TRABZON
ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
HEMŞİN
BAL ÜRETİM ORMANI PROJESİ
( 2012–2029 )
İÇİNDEKİLER
SAYFA NO
ÖNSÖZ 4
GENEL MÜDÜR SUNUŞU 5
1.ARILAR VE BAL HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.1 Arılar Hakkında Genel Bilgiler 6–9
1.2 Bal Hakkında Genel Bilgiler 8
1.3 Arı ve Orman ilişkisi 9-10
1.4 Arıların yaban hayatındaki önemi 11
1.5 Projenin amacı ve kapsamı 12
2. PROJE SAHALARININ GENEL TANITIMI 12
2.1 Proje sahasının yeri 12–14
2.2 Proje sahası ile ilgili genel bilgiler 14–15
2.3 Topografik yapı ve erozyon durumu 16–21
2.4 Bölgenin genel iklim özellikleri ve sahanın Mikroklimatik özellikleri 21
2.5 Amenajman planına göre proje sahalarının aktüel durumu 21–23
2.5.1 Proje sahasının bitki örtüsü durumu 24–32
2.6 Saha çevresindeki Biyotik - Abiyotik zararlılar ve sosyal baskı durumu 32
3. UYGULAMA ÖNCESİ YAPILAN İŞLER 33
3.1 Proje Sahasının Sınırlarının Belirlenmesi 33
3.2 Proje Sahası Yetişme Ortam Şartlarına Uygun Ağaç ve Orman Altı
Bitkilerinin Belirlenmesi 33-35
4. DİKİM ZAMANI VE DİKİM TEKNİKLERİ 35
4.1 Dikim - Ekim zamanı 35–38
4.2 Dikim tekniği 38–39
5. BAKIM 39
5.1 Rehabilitasyon ve Restorasyon Yapılan Sahaların Genel Bakımı 39
5.2 Koruma işleri 39
6. YATIRIM GİDERLERİ 40
6.1İhtiyaçlar ve yatırım giderleri 40
7. ORMAN EMVALİ ÜRETİMİNİN PLANLANMASI 41–42
8. ARILIKLARIN PLANLANMASI VE KONUŞLANDIRILMASI 43
8.1 Arılıkların Planlanması 43
8.2 Arılıklar İçin Ulaşım Yolları 43–44
8.3 Arılıkların Su İhtiyacı 44–46
8.4 Arılıkların Konuşlandırılması 47–49
8.5 Yapılacak İşlerin Zaman Çizelgesi 50
9. PROJEDEN BEKLENEN FAYDALAR VE KATMA DEĞER 51
10. DENETİM, KONTROL VE KAYIT İŞLERİ 51
11. PROJE EKİBİ ve ONAY 52
12.EKLER 53–55
TABLO LİSTESİ
SAYFANO
Tablo 1. Bal üretim ormanı ağaç türleri ve sayısı dökümü 15
Tablo 2. Bal üretim ormanının amenajman planına göre eta durumu 22
Tablo 3 Bitki örtüsü tanıtımı 31
Tablo 4 Arazi kullanma durumu ve faaliyet türleri 32
Tablo 5 Bitki türleri, dikilecek toplam alan, Fidan – Tohum miktarı 34
Tablo 6 Çiçeklenme Takvimi 35
Tablo 7 Proje Sahasında Dikilecek Fidanlarla ilgili Bilgi 39
Tablo 8 Keşif Özeti 40
Tablo 9 Bal üretim ormanı için önerilen eta ve müdahale şekille 42
Tablo 10 Patika Yol Miktarı 44
Tablo 11 Arılıklara Su Getirecek İsale Hattı 44
Tablo 12 İş Zaman Çizelgesi 50
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1 Bal Üretim Ormanı Amenajman Haritası 23
Şekil 2 (77-78-79-80-81-121-126 ve 128) nolu bölmelerin sınırları 33
Şekil 3 Bal Üretim Ormanı dikim ve ekim yapılacak sahalar 37
Şekil 4 Arılık Konuşlandırma Planı 45
Şekil 5 Arılıklara Ulaşım yolları ve Su İsale Hatları 46
RESİMLER LİSTESİ
4
Prof.Dr Veysel EROĞLU Orman ve Su İşleri Bakanı
ÖNSÖZ
Ormanların; karbon tutma, rekreasyon hizmetleri, odun üretimi ve odun dışı orman ürünlerinin yanı sıra toprağın muhafazası, su ve hava kalitesinin iyileştirilmesi ve su rejiminin düzenlenmesi gibi hayati önem taşıyan fonksiyonları bulunmaktadır. Hayatın temel unsurlarından olan hava, su ve toprağın iyileşmesine katkı sağlayan ormanların, mevcut ve potansiyel fonksiyonlarının toplumun isteklerine en uygun ve düzenli bir biçimde sunulabilmesi ise ormancılarımızın asli görevlerindendir.
Ormanların yerine getirecekleri fonksiyonlara göre planlanmaları ve işletilmeleri, hem ormanlar hem de ormandan faydalanan canlılar açısından önemli olup, bu gayeye hizmet edecek ormanların devamlılıkları da ancak teknik ve sosyal ormancılık çalışmaları ile mümkündür.
Bal Üretim Ormanları; biyolojik çeşitliliğin korunması ve gelecek nesillere aktarılması, sürdürülebilir gıda güvenliği, erozyonun önlenmesi, kırsal kalkınmanın desteklenmesi ve verimsiz ormanların rehabilite edilerek toplumun istifadesine sunulmasını sağlamaktadır.
Rize ili Hemşin İlçesinde kurulan Bal Üretim Ormanından Kaçkar Dağları eteklerindeki 200'e yakın endemik bitkilerin çiçeklerinden, Kafkas Arıları tarafından üretilen çiçek balı; ağırlıklı olarak kestane, orman gülü, likapa, böğürtlen, yaban karayemişi, ıhlamur ve çeşitli kır çiçeği polenlerinden elde edilecektir.
Devlet ormancılığından millet ormancılığına geçiş politikamızın önemli halkalarından birini oluşturan Bal Üretim Ormanları sayesinde, ormanlarımızın biyolojik çeşitliliğine katkı sağlanırken yöre halkının ekonomik kalkınması da amaçlanmaktadır. Orman kaynaklarımızın sürdürülebilir biçimde ve çok yönlü faydalanma ilkesi doğrultusunda hazırlanan, “ Hemşin Bal Üretim Ormanı”
projesinin ormancılık, tarım ve arıcılık faaliyetleri ile uğraşan yöre halkına fayda sağlamasını diler, projenin başarılı bir şekilde uygulanmasını temenni ederim.
5 Mustafa KURTULMUŞLU
Orman Genel Müdürü
GENEL MÜDÜR SUNUŞU
Mülkiyetinin tamamına yakını devlete ait olan ormanlarımızın korunması, geliştirilmesi ve işletilmesi sorumluluğu Genel Müdürlüğümüze aittir. Genel Müdürlüğümüzün yasalarla belirlenmiş olan bu görevlerinin başında, toplumun ekonomik ekolojik ve sosyal beklentilerinin karşılanması gelmektedir. Devlet ormancılığından millet ormancılığına geçiş ilkemiz doğrultusunda, Genel Müdürlüğümüzce hayata geçirilen sosyal amaçlı projelerden bir tanesi de “Bal Üretim
Ormanlarının kurulması” faaliyetleridir.
Arılar; biyolojik çeşitliliğin devamlılığını sağlarken, erozyonun önlenmesi gibi özellikle ülkemiz için hayati önem arz eden bir işlevi de dolaylı yoldan yerine getirmektedirler.
Rize ili; sahip olduğu flora zenginliği sayesinde ülkemizin en özellikli bal üretiminin yapıldığı yer konumundadır. Yerel ekonomiye katkı noktasında önemli bir yeri olan bal üretimini desteklemek ve bu katkıyı artırmak Genel Müdürlüğümüzün yöresel hedeflerinin başında gelmektedir. Bu amaçla mevzuatımızda gerekli değişiklikler yapılarak, ormanlarımızda arıcılık faaliyetlerinin yapılması mümkün hale getirilmiştir.
Bal Üretim Ormanı Projesi ile sahanın bal potansiyeli yüksek otsu ve odunsu türlerle rehabilite ve restorasyonu planlanmış olup, bal üretiminin kalite ve kantitesinin artırılması amaçlanmıştır. Pazar Orman İşletme Müdürlüğünde kurulan 382,8 hektarlık Bal Üretim Ormanının hayata geçirilmesiyle yöre ekonomisine 3.000.000 TL/Yıl girdi sağlanması hedeflenmektedir.
Bu projenin ülkemiz ormancılığına ve yöremiz halkına hayırlı olmasını diler, başarıyla tatbik edilmesini temenni ederim.
6
1-ARILAR VE BAL HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1.1 Arılar Hakkında Genel Bilgiler:
Arı, bir böcek türüdür. Zar kanatlılar takımının üyeleridirler. Zar kanatlıların özelliği; içinde enine ve boyuna damarcıklar bulunan ve iki çift saydam zar şeklinde kanatlarının olmasıdır. Vücutları yumuşak yapıdaki yoğun bir kıl örtüsüyle kaplıdır. Arıların vücudu baş, göğüs ve karın olmak üzere üç kısımdan meydana gelir.
Başın ön kısmında koklama ve dokunma organı olarak kullanılan bir çift anten yer alır. Başın iki yanında birer petek gözü ve tepesinde üç nokta gözü vardır. Göğüs halkalarına bağlı üç çift bacaktan öndekilerde duyargaları temizleyen arka bacağın ayaklarında çiçek tozu toplamağa yarayan tertibat vardır. Ağız organları, yalayıp emici, bazılarında kemiricidir. İkinci ve üçüncü göğüs halkalarından birer çift kanat çıkar. Ön kanatlar, arka kanatlardan daha büyüktür. Arka kanatların ön kenarlarında bir sıra kıl çengel bulunur. Uçuş esnasında çengeller ön kanatlara bağlanarak kanat çiftleri birlikte hareket ederler. Ana arı ile işçi arıların son karın halkalarında birer zehir iğnesi vardır.
Arılar ve Bal: Arılar çiçek balı üretmek için çiçek nektarı kullanırlar. Nektar % 80′i sudan meydana gelmiş özel bir besindir. Eğer bir hanımeli çiçeğini gövdesinden çektiyseniz çiçeğin ucundan damlayan akıcı sıvıyı görmüşsünüzdür işte bu nektardır.
Arılar, çiçeklerdeki nektarı toplamak için çubuk boru şeklindeki uzun dillerini kullanır ve bu nektarı karınlarında tutarlar. Arıların aslında iki adet karınları vardır. Bunlardan biri nektarı toplamak için kullandıkları diğeri ise normal olanıdır. Arıların nektarı tuttukları karınları 70 mg nektar barındırabilir ve tamamıyla dolduğunda ise arının kendisi kadar ağırlık yapar. Arıların nektarı depoladıkları karınlarını doldurmaları için 100 ile 1500 arasında çiçeğe konmaları gerekmektedir.
Bal arıları kovana dönerler ve topladıkları nektarı diğer işçi arılara aktarırlar. İşçi arılar bal arılarının karınlarındaki nektarı ağızlarıyla emerler. Bu arılar nektarı yarım saat boyunca çiğnerler. Bu süre içinde enzimler nektarın içindeki şekeri basit şekere dönüştürürler böylece hem arılar için sindirilebilir hale gelir hem de kovan içinde bakterilere karşı korunmuş olur. Bu aşamadan sonra arılar nektarı suyun buharlaştığı ve koyu şurubun oluştuğu peteklere dağıtırlar. Arılar kanatlarını yelpaze gibi kullanarak nektarın daha çabuk kurumasını sağlarlar. Bal yeteri kıvama geldiğinde arılar petekte bulunan altıgen hücrelerin üstünü balmumu ile kapatırlar.
Arılara Dair Yaşamsal Özellikler: Arılar toplu halde yaşarlar. Toplumundan ayrı kalmış arılar, yaşamını sürdüremeyerek ölürler. Toplumu teşkil eden fertler arasında son derecede düzenli bir iş bölümü vardır. Yuvalarına çok bağlıdırlar. Şiddetli fırtına, dolu, yağmur, yangın, vs. nedenlerle uçuş yeteneğini kaybetmeyen arılar, akşamleyin mutlaka barınaklarına dönerler. Arılar, sağlam ve sıhhatli kaldıkları ve çalışarak toplumuna hizmet ettikleri sürece kovanlarında kalabilirler. Gerek çalışarak yıpranma, gerek yaşlanma, gerek hastalık nedeni ile çalışma yeteneğini kaybetmiş olan arılarla; zayıf cılız veya sakat olarak doğmuş olup, toplumuna hizmet edemeyeceği anlaşılan arılar, acımasızca kovandan atılarak ölüme terk edilirler. Arı toplumunda asla kayırma, iltimas ve müsamaha yoktur.
Kovanın en kıymetli varlığı Ana arı dahi çalışma kabiliyetini, yaşlılık, sakatlık, hastalık vs. gibi nedenlerle Kaybederek yumurtlamayı azaltsa ve görevini yapmaz durumuna düşse, hemen onu da öldürüp dışarıya atmakta en ufak bir tereddüt göstermezler.
7
Arıların son derece hassas bir koku alma duyguları vardır. Bir çiçeği çok uzaklardan fark edebilmeye elverişli keskin gözleri vardır. Nazik ve zarif yapısına oranla herkül gibi kuvvetli, henüz tam anlamı ile öğrenilemeyen çok kuvvetli hissi ve kendi arzusuna göre açılarak, uzayarak ve katlanarak bal özünü emmesine elverişli harika dilleri vardır. Yaşamlarını sağlayan bu kabiliyetleriyle düzenli ve huzurlu bir hayat sürdüren topluluk, bir aile ve medeni millet gibi, birbirini tanıyan, birbirine yardım eden, yol gösteren ve her konuda iyice anlaşmış ve kaynaşmış bir topluluktur.
Arı Ailesi: Yukarıda belirtilen özellikleri ile bir arada topluca yaşayan ve aralarında pek sıkı ve sağlam iş bölümü bulunan arı topluluğuna Arı Ailesi veya Arı Kolonisi denir. Bir arı ailesi; mevsimine, havaların gidişine, bal özü ve çiçek tozu kaynaklarının mevcudiyetine göre sayısı değişmek üzere 10–100 bin adettir.
Arı aileleri bir kovan içinde toplu halde yaşarlar. Her cins arının kendine has bir görevi vardır. Bu görev sırası geldikçe ilgili arı tarafından hiçbir ikaza lüzum hissedilmeden yapılır. Arı aileleri, kovanlar içindeki arı sayısına göre değerlendirilirler Kovan değerini, içindeki işçi arı sayısına göre alır.
a-) 60–150 binden fazla işçi arısı olan kovanlar çok kuvvetli, b-) 40–60 bin arısı olan kovanlar kuvvetli,
c-) 20–40 bin arısı olan kovanlar orta,
d-) 20 binden az işçi arısı olan kovanlara zayıf kovanlar denir.
Her arı ailesinin kendine özgü bir kokusu vardır. Dışarı çıkan her arı, kendi kovanına döner. Diğer bir kovana girmek isteyen arıyı kapıdaki muhafızlar kokusundan yabancı olduğunu anlayarak içeri almazlar. Mücadele eder ve kaçıramazlarsa, onu öldürürler. Bazı durumlarda ve çok ender olarak kursağında bal özü ve polen ile gelen yabancı arıyı dilerlerse kabul edebilirler.
Bir arı ailesinde 3 çeşit arı vardır. 1- Ana arı
2- İşçi arılar 3- Erkek arılar
1-Ana Arılar: Bir kovanda yalnız bir tane bulunur. Diğer arılara nazaran boyu daha uzun, rengi daha parlak zarif ve endamlıdır. Kovandaki bütün arılar bunun petek gözlerine bıraktığı yumurtalardan meydana gelir. Ömrü 5 senedir.
2-İşçi Arılar:Kovanda en küçük ve en kalabalık olan arılardır. Bir kovanda 5–80 bin adet arı
bulunur. Ana görev ve bal yapan bu arılardır.
3-Erkek Arılar: Bunlar bir kovanda 50–300 tane bulunur. İlkbahar ve Yaz’da ana arının petekteki iri gözlere bıraktığı yumurtalardan 24 gün de çıkarlar. İşçi arılardan daha iri ve daha koyu renktedirler. Uçuşları gürültülüdür. Kovan içinde hiçbir görevleri yoktur. Tek görevleri içlerinden birkaç adedinin ana arıyla çiftleşmesidir.
8
Arıların Çoğalması: Şubat ayından itibaren ana arı kovanda petek gözlerine birer birer yumurtlamaya başlar. Bu yumurtalar üç gün sonra çatlar, kurtçuklar çıkar, bu kurtçukları işçi arılar 5–6 gün beslerler. Besleme bitince yavruların üzerini kahve renkte bir sırla kapatırlar. Bu kapalı yavru gözlerinden l2–14 günde arılar çıkar. Arılar baharın dışarı çıkıp bolca bal özü ve çiçek tozu derledikçe ana arıyı daha çok beslerler. Ana arı da kovanın kuvvetine göre bir günde 300–3000 yumurta bırakır. Böylece büyük bal toplama aylarına kadar kovandaki arı sayısı 40–50 bini bulur.
1.2 Bal Hakkında Genel Bilgiler:
Bal; fizyolojik özellikleri ve kullanımı konusunda yüzlerce literatür ile klinik olarak desteklenen bir üründür.
Bal doğal enerji kaynağıdır. Bu nedenle çocuklar, yaşlılar, sporcular, hasta ve düşkünlerle birlikte normal sağlıklı insanlar tarafından da severek ve bilinçli olarak tüketilmektedir. Bal kemiklerdeki Kalsiyum fiksasyonunu artırmakta, iştah açmakta, enerji ve direnç kazandırmaktadır.
Balın besin içeriğinin insan sağlığına etkisinin yanı sıra olağanüstü bir özelliği de vardır ki, bu özellik antimikrobiyal aktivitesidir. Balın bu özelliği nedeniyle Hipokrat zamanından beri
hastalıklarda tedavi edici bir araç olarak kullanıldığı bilinmektedir. Eski Mısırlıların; cerrahi pansumanda, göz iltihaplarının tedavisinde, Çinlilerin ve Hintlilerin de; çiçek hastalığının yayılmasını önlemede hasta vücudunu bal ile kapladıkları bilinmektedir.
Balın yaraların ve enfeksiyonların iyileşmesini sağlamak için kullanımı 1981yılında Dünya Sağlık Formu tarafından da önerilmiş olup, Pharmaceutical Journal’da (Eczacılık Dergisi 1982) apse, çıban, göz yangıları, ishal, üriner sistem enfeksiyonları, dizanteri etkeni, deri ve ağız içi enfeksiyonlarına antimikrobiyal etkisinin olduğu rapor edilmiştir.
1992 yılında yayımlanan Bee World dergisinde, balın antimikrobiyal aktivitesi ile ilgili orijinal makalede, Kur’an-ı Kerim’de ki konu ile ilgili ayetler ( Nahl / 68–69) verilmiş ve bu
doğaüstü gıdanın insanlar için şifa kaynağı olduğu açıklanmıştır.
Balların antimikrobiyal aktivitesi için farklı mekanizmalar ileri sürülmüştür. Bunlardan biri, balın sahip olduğu yüksek şeker konsantrasyonudur. Bir diğer sebebi de balda enzimsel olarak üretilen H2O2’dir. Üçüncü olarak da balın düşük pH’sıdır (ort. 3,2–4,5).
