Değerlendirme = Tümel değerlendirme

• Performans değerlendirme

• Öğrenci ürün dosyası hazırlanması

• Öğrencilerin duyuşsal gelişimlerinin izlenmesi

• Derse yönelik tutum ve kendilerine güvenleri hakkında bilgi edinmek için ölçeklerin

kullanılması

(24)

• Görüşme

• Gözlem

• Sözlü sunum

• Projeler

• Performans ödevleri

• Öz değerlendirme

• Akran değerlendirme

• Dereceli puanlama anahtarı

• Ürün dosyası

• Kavram haritaları

• Tutum ölçekleri

(25)

Yeni ilköğretim programlarının öğrencilere kazandırmayı amaçladığı beceriler:

Eleştirel düşünme, Yaratıcı düşünme,

Araştırma, İletişim, Problem çözme, Bilgi teknolojilerini kullanma, Girişimcilik,

Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma, Karar verme, Kaynakları etkili kullanma,

Güvenlik ve korunmayı sağlama, Öz yönetim, Bilimin temel kavramlarını tanıma, Temalarla ilgili temel kavramları tanıma

(26)

İlköğretim Programı ile öğrencilerin kişisel nitelikleri ve değerleri geliştirmelerine

yardımcı olunması da hedeflenmektedir:

• Öz saygı, Öz güven, Toplumsallık, Sabır, Hoşgörü, Sevgi, Saygı, Barış, Yardımseverlik , Doğruluk,

Dürüstlük, Adalet, Yeniliğe açıklık, Vatanseverlik, Kültürel değerleri koruma ve geliştirme

(27)

Programda gerçekleştirilen önemli bir diğer değişiklik ders içi ilişkiler, diğer derslerle ilişkiler ve ara

disiplinlerin belirlenmesidir. Bu kavramlara yapılan aşırı vurgu, bilginin doğal bağlamı içinde öğrenilmesini

sağlama amaçlıdır.

1. Afet Korunma ve Güvenli Yaşam 2. Girişimcilik

3. Kariyer Bilinci Geliştirme

4. İnsan Hakları ve Vatandaşlık 5. Özel Eğitim

6. Rehberlik ve Psikolojik Danışma 7. Sağlık Kültürü

8. Spor Kültürü ve Olimpik Eğitim

(28)

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI - 2012

• Okul Öncesi Eğitim Programı,

• okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden

çocukların zengin öğrenme deneyimleri aracılığıyla sağlıklı büyümelerini,

• tüm gelişim alanlarının desteklenerek en üst düzeye ulaşmasını,

• özbakım becerilerini kazanmalarını ve

• temel eğitime hazır bulunmalarını sağlamak amacı ile geliştirilmiştir.

(29)

• Çocukların gelişimlerini destekleme

• Gelişim alanlarında görülebilecek yetersizlikleri önleme

• Destekleyici ve önleyici boyutları olan çok yönlü bir program

(30)

• Gelişimsel özellikte

• Sarmal yapıda

• Eklektik

• Kazanım ve göstergeler

(31)

Temel Özellikler

• Çocuk merkezli

• Esnek

• Temalar/Konular amaç değil araç

• Oyun temelli

• Keşfederek öğrenme öncelikli

• Öğrenme merkezleri önemli

• Büyük grup, küçük grup ve bireysel etkinliklere dengeli bir biçimde yer verilmesi

• Yaratıcılığın geliştirilmesi ön planda

(32)

Temel Özellikler

• Günlük yaşam deneyimlerinin ve yakın çevre olanaklarının eğitim amaçlı kullanılması

• Evrensel ve toplumsal değerlere yer verilmesi

• Öğretmene özgürlük tanıması

• Değerlendirme süreci çok yönlü

• Aile eğitimi ve katılımı önemli

• Özel gereksinimli çocuklar için uyarlamalara yer vermesi

• Rehberlik hizmetlerine önem vermesi

(33)

• Etkinlik türleri; Türkçe, Sanat, Drama, Müzik,

Hareket, Oyun, Fen, Matematik, Okuma Yazmaya Hazırlık ve Alan Gezileri.

(34)

Okul Öncesi Eğitim Programı İlköğretim Programı

Gelişimsel program Gelişim özellikleri dikkate alınır.

Grubun özelliğine göre

değişiklikler yapılması beklenir. Grubun özelliğine göre değişiklikler yapılabileceği öngörülür.

Grup etkileşimi Grup etkileşimi

Öğrenme süreci, sonuç ve

üründen önemlidir. Öğrenme süreci kadar sonuç ve ürün de önemsenir.

Esnek program Esnek program

Ders yok, etkinlikler Dersler var, dersler içerisinde etkinlikler

Etkinlik süreleri standart değil. Ders süreleri standart

Öğretmen rehber Öğretmen rehber

Sınıf düzenindeki farklılık, çocukları programda değişik düzeylerde etkinleştirir.

Sınıflar çoklu sıra düzeninde, ancak etkin olarak katılım esas.

(35)

Okul Öncesi Eğitim Programı İlköğretim Programı Çocuklar deneyerek, yaparak,

yaşayarak öğrenir. Çocuklara etkin öğrenme olanakları sunulur , yaparak, yaşayarak

öğrenme ön planda, bilgiyi yapılandırma esasına dayalı.

Ünite, konu yok. Kazanımlar ve göstergeler, bunların

gerçekleştirilmesinde konu ve temalar araç.

Alt sınıflarda bazı derslerde temalar var, üst sınıflarda öğrenme alanları ve üniteler şeklinde yapılanma.

Bunlar kazanımların

gerçekleştirilmesinde araç.

Kazanımlar merkezde Kazanımlar merkezde Günlük planların genel çerçevesi

var, etkinliklerin sıralaması günlük akışa göre değişebilir.

Günlük ders çizelgesi var.

Öğrenme sürecinde alternatif

etkinlikler önerilir. Öğrenme sürecinde alternatif etkinlikler önerilir.

(36)

Okul Öncesi Eğitim Programı İlköğretim Programı Tüm gelişim alanlarının

desteklenmesi Sekiz temel beceri

Değerlendirmede süreç önemli Değerlendirmede hem süreç hem de sonuç göz önüne alınarak

gerçekleştirilir.

Öğrenci merkezli Öğrenci merkezli

(37)

• Kaynaklar:

• Alisinanoğlu, F. (edt.) (2013). İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

• Oktay, Ayla (edt.) (2013). İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

• MEB (2017). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı.

• http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326

• MEB (2017). Matematik dersi öğretim programı.

• MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı.