ÜREME ORGANLARININ YAPISAL
ÜREME ORGANLARININ YAPISAL
ve FONKSiYONEL BOZUKLUKLARI
ve FONKSiYONEL BOZUKLUKLARI
ÜREME ORGANLARıNıN ÜREME ORGANLARıNıN
KONJENITAL BOZUKLUKLARı
KONJENITAL BOZUKLUKLARı
Embriyonel hayatta erkekliğe farklanmada Embriyonel hayatta erkekliğe farklanmada
erkek fetusun gonadlarından salgılanan erkek fetusun gonadlarından salgılanan
testeron hormonunun etkisi ile müllerien testeron hormonunun etkisi ile müllerien
kanalları gerilerken
kanalları gerilerken wolfian kanalları wolfian kanalları
gelişimini sürdürerek erkek genital sistemi gelişimini sürdürerek erkek genital sistemi
oluşur.
oluşur.
Dişiliğe farklanmada dişi fetusun Dişiliğe farklanmada dişi fetusun
gonadları testeron salgılamadığı için gonadları testeron salgılamadığı için
wolfian kanalları gerileyerek müller wolfian kanalları gerileyerek müller
kanalları gelişimini sürdürür ve dişinin kanalları gelişimini sürdürür ve dişinin
üreme sistemi oluşur.
üreme sistemi oluşur.
Başlangıçta çift taraflı gelişen müller kanal Başlangıçta çift taraflı gelişen müller kanal
sisteminin lümenlerini ayıran bir septum sisteminin lümenlerini ayıran bir septum
vardır.
vardır.
Embriyonel hayatın 8. haftasında bu iki Embriyonel hayatın 8. haftasında bu iki
kanalın alt kısmı birleşerek uterus ve vajinayı, kanalın alt kısmı birleşerek uterus ve vajinayı,
birleşmemiş olarak kalan üst kısımları da birleşmemiş olarak kalan üst kısımları da
fallop tüplerini oluşturur.
fallop tüplerini oluşturur.
Embriyonal gelişmenin başlangıcında rektum Embriyonal gelişmenin başlangıcında rektum
ve mesanenin beraberce açıldığı ve kloaka ve mesanenin beraberce açıldığı ve kloaka
adını alan boşluk,
adını alan boşluk, urorektal septum ile ikiye urorektal septum ile ikiye
Arkadaki bölüm rektumu, öndeki bölüm Arkadaki bölüm rektumu, öndeki bölüm
urogenital sinusu oluşturur.
urogenital sinusu oluşturur.
Urogenital sinusden vestibulum vajına, dış Urogenital sinusden vestibulum vajına, dış
genitaller, uretra ve sken bezleri oluşur.
genitaller, uretra ve sken bezleri oluşur.
Bu sırada gelişen uterus ve vajına aşağı Bu sırada gelişen uterus ve vajına aşağı
doğru büyür ve uregenital sinusle temas doğru büyür ve uregenital sinusle temas
kurar.
kurar.
Ürogenital sinüs içine giriş noktasında müler
Ürogenital sinüs içine giriş noktasında müler
Genital organların çok kısa olarak Genital organların çok kısa olarak
açıklanan embriyonel gelişme seyrinde açıklanan embriyonel gelişme seyrinde
bir çok dış faktörün (enfeksiyon, toksik bir çok dış faktörün (enfeksiyon, toksik
maddeler, radyosyon gibi) etkisi ile maddeler, radyosyon gibi) etkisi ile
sapmalar ya da belirli bir gelişme sapmalar ya da belirli bir gelişme
noktasında duraklamalar sonucu noktasında duraklamalar sonucu
anomaliler meydana gelebilir
anomaliler meydana gelebilir
Üreme sistemi organ anomalileri aşağıdaki Üreme sistemi organ anomalileri aşağıdaki
faktörlerin etkisi ile ortaya çıkar;
faktörlerin etkisi ile ortaya çıkar;
Embriyonik gelişim faktörleri Embriyonik gelişim faktörleri
Genetik faktörler
Genetik faktörler
Endokrin faktörler
Endokrin faktörler
EMBRIYONIK GELIŞIM EMBRIYONIK GELIŞIM
FAKTÖRLERI FAKTÖRLERI
Genetik ve hormonal yapısı normal olduğu Genetik ve hormonal yapısı normal olduğu halde anoksi, enfeksiyonlar özellikle viral halde anoksi, enfeksiyonlar özellikle viral
enfeksiyonlar(kızamıkcık), toksik maddeler enfeksiyonlar(kızamıkcık), toksik maddeler
(ilaçlar) ve radyasyon gibi dış etkenler, (ilaçlar) ve radyasyon gibi dış etkenler,
embriyonel hayattaki organagenezis embriyonel hayattaki organagenezis
sürecinin değişik kademelerini etkileyerek sürecinin değişik kademelerini etkileyerek
agenezis, atrezi, stenoz, kaynaşma hataları agenezis, atrezi, stenoz, kaynaşma hataları
gibi genital sistemin gelişim bozukluklarına
gibi genital sistemin gelişim bozukluklarına
EMBRIYONIK GELIŞIM EMBRIYONIK GELIŞIM
FAKTÖRLERI FAKTÖRLERI
Bu gelişim bozuklukları şöyle sınıflandırılır.