Balın çeşitli hastalıklara karşı tedavi edici özelliğini incelemek amacıyla birçok araştırma yapılmıştır. Yapılan bu çalışmanın sonunda gastrit ve onikiparmak bağırsağı ülserine sahip hastalara, alternatif bir tedavi olarak balın tek başına veya antimikrobiyal bir ajanla uygun bir bileşiminin kullanılması önerilmiştir.
Balın çeşitli araştırmalar sonucunda, doku oluşmasını hızlandırdığı, yara ve yanık izlerini azalttığı (Arman, 1980; Dumronglert, 1983), bazı ülkelerde doktorlar tarafından katarakt ve kojuktivit ile bazı kornea rahatsızlıklarında başarı ile kullanıldığı bildirilmektedir (Mikhailov, 1950). Ayrıca kornea ülserinin de saf bal ile veya vazelin yerine bal ile hazırlanan % 3 lük sulphidine pomadı ile başarılı bir şekilde tedavi edildiği görülmüştür.
9 1.3 Arı ve Orman İlişkisi:
Bal; bal arıları tarafından nektar (çiçek balı) ve bal çiçeğinden (salgı balı) üretilen bir gıdadır. Ülkemizde salgı balı olarak Çam balı, Çiçek balı olarak ise; daha fazla kestane, ıhlamur, orman gülü (deli bal), kekik, narenciye, pamuk ve ayçiçeği balları üretilmektedir. Bal ihracatının neredeyse tamamını oluşturan çam balı ile kestane, ıhlamur, orman gülü ballarının tümü, yayla ve kekik ballarının ise büyük kısmı ormanlardan üretilmektedir. Bal üretiminin %85 i orman içi ve kenarlarındaki boşluklarda, %15’i tarım alanlarında gerçekleştirilmektedir. Netice olarak; arıcılık ormanların ve ormancılığın en önemli çıktılarından biridir.
Balın hiç şüphesiz ilk akla gelen özelliği tatlı olmasıdır. Bunun sebebi balın içindeki üç şekerdir: Üzüm şekeri (% 34), sakroz (% 2) ve levulose (meyve şekeri % 40). Bundan başka balın % 17’si su, geri kalan % 7’lik bölümü ise demir, sodyum, sülfür, magnezyum, fosfor, polen, manganez, alüminyum, gümüş, albümin, dekstrin, nitrojen, protein ve asitlerden oluşur. Balın kalitesini belirleyen bu % 7’lik karışımdır.
Balı bildiğimiz şekerden ayıran çok önemli bir fark vardır. Şeker ancak sindirim sisteminde değişime uğradıktan sonra kana karışırken, bal sindirime gerek olmadan çok süratli bir şekilde kana karışır. Çünkü içerdiği meyve şekeri ve üzüm şekeri, ilk başta oranı oldukça fazla olan sakrozun ters-yüz olmasıyla meydana gelir. Kısacası bal insan vücudunun en yüksek derecede ve en hızlı şekilde faydalanacağı şekilde tasarlanmış bir gıdadır.
Balın Kaynağı Bitkilerdir:
Bitkiler nektar ya da polen verimliliklerine göre; eser, minör, sekonder ya da dominant bitkiler olarak sınıflandırılabilir.
Bitkiler çoğunlukla arılara hem nektarı hem de poleni aynı anda sunarlar. Ancak arılara sadece nektar ya da sadece polen verebilen bitkilerde vardır.
Türkiye balları, son yıllarda bitki kaynaklarına göre balda polen analizi yapılarak sınıflandırılmakta ve dominant bitki kaynaklarından aldıkları isimler ile ambalajlanıp pazarlanmaktadır.
Türkiye, 3.900’ü endemik olan 10.000 doğal bitki türüne ev sahipliliği yapmaktadır.
Türkiye, üç farklı fitocoğrafik bölgeye (Avrupa-Sibirya, Akdeniz, İran-Turan) sahip olması nedeni ile bitki çeşitliliği ve vejetasyonu çok zengindir.
Bu zenginlikle Avrupa ile Asya arasında köprü görevinde bulunmasının önemi vardır.
Ülkemizde yaklaşık 500 bitkinin nektar ya da polen kaynağı olduğu bilinmektedir. Bunlardan 50 tanesi dominant nektarlı bitki olarak tanımlanmıştır.
10
Türkiye ballarının bitki kaynağına göre pazarlanması:
Yayla balı (Trifolium spp, Onobrychis spp) Ayçiçeği balı (Helianthus annuus.)
Kestane balı (Castanea sativa)
Kekik balı (Thymus spp, Lamiaceae familia) Geven balı (Astragalus spp)
Çam balı (Pinus halepensis ve Pinus brutia)
Pamuk balı (Gossypium spp.) balı olarak pazarlanmaktadır.
Tabiattaki tozlaşmanın % 85’i bal arıları sayesinde yapılmakta ve bu hizmeti ile arıcılık bal değerinin 15 katı fazla değer üretmektedir. Ormanlar ve arılar arasında karşılıklı bir yarar söz konusudur. Dünyada en önemli tozlayıcı böcek olan arılar, tozlaşmayı sağlayarak toprağı koruyan otsu ve odunsu bitkilerin yayılmasında önemli rol üstlenmekte ve dolayısıyla erozyonu önlemektedir. Toprağa tohum düşmeden bitkilerin yayılması ve üretimin devamı mümkün değildir. Özellikle tozlaşması arılar tarafından yapılan endemik bitkilerin devamlılığı arılar sayesinde sağlanmaktadır.
Tozlanma, döllenmeyi sağlayan ilk hareket ve ürün miktarını belirleyen en önemli faktördür. Aynı zamanda tozlaşma, meyve şeklini ve büyüklüğünü de etkilemektedir (Eriş, 1989). Polen üretimi verimli erkek bitkilerde olduğu için bunların dişi çiçekler üzerine taşınarak döllenmeyi sağlayabilmelerinde tozlanma faktörü çok önemlidir. Çiçekli bitkilerin temel tozlayıcısı olarak kabul edilen rüzgâr, hem homojen tozlaşma sağlayamaması hem de ağır çiçek tozlarını taşıyamaması yüzünden birçok bitki türlerinde tozlaşma için yeterli olamamaktadır.
Dünya gıda maddelerinin % 90’ı 82 bitki türünden elde edilir. Bu bitki türlerinden 63’ü (%77) arı tarafından tozlaşmaya ihtiyaç duymaktadır. Özellikle 39 bitki türü için arı tozlaşması mutlaka gereklidir. İnsan gıdasının 1/3’ü doğrudan ve ya dolaylı olarak arı tozlaşmasına ihtiyaç duyan bitkilerden oluşur. Bu nedenle yeterli düzeyde tozlaşmayı sağlamak için çiçeklenme dönemlerinde arı kolonilerine ihtiyaç duyulmaktadır (Güler, 2006).
Meyve bahçelerinde de bal arısı kolonilerinin verimi arttırıcı yönde çok önemli katkılar sağladığı ve etkin kullanımı sağlandığı takdirde mevcut bahçelerden verim artışı olacağı aşikârdır. Zira çiftçiler tüm kültürel işlemleri tam bile olsa polinasyon işlemini önemsemeyip ihmal etse, bereketli bir hasat sağlayamayacaktır (Mc Gregor,1971).
Bal arılarının büyük kolonilere sahip olması, kolayca taşınabilmesi ve yönetilebilmesi nedeniyle birinci derecede tozlaştırıcı olarak kabul edilirler.
Günümüz tarımında yapılan yoğun kültürel işlemler özellikle pestisidlerin kullanımı sonucunda yabancı polinatörlerin sayısı önemli ölçüde azaldığından, bu eksikliği giderecek olan yegâne tozlayıcı bal arılarıdır (Free, 1992). Dolayısıyla bal ormanları ile hem doğal polinatörler olan arılar ve endemik bitki türleri korunmuş olacak, hem de erozyon doğal yollardan önlenmiş olacaktır.
11 1.4 Arıların Yaban Hayatındaki Önemi:
Bal arısı da dâhil olmak üzere, arıların direkt yararları ve kültür bitkilerinde tozlaşmayı gerçekleştirmelerinin de ötesinde, belki de en önemli işlevleri; doğada çeşitli yabani bitkilerin tozlaşmasını yaparak birçok bitki türlerinin soylarını devam ettirmeleri, yeryüzüne yayılmalarının sağlanması ve bu bitkilerle topluluk oluşturan diğer bitkilerin de idamelerine yardımcı olmalarıdır. Ve neticede; bu bitkileri gıda ve barınak veya yuva yapma yeri olarak kullanan değişik gruplara mensup binlerce hayvanın yaşamlarını sürdürmelerine olanak hazırlamalarıdır. Biyolojik çeşitliliğin devamını sağlarken, erozyonun önlenmesi gibi, özellikle ülkemiz için hayati önem arz eden bir işlevi çok kez insanoğlunun haberi olmadan yerine getirmektedirler (Özbek, 2002).
Oligolektik arı türleri tarafından tozlaşması yapılan bitki türlerinin varlığı, şayet vejetatif çoğalma olanağı yoksa tamamen bu arı türlerinin faaliyetine bağlı olmaktadır. Oligolektik arıların yoğun olarak ziyaret ettiği bitki türleri Asteraceae, Fabaceae, Malvaceae, Onagraceae ve Cactaceae gibi önemli familyalarda yer almaktadır. Bilindiği gibi, erozyon ülkemizin en önemli sorunlarından birisidir ve her yıl tonlarca toprak taşınıp denizlere giderken insan ve hayvan ölümleri zaman zaman çok ileri boyutlara yükselmektedir.
