Gebelikte Annenin Gebelikte Annenin Fizyolojisi Fizyolojisi

(1)

Gebelikte Annenin Gebelikte Annenin

Fizyolojisi Fizyolojisi

Doç. Dr. Funda Özdemir

(2)

VAJİNA VAJİNA

Vajinanın gebelikte over Vajinanın gebelikte over

hormonlarının etkisi ile hormonlarının etkisi ile

damarlaşması dolayısıyla damarlaşması dolayısıyla

kanlanması artar,mor ve ödemli kanlanması artar,mor ve ödemli

görünür ve kas tabakası görünür ve kas tabakası

hipertrofiye uğrar,mukoza hipertrofiye uğrar,mukoza

kalınlaşır,konnektif doku gevşer ve kalınlaşır,konnektif doku gevşer ve

böylece vajina doğuma hazırlanır.

(3)

Vajinal akıntı koyu ve beyaz-sarı Vajinal akıntı koyu ve beyaz-sarı

renktedir.Vajinal epiteldeki renktedir.Vajinal epiteldeki

laktobasillerin glikojenden laktik asit laktobasillerin glikojenden laktik asit üretmeleri sonucu,vajen ph’sı düşer üretmeleri sonucu,vajen ph’sı düşer

ve asit bir ortam oluşur.Böylece ve asit bir ortam oluşur.Böylece

patojen mikroorganizmalara karşı patojen mikroorganizmalara karşı

direnç artar.

(4)

VULVA VE PERİNE VULVA VE PERİNE

Gebelikte vulva ve perinede Gebelikte vulva ve perinede

damarlaşmanın artması ve gelişen damarlaşmanın artması ve gelişen

uterusun baskısı ile varislere eğilim uterusun baskısı ile varislere eğilim

artar.Pigmentasyonun artması ile perine artar.Pigmentasyonun artması ile perine

daha koyu bir renk alır.

(5)

• Uterus

• Estrojen ve progesteronun etkisiyle düz kas liflerinde ve endometriyum dokusunda

hipertrofi ve hiperplazi görülür.Düz kas lifleri boy ve sayıca artarken endometriyumda

kalınlaşır.Bu sırada uterus kan damarlarının, sinir ve lenflerin ölçülerinde de büyük

miktarda artma gözlenir.Böylece 7-9 cm boyunda, 60 gr ağırlığında olan

uterus,gebeliğin sonunda 32 cm boyuna ve 1000 gr ağırlığına ulaşır.

(6)

Uterus büyüdükçe sağa doğru döner Uterus büyüdükçe sağa doğru döner

.bunun nedeni solda rektosigmoid .bunun nedeni solda rektosigmoid kolonun bulunmasıdır.İlk trimesterde kolonun bulunmasıdır.İlk trimesterde

uterusta düzensiz,ağrısız uterusta düzensiz,ağrısız

kontraksiyonları gebeliğin ikinci üç kontraksiyonları gebeliğin ikinci üç ayından sonra karında palpasyonla ayından sonra karında palpasyonla hissedilir.Bu kontraksiyonlara

hissedilir.Bu kontraksiyonlara Braxton Braxton Hicks

Hicks kontrasiyonları denir. kontrasiyonları denir.

(7)

SERVİKS SERVİKS

• Serviks fibröz bir dokudur. Gebelikte estrojen ve progesteron hormonlarının etkisi ile kanlanması artar ve

yumuşar.Servikal kanal, progesteronun etkisi ile gebelik süresince servikal

gladların salgıladığı muköz bir birtıkaç ile dolar.

(8)

Böylece uterusun içi ve dışı Böylece uterusun içi ve dışı arasında bir bariyer oluşarak arasında bir bariyer oluşarak fetüs dış ortamdan korunmuş fetüs dış ortamdan korunmuş

olur.Bu tıkacın doğumdan olur.Bu tıkacın doğumdan

hemen önce hafif kanlı müköz hemen önce hafif kanlı müköz

bir sıvı şeklinde atılmasına bir sıvı şeklinde atılmasına

nişane

nişane denir. denir.

(9)

OVERLER OVERLER

Gebelik sırasında ovulasyon geçici olarak Gebelik sırasında ovulasyon geçici olarak

durur. Gebeliğin erken döneminde durur. Gebeliğin erken döneminde

koryonik villilerden salgılanan HCG etkisi koryonik villilerden salgılanan HCG etkisi ile korpus luteum gelişmeye devam eder ile korpus luteum gelişmeye devam eder

ve gebeliğin devamı için gerekli olan ve gebeliğin devamı için gerekli olan progesteron ve estrojen hormonlarını progesteron ve estrojen hormonlarını

salgılar.

(10)

3. Ayda plasenta gelişerek bu 3. Ayda plasenta gelişerek bu hormonların yapımını üstlenir.

hormonların yapımını üstlenir.

Böylece korpus luteum Böylece korpus luteum gerileyerek fibröz bir bag gerileyerek fibröz bir bag dokusuna dönüşür ve

dokusuna dönüşür ve korpus korpus ablikans

ablikans adını alır. adını alır.

(11)

KAS & İSKELET KAS & İSKELET

SİSTEMİ SİSTEMİ

Gebelikte hormon yapımındaki artma, Gebelikte hormon yapımındaki artma,

başta pelvis olmak üzere tüm vücuttaki başta pelvis olmak üzere tüm vücuttaki

kas-iskelet sisteminde gevşemeye kas-iskelet sisteminde gevşemeye

neden olur.Büyüyen uterusun öne doğru neden olur.Büyüyen uterusun öne doğru

çıkması ile lumbo-sakral bölgede çıkması ile lumbo-sakral bölgede

lordozis artar, buda sakro-iliak eklemin lordozis artar, buda sakro-iliak eklemin

yükünü arttırarak bel ağrılarına neden yükünü arttırarak bel ağrılarına neden

olur.

(12)

Pelvis diyafragmasındaki Pelvis diyafragmasındaki

kanlanma ve ödem bu kanlanma ve ödem bu

tabakanın gevşemesine yol tabakanın gevşemesine yol

açar.Pelvik eklemlerde bağ açar.Pelvik eklemlerde bağ

dokusundaki gevşemeler dokusundaki gevşemeler doğum eyleminin başarılı doğum eyleminin başarılı

olmasında önemlidir.

(13)

KARIN DUVARI KARIN DUVARI

Gebelikte karın duvarı gerilir,incelir,parlak Gebelikte karın duvarı gerilir,incelir,parlak

bir görünüm alır.Yer yer çatlamalar bir görünüm alır.Yer yer çatlamalar görülür.Meme ve kalça çevresinde de görülür.Meme ve kalça çevresinde de

görülen bu çatlamalar,derinin gerilemesi ile görülen bu çatlamalar,derinin gerilemesi ile

deri altı bağ dokusunun elastikiyetini

kaybederek yırtılması sonucu gelişir

kaybederek yırtılması sonucu gelişir . .

(14)

KARIN DUVARI KARIN DUVARI Stria

Stria yada yada Linea Gravidarum Linea Gravidarum denen bu çatlaklar daha çok 6’cı denen bu çatlaklar daha çok 6’cı

gebelik ayından sonra görülür.

(15)

İlk geliştiğinde kırmızı renkte İlk geliştiğinde kırmızı renkte olan strialar gebelikten sonra olan strialar gebelikten sonra beyaz bir skar dokusu şeklinde beyaz bir skar dokusu şeklinde kalır.Bazen karın duvarının fazla kalır.Bazen karın duvarının fazla

gerilmesine bağlı rekti gerilmesine bağlı rekti

adelesinde ayrılma- diastasis adelesinde ayrılma- diastasis

görülür.

(16)

GÖĞÜSLER GÖĞÜSLER

Gebelik boyunca göğüsler over Gebelik boyunca göğüsler over

ve plasenta hormonlarının ve plasenta hormonlarının

etkisi ile laktasyona hazırlanır.

(17)

Alveol dokusunun hipertrofisi sonucu Alveol dokusunun hipertrofisi sonucu büyür ve areola koyulaşır,montgomeri büyür ve areola koyulaşır,montgomeri

glandları gelişir, yüzeyel venler glandları gelişir, yüzeyel venler belirginleşir.3’üncü aydan sonra belirginleşir.3’üncü aydan sonra alveolların salgısı olan

alveolların salgısı olan kolostrium kolostrium denen denen sarı renkli bir salgı oluşur.

sarı renkli bir salgı oluşur.

(18)

KARDİOVASKÜLER SİSTEM KARDİOVASKÜLER SİSTEM

Gebelik süresince metabolizma artışından Gebelik süresince metabolizma artışından

sorumlu olan en büyük unsur sorumlu olan en büyük unsur

fetustur.Gebelikte oksijen harcaması %20 fetustur.Gebelikte oksijen harcaması %20

artmıştır.Buna bağlı bazal metabolizma artmıştır.Buna bağlı bazal metabolizma

değeri yüksektir.Metabolizmadaki bu artış ve değeri yüksektir.Metabolizmadaki bu artış ve fetusun büyümesi nedeni ile kardiyovasküler fetusun büyümesi nedeni ile kardiyovasküler

sistemde belirgin değişiklikler ortaya çıkar.

(19)

KAN KAN

Gebelikte tüm vücut sıvıları artar.Kan Gebelikte tüm vücut sıvıları artar.Kan volümündeki artış özellikle plazmada %40- volümündeki artış özellikle plazmada %40- 50 kadardır.En yüksek değerine 28-32’ci 50 kadardır.En yüksek değerine 28-32’ci

haftada ulaşır. Oksijen harcamasının haftada ulaşır. Oksijen harcamasının artmasına bağlı alyuvarlarda da artış artmasına bağlı alyuvarlarda da artış

gözlenir.

(20)

Alyuvarlardaki artış %18 Alyuvarlardaki artış %18 kadardır.Bu artma plazma kadardır.Bu artma plazma

hacmindeki artış kadar hacmindeki artış kadar

olmadığından alyuvarlarda ve olmadığından alyuvarlarda ve

hemoglobin düzeyinde görünüşte hemoglobin düzeyinde görünüşte bir azalmaya neden olur.Bu azalma bir azalmaya neden olur.Bu azalma 0.5-1gr/100 ml civarındadır.30-32’ci 0.5-1gr/100 ml civarındadır.30-32’ci

gebelik haftasında hemotokrit gebelik haftasında hemotokrit düzeyi %40 dan %34 ‘e düşer.

düzeyi %40 dan %34 ‘e düşer.

(21)

KALP KALP

Normal bir kadında kalp çıkış hacmi Normal bir kadında kalp çıkış hacmi (kardiak output ) 4.5-5.5 ml/dak iken (kardiak output ) 4.5-5.5 ml/dak iken gebelikte 1.5 ml/dak daha yükselir.Kalp gebelikte 1.5 ml/dak daha yükselir.Kalp

çıkış hacmindeki artma hem kalp atım çıkış hacmindeki artma hem kalp atım sayısında hem de atım hacmindeki artma sayısında hem de atım hacmindeki artma

ile ortaya çıkar. Gebelikte kalp atım ile ortaya çıkar. Gebelikte kalp atım

sayısı dakikada 10-15 vuruş daha sayısı dakikada 10-15 vuruş daha

artmıştır.

(22)

Kalp çıkış hacmindeki artış Kalp çıkış hacmindeki artış gebeliğin 10-34’üncü haftaları gebeliğin 10-34’üncü haftaları

arasında ve %25-40 arasında ve %25-40

oranındadır.Gebeliğin 38’inci oranındadır.Gebeliğin 38’inci

haftasına doğru azalır,40’cı haftasına doğru azalır,40’cı

gebelik haftasında normal gebelik haftasında normal

düzeye iner,doğumdan sonra düzeye iner,doğumdan sonra

tekrar yükselir.

(23)

Gebeliğin sonlarına doğru kalp Gebeliğin sonlarına doğru kalp

atım hacmindeki azalmanın atım hacmindeki azalmanın

nedeni bu devrede uterrus venöz nedeni bu devrede uterrus venöz

sisteminde çok miktarda kan sisteminde çok miktarda kan

tutulmasına bağlı kalbe dönen kan tutulmasına bağlı kalbe dönen kan

miktarının azalmasıdır.

(24)

Doğum sonu devrede gebelik Doğum sonu devrede gebelik sırasında uterusta artan damar sırasında uterusta artan damar

yatağının ortadan kalkması ve yatağının ortadan kalkması ve ekstresellüler sıvının dolaşıma ekstresellüler sıvının dolaşıma

dönmesi ile kan volümü ,dolayısı ile dönmesi ile kan volümü ,dolayısı ile

kalp atım hacmi tekrar yükselir.Bu kalp atım hacmi tekrar yükselir.Bu

nedenle kalp hastası annelerde nedenle kalp hastası annelerde

doğum sonu dönem oldukça doğum sonu dönem oldukça

risklidir.

(25)

KAN BASINCI KAN BASINCI

Gebelikte arteriyel kan basıncının Gebelikte arteriyel kan basıncının

önemli bir değişme önemli bir değişme

göstermediği,bazen çok az düştüğü göstermediği,bazen çok az düştüğü

gözlenmiştir.Sistolik basınç fazla gözlenmiştir.Sistolik basınç fazla değişmez diastolik basınç 10-15 değişmez diastolik basınç 10-15

mm/Hg düşebilir. Gebeliğin mm/Hg düşebilir. Gebeliğin sonlarına doğru kan basıncı sonlarına doğru kan basıncı

postürden etkilenir.

(26)

Sırt üstü pozisyonda, oturur veya Sırt üstü pozisyonda, oturur veya

yatar pozisyona göre daha yatar pozisyona göre daha

düşüktür.Venöz basınçta özellikle düşüktür.Venöz basınçta özellikle

bacaklarda önemli değişmeler bacaklarda önemli değişmeler

gözlenir.Sırtüstü pozisyonda gözlenir.Sırtüstü pozisyonda femoral venöz basınç gebeliğin femoral venöz basınç gebeliğin erken 90 mm/Hg iken term’de 240 erken 90 mm/Hg iken term’de 240

mm/Hg’ye ulaşır.

(27)

Çünkü büyüyen uterusun vena kava Çünkü büyüyen uterusun vena kava

inferiora ve büyük venlere yaptığı inferiora ve büyük venlere yaptığı

baskı nedeniyle venöz akımda baskı nedeniyle venöz akımda

mekaniksel bir engelleme mekaniksel bir engelleme

sözkonusudur. Özellikle sırtüstü sözkonusudur. Özellikle sırtüstü

pozisyonda venöz dönüşün pozisyonda venöz dönüşün

engellenmesine bağlı kalbe dönen engellenmesine bağlı kalbe dönen

kan miktarı azalır ve uterus kan miktarı azalır ve uterus

dolaşımında yetersizlikler ortaya dolaşımında yetersizlikler ortaya

çıkar.

(28)

Bu nedenle son aylarda Bu nedenle son aylarda

annelere dinlenirken, annelere dinlenirken,

uyurken,yan yatar pozisyon uyurken,yan yatar pozisyon önerilir.Sol yatışlar, vena kava önerilir.Sol yatışlar, vena kava inferioru serbest bırakacağında inferioru serbest bırakacağında

özellikle tercih edilir.

(29)

TOTAL PERİFERAL TOTAL PERİFERAL

REZİSTANS REZİSTANS

Kan akımındaki artmaya karşı Kan akımındaki artmaya karşı

arteriyel kan basıncında biraz azalma arteriyel kan basıncında biraz azalma

veya normal kalma kan akımına karşı veya normal kalma kan akımına karşı

normal rezistansın azalması ile normal rezistansın azalması ile

mümkündür. uterusun damar yatağı mümkündür. uterusun damar yatağı

bu rezistansı azaltan önemli bir bu rezistansı azaltan önemli bir

etkendir.

(30)

Burada yeni kan damarlarının Burada yeni kan damarlarının

teşekkülü bu sistemdeki kan akımı teşekkülü bu sistemdeki kan akımı

kapasitesini arttırır.Bunun yanında kapasitesini arttırır.Bunun yanında

gebelikte progesteronun etkisi ile gebelikte progesteronun etkisi ile

tüm sistemde görülen tüm sistemde görülen

vazodilatasyon da bu rezistansı vazodilatasyon da bu rezistansı

azaltan önemli bir etkendir.

(31)

Gebeliğin son aylarında sırtüstü Gebeliğin son aylarında sırtüstü pozisyonda

pozisyonda hipotansif sendrom hipotansif sendrom ortaya çıkabilir.Bunun nedeni ortaya çıkabilir.Bunun nedeni

büyüyen uterusun vena kava inferior büyüyen uterusun vena kava inferior

üzerine yaptığı baskı sonucu kalbe üzerine yaptığı baskı sonucu kalbe

dönen kan miktarının azalması ve dönen kan miktarının azalması ve

kalp çıkış hacminin düşmesidir.

(32)

Belirtileri;bradikardi, Belirtileri;bradikardi, solgunluk,terleme ve solgunluk,terleme ve

senkoptur.Gebelikte genelde görülen senkoptur.Gebelikte genelde görülen

vazodilatasyon progesteronun vazodilatasyon progesteronun damarlardaki düz kaslar üzerine damarlardaki düz kaslar üzerine

yaptığı relaksasyon ile yaptığı relaksasyon ile

açıklanır.Bunun yanında uterusun açıklanır.Bunun yanında uterusun mekkanik baskısı venöz dönüşümü mekkanik baskısı venöz dönüşümü

inhibe eder.

(33)

Bu iki faktör gebelikte vulva ve Bu iki faktör gebelikte vulva ve bacaklarda varise olan eğilimi bacaklarda varise olan eğilimi

arttırır.Hem varikoz venler hem de arttırır.Hem varikoz venler hem de

kan koagulasyonundaki artma kan koagulasyonundaki artma

gebelikte venöz tromboz riski yaratır.

Bu nedenle doğum öncesi dönemde Bu nedenle doğum öncesi dönemde anne sıkı giyecekler kullanmamalı ve anne sıkı giyecekler kullanmamalı ve

uzun süre ayakta kalmamalıdır.

(34)

EKSTRA SELLÜLER SIVI EKSTRA SELLÜLER SIVI

Gebelikte intertisyel aralıkta yaklaşık Gebelikte intertisyel aralıkta yaklaşık

2-2.5 litre ekstre sıvı toplandığı 2-2.5 litre ekstre sıvı toplandığı

düşünülmektedir.Gözle farkedilemeyen düşünülmektedir.Gözle farkedilemeyen

bu ödeme

bu ödeme fizyolojik ödem fizyolojik ödem denir. denir.

Doğumdan sonra damar içine dönen bu Doğumdan sonra damar içine dönen bu sıvı böbrekler yolu ile birkaç gün içinde sıvı böbrekler yolu ile birkaç gün içinde atılır. Gebeliğin sonlarına doğru sadece atılır. Gebeliğin sonlarına doğru sadece alt ekstremitelerde klinik ödem gözlenir.

alt ekstremitelerde klinik ödem gözlenir.

(35)

GEBELİKTE VENTİLASYON GEBELİKTE VENTİLASYON

Gebelikte oksijen ihtiyacı Gebelikte oksijen ihtiyacı

artmıştır. Buna bağlı artmıştır. Buna bağlı

pulmoner ventilasyon %40 pulmoner ventilasyon %40 artar.Gebelikte akcigrelerde artar.Gebelikte akcigrelerde

iki değişiklik gözlenir.

1) Hava yollarında 1) Hava yollarında

dilatasyon ortaya dilatasyon ortaya

çıkar,bölece hava akımına çıkar,bölece hava akımına

rezistans azalır.

(36)

2) Göğüs duvarının elastikiyeti 2) Göğüs duvarının elastikiyeti

artarak nefes alma kolaylaşır.Her iki artarak nefes alma kolaylaşır.Her iki

değişikliklte hormonal aktivite ile değişikliklte hormonal aktivite ile

ilişkili olarak ortaya çıkar.Bu iki ilişkili olarak ortaya çıkar.Bu iki değişikliğe bağlı akciğerlerde gaz değişikliğe bağlı akciğerlerde gaz alışverişi kolaylaşır oksijen ihtiyacı alışverişi kolaylaşır oksijen ihtiyacı

karşılanmış olur. Gebelikte orta karşılanmış olur. Gebelikte orta derecede egzersizle karbondioksit derecede egzersizle karbondioksit imali artar bununla birlikte gebelikte imali artar bununla birlikte gebelikte

hiperventilasyon oluşur.

(37)

GASTRO İNTESTİNAL GASTRO İNTESTİNAL

SİSTEM SİSTEM

Bu sistemde ortaya çıkan en önemli Bu sistemde ortaya çıkan en önemli değişme motilite azalmasıdır.Büyüyen değişme motilite azalmasıdır.Büyüyen

uterus mide ve barsaklara baskı uterus mide ve barsaklara baskı

yaparak hareketlerini azaltır.Bu yaparak hareketlerini azaltır.Bu nedenle mide yanması,kabızlık ve nedenle mide yanması,kabızlık ve pityalisim (tükrük salgısında artma) pityalisim (tükrük salgısında artma)

meydana gelir.

(38)

Gebelikte meydana gelen Gebelikte meydana gelen

bulantı-kusma motolite bulantı-kusma motolite azalmasına bağlı olduğu azalmasına bağlı olduğu düşünülmektedir.Gebelikte düşünülmektedir.Gebelikte

iştahta artma gözlenir.Bazı iştahta artma gözlenir.Bazı

yiyeceklere karşı duyulan isteğe yiyeceklere karşı duyulan isteğe

pika-aşerme

pika-aşerme denir. denir.

(39)

ÜRİNER SİSTEM ÜRİNER SİSTEM

Bu sistemde gebelikte görünür Bu sistemde gebelikte görünür

değişiklikler olur.Glamerular filtrasyon hızı değişiklikler olur.Glamerular filtrasyon hızı

%50 artmıştır.Gebelikte normalde

görülebilen glikozüri glamerular filtrasyon görülebilen glikozüri glamerular filtrasyon

hızının reabsorbsiyon hızını aşması hızının reabsorbsiyon hızını aşması sonucu ortaya çıkar.Gebeliğin erken sonucu ortaya çıkar.Gebeliğin erken

döneminde üriner sistemde genişleme ve döneminde üriner sistemde genişleme ve

peristaltik hareketlerde azalma olur idrar peristaltik hareketlerde azalma olur idrar

staza uğrar buna ağlı gebelikte üriner staza uğrar buna ağlı gebelikte üriner sistem enfeksiyonlarına yatkınlık artar.

sistem enfeksiyonlarına yatkınlık artar.

(40)

Endokrin Sistem;

Fertilizasyonu izleyen 10-12 ci günler

‘implanttasyon’ gerçekleşir.

İmplantasyonla beraber trofablast hücrelerinden salgılanan HCG

overlerde korpus luteumun devamını sağlar.Böylece overlerden östrojen ve progesteron salınımı bir süre daha

devam eder.

(41)

Korpus luteum gebeliğin 10-12 Korpus luteum gebeliğin 10-12

ci haftalarından sonra HCG ci haftalarından sonra HCG

düzeyindeki düşmeye bağlı düzeyindeki düşmeye bağlı

olarak geriler,östrojen ve olarak geriler,östrojen ve progesteron hormonları bu progesteron hormonları bu

devreden sonra plasenta devreden sonra plasenta

tarafından salgılanır.

(42)

Gebelik boyunca östrojen ve progesteron Gebelik boyunca östrojen ve progesteron

hormonlarının giderek artan miktarda hormonlarının giderek artan miktarda

salgılanması, hipofiz ön lobundan salgılanan salgılanması, hipofiz ön lobundan salgılanan

FSH’ın baskılanmasına neden olur. FSH’nın FSH’ın baskılanmasına neden olur. FSH’nın

salgılanmamasına bağlı ovarial foliküller salgılanmamasına bağlı ovarial foliküller gelişemez, dolayısıyla ovarial siklus ortaya gelişemez, dolayısıyla ovarial siklus ortaya çıkmaz.Estrojen ve progesteron düzeylerinin çıkmaz.Estrojen ve progesteron düzeylerinin

düşmemesi endometriumun yıkılmasını düşmemesi endometriumun yıkılmasını önler,dolayısı ile menstrasyonda görülmez.

önler,dolayısı ile menstrasyonda görülmez.

(43)

Endokrin yönden gebelik iki Endokrin yönden gebelik iki

devreye ayrılır.

Ovarial Devre ;implantasyonla beraber salgılanmaya başlayan HCG hormonu

overlerde korpus luteumun devamını sağlar.

Bu devrede HCG hormonun düzeyi hızla

yükselir. Gebelik hormonu olarak da bilinen HCG anne idrarında gebeliğin erken

devrelerinden itibaren bulunur. En yüksek değerlerine 60.-70. günlerde ulaşır,90.-100.

günlerden (10-12’incci hafta) sonra düşmeye başlar,gebeliğin son iki haftasında tamamen görünmez.

(44)

Plasental Devre:

Bu devrede plasenta gelişmesini tamamlar ve yüksek düzeyde estrojen ve progesteron

hormonlarını salgılamaya başlar. Böylece korpus luteumun görevini almış olur.plasentanın en

önemli görevlerinden biri de steroid ve polipeptid hormonları üretmektir. Bununla beraber plasenta endokrin hormon değildir. Fetustan ve anneden gelen öncü maddeler (procüsör) plasentadan hormon yapımında esas rolü oynar.

(45)

Plasental Hormonlar;

Koriyonik Gonodotropik Hormon;HCG (Human Chorionik Gonodotropine)

HCG’nin görevleri;

-Korpus luteumun dolayısı ile gebeliğin devamını sağlar,

-Korpus luteumdan progesteron ve estrojen salgılanmasını devam ettirir,

-Plasentadan yeterli progesteron ve estrojen

salgılanıncıya kadar endometriumun yıkılmasını önler.

(46)

HCG salınımı, gebeliğin ilk aylarında gereklidir.

Plasentanın gelişmesinden sonra daha az önem Plasentanın gelişmesinden sonra daha az önem

taşır. Buna ek olarak HCG fetal gonadların taşır. Buna ek olarak HCG fetal gonadların

farklanması döneminde, fetal testislerden farklanması döneminde, fetal testislerden testesteron salınımını stimule eder. Ovarial testesteron salınımını stimule eder. Ovarial gelişmede rolü henüz tam olarak anlaşılmış gelişmede rolü henüz tam olarak anlaşılmış değildir. HCG trofoblastik bir pataloji olan Mol değildir. HCG trofoblastik bir pataloji olan Mol hidatiform vakasında, idrarda bol miktarda bulunur.

hidatiform vakasında, idrarda bol miktarda bulunur.

(47)

Plasental Laktojenik Hormon HPL ( Plasental Laktojenik Hormon HPL (

Human Placental Lactojen) Human Placental Lactojen)

Koryonik samotomamotropin ya da koryonik growft hormon olarak da

isimlendirilir. Trofoblastlar tarafından, fertilizasyondan sonra 12.-18. günlerde salgılanmaya başlr,34.-36. haftalarda en yüksek düzeye erişir.

HPL annenin metabolizma düzeni üzerine çeşitli etkileri vardır.

(48)

Karbonhidrat metabolizması:

HPL anne insülinini duyarsız hale getirerek fetusun sürekli çektiği glikozun anne

kanında dengelenmesini sağlar.

(49)

Yağ Metabolijması Yağ Metabolijması

Annede serbest yağ asitlerini mobilize ederek, bunların anne tarafından enerji kaynağı olarak kullanımını sağlar. Böylece anne tarafından daha az kullanılacak olan glikozdan, fetusun daha çok yararlanması sağlanır.

(50)

Protein Metabolizması Protein Metabolizması

• Anne proteinlerinin kullanımını sınırlayarak,

fetusun amino-asitlerden yararlanmasını sağlar.

• Yukarıda sayılan işlevlerin yanında HPL, gebelik süresinde süt bezlerinin laktasyona hazırlanmasında rol oynar.

(51)

Diğer Polipeptid hormonlar Diğer Polipeptid hormonlar

• Koryonik kortikotropin ve koryonik tirotropin

plasentadan salgılanan diğer hormonlardır. Her iki hormonun da gebelikteki rolleri henüz

tanımlanmamıştır.

(52)

Progesteron Progesteron

• Plasenta, progesteronu anne dolaşımında bulunan kolesterolden sentez eder.

Progesteronun materna-plasental unitte

(Desiduadan gelişen plasenta dokusu) sentez edilmesi nedeniyle fetal ölümler, progesteron yapımını etkilemez. Bu nedenle fetusun

değerlendirillmesinde kullanılmaz.

(53)

Progesteron ve estrojen arasında Progesteron ve estrojen arasında

denge etkileri vardır.