Bu gelişim bozuklukları şöyle sınıflandırılır.
Agenesi Agenesi : Belirli bir organın meydana : Belirli bir organın meydana gelmemesi.
gelmemesi.
Aplasi Aplasi : Belirli bir organın gelişmesinin : Belirli bir organın gelişmesinin sağlıklı bir şekilde devam etmemesi
sağlıklı bir şekilde devam etmemesi
Atresie Atresie : Belirli bir organ ile ilgili boşlukların : Belirli bir organ ile ilgili boşlukların teşekkül etmemesi
teşekkül etmemesi
Uterusun Gelişim Bozuklukları
Uterusun Gelişim Bozuklukları
Vajinanın Gelişim Bozuklukları
Vajinanın Gelişim Bozuklukları
PELVIS DESTEK YAPILARININ PELVIS DESTEK YAPILARININ
BOZULMASI
BOZULMASI
Pelvik organların kas ve fasial desteğinin Pelvik organların kas ve fasial desteğinin
zayıflaması ve uzaması anlamına gelir.
zayıflaması ve uzaması anlamına gelir.
Uterus ve vajina pelviste, kardinal ve utero Uterus ve vajina pelviste, kardinal ve utero
sakral ligamentler ile başta levator ani olmak sakral ligamentler ile başta levator ani olmak
üzere pelvik diaframın kasları ile normal üzere pelvik diaframın kasları ile normal
anatomik yerlerinde tutunurlar.
anatomik yerlerinde tutunurlar.
Bu ligament ve kaslar zayıfladığında uterus ve Bu ligament ve kaslar zayıfladığında uterus ve
vajen normal yerlerinden aşağı doğru vajen normal yerlerinden aşağı doğru
sarkarak uterovajinal ve vajinal prolapsuslara sarkarak uterovajinal ve vajinal prolapsuslara
neden olurlar.
neden olurlar.
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvisin konjenital nörolojik bozukluğu Pelvisin konjenital nörolojik bozukluğu : : Konjenital nörolojik bozukluk spina bifida
Konjenital nörolojik bozukluk spina bifida
kökenli olabilir ve bu nedenle pudental sinir kökenli olabilir ve bu nedenle pudental sinir
ve pelvis alt bölümü sinirlerinde yetersizlik ve pelvis alt bölümü sinirlerinde yetersizlik
ortaya çıkar. Bu durumda bu sinirlerin ortaya çıkar. Bu durumda bu sinirlerin
etkilediği organların fonksiyonlarında etkilediği organların fonksiyonlarında
bozulmalar görülür.
bozulmalar görülür.
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvis yumuşak dokularının travmaya bağlı Pelvis yumuşak dokularının travmaya bağlı zarar görmesi:
zarar görmesi: Olguların çoğu doğrudan Olguların çoğu doğrudan doğum ile ilgilidir. Tekrarlayan doğumlarda, doğum ile ilgilidir. Tekrarlayan doğumlarda,
doğum kanalının aşırı gerilmesine bağlı, levator doğum kanalının aşırı gerilmesine bağlı, levator
ani kas demetinde ayrılma olur ve fasia gerilir.
ani kas demetinde ayrılma olur ve fasia gerilir.
Doku hasarı dıştan görülmediği ya da çok az Doku hasarı dıştan görülmediği ya da çok az
olduğu durumlarda bile derin destek dokularda olduğu durumlarda bile derin destek dokularda
hasar fazla olabilir. Levator ani kas demetindeki hasar fazla olabilir. Levator ani kas demetindeki
ayrılmaya bağlı perine ve rektumun normal ayrılmaya bağlı perine ve rektumun normal
desteği kaybolur.
desteği kaybolur.