Doğadaki bitki ve yaban hayatındaki kayıpları tahmin etmek dahi çok zor olmaktadır. Ülkemizde 1950’li yıllarda başlayan meyilli arazilerin sürülmesi, aşırı otlatmalar ve orman örtüsünün giderek azalması erozyonu çok hızlandırmıştır. Çok engebeli arazi yapısına sahip bölgelerde yapılan inceleme ve gözlemlerde önceden sürülen ve daha sonra terk edilen meyilli arazilerde yaygın bitki örtüsünün çoğunlukla arı tozlaşmasına gereksinim duyan Astraceae, Boraginaceae, Brassicaceae, Campanulaceae, Compositae ve Fabaceae familyalarına bağlı bitkilerden oluştuğu dikkat çekmiştir.
Ülkemizde ticarete konu olan bal üretimi yıllık ortalama 70.000 ton civarında olup, bunun piyasa değeri 300 milyon dolar seviyesindedir.
Bu bal üretiminin yaklaşık % 25 i çam balı şeklinde doğrudan ormanlarımızdan elde edilmektedir. Kestane, Ihlamur, Akasya, Orman gülü, Ahlat gibi orman ağaç ve ağaççıklarından ve orman sayılan alanlardaki otsu bitkiler ve çiçeklerden elde edilen bal üretimi de dikkate alındığında toplam bal üretiminin büyük bir kısmının (%85), Genel Müdürlüğümüzün sorumluluk alanında olan ormanlardan elde edildiği hesaplanmaktadır. Bal arısının tozlaşmada azami derecede yararlanabilmek için arıların tozlaşması istenen bitkilere belirli bir uzaklıktan fazla olmaması gerekmektedir Eckert (1993). Bal arısının 11,3 km mesafeye kadar gidebildiğini ancak 800 m ye kadar olan uzaklıkta yoğun olarak çalıştığını belirlemektedir. Peer (1955), bal arısının başarılı çalıştığı azami mesafeyi 5–6 km olarak vermekte ve çoğunlukla 4 km de yoğunlaştığını vurgularken, Lecomte (1960), balarısının mecbur kalmadıkça 600 m.den daha uzaklara gitmeme eğiliminde olduğunu kaydetmektedir.
12 1.5 Projenin Amacı ve Kapsamı:
Amaç:
Hemşin Bal Ormanı Projesiyle; Bal Üretim Ormanında arıcılık için önemli olan doğal haldeki Kestane, Kayın, Ihlamur, Akçaağaç gibi ağaçların restorasyonu,
Bozuk vasıfta olan orman alanlarının Kestane, Ihlamur, Akçaağaç gibi bol çiçekli ağaç türleri ve başta ormangülü olmak üzere yerel floraya ait muhtelif türdeki odunsu ve otsu bitkilerle rehabilitasyonu,
Arıcılık yönünden değer ifade etmeyen üst ve alt tabakadaki türler yerine, bol çiçek açan yöresel türlerin alana getirilmesi,
Neticede yöredeki arıcıların kalkınması, arıcılığın Türkiye ekonomisine daha fazla katkı sağlaması,amaç edinilmiştir.
Kapsam:
1 - ) Bal ormanı oluşturulacak uygun sahaların tespit edilmesi, 2 - ) Sahalar ile ilgili etüt çalışması,
3 -) Yöre halkının ve köylünün konuyla ilgili bilgilendirilerek (seminer, konferans vb.)
sosyal baskının ortadan kaldırılması,
4 - ) Sahaların sınırlarının belirlenmesi,
5 - ) Yetişme ortamı koşullarına uygun, arıların en fazla nektar – polen topladığı
ağaçların ve orman altı bitki örtüsünün belirlenmesi,
6 - ) Bitki türlerinin seçimi,
7 - ) İhtiyaç listesinin oluşturulması, 8 - ) Yatırım giderlerinin belirlenmesi,
9 - ) Uygulamaya geçilmesi, toprağın işlenmesi, dikimlerin yapılması, 10- ) Sahalarda dikimden sonra bakım ve koruma çalışmaları.
2. PROJE SAHASININ GENEL TANITIMI
2.1 Proje Sahasının Yeri:
Bal ormanı oluşturmak üzere; yerel halkın ve yerel birimlerin talepleri esas alınarak, Hemşin ilçesi Levent Köyü sınırlarında, 77-78-79-80-81-121-126 ve 128 nolu bölmeleri ihtiva eden 382,8 hektarlık orman arazisi belirlenmiştir. Belirlenen orman arazisinde gerekli etüt ve envanter çalışması yapılmıştır. Amenajman planına göre meşçerelerin rumuzları; KsKzbc3, KsKnKzbc3, Ksbc3, KnKzKsbc3, BKn, KnKsKzbc3, KnKsbc3, KzKscd2, KsKncd3, KnKscd3, Kncd1 dır.
13
14 Proje Sahasının Yeri:
77–78-79-80-81-121-126-128
Numaralı Bölmeler
KURULUŞ KODU
Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü 23
Pazar Orman İşletme Müdürlüğü 21
Pazar Orman İşletme Şefliği 04
İlçesi Hemşin
Köyü Levent
2.2 Proje Sahası İle İlgili Genel Bilgiler :
Meşçere Yapısı:
Bu bölmelerde 382,8 hektarlık alanda çalışma yapılması planlanmaktadır. Amenajman planına göre bölmeler genellikle ekolojik fonksiyon başlığı altında, erozyonu önleme genel orman fonksiyonunun toprak koruma sınıfında yer almaktadır.78 ve 121 nolu bölmelerde ise orman ürünleri üretimi fonksiyonunda ekonomik nitelik taşıyan karışık meşçereler de bulunmaktadır. Kestane, Kayın, Kızılağaç ve Ladin türlerinden oluşmaktadır. Bozuk Kayın ve 1 kapalı meşçereler de nadiren bulunmaktadır.
Sahanın diri örtü durumu ve verimli ormanları :
Bölmelerde fiili durumda doğu ladini, doğu kayını yer yer adi gürgen, kafkas ıhlamuru, anadolu kestanesi, sakallı kızılağaç, sapsız meşe, akçaağaç, mor ve sarıçiçekli orman gülü, ayı üzümü, karayemiş, çobanpüskülü, dışbudak, barut ağacı, Trabzon hurması, adi fındık, adi mürver, yaban kızılcığı, papaz külahı, keçi söğüdü, Anadolu şimşiri, dağ karaağacı, yabani erik, epigeya, siklamen, veronica, kartal eğreltisi, üçgül, çiğdem, çuhaçiçeği, karahindiba ve ısırgan otu bulunmaktadır. Bu bölmelerde toplam 382,8 hektarlık alan Bal Üretim Ormanı olmak üzere kullanılacaktır.
15 L Kn Ks Kz Gn Ih L Kn Ks Kz Gn Ih 77 KsKzbc3 37,1 190,781 7.078 587 197 33 5 0 0 21.778 7.309 1.224 186 30.534 KnKzcd2 4,2 259,725 1.091 37 129 9 149 155 542 38 626 0 0 1.361 Ksbc3 10,4 99,81 1.038 11 14 586 14 114 146 6.094 146 0 0 6.500 KsKnKzbc3 23 195,958 4.507 3 130 495 163 69 2.990 11.385 3.749 0 0 18.193 KnKzKsbc3 2,2 193,581 426 242 197 334 0 532 433 735 0 0 1.701 KsKnKzbc3 47,3 195,958 9.269 3 130 495 163 142 6.149 23.414 7.710 0 0 37.414 Bkn 1,3 16 21 8 0 10 0 0 0 0 10 80 KnKzKsbc3 45,4 193,581 8.789 242 197 334 0 10.987 8.944 15.164 0 0 35.094 KnKsKzbc3 44,1 225,186 9.931 373 184 118 0 16.449 8.114 5.204 0 0 29.768 Bkn 8,1 16 130 8 0 65 0 0 0 0 65 OT 5,2 0 0 0 0 0 0 0 KnKzcd2 19,8 259,725 5.143 37 129 9 149 733 2.554 178 2.950 0 0 6.415 KnKzKsbc3 9,3 193,581 1.800 242 197 334 0 2.251 1.832 3.106 0 0 7.189 KsKnKzbc3 11,6 195,958 2.273 3 130 495 163 35 1.508 5.742 1.891 0 0 9.176 Bkn 22,4 16 358 8 0 179 0 0 0 0 179 KnKzKsbc3 12,2 193,581 2.362 242 197 334 0 2.952 2.403 4.075 0 0 9.431 KnKsbc3 15 301,287 4.519 606 180 42 0 9.090 2.700 630 0 0 12.420 KzKscd2 12,4 181,441 2.250 125 206 0 0 1.550 2.554 0 0 4.104 Bkn 6,8 16 109 8 0 54 0 0 0 0 54 Kncd1 3,7 196,979 729 21 209 18 21 78 773 67 78 0 0 995 KnKscd3 10,4 598,438 6.224 420 144 21 0 4.368 1.498 218 0 0 6.084 KsKncd3 27,7 494,125 13.687 240 445 17 0 6.648 12.327 471 0 0 19.445 Bkn 3,2 16 51 8 0 26 0 0 0 0 26 382,8 81.783 115 3.518 4.560 2.759 33 5 1.326 68.274 108.496 56.615 1.224 186 236.158 1 32 41 25 0 0 1 29 46 24 1 0 100 TOPLAM Pazar Pazar 78 79 81 121 126 128 TOPLAM ve % ORANI
BAL ÜRETİM ORMANI AĞAÇ TÜRÜ VE SAYISI İşletme Müdürlüğü İşletme Şefliği Bölme No Meşçere Tipi Alanı ( Ha.) Kektardaki Servet ( M3) Bölmenin Serveti ( M3)
HEKTARDAKİ AĞAÇ TÜRÜ SAYISI BÖLMEDEKİ AĞAÇ TÜRÜ SAYISI
16 2.3 Topografik Yapı ve Erozyon Durumu
Topografik yapı : Arazinin Hemşin ilçesine en yakın yeri kuş uçuşu 3000 m, en uzak yeri 7000 m mesafededir. Proje sahası % 61–100 eğim grubundadır. Sahada en düşük rakım 600 m, en yüksek rakım ise 900 m dir. Saha Rize ili Hemşin ilçesinin Levent köyü Bodullu mevkiindeki orman arazisidir.