Progesteron myometriumun aktivitesini

azaltır, myometriumda vadilatasyon yapar ve prolaktin hormonunu salınımını baskılar.

Estrojen ise myometriumun aktivitesini

arttırır, myometriumda vazokonstruksiyon yapar ve prolaktin hormonunu salınımını uyarır. Progesteronun santral sinir

sistemine etkisi sonucu uykulu, kayıtsız ve neşesiz hisseder.

(54)

Progesteron gebeliğin ilk Progesteron gebeliğin ilk yarısında bazal vücut ısısını yarısında bazal vücut ısısını

0.4-0.6 derece yükseltir.

Progesteronun varlığı sodyum Progesteronun varlığı sodyum ve klorid atılımını arttırır,ancak ve klorid atılımını arttırır,ancak

aldesteronun yükselmesi aldesteronun yükselmesi sodyum kaybını önleyerek sodyum kaybını önleyerek

dengeyi temin eder.

(55)

Progesteron gebelikte vücuttaki diğer düz kasların Progesteron gebelikte vücuttaki diğer düz kasların

tonüsünü de azaltarak bazı sistemlerde tonüsünü de azaltarak bazı sistemlerde

değişikliklere neden olur.

Gebelikte Progesteron

Düz kasların tonüsünü azaltır.

pyelonefrit

vasküler sistemde mide yanması

varis vazodi- hemoroid

latasyon konstipasyon

(56)

Estrojen;

Daha çok feta-plasental unitten

(trafoblastlardan gelişen plasenta dokusu) salgılanır. Estriol,fetusun sağlığına karşı çok duyarlıdır. Çünkü estriol için

proksüsörlerin (öncü maddeler) %90’ı fetal adrenallerden gelir. Bu nedenle fetal

sağlığın değerlendirilmesinde estriol ölçümleri esas alınır.

(57)

Estrojen kanda fibrinojen ve Estrojen kanda fibrinojen ve trombosit düzeylerini artırarak trombosit düzeylerini artırarak gebelikte kan koagülasyonunda gebelikte kan koagülasyonunda

hafif bir artmaya neden olur. Bu hafif bir artmaya neden olur. Bu

nedenle gebelikte venöz nedenle gebelikte venöz

tromboz tehlikesi ortaya çıkar.

(58)

Hipofiz:

Plasental estrojen ve progesteron etkisi ile FSH ve LH baskılanır, bunun

yanında LTH (prolaktin) yapımı artar.

Bu hormon göğüs dokusunu uyararak

göğüsleri laktasyona hazırlar.

(59)

Troid:

Gebelikte, anne ve fetusun artan oksijen ihtiyacına bağlı bazal

metabolizma hızı %20 artar. Bu durum tiroid fonksiyonlarında

artmaya neden olur. Gebeliğin 3.

ayında tiroid bezinde hafif bir

büyüme gözlenir, doğumdan

sonra eski haline döner.

(60)

Paratroid:

Kalsiyum ve D vitamini

ihtiyacının artmasına bağlı gebelikte hafif bir

hiperparatroidizm görülür.

(61)

GEBELİKTE METABOLİK GEBELİKTE METABOLİK

DEĞİŞİKLİKLER DEĞİŞİKLİKLER

Gebelikte oksijen harcamasının

artmasına bağlı metabolizma hızında artış olur. Gebeliğin ilk üç ayında

bazal metabolizmada değişiklik

görülmez. Gebelik ilerledikçe özellikle son üç ayda bazal metabolizma

hızında %20 artış olur.

(62)

KİLO ALMA KİLO ALMA

Gebelikte kilo artışı, fetusa ve anneye ait organların büyümesine, annede yağ ve protein depolanmasına, kan ve intertisyel sıvı hacminin artmasına bağlı olarak

gelişir. Gebelikte normal kilo alma ortalama 12.5 kg. dır.

(63)

Bazı kadınlar gebelikte çok az Bazı kadınlar gebelikte çok az kilo alırlar, bazıları ise alınması kilo alırlar, bazıları ise alınması

gereken normal kilonun iki gereken normal kilonun iki

katına çıkabilirler. Genelde genç katına çıkabilirler. Genelde genç

kadınlar yaşlılara göre kadınlar yaşlılara göre

göre,zayıf kadınlar şişmanlara göre,zayıf kadınlar şişmanlara

göre,primigravidalar göre,primigravidalar

multigravidalara göre daha za multigravidalara göre daha za

kilo alırlar.

(64)

Günlük diete normalde 300 Günlük diete normalde 300 kalorinin eklenmesinin yeterli kalorinin eklenmesinin yeterli

olacağı bilinmektedir. Bu ek olacağı bilinmektedir. Bu ek

kalori, aktiviteleri normal olan bir kalori, aktiviteleri normal olan bir

kadın için gebelik süresince kadın için gebelik süresince normal kilo artışı sağlayacaktır.

normal kilo artışı sağlayacaktır.

(65)

KARBONHİDRAT KARBONHİDRAT METABOLİZMASI METABOLİZMASI

Gebeliğin erken dönemlerinde anne dolaşımında glukoz konsantrasyonu düşer,bu nedenle enerji için yağlar kullanılır. İlk aylarda bulantıya bağlı beslenmenin azalmasıyla hipoglisemiye yatkınlık daha da artar ve yağların kullanılması hızlanır.

Gelişen bu hipoglisemiyi anneler “baygınlık hissi”

olarak açıklarlar. Bu durum anne dolaşımından glikoz ve aminoasitlerin fetusa sürekli

çekilmesiyle açıklanmaktadır. Sürekli beslenen fetusa karşı anne aralıklarla beslenmekte yemek aralarında enerji için yağları kullanmaktadır.

(66)

Gebelikte anne glikozunu Gebelikte anne glikozunu

dengeleyecek bu önlemden başka, dengeleyecek bu önlemden başka, plasental laktojenik hormon da (HPL), plasental laktojenik hormon da (HPL), anne insulinini duyarsız hale getirerek anne insulinini duyarsız hale getirerek

fetusun sürekli çektiği glikozun anne fetusun sürekli çektiği glikozun anne

kanında dengelenmesini sağlar.

Karbonhidrat metabolizmasındaki bu Karbonhidrat metabolizmasındaki bu

değişmeler ve insulinin etkisinin değişmeler ve insulinin etkisinin

azalması,gebeliğin diabetojenik etkisi azalması,gebeliğin diabetojenik etkisi

olduğunu düşündürmektedir.

(67)

PROTEİN METABOLİZMASI PROTEİN METABOLİZMASI

Gebelikte ortalama 900 gr. Protein

depolanır. Bu proteinlerin yarısı fetus ve plasentada diğer yarısı annenin

göğüslerinde uterus ve kan dokularında depolanır. Depolanan bu proteinler

doğumda involüsyon sürecinde,

laktasyonda ve loşia ile kaybedilen nitrojeni karşılamak üzere kullanılır.

(68)

Gebelikte kan volümünün Gebelikte kan volümünün

artmasına bağlı plazma artmasına bağlı plazma

proteinlerinde nisbi bir azalma proteinlerinde nisbi bir azalma

görülür. Bu durum onkotik basıncı görülür. Bu durum onkotik basıncı

düşürür ve intravasküler sıvının düşürür ve intravasküler sıvının doku arasına kaçmasına neden doku arasına kaçmasına neden olur.doku arasına kaçan bu sıvı olur.doku arasına kaçan bu sıvı gözlenebilen bir ödeme yol açmaz.

gözlenebilen bir ödeme yol açmaz.