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Intraabdominal basıncın artmasına neden Intraabdominal basıncın artmasına neden olan durumlar:
olan durumlar: Ağır yük kaldırma ile ilgili bir Ağır yük kaldırma ile ilgili bir işte çalışanlar, ağır hasta kaldıran hemşireler, işte çalışanlar, ağır hasta kaldıran hemşireler, kronik kabızlık çeken kişiler, kronik öksürüklü kronik kabızlık çeken kişiler, kronik öksürüklü
şişman kadınlar bu duruma birer örnektir. Büyük şişman kadınlar bu duruma birer örnektir. Büyük
pelvik tümörler ve sarkık karın (pendulus pelvik tümörler ve sarkık karın (pendulus
abdomen) gibi durumlar da kronik abdomen) gibi durumlar da kronik
intraabdominal basınç yükselmesine ve pelvis içi intraabdominal basınç yükselmesine ve pelvis içi
destek sisteminin bozulmasına neden olurlar destek sisteminin bozulmasına neden olurlar
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Pelvik relaksasyona neden olan faktörler:
Menopoz döneminde ovarial hormonların Menopoz döneminde ovarial hormonların pelvik dokular üzerine olan etkisi kaybolur:
pelvik dokular üzerine olan etkisi kaybolur:
Özellikle pelvis kan akımını ve yumuşak dokuları Özellikle pelvis kan akımını ve yumuşak dokuları
etkiliyen estrojen kaybı önemlidir. Estrojen etkiliyen estrojen kaybı önemlidir. Estrojen
eksikliği pelvik kanlanmanın azalmasına neden eksikliği pelvik kanlanmanın azalmasına neden
olurken yumuşak dokularda elastikiyetini olurken yumuşak dokularda elastikiyetini
kaybeder. Vajina ve vulvada atrofik değişiklikler kaybeder. Vajina ve vulvada atrofik değişiklikler
görülür. Menopozda estrojen takviye tedavisi, görülür. Menopozda estrojen takviye tedavisi, doku elastikiyetini ve kanlanmayı koruması ve doku elastikiyetini ve kanlanmayı koruması ve genital prolapsusun gelişmesini ve ilerlemesini genital prolapsusun gelişmesini ve ilerlemesini
geciktirmesi nedeni ile önemlidir.
geciktirmesi nedeni ile önemlidir.
UTEROVAJINAL PROLAPSUS UTEROVAJINAL PROLAPSUS
Uterusu destekleyen kardinal ligamentin Uterusu destekleyen kardinal ligamentin doğumdan sonra eski haline dönememesi doğumdan sonra eski haline dönememesi
sonucu gelişir.
sonucu gelişir.
Bu ligamentin gevşemesi sonucu uterus vajinal Bu ligamentin gevşemesi sonucu uterus vajinal duvara asılarak vajina aksından aşağı doğru iner.
duvara asılarak vajina aksından aşağı doğru iner.
Sistosel ve rektosel hemen daima uterus Sistosel ve rektosel hemen daima uterus
prolapsusuna eşlik eder. Çünkü uterusun aşağı prolapsusuna eşlik eder. Çünkü uterusun aşağı
doğru inmesi sırasında diğer yapılarda aşağı doğru inmesi sırasında diğer yapılarda aşağı
doğru çekilerek normal pozisyonlarını doğru çekilerek normal pozisyonlarını
kaybederler kaybederler
UTEROVAJINAL PROLAPSUS UTEROVAJINAL PROLAPSUS
Uterus prolapsusu ya da desensusun üç de Uterus prolapsusu ya da desensusun üç de recesi vardır.
recesi vardır.
– Birinci derece: Uterus vajinal kanal içine doğru Birinci derece: Uterus vajinal kanal içine doğru iner, ancak serviks vajinal açıklığa u laşmam iner, ancak serviks vajinal açıklığa u laşmam
ıştı r.
ıştı r.
– Ikinci derece: Uterusun gövdesi vajinal ka Ikinci derece: Uterusun gövdesi vajinal ka nalda, serviks vajinal açıklığa ulaşmış an cak nalda, serviks vajinal açıklığa ulaşmış an cak
dışarı çıkmamıştır.
dışarı çıkmamıştır.
– Üçüncü derece: Kompleyt prolapsus da denir. Üçüncü derece: Kompleyt prolapsus da denir.
Serviks ve uterus vajinal açıklıktan çıkmıştır ve Serviks ve uterus vajinal açıklıktan çıkmıştır ve
vajinal kanalda inversiyon var dır.
vajinal kanalda inversiyon var dır.
VAJINAL PROLAPSUS VAJINAL PROLAPSUS
Prolapsus, vajen duvarının yetersizliği ile ilgilidir. Prolapsus, vajen duvarının yetersizliği ile ilgilidir.
Vajen duvarının ön üst kısmının yetersizliğinde Vajen duvarının ön üst kısmının yetersizliğinde mesane (sistosel), ön alt bölümünün
mesane (sistosel), ön alt bölümünün
yetersizliğinde uretra (uretrosel), arka üst yetersizliğinde uretra (uretrosel), arka üst
duvarın yetersizliğinde ince barsaklar (enterosel), duvarın yetersizliğinde ince barsaklar (enterosel),
arka orta-alt duvarın yetersizliğinde rektum arka orta-alt duvarın yetersizliğinde rektum
(rektosel) vajen duvarı ile birlikte aşağı doğru (rektosel) vajen duvarı ile birlikte aşağı doğru
iner.
iner.
Sistosel Sistosel
Sistosel, mesanenin aşağı doğru inerek Sistosel, mesanenin aşağı