17
77 nolu bölme: Bodullu mezrası kenarında, Karakulaklar mahallesi bitişiğinde olup,
Güneydoğu bakıdır. Bölmenin ortalama rakımı 650–800 m arasında değişmektedir.
Resim 3: 77 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 4: 77 Nolu Bölmeden Görünüm
78 nolu bölme: Bodullu mezrasının doğusunda olup; bölmenin ortalama rakımı 650- 800 m arasında değişmektedir.
Resim 5: 78 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 6: 78 Nolu Bölmeden Görünüm
18
79 nolu bölme: Cocur mahallesinin güney batısında olup, bölmenin ortalama rakımı 500 – 700
metre arasında değişmektedir.
Resim 7: 79 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 8: 79 Nolu Bölmeden Görünüm 80 nolu bölme: Coco tepenin altında olup, bölmenin ortalama rakımı 500–600 metre arasında
değişmektedir.
19
81 nolu bölme : Zanatişirlik tepenin altında olup bölmenin ortalama rakımı 500–550 m arasında değişmektedir.
Resim 11: 81 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 12: 81 Nolu Bölmeden Görünüm
121 nolu bölme : Bodullu mezrasının doğusunda olup, bölmenin ortalama rakımı
650–800 m arasında değişmektedir.
20
126 nolu bölme : Balık deresinin kuzey tarafında Çamlı tepenin altında olup bölmenin ortalama
rakımı 600–650 m arasında değişmektedir.
Resim 15: 126 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü 128 nolu bölme : Cocor mahallesinin güney batısında olup bölmenin ortalama rakımı
550–650 m arasında değişmektedir.
128 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü
21 Erozyon durumu :
Proje sahası olarak belirlenen bölmeler genel olarak %61–100 meyil grubunda yer almaktadır. Çalışma yapılacak bu alanlarda azda olsa yüzey erozyonu bulunmaktadır. Amenajman planlamasına göre bu bölmelerin ekserisi erozyonu önlemeye yönelik olarak toprak koruma fonksiyonu statüsündedir.
Ormana yapılacak olan teknik müdahaleyle; arıcılık açısından önemli olan çiçek miktarı ve niteliğine göre ağaç türü karışımı düzenlenecek, mevcut ekosistemin restorasyonu sağlanacak, açıklık alanlara bal potansiyeli bakımından 4-6 Grupta bulunan (501 kg/hektarın üzerinde) ıhlamur, Kestane, Akçaağaç gibi ağaçlar dikilecektir.
Bu sayede mevcut örtü ile beraber çiçeklenme döneminin uzun olduğu, bal üretim fonksiyonlu ormanlar oluşturulacaktır. Bu çalışmanın sonuçlarıyla da alanda vuku bulacak erozyon tehlikesi de asgariye indirilmiş olacaktır.
2.4 Bölgenin Genel İklim Özellikleri ve Sahanın Mikroklimatik Özellikleri: Genel iklim özellikleri :
Proje sahası Doğu Karadeniz iklim bölgesindedir. Bu açıdan yörede bu iklimin etkisi açık ve belirgin sonuçlarıyla birlikte şekilde görülmektedir. Her mevsim yağışlıdır. Sıcaklık bakımından deniz iklimi karakteri taşır. Kışları ılık, yazları nispeten sıcak ve yüksek oranda yağışlıdır.
Mikroklimatik özellikleri :
Proje sahası, Pazar meteoroloji istasyonu iklim verilerine uygun olarak bölgenin genel iklim özelliklerini yansıtmaktadır.
2.5 Amenajman Planına Göre Proje Sahasının Aktüel Durumu:
Proje sahası Pazar Orman İşletme Şefliğine bağlı olup, İşletme Şefliğinin amenajman planı 2009 yılında yapılmıştır. 2009 – 2029 yıllarını kapsayacak şekilde 20 yıllık yapılmıştır. Proje sahası amenajman planı ile ekolojik ve ekonomik işletme sınıfı kapsamına alınmıştır. Bu bölmeler mevcut amenajman planına göre en yüksek miktarda endüstriyel odun üretimi ile doğayı koruma fonksiyonları esas alınarak planlanmıştır.
Bal Üretim Ormanı olarak planlanan 382,8 hektarlık saha Pazar Orman İşletme Şefliğinin Hemşin, Pazar ve Çayeli ilçe mülki hudutlarının birleşim yerindedir.
Mevcut plan verilerine göre bu çalışmaya konu olan 382,8 hektarlık Bal üretim ormanında, ekonomik ve ekolojik fonksiyonlar gözetilerek 2015 ve 2019 yıllarında ara hasılat olarak toplam 5472 m3 DKGH eta önerilmiştir. Planın önerdiği 5472 m3 DKGH eta’nın %38’inin Kn, %39’unun Ks ve %23’ü de Kz ‘dır. (Tablo 2)
22 L Kn Ks Kz 77 KsKzbc3 Ekolojik E 37,1 2019 371 223 594 KnKzcd2 Ekonomik A 4,2 2019 34 17 51 Ksbc3 Ekonomik B 10,4 2019 166 166 KsKnKzbc3 Ekonomik B 23 2019 138 138 92 368 KnKzKsbc3 Ekonomik A 2,2 2015 18 9 9 36 KsKnKzbc3 Ekolojik E 47,3 2015 189 378 189 756 Bkn Ekonomik A 1,3 80 KnKzKsbc3 Ekolojik E 45,4 2015 363 182 272 817 KnKsKzbc3 Ekolojik E 44,1 2015 265 176 88 529 Bkn Ekolojik E 8,1 OT Ekonomik A 5,2 KnKzcd2 Ekonomik A 19,8 2019 158 79 237 KnKzKsbc3 Ekolojik E 9,3 2019 74 37 56 167 KsKnKzbc3 Ekonomik B 11,6 2019 70 70 46 186 Bkn Ekonomik A 22,4 KnKzKsbc3 Ekolojik E 12,2 2019 98 49 73 220 KnKsbc3 Ekolojik E 15 2019 240 90 330 KzKscd2 Ekolojik E 12,4 2019 50 99 149 Bkn Ekolojik E 6,8 Kncd1 Ekonomik A 3,7 KnKscd3 Ekolojik E 10,4 2015 208 104 312 KsKncd3 Ekolojik E 27,7 2015 222 332 554 Bkn Ekonomik A 3,2 382,8 2077 2152 1243 5472 % 0,38 0,39 0,23 100 TOPLAM 78 79 81 121 126 128
AMENAJMAN PLANININ ÖNGÖRDÜĞÜ ETA DURUMU
Bölme No Meşçere Tipi Plana Göre Fonksiyonu İşletme Sınıfı Alanı Amenajman Planına göre Kesim Yılı ETA (M3) ETA TOPLAMI (M3)
23
24 2.5.1 Proje Sahasının Bitki Örtüsü Durumu:
Bölmeler genellikle ortak bitki örtüsüne sahip olup, bitki türlerine ait resimler aşağıdadır.
Resim 17: Fagus orientalis Resim 18: Picea orientalis
Doğu kayını Doğu ladini
Resim 19 Carpinus betulus Resim 20 Tilia rubra ssp. caucasica Adi gürgen Kafkas ıhlamuru
25
Resim 21 Castanea sativa Resim 22 Alnus glutonisa ssp. Barbata Anadolu kestanesi Sakallı kızılağaç
Resim 23 Querscus patrea Resim 24 Acer cappadocicum Sapsız meşe Doğu Karadeniz akçaağacı
Resim 25 Rhododendron ponticum Resim 26 Rhododendron luteum Mor çiçekli orman gülü Sarıçiçekli orman gülü
26
Resim 27 Vaccinium arctostaphylos Resim 28 Laurecerasus officinalis Ligarba ( Ayı üzümü) Karayemiş
Resim 29 Ilex colchica Resim 30 Fraxinus angustifolia
Çoban püskülü Dışbudak
Resim 31 Frangula alnus Resim 32 Diospyros lotus Barut ağacı Küçük meyveli Trabzon hurması
27
Resim 33 Corylus avellana Resim 34 Sambucus nigra Adi fındık Adi mürver
Resim 35 Cornus sanguinea Resim 36 Euonymus latifolius
Yaban kızılcığı Papaz külahı
Resim 37 Salix caprea Resim 38 Buxus sempervirens Keçi söğüdü Anadolu şimşiri
28
Resim 39 Ulmus glabra Resim 40 Prunus divaricata Dağ karaağacı Yabani erik
Resim 41 Prunus avium Resim 42 Epigea gaultheroides Yabani kiraz Epigeya
Resim43 Cyclamen coum Resim 44 Veronica persica Siklamen Veronika
29
Resim 45 Pteridium aquilinum Resim 46 Trifolium medium Kartal eğreltisi Üçgül
Resim 47 Colchicum speciosum Resim 48 Urtica spp. Çiğdem Isırgan
Resim 49 Primula spp. Resim 50 Taraxacum spp. Çuha çiçeği Karahindiba
30
Resim 51 Satureja spicigera Resim 52 Salvia forskahlei
Trabzon kekiği Adaçayı
Resim 53 Tussilago farfara Resim 54 Lamium purpureum
Öksürük otu Ballıbaba
Resim 55 Vicia spp. Resim 56 Medicago sativa
31
Çalışma alanı içerisindeki bitki türlerinin çiçeklenme zamanları ve bal potansiyel gruplandırması tablo 3 de verilmiştir.