(69)

YAĞ METABOLİZMASI YAĞ METABOLİZMASI

Gebelik ketozise yatkınlıkla karekterizedir.

Çünkü anne glikozu sürekli olarak fetus tarafından çekilmekte ve enerji için yağlar kullanılmaktadır. Yağ asitlerinin

oksidasyonundaki artma sonucu

karaciğerde hızlandırılmış ketogenezis

ortaya çıkar, böylece gebelikte “ktonemia”

gelişir.

(70)

Anne dolaşımında artan keton Anne dolaşımında artan keton

cisimleri plasentayı geçerek cisimleri plasentayı geçerek amniotik maide birikir. Keton amniotik maide birikir. Keton

cisimlerinin fetus tarafından cisimlerinin fetus tarafından

alınması, fetusun sinir gelişimini alınması, fetusun sinir gelişimini

bozar. Bu nedenle sık ve yeterli bozar. Bu nedenle sık ve yeterli CH içeren öğünlerle beslenmesi CH içeren öğünlerle beslenmesi

önerilir.

(71)

SIVI ve ELEKTROLİT SIVI ve ELEKTROLİT

METABOLİZMASI METABOLİZMASI

Gebelikte kalsiyum ve fosfor ihtiyacı artar. Ancak normal bir diet bu artan ihtiyacı karşılar. Artan eritrosit ve fetusta hemoglobin sentezi için demir ihtiyacı da artmıştır. Bunun yanında fetus

ortalama 375 mg. Demir deposu ile doğar.

Fetusun karaciğerinde depolanan bu demir, doğumdan sonraki ilk aylarda yendoğan

tarafından kullanılır. Bu nedenle gebelikte ıı.trimesterden itibaren demir preperatları alınması önerilir.

(72)

Gebelikte total vücut sıvısı Gebelikte total vücut sıvısı

artmıştır. Bu artan sıvı, artmıştır. Bu artan sıvı,

plasentaya, amnion sıvısına, plasentaya, amnion sıvısına, uterusa, anne plazmasına ve uterusa, anne plazmasına ve

annede intertisyel alandaki annede intertisyel alandaki

retonsionuna bağlıdır.

(73)

Gebelikte sıvı retansiyonuna yol Gebelikte sıvı retansiyonuna yol

açan faktörler;

1- Dolaşım stazı; Büyüyen uterusun

baskısına bağlı alt ekstremitelerde venöz basınç artmakta ve doku arasına sıvı

toplanmaktadır.

2- Onkotik basıncın düşmesi; Plazma volümündeki artıştan dolayı plazma

proteinlerinde nisbi bir azalma olur. Bu da onkotik basıncı düşürerek, doku arasına sıvı kaçmasına neden olur.

(74)

3- Gebeliğin son aylarında kapiller 3- Gebeliğin son aylarında kapiller

permeabilitenin artması ile doku permeabilitenin artması ile doku

arasına sıvı kaçar.

4- Adreno kortikosteroidlerin 4- Adreno kortikosteroidlerin

artması sodyum ve su artması sodyum ve su retansiyonuna neden olur.

retansiyonuna neden olur.

Gebelikte anne vücudunda tutulan Gebelikte anne vücudunda tutulan

sıvı yaklaşık 2-2.5 litredir.artan bu sıvı yaklaşık 2-2.5 litredir.artan bu sıvı ihtiyacının bol sulu yiyecek ve sıvı ihtiyacının bol sulu yiyecek ve

içeceklerle karşılanması gerekir.

(75)

GEBELİKTE GÖRÜLEN GEBELİKTE GÖRÜLEN

PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER:

Gebelik kadının yaşamında bir dönüm

noktasıdır.Bu dönemi kadın yaşamında değişik ve yeni rollere uyum gerektiren bir kriz dönemi olarak görmekte mümkündür. Bu dönemde

kadın gebeliğini ve gelecekteki annelik rolünü benimsemesi gerekir. Bu benimsemeyi kadının inanç ve tutumları görev ve sorumluluk anlayışı ilişkileri ve davranışları etkiler.Gebeliğe uyum süreci her kadının geçmiş yaşam deneyimlerine göre değişiklik gösterir.

(76)

Çocukluk anıları annesi ile olan ilişkileri Çocukluk anıları annesi ile olan ilişkileri

kadınlık rolünü algılayışı kendi benlik kadınlık rolünü algılayışı kendi benlik kavramı daha önce anneliğe hazırlayıcı kavramı daha önce anneliğe hazırlayıcı

olarak oynadığı roller çevresinde olarak oynadığı roller çevresinde bulunan olumlu veya olumsuz rol bulunan olumlu veya olumsuz rol modelleri gebeliğini planlamış olma modelleri gebeliğini planlamış olma gebeliği kadınlığının bir kanıtı olarak gebeliği kadınlığının bir kanıtı olarak

görme ve sosyoekonomik koşullar görme ve sosyoekonomik koşullar

annenin gebeliği kabullenmesinde annenin gebeliği kabullenmesinde

önemli rol oynar.

(77)

Birinci trimestir :

Birinci trimestir : Bir kelime ile Bir kelime ile tanımlamak gerekse idi bu kelime tanımlamak gerekse idi bu kelime

ambivalan ( zıt duygular ) ambivalan ( zıt duygular )

olurdu.Mesturasyonun kesilmesi bunun olurdu.Mesturasyonun kesilmesi bunun

yanında mide bulantılarının onu yanında mide bulantılarının onu rahatsız etmesi kendisini yorgun rahatsız etmesi kendisini yorgun

hissetmesi hasta olmadığı halde hissetmesi hasta olmadığı halde kendisini iyi hissetmeme kadında kendisini iyi hissetmeme kadında ambivalan duyguları ortaya çıkaran ambivalan duyguları ortaya çıkaran nedenlerdir.Bu rahatsızlıklar kadının nedenlerdir.Bu rahatsızlıklar kadının

gebeliği istememesine neden olur.

(78)

İkinci Trimestir: Görülen fiziksel İkinci Trimestir: Görülen fiziksel değişiklikler ambivalan duyguların değişiklikler ambivalan duyguların

ortadan kalkmasını hızlandırır. Bu ortadan kalkmasını hızlandırır. Bu

dönemde kadının gücü yavaş dönemde kadının gücü yavaş

yavaş artmaktadır. Bulantıları yavaş artmaktadır. Bulantıları

geçmiştir,kendisini iyi hisseder ve geçmiştir,kendisini iyi hisseder ve

olumlu duygular geliştirir.

Kadın,gebe bir kadın görünümünü Kadın,gebe bir kadın görünümünü

kazanmıştır.

(79)

Bu trimestirde kuking denen fetus Bu trimestirde kuking denen fetus

hareketleri başlar. Bu da kadının hareketleri başlar. Bu da kadının

ilgisini kendi içine yöneltir.kadın ilgisini kendi içine yöneltir.kadın

içinde bir canlı hissettiğini içinde bir canlı hissettiğini

söyleyebilir. İlk önceleri bebeğe söyleyebilir. İlk önceleri bebeğe kendisinin bir parçası olarak bakar.

kendisinin bir parçası olarak bakar.

