Başı kuraklıkla dertte olan Konya Ovası'nda çoğunlukla göz ardı edilen bir sorun alarm verdi: Obruklar. Yeraltı sularının azalmasıyla aniden oluşan çöküntülerin yerleşim yerlerini tehdit ettiğini belirten uzmanlar, 'Konya'da vakit geçirmeden riskli bölge haritası çıkarılmalı' diyor.
Yeraltı sularındaki hızlı azalma, Konya'da yerkabuğunun çoğu kez aniden çökmesiyle ortaya çıkan obrukların oluşumunu tetikliyor. Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Yrd. Doç. Dr. Tahir Nalbantçılar uyardı:
"Yeraltı sularının hızla çekilmesi nedeniyle normalde 10 yıl sonra oluşması beklenen obruklar şimdiden oluşuyor.
Karapınar'da son dönemde meydana gelen obruklar, koyunculuk yapan 5-10 ailenin yaşadığı evlerin yakınında ortaya çıktı."
Özellikle Karapınar ve Çumra'daki obruk oluşumlarının yerleşim yerlerini tehdit ettiğini vurgulayan Nalbantçılar, Konya'da yerleşim yerlerinin bu risk göz önüne alınarak düzenlenmesini istedi.
2000 yılından bu yana giderek az yağış olan Konya'da, yeraltı sularının seviyesindeki azalma endişe yaratıyor. Son 20 yılda yeraltı suları 25 metre aşağıya düşen Konya Ovası'nda tarımdaki kayıpların yanı sıra bir de obruk tehlikesi alarm verdi.
Konya Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Yrd. Doç. Dr. Nalbantçılar'a göre Konya'da obruk oluşumu için gereken üç şartın üçü de mevcut: Az dirençli kayaçlar, eritici kimyasal özellikli su ve yeraltındaki suların azalması.
Nalbantçıoğlu, yeraltı sularındaki azalmanın Konya'da obruk oluşumunu tetiklediğini belirtti: "Halen bölgede 60'a yakın obruk var. Örneğin, 10 yıl sonra oluşması beklenen bir obruk yeraltı sularındaki hızlı çekilmeyle şimdi
oluşuyor. Konya'da özellikle Karapınar ve çumra'da görülen obruk oluşumları, yerleşim alanları için risk oluşturuyor.
Karapınar'da son dönemde meydana gelen obruklar, Yayla tabir edilen, koyunculuk yapan ailelerin yaşadığı evlerin yakınlarında oluştu."
'Harita bir-iki yılda çıkarılır'
Bölgede daha önce, sadece obruk oluşumuna yönelik jeolojik ve hidrojeolojik hiç bir araştırma yapılmadığını vurgulayan Nalbantçılar, böyle bir çalışmanın sadece bir-iki yıl içinde tamamlanabileceğini ve riskli bölgelerin ayrıntılı haritasının çıkarılabileceğini söyledi.
Direnç meselesi
Obruk, jeolojik bir oluşum. Derinlikleri iki ila 120 metre, çapları 1 metre ile 90 metre arasında değişiyor. Kimi aniden, kimi zamanla yavaş yavaş çökerek oluşuyor. Oluşum süreciyse şöyle: Önce su, yeraltındaki kayaçları eritmeye
başlıyor. Taşıma kapasitesi azalan kayaçlar, daha altta yer alan ve destek oluşturan yeraltı suyunun çekilmesiyle direncini daha da yitiriyor ve çöküyor.
Yeraltı sularının hızla çekildiği Konya Ovası'nda obruk sayısı 60'a ulaşmış durumda. Karapınar'a bağlı 50 yaylada başka ve büyük obrukların oluşabileceği belirtiliyor.
Ovanın tek derdi obruklar da değil. Türkiye'nin hububat ambarı Konya'da bu yıl buğdayların boyu 20 santimetreyi zor buldu. Hububatta rekolte kaybının yüzde 40-50 civarında olacağı tahmin ediliyor. Kayıplar, hububatla da sınırlı değil.
Konya Kırmızı Et Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nazif Karabulut, kuraklığın, buğdaydan çok yemin hammaddesi olan arpayı vurduğunu, arpanın kilosunun 0.24 YTL'den 0.45 YTL'ye yükseldiğini, masrafı karşılayamayan besicilerin iş bırakmaya başladığını söyledi.
11/07/2007 radikal