Tablo–3: Proje Sahasına Dair Bitki Örtüsü Tanıtımı
Sıra
No Latince Adı Türkçe Adı
Hayat Formu Çiçeklenme zamanı Bal potansiyel grubu
1 Fagus orientalis Doğu kayını Odunsu Mayıs 2.grup
2 Picea orientalis Doğu ladini Odunsu Mayıs 1.grup
3 Carpinus betulus Adi gürgen Odunsu Tem.-Ağus. 2.grup
4 Tilia rubra ssp. caucasica Kafkas ıhlamuru Odunsu Haziran-Tem. 6.grup
5 Castanea sativa Anadolu kestanesi Odunsu Haziran 2-3.grup
6 Alnus glutonisa ssp. barbata Sakallı kızılağaç Odunsu Mart- Nisan 1.grup
7 Querscus patraea Sapsız meşe Odunsu Mart-Nisan 1.grup
8 Acer cappadocicum D.Karadeniz akçaağacı Odunsu Nisan 3-4.grup
9 Rhododendron ponticum Mor çiçekli orman gülü Odunsu Haziran 3-4.grup
10 Rhododendron luteum Sarıçiçekli orman gülü Odunsu Haziran 3-4.grup
11 Vaccinium arctostaphylos Ayı üzümü Odunsu Haziran 2.grup
12 Laurocerasus officinalis Karayemiş Odunsu Mayıs-Haz. 4.grup
13 Ilex calchica Çobanpüskülü Odunsu Ekim-Kasım 3.grup
14 Fraxinus angustifolia Dışbudak Odunsu Nisan-Mayıs 2.grup
15 Frangula alnus ssp. alnus Barut ağacı Odunsu Mayıs-Haz. 3.grup
16 Diospyros lotus Trabzon hurması Odunsu Mayıs-Haz. 3.grup
17 Corylus avellana Adi fındık Odunsu Şubat-Mart 1.grup
18 Sambucus nigra Adi mürver Otsu Haziran-Tem. 3.grup
19 Cornus sanguinea Yaban kızılcığı Odunsu Mayıs-Haz. 2.grup
20 Euonymus latifolius Papaz külahı Otsu Haziran-Tem. 1.grup
21 Salix caprea Keçi söğütü Odunsu Mart-Mayıs 4.grup
22 Buxus sempervirens Anadolu şimşiri Odunsu Ocak-Şubat 1.grup
23 Ulmus glabra Dağ karaağacı Odunsu Mart-Nisan 1.grup
24 Prunus divaricata Yabani erik Odunsu Nisan-Mayıs 2-3.grup
25 Prunus avium Yabani kiraz Odunsu Nisan-Mayıs 2-3.grup
26 Epigaea gaultherioides Epigeya Otsu Şubat-Mart 2.grup
27 Cyclamen coum Siklamen Otsu Şubat-Mayıs 2.grup
28 Veronica persica Veronica Otsu Mayıs-Ağus. 2.grup
29 Pteridium aquilinum Kartal eğreltisi Otsu Mayıs-Tem. 2-3.grup
30 Trifolium pratense Üçgül Otsu Şubat-Nisan 3-4.grup
31 Colchicum speciosum Çiğdem Otsu Kasım-Mart 2.grup
32 Urtica spp. Isırgan Otsu Nisan-Mayıs 2-3.grup
33 Primula acaulis Çuha çiçeği Otsu Şubat-Mayıs 3.grup
34 Taraxacum spp. Karahindiba Otsu Ocak-Şubat 4.grup
35 Rubus platyphyllos Böğürtlen Otsu Nisan-Mayıs 3.grup
36 Satureja spicigera Trabzon kekiği Otsu Mayıs-Ağus. 4.grup
37 Salvia forskahlei Ada çayı Otsu Nisan-Tem. 6.grup
38 Tussilago farfara Öksürük otu Otsu Mart-Nisan 4.grup
39 Lamium purpureum Ballıbaba Otsu Nisan 5-6 grup
40 Vicia spp. Fiğ Otsu Nisan-Mayıs 3-4 grup
41 Medicago sativa Yonca Otsu Mayıs 3-4 grup
32
Tablo 4: Arazi Kullanma Durumları ve Faaliyet Türleri
Bölme No Orman Arazisi (ha) Ekosistemin Restorasyonu -Rehabilitasyonu (ha) Rehabilitasyon - Dikim Yapılacak Alan (ha) 77 37,1 37,1 1,0 78 37,6 37,6 1,0 79 50,8 50,8 2,0 80 45,4 45,4 0,5 81 57,4 57,4 8,6 121 63,1 63,1 22,4 126 46,4 46,4 7,0 128 45,0 45,0 3,5 TOPLAM 382,8 382,8 46,0
2.6 Saha Çevresindeki Biyotik – Abiyotik Zararlılar ve Sosyal Baskı Durumu: Biyotik zararlılar :
Gerek proje sahasında ve gerekse yakın çevrede önemli zararlılar olarak; Doğu Ladininde D.Micans, İps sextantatus, İps typographus adlı kabuk böcekleri ile virüs menşeli Kestane de dal kanseri temayüz eden zararlılardır.
Abiyotik zararlılar :
Proje sahası içerisinde ve yakınında kayıtlara intikal eden Biyotik menşeli zarar tespit edilememiştir. Ancak mülkiyet sorunlarının neticelenmemiş olması ve mülkiyete dair yasal düzenlemelerin yöresel sorunları çözümlemeden uzak olmasına bağlı olarak, çay tarımı için ormanlar üzerinde açmaya yönelik zararlar olmuştur. Bu zararlar şuan itibarıyla durmuştur. Erken İlkbahar ile geç Sonbahar aylarında ise bağ ve bahçe temizliğine bağlı olarak, dikkatsizlik sonucu orman yangınları vuku bulmaktadır.
Sosyal Baskı :
Arazi yapısının engebeli oluşu ve ormanlık alanlarla iç içe oluşu nedeniyle tarımsal faaliyetler pek fazla değildir. Geçim kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle göç veren bir ilçedir. İklim özellikleri ve florası nedeniyle yaygın olan tarımsal faaliyet arıcılıktır. Arıcılık genelde bölge içinde, ihtiyaca göre de bölge dışından gezginci arıcılık şeklinde yürütülmektedir. Ormanlık alanlarda yöre halkının arıcılık faaliyeti icra etmelerine yönelik mevzuat düzenlemelerinin yeterli olmamasına bağlı sorunlar yaşanmaktadır.
33
3. UYGULAMA ÖNCESİ YAPILAN İŞLER: 3.1 Proje Sahasının Sınırlarının Belirlenmesi:
Amenajman planındaki 77–78–79–80–81–121–126–128 numaralı bölmeler Bal Üretim Ormanı olarak belirlenmiştir. Bu bölmelere ait uydu görüntüsü aşağıda şekil 2 de dır.
Şekil 2 Bal Üretim Ormanı Bölme Sınırları
3.2 Yetişme Ortamına Şartlarına Uygun Ağaç ve Orman Altı Bitkilerinin Belirlenmesi: Ballı bitkilerin bal verimini tespit etmek için bal potansiyel listesi hazırlanmıştır. Dünyanın birçok ülkesinde bu liste kullanılmaktadır. En düşük kapasitede bal verimi 1. Sınıf ile en yüksek bal kapasitesi de 6. Sınıf ile değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede bal verimine etki eden su, toprak, ısı gibi değerlerin en üst düzeyde olduğu kabul edilerek bir hektar alanda kapama olarak aynı ballı bitki var kabul edilir ve bu alanın toplam nektar verimi değerlendirmeye alınır.
5–25 kg/hektar olan bitkiler 1. Sınıf bal potansiyelli, 26–50 kg/hektar olan bitkiler 2. Sınıf bal potansiyelli, 51–100 kg/hektar olan bitkiler 3.Sınıf bal potansiyelli, 101–200 kg/hektar olan bitkiler 4.Sınıf bal potansiyelli, 201–500 kg/hektar olan bitkiler 5.Sınıf bal potansiyelli,
34
Arazinin toprak özellikleri, Topografik yapısı, eğim durumu, bitkilerin ekim derinliği, toprağın fizyolojik derinliği ve sahadaki Mikroklimatik iklim özellikleri (yağış ve kuraklık) seçilebilecek bitki türlerini sınırlayıcı önemli faktörler olacaktır. Sahalar ile ilgili gerekli etüt çalışması yapılarak lüzumlu bilgiler temin edilmiştir. Sağlanan bu bilgiler doğrultusunda proje dâhilinde kullanılacak arıcılık açısından önemli olan uygun bitki türleri belirlenmiştir. ( Tablo 5 )
Tablo 5 Bitki Türleri, Dikilecek Toplam Alan, Fidan –Tohum Miktarı
*( Ks: Kestane, Ih: Ihlamur, Ak: Akçaağaç, Ya: Akasya, Kry: Karayemiş)
**(Kekik, Yonca ve Korunga tohumları; toprak işlemesi sonbaharda yapılan sahalara ilkbahar aylarında ekilecektir.)
Bal ormanı oluşturulurken dikkat edilecek önemli noktalardan biri de proje sahasında düzenli periyotlarda arka arkaya çiçek açabilen ağaç ve orman altı bitki örtüsünü bir arada bulundurabilmektir. Böylece arının en az 6–7 ay faydalanabileceği bir nektar akım dönemi oluşturmak mümkün olabilecektir. ( Tablo 6)
Bölme
No Fidan Türü
Alanı (Ha)
Fidan Miktarı (Adet)
Tohum Miktarı ( Kekik-Yonca-Korunga Vb.) (Kg) Ekim ve Dikim Yılı
( Ks –Ih) (Ak-Ya- Kry)
77 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 1,0 500 500 5 2013 78 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 1,0 500 500 5 2013 79 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 2,0 1000 1000 5 2012 80 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 0,5 250 250 5 2013 81 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 8,6 4300 4300 100 2013 121 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 22,4 11200 11200 5 2012 126 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 7,0 3500 3500 5 2012 128 Ks-Ih – Ak- Ya-Kry 3,5 1750 1750 5 2012
TOPL. Ks-Ih – Ak-
35 Tablo 6: Çiçeklenme Takvimi
4. DİKİM ZAMANI VE DİKİM TEKNİKLERİ 4.1 Ekim-Dikim Zamanı:
Şekil 3 de belirlenen 81–121 ve 126 nolu bölmelerde BKn Meşçere tipli alanlara rehabilitasyon metodu ile Ihlamur, Kestane, Akçaağaç gibi arıcılık açısından önemli türlerle dikimler yapılacaktır. Planlanan alan içersindeki mevcut yolların kenarları ile orman içersindeki muhtelif büyüklükteki açıklık ve bozuk alanlara da Ihlamur, Kestane, Akçaağaç gibi arıcılık açısından önemli türlerle dikimler yapılacaktır.