Daha sonraki gebelik dönemlerinde Daha sonraki gebelik dönemlerinde

ise anne bebeğinin kendi içinde ise anne bebeğinin kendi içinde

olan fakat ondan farklı bir varlık olan fakat ondan farklı bir varlık olduğunun gerçegini kabul eder.

olduğunun gerçegini kabul eder.

(80)

Kadın bebeği kendisinden ayrı Kadın bebeği kendisinden ayrı

bir varlık olarak kabul ettikçe bir varlık olarak kabul ettikçe annelik rolünü de kabul etmeye annelik rolünü de kabul etmeye

başlar. Birinci trimestirde başlar. Birinci trimestirde

karşılaştığı problemleri çözmüş karşılaştığı problemleri çözmüş olan kadının kişiliği bu dönemde olan kadının kişiliği bu dönemde

daha denge içindedir.

(81)

Gebelik benimsenmiş olsa bile Gebelik benimsenmiş olsa bile

yaygın olarak görülen bazı yaygın olarak görülen bazı

şaşırtıcı davranışlar vardır. Aşırı şaşırtıcı davranışlar vardır. Aşırı

duyarlılık, huzursuzluk, ani duyarlılık, huzursuzluk, ani

kızgınlık, ve mutluluk kızgınlık, ve mutluluk

duygularında ani ve nedensiz duygularında ani ve nedensiz

değişimler görülebilir.

(82)

İkinci trimestirde anne kendisi İkinci trimestirde anne kendisi

ve bebekle ilgili bilgileri ve bebekle ilgili bilgileri

öğrenmeye istek duyar. Bu öğrenmeye istek duyar. Bu dönem annenin gebelikle ilgili dönem annenin gebelikle ilgili

bilgileri öğrenmeye ve diğer bilgileri öğrenmeye ve diğer

gebe kadınlarla konuşmaya gebe kadınlarla konuşmaya

yöneldiği dönemdir.

(83)

Üçüncü Trimestir;

Gebeliğin son haftalarında anne adayı adayı bütün eksikliklerini tamamlaya çalışır. Şimdi fiziksel olarak görünümü

büyümüş hantallaşmıştır. Artık daha çabuk yorulur ve yeni beden sınırlarına uyum

sağlamakta güçlük çeker,kendini rahatsız hisseder.bu sorunlar kadının günlük

yaşamını zorlaştırır.

(84)

Artık gebelikten bıkmaya Artık gebelikten bıkmaya

başlamıştır ve aynı zamanda başlamıştır ve aynı zamanda

doğum hakkında endişeleri vardır.

Fetusun hareketleri kuvvetli Fetusun hareketleri kuvvetli

tekmelere dönüşür. Anne evden tekmelere dönüşür. Anne evden dışarı çıkarsa başına bir iş geleceği dışarı çıkarsa başına bir iş geleceği hissi vardır. Çevresinde bulunanları hissi vardır. Çevresinde bulunanları

daha dikkatli hareket etmeleri için daha dikkatli hareket etmeleri için

uyarır.

(85)

Fiziksel rahatsızlık ve gebeliğin Fiziksel rahatsızlık ve gebeliğin artan yükü ve sorumluluğu gebe artan yükü ve sorumluluğu gebe

kadının psikolojik olarak kadının psikolojik olarak

doğuma hazırlanması doğuma hazırlanması

gereksinimini ortaya koyar.

(86)

Bebeğin,ailenin diğer fertleri Bebeğin,ailenin diğer fertleri tarafından beklenmesi de çok tarafından beklenmesi de çok

büyük önem taşır.bebeğin bu büyük önem taşır.bebeğin bu

dönemde evde fiziksel ve duygusal dönemde evde fiziksel ve duygusal

olarak yeri hazırlanır. Bebeğin olarak yeri hazırlanır. Bebeğin reddedilmesi,kadın için kendisinin reddedilmesi,kadın için kendisinin

reddedilmesi anlamına gelir. Bu reddedilmesi anlamına gelir. Bu dönemde kadın kocasının gebelik, dönemde kadın kocasının gebelik,

doğum ve bebekle ilgili duygu ve doğum ve bebekle ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşmasını ister.

düşüncelerini paylaşmasını ister.

(87)

Son ayda anne,ilk trimestir de Son ayda anne,ilk trimestir de

yaşadığı ambivalan duyguları yaşadığı ambivalan duyguları

yeniden yaşamaya başlar.

Gebelikten nefret eder,bebeği Gebelikten nefret eder,bebeği

ister, fakat doğumdan ister, fakat doğumdan korkar.Doğum anındaki korkar.Doğum anındaki

davranışları sanki bütün gebelik davranışları sanki bütün gebelik

boyunca geçirdiği tutum ve boyunca geçirdiği tutum ve davranışların tekrarı gibidir.

davranışların tekrarı gibidir.

(88)

Hemşirenin Duygusal Destek İçin Hemşirenin Duygusal Destek İçin

Girişimleri;

1- Gebeliğin, kadının ve ailenin yaşamındaki anlamı araştırmak.

2- Olumlu ve olumsuz duyguların açıklanması için anneyi desteklemek.

3- Zıt-ambivalan duyguları arttıran olguları belirlemek.

4- Kadının, gebeliğin sorunlarını ve

sorumluluklarını paylaşmak istediği kişiyi belirlemek.

5- Yaşanan anksiyetenin derecesini belirlemek.

(89)

Hemşire kadının duygularını Hemşire kadının duygularını açıklaması için desteklemeli, açıklaması için desteklemeli, gebeliğin kadın için ne anlama gebeliğin kadın için ne anlama geldiğini, ne zaman yardıma ve geldiğini, ne zaman yardıma ve

desteklenmeye ihtiyaç desteklenmeye ihtiyaç

duyacağını bilmelidir.

Hemşirenin annenin duygularını Hemşirenin annenin duygularını

desteklemesi kadının kendine desteklemesi kadının kendine

olan güvenini arttırır.

(90)

Gebe kadınlarda kızgınlık Gebe kadınlarda kızgınlık

çaresizlik gibi duygular ortaya çaresizlik gibi duygular ortaya

çıkabilir. Hemşire daha çok çıkabilir. Hemşire daha çok

çözümlenebilecek sorunlar çözümlenebilecek sorunlar

üzerinde yoğunlaşmalı ve kadını üzerinde yoğunlaşmalı ve kadını

gerçeklere yöneltmelidir.

(91)

GEBELİK TEŞHİSİ GEBELİK TEŞHİSİ

Gebelik belirtileri üç grupta incelenir.

- Bireysel, - Olası ve

- Kesin gebelik belirtileri.

(92)

Bireysel Gebelik Belirtileri:

- Mensturasyonun kesilmesi (Amenore) - Bulantı-kusma

- Sık idrara çıkma

- Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet

- Fetusun canlılığının hissedilmesi (Quking) - Yorgunluk, halsizlik

- Deri pigmentasyonu - Diş etlerinde hipertrofi - Lökore (vajinal akıntı) - Abdomenin büyümesi - Kilo artışı

- Kabızlık

(93)

Olası Gebelik Belirtileri:

- Uterusta Büyüme

- Uterusta Sulf (üfürüm)

- Uterus Kasılmaları (Braxton- Hıcks Kontraksiyonları)

- Gebelik testini pozitif olması - Uterusta Görülen Fiziksel

Değişiklikler.

(94)

Kesin Gebelik Belirtileri:

- Fetal kalp atımlarının duyulması - Fetus kısımlarının palpasyonla

hissedilmesi

- Fetus hareketlerinin gözlenmesi

- Fetusun ultrasonografide görülmesi

(95)

Uterusta Görülen Fiziksel Uterusta Görülen Fiziksel

Değişiklikler:

Gebeliğin ilk üç ayı içinde artan konjeksiyona bağlı uterusta bazı

fiziksel belirtiler gebeliğe işaret eder.

(96)

Godell’se belirtisi:

Godell’se belirtisi: Serviksin yumşamasıdır.

Chadwick’s belirtisi:

Chadwick’s belirtisi: Vajen serviks ve vulvanın aşırı

kanlanmasına bağlı koyu kırmızı ve mor bir renk alması.

Hegar belirtisi:

Hegar belirtisi: Istmusun Istmusun yumşamasıdır.

yumşamasıdır.

(97)

Ladin belirtisi: Uterusun serviksle birleştiği ön-orta

kısımdaki yumşamadır.

Mc Donal’s belirtisi:

Mc Donal’s belirtisi: Fundusun servikse kolayca fleksiyon

yapmasıdır.

(98)

Brawn Von Fernwal’s belirtisi:

Beşinci gebelik haftasında Beşinci gebelik haftasında

implantasyon kısmında büyüme implantasyon kısmında büyüme

ve yumşamasıdır.

Piskacek’s belirtisi: Uterusun

asimetrik büyümesidir.

(99)

Bollotment:

Bollotment: Fetus vajenden parmakla itildiğinde uzaklaşıp

tekrar parmağa çarpması (su dolu bir balon içinde yüzen cismin itildiğinde yaptığı basit

hareket.

(100)

Kesin Gebelik Belirtileri Kesin Gebelik Belirtileri

Fetal Kalp Atımları: 10. haftadan sonra elektronik aletlerle, 18-20. haftalarda da fetöskopla duymak mümkündür. Nornal

fetal kalp atım sayısı 120-160 arasındadır.

Fetal kalp atım sayısı 100’ün altında olduğunda bradikardi, 160’ın üzerinde

olduğu zaman taşikardi olarak tanımlanır.

(101)

Fetusun Palpasyonla Fetusun Palpasyonla

Hissedilmesi:

Gebeliğin 24. haftasından sonra anne karnından palpasyonla fetus başı sırtı ve ekstremitelerini

hissetmek olasıdır.

(102)

Fetusun Aktif Hareketleri:

Fetusun aktif pasif hareketleri 18. haftadan sonra anne ve muayene eden kişi

tarafından hissedilir.

(103)

Fetusun Ultrasonografi İle Fetusun Ultrasonografi İle

Belirlenmesi:

Gebeliğin 11. haftasında ultrasonda fetus kalp hareketleri, 14. haftada fetal baş ve toraks teşhis edilebilir.daha sonraki

aylarda plasentanın yeri, prezente olan kısım, fetal anomaliler, hidroamniyoz

belirlenebilir. Bunun yanında fetal başta biparyetal çap ve abdomen çevresinin ölçümüyle,fetusun gelişimi de

değerlendirilir.

(104)

Gebelik Testleri:

imminolojik Testler :Gebe idrarında

bulunan HCG ‘nin imminolojik metodlarla tayini güvenilir bir gebelik testidir. Bu testte 1 damla idrar, bir damla anti HCG serumu ile 30 sn bir lam üzerinde karışturılır. Sonra 2 damla antijen indikatörü eklenir lam

sallanarak 2 dk bekletilir. Aglütinasyon görülürse gebelik testinin sonucu

negatif,aglütinasyon olmazsa gebelik testinin sonucu poziftiftir.

(105)

Hormon testleri:

Beklenen mensturasyon tarihi geçtikten hemen sonra 2-3 gün oral olarak

progesteron içeren kombine haplar verilir.

Bundan sonra kadın eğer gebe değilse 2 hafta içinde mensturasyonun başlaması beklenir.mensturasyon başlamazsa

gebelik düşünülür.

(106)

Doğum Tarihinin Hesaplanması Doğum Tarihinin Hesaplanması

Gebelik 28 günlük 10 lunar ay sürer (9 takvim ayı). Gebeliğin ortalama süresi

fertilizasyondan itibaren 267 gündür.Tıbbi ya da gebelik komplikasyonu olmazsa

gebeliğin süresi daha önceki gebeliklerin ve daha önceki gebeliklerin sayısı

(genellikle sayı arttıkça süre uzar) gibi etkenlerden etkilenir.

(107)

Nagele Kuralı Nagele Kuralı

Son mensturasyon periyodunun gününe 7 gün eklenir.ve 3 ay çıkarılır.

Yapılan araştırmalar kadınların %4’ünün hesaplanan günde doğum yaptığını,

%96’sının ise bu günden 7 gün önce ya da 7 gün sonra doğum yaptığını

göstermektedir.

(108)

Fundus Yüksekliği Fundus Yüksekliği

Fundusun karın duvarından yüksekliğinin saptanması gebeliğin süresi ile ilgili kaba kaba bir görüş sağlar.

Gebeliğin ilk üç ayında fundus simfizis pubisin altında kaldığından karın

duvarından palpe edilemez.

(109)

Mc. Donald Kuralı:

Gebeliğin ikinci veüçüncü trimestirinde

fundus yüksekliğinin ölçülmesi ve hafta ya da ay olarak ifade edilmesidir. Özellikle

intrauterin gelişme geriliği, çoğul gebelik ya da polihidroamniyoz gibi riskli

durumlarda oldukça yardımcı bir yöntemdir.

(110)

Fundus yüksekliği(cm) x Fundus yüksekliği(cm) x

2/7= Lunar ay olarak 2/7= Lunar ay olarak

gebeliğin süresi gebeliğin süresi

Fundus yüksekliği(cm) x Fundus yüksekliği(cm) x 8/7 = hafta olarak gebeliğin 8/7 = hafta olarak gebeliğin

süresi

(111)

Fundus Yüksekliği Tahmini Gebelik Fundus Yüksekliği Tahmini Gebelik

Haftası Haftası

26.7 28

30.0 32

32.0 36

37.7 40

(112)

Genelde fetüsün yaşı için doğru kriter ağırlığından daha çok uzunluğudur. Bu amaçla gebeliğin ilk beş ayında fetüsün uzunluğu, gebelik ayının karesi alınarak, gebeliğin ikinci yarısında ise gebelik ayı beş ile çarpılarak hesaplanır.

(113)

Bunun tersine fetüsün yaşı ilk 5 Bunun tersine fetüsün yaşı ilk 5 ayda vücut uzunluğunun karekökü ayda vücut uzunluğunun karekökü

alınarak, gebeliğin ikinci yarısında alınarak, gebeliğin ikinci yarısında

ise vücut uzunluğu 5’e bölünerek ise vücut uzunluğu 5’e bölünerek hesaplanır. Ör: Fetüsün uzunluğu hesaplanır. Ör: Fetüsün uzunluğu

16 cm ise yaklaşık 4 aylıktır veya 16 cm ise yaklaşık 4 aylıktır veya

35 cm ise yaklaşık 7 aylıktır.

(114)

KAYNAKLAR KAYNAKLAR

TAŞKIN L (2016). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. XIII. Basım. Akademisyen Tıp Kitabevi Ankara.