81 nolu bölme içersindeki 5,2 hektarlık OT rumuzlu alana ise; mevcut flora’da olan ve yoğun şekilde çiçeklenme potansiyeli olan otsu bitkilerin ( Korunga, Kekik, üçgül, Geven v.b ) tohumları ile ekim yapılacaktır. Diğer bölmelerin açıklık alanlarına da aynı şekilde otsu bitki tohumları ekilecektir. ( Tablo 5 )
Ara ve alt floraya yönelik olarak; özellikle ormangülleri ve diğer çiçekli türlere baskı yapan ve arılar için önemli olmayan türler sahadan uzaklaştırılacaktır. Bunların yerine sahada doğal olarak bulunan polen ve nektar açısından verimi en yüksek olan çiçekli türlerle tamamlamalar yapılacaktır.
TÜRÜ
ÇİÇEKLENME AYLARI
Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos
Ağaç -Kızılağaç, -Meşe, -Keçi söğüdü, -Karaağaç, -Fındık, -Şimşir -Akçaağaç, -Karayemiş, -Dışbudak, -Yabani erik, -Kayın, -Ladin, -Barut ağacı -Trabzon Hurması, -Kızılcık, -Yaban kirazı, -Kestane, -Ormangülü -Gürgen, -Ihlamur Ot -Epigeya, -Siklamen, -Çiğdem, -Karahindiba --Çuhaçiçeği -Üçgül, -Isırgan -Öksürük otu -Nisan -Eğrelti -Fiğ -Yonca
-Ayı üzümü -Adi mürver, -Papaz külahı -Temmuz -Veronika -Çobanpüskülü -Kekik -Trabzon kekiği
36
Ekim ve Dikim Yoluyla Proje Sahasına Getirilecek Bazı Otsu ve Odunsu Türler
Resim 57: Kekik
Resim 58: Yonca Resim 59: Geven Resim 60: Akasya
37
38
Bitki kökleri genellikle tomurcuklar şişmeye başlamadan şartlara göre 15–20 gün önce, toprak belli bir sıcaklığı ulaştıktan sonra (en az 5–6 C0) süratle gelişmeye başlar. Proje kapsamında dikilmesi planlanan ağaçların biyolojik özellikleri göz önüne alındığında en uygun dikim zamanı İlkbahar ( Mart –Nisan ) ya da Sonbahar ( Ekim –Kasım) dönemleridir.
Burada dikkat edilecek diğer bir husus da toprağın ıslaklığıdır. Toprağın ıslak olduğu durumlarda dikim yapılmamalı, dikim birkaç gün geciktirilmelidir. Aksi halde kılcal kökler ve kök boğazı eğilerek başarısızlığa neden olabilmektedir.
81 numaralı bölme içindeki OT rumuzlu alan ile proje dâhilinde değişik miktarda büyüklüklere sahip açıklık alanlara tohum ekimi; Nisan sonu – Mayıs başında yapılacaktır. Dikim yapılacak saha çapa ve bel gibi aletlerle çizilerek, yer yer kazılarak ekimi yapılacaktır. Ekimi yapılacak tohumlar kumla karıştırılarak sahaya atılacaktır. Bu şekildeki ekimle tohumların saha üzerindeki eşit dağılımı sağlanacaktır. Ekim yapılacak saha üzerindeki her türlü flora muhafaza edilecektir. Ekim yapılan alanlar her türlü hayvan baskısına karşı korunacaktır.
4.2 Dikim Tekniği:
Rehabilitasyon çalışması kapsamında yapılacak ağaçlandırmada mümkün olduğunca boylu fidan kullanılmalıdır. Proje sahasının topoğrafik yapısı ve bölmelerin diri örtü durumu göz önünde tutularak, dikimler insan gücü ile dikim yapılacaktır.
Toprak işlemesi; blok halindeki 81–121–126 nolu bölmelerdeki BKn meşçerelerin de küçük ekskavatör kullanarak makine ile yapılabileceği gibi çapa ve kazma kullanarak insan gücüyle de yapılabilir. Toprak işlemede mevcut diri örtüden arıcılık adına önemli olan türlerin muhafazasına azami gayret gösterilecektir. Toprak işleme münhanilere paralel olarak yapılacak olup erozyona sebebiyet verilmeyecek, 60x60x30 cm lik kesik teraslar kazılacaktır.
Dikim çalışmalarında özen gösterilecek hususlar:
Dikim yapılacak toprak tav halinde olmalıdır. Rutubet en az 20–25 cm derinliğe kadar işlenmiş olmalıdır. Çok güneşli, fazla rüzgârlı, donlu ve yağmurlu günlerde dikim yapılmamalıdır.
Dikimlerinde fidanın; kök uçlarının yukarı kıvrılmış olmamasına, kök kesiminin yapılmasına, kök boğazı derinliğinde dikilmesine, toprağa dik konumda olacak şekilde dikilmesine ve dikiş işleminin bölmeye yukarıdan başlayarak aşağıya doğru yapılmasına dikkat edilmelidir.
Türlere Verilecek Aralık-Mesafe:
Proje sahalarında kullanılacak fidan türleri için uygulanacak aralık x mesafe ölçüsü, dikim alanları ve hektara dikilecek fidan adetleri Tablo 7 de gösterilmiştir.
Dikilecek fidanlar 60 cm x 60 cm x 30 cm lik kesik teraslara 3 m x 3 m aralık mesafede yapılacaktır. Dikilen fidanların geniş tepe tacı oluşturmaları amaç edinildiği için, ilerleyen yıllarda dikimle oluşan gençliklerde seyreltme yoluna gidilecektir.
39
Tablo 7: Proje Sahasında Dikilecek Fidanlarla ilgili Bilgi
Kullanılacak Fidanın Türü Kullanılacak Fidanın Aralık-Mesafesi (m) Toplam Dikim Alanı (Ha) Toplam Teras uzunluğu (m) Dikilecek Toplam Fidan Adedi Kestane Ihlamur 3x3 ( Fidanların büyümelerini takiben
geniş tepe tacı oluşturacak şekilde seyreltme yapılacaktır) 23 35.760 23.000 Akasya-Akçaağaç- Karayemiş 23 35.760 23.000 TOPLAM 46 71.520 46.000 5.BAKIM
5.1 Rehabilitasyon ve Restorasyon Yapılan Sahaların Genel Bakımı:
Rehabilitasyon ve yenileme çalışması yapılan sahadaki bakım çalışmalarının tamamı işçi ile yapılacaktır. Yetişme yöresi şartlarında bir zorlama olmadığı takdirde yapılacak bakım zamanı ve şekli dikimi izleyen;
1.Yıl Ot alma + Sürgün kontrolü + Tamamlama, 2.Yıl Ot alma + Sürgün kontrolü şeklinde olacaktır.
Dikim yılı içerisinde hava takip edilecek, gerekirse Temmuz- Ağustos ayında fidanların büyümesini engelleyen otların kesilmesi işlemi yenilenecektir. Ot alma işlemleri için en uygun zaman, ilkbahar yağmurlarının hemen ardından otsu bitkilerin tohum tutmadan fidan çevresinden uzaklaştırılmasıdır. Bakım çalışmaları sırtlardan derelere doğru yapılmalıdır. Bakım çalışmalarının yeterli olup, olmadığına proje sahası incelendikten sonra uygulayıcı karar vermelidir. Ekim yapılan sahalarda; bir sonraki yılda çimlenmeyen dolayısıyla boş kalan alanlar yeniden tohum ekimi ile tamamlanacaktır.
5.2 Koruma İşleri:
Proje sahalarının bulunduğu Levent köyünde hayvancılık atadan kalma gelenek ve göreneklere göre yapılmaktadır. Hayvanlar yaz aylarında yaylalarda, kış aylarında ise köylerde barınmaktadır. Genellikle köylerde sığır yetiştiriciliği vardır ve az miktarda koyun bulunmaktadır. Bu nedenle sahalarda otlatma baskısı çok fazla bulunmadığından yalnızca ekim yapılan sahanın kritik yerleri için tel çit ihatası gerekebilir.
40 6.YATIRIM GİDERLERİ
6.1 İhtiyaçlar ve Yatırım Giderleri :
Bal Üretim Ormanı tesisi işinde fidan temini, alt ve üst toprak işlemesi, fidan dikimi, dikenli tel çit yapımı, bakım ve koruma işlemi, su isale hattı, yürüyüş patikalarının yapımı, tanıtım pano ve levhaları Pazar Orman İşletme Müdürlüğü tarafından serbest piyasa şartları veya mali işgücü imkânları ile gerçekleştirilecektir.
Tablo 8: Keşif Özeti
Poz No İşin Adı Birimi Miktarı
B. Fiyatı ( TL)
Tutar ( TL)
700.4 Diri Örtü Temizliği Ha. 46.0 2224 102.304
902.9 Toprak İşleme Km 82,8 834 69.055 Fidan Bedeli 1000 Ad. 53 140 7.420 1004.3 Fidan Dikimi 1000 Ad. 46 435 20.010 1103.2 1. Yıl Kültür Bakımı Km 92 190 17.480 1103.2 2. Yıl Kültür Bakımı Km 92 190 17.480
1004.3 1. Yıl Tamamlama Dikimi 1000
Ad. 7 435 3.045
14.001 Su İsale Hattı için el ile Toprak Kazısı ( 0,15x0,3x5000 m) M
3
225 9.5 2.137
204.102 25 mm sert PVC su borusu M 5000 0,9 4.500
ÖBF–1 Dikenli Tel İhatası Km 1 2.882 2.882
ÖBF–2 Patika Yol Yapımı M/Tul 8.200 0,75 6.150
ÖBF–3 Ağaçlarda Restorasyon Ha 382 50 19.100
ÖBF–4 Tanıtım Panosu (Totem) Adet 2 2.000 4.000
ÖBF–5 Yönlendirme Levhaları Adet 10 100 1.000
PROJE GİDERLERİ TOPLAMI ( 2012 Yılı Ağaçlandırma ve 2011 Yılı
41
7. ORMAN EMVALİ ÜRETİMİNİN PLANLANMASI
Bal üretim ormanı olarak planlanan aşağıdaki tabloda yazılı bölmeler, Pazar Orman İşletme Şefliği amenajman planına göre en yüksek miktarda endüstriyel odun üretimi ve sosyal baskıdan koruma işletme amaçlı olarak planlanmıştır. Aynı yaşlı koru ormanlarında uygulanacak ara hâsılat kesim planı düzenlemesine göre bu bölmeler 2015 ve 2019 yıllarında orman bakımı müdahalesi görecek şekilde planlanmıştır.
Bal üretim ormanında önemli olan; ağaçların ve diğer floranın çiçeklenme zamanı, yoğunluğu ve niteliğidir. Bal üretim ormanı olarak planlanan bu alanlardaki mevcut orman varlığı incelendiğinde; toplam 236 158 adet ağacın bulunduğu, bunların; %1’inin Ladin, %46’sının Kestane, %29’unun Kayın, %24’ünün Kızılağaç ve %1’inin de Gürgen olduğu amenajman plan verilerinden anlaşılmıştır. Otsu ve çalı formunda olan türlerde; Tablo 3 de ve 2.5.1 bölümüne ait resimlerde gösterilmiştir.
Bal üretim ormanındaki mevcut ağaçların arıcılık açısından çiçek potansiyeli değerlendirildiğinde;
Kestane ağacının öne çıktığı, Kızılağacın ise arıcılık yönünden kıymet ifade etmediği bilinmektedir. Bu nedenle; bal ormanı olarak planlanan bölmelere yapılacak teknik müdahalede Kestane ve Kayın ağaçlarına tepe tacı oluşturarak çiçeklenmeyi arttıracak yönde müdahaleler yapılması, ara ve alt tabakadaki başta orman gülü olmak üzere floranın açığa çıkarılması gerekmektedir.
Amenajman planının öngördüğü bu etanın %38’inin Kn, %39’unun Ks ve %23’ünün de Kz olduğu görülmektedir. Bal üretim fonksiyonu amaç edinilerek revize edilen yeni ara hâsılat kesim planına göre; yine toplam 5472 m3 DKGH etanın %29’unun Kn, %14’ünün Ks ve %57’sinin de Kz türünden alınması planlanmıştır. Bu planlama ile amenajman planına göre %23 eta önerilen Kızılağaç dan %57, %39 eta önerilen Kestaneden de %14 oranında eta alınması planlanarak kestane ve kayının ormanda öncü konumda olması hedeflenmektedir. (Tablo 10)
Kızılağaca yönelik müdahalelerle; bal üretimi için önem arz etmeyen bu tür, alandan peryodik
müdahalelerle uzaklaştırılacaktır. Bunun yerine ise gerek dikim ve gerekse bakım ve rehabilitasyon müdahaleleri ile Kestane ve diğer bol çiçek tutan türlerin getirilmesi esas alınacaktır.
Kestane ağaçlarına yönelik olarak yapılacak müdahalelerde; mevcut ağaçların restorasyonu yoluna gidilecek, çiçeklenmeyi arttırıcı müdahaleler esas alınacaktır.
Kayın ağacına yönelik müdahalelerde ise; kovan koymaya uygun olan yaşlı kayın ağaçlarının kesilmemesi esas alınacaktır.
Bunun yanında ara ve alt florada bulunan diğer otsu ve odunsu bitkilerin çiçek tutma kapasiteleri de bal ormanı işletim sisteminde önem kazandığından, bu türlerin çiçeklenmelerini arttırmaya yönelik müdahaleler esas alınacaktır.
Bakım kesimine yönelik her türlü müdahale, saha genelinde çiçeklenmenin başlamasından önce kesinlikle bitirilmesi gerekmektedir. Dolayısı ile 2012–2013 yıllarında yapılacak 1. kesim uygulaması ile 2022–2023 yıllarında yapılacak 2. kesim uygulamaları sonbahar ve kış mevsimlerinde yapılması gerekmektedir.
42 Kn Ks Kz Kn Ks Kz 77 KsKzbc3 Ekolojik E 37,1 2019 371 223 594 94 500 594 KnKzcd2 Ekonomik A 4,2 2019 34 17 51 51 51 Ksbc3 Ekonomik B 10,4 2019 166 166 66 100 166 KsKnKzbc3 Ekonomik B 23 2019 138 138 92 368 150 18 200 368 KnKzKsbc3 Ekonomik A 2,2 2015 18 9 9 36 18 18 36 KsKnKzbc3 Ekolojik E 47,3 2015 189 378 189 756 200 150 406 756 Bkn Ekonomik A 1,3 80 KnKzKsbc3 Ekolojik E 45,4 2015 363 182 272 817 235 82 500 817 KnKsKzbc3 Ekolojik E 44,1 2015 265 176 88 529 200 100 229 529 Bkn Ekolojik E 8,1 OT Ekonomik A 5,2 KnKzcd2 Ekonomik A 19,8 2019 158 79 237 87 150 237 KnKzKsbc3 Ekolojik E 9,3 2019 74 37 56 167 50 17 100 167 KsKnKzbc3 Ekonomik B 11,6 2019 70 70 46 186 70 10 106 186 Bkn Ekonomik A 22,4 KnKzKsbc3 Ekolojik E 12,2 2019 98 49 73 220 50 20 150 220 KnKsbc3 Ekolojik E 15 2019 240 90 330 130 50 150 330 KzKscd2 Ekolojik E 12,4 2019 50 99 149 10 10 129 149 Bkn Ekolojik E 6,8 Kncd1 Ekonomik A 3,7 KnKscd3 Ekolojik E 10,4 2015 208 104 312 162 50 100 312 KsKncd3 Ekolojik E 27,7 2015 222 332 554 154 150 250 554 Bkn Ekonomik A 3,2 382,8 2077 2152 1243 5472 1582 751 3139 5472 % 38 39 23 100 29 14 57 100 TOPLAM ve % ORANI 79 81 2013 121 126 128
Önerilen Etanın Ağaç Türüne Dağılımı (m3) ETA TOPLAMI (M3) AÇIKLAMA (REHABİLİTASTON ve RESTORASYON) P A Z A R P A Z A R E k onom ik H - K a y ın - K e st a ne İ şl e tm e S ını fı ( B a l Ü re tim O rm a n la rı v e B a sr a lı A la n la r ) 2012
1-)Bakım kesimi uygulamasında; kızılağacın baskısını azaltmak için bu ağaç türüne yönelik şiddetli müdahaleler ağırlık kazanacak, Kestanede ağaçlarının daha iyi gelişmesi ve tepe tacı oluşturarak çiçeklenmesi esas alınarak mutedil müdahale edilecek, Kayında da mutedil aralama
uygulanacaktır. 2-)Özellikle ormangülü başta olmak üzere arıcılık
için çok önemli olması nedeniyle diri örtü olarak nitelenen ara ve alt tabakadaki floranın
korunması esas alınacaktır. 3-)Kestane ağacına yönelik müdahalede, temiz
işletmecilik esas olup, kestane kanseri hastalığı ile
mücadele metodları esas alınacaktır. 4-)Yol kenarları ve açıklık alanlara Ihlamur,
Kestane, Ormangülü,vb. arıcılık açısından önemli
türlerle dikimler yapılacaktır. 5-) Bozuk alanlar; Ihlamur,Kestane vb. bol çiçekli
ve arıcılık için elzem olan türler kullanılarak rehabilite edilecektir. 6-) Üzerine kara kovan yerleştirilecek durumdaki yaşlı Kayın ağaçları korunacaktır. 7-)Her türlü üretim, rehabilitasyon-restorasyon, dikim vb. çalışmalar; vejetasyon dönemi dışında,
arıların faaliyet dönemi dışında yapılacaktır. 8-) OT alanları bol çiçek açan yörede doğal olarak
var olan otso bitkilerin tohumları temin edilerek
ekim yoluyla bitki zenginliği sağlanacaktır.
78
Kesim Yılı
Etanın Ağaç Türüne Dağılımı ( m3) ETA TOPLAMI (M3) Ön. Fonk. İşl. Sınıfı Uyg. Yılı
HEMŞİN BAL ÜRETİM ORMANI
AMENAJMAN PLANI VERİLERİ ÖNERİLEN ETA VE UYGULAMA ŞEKLİ
İşletme Müd. İşl. Şefl. Bölme No Meşçere Tipi Plana Göre Fonksiyon u İşl. Sını fı Alanı (ha.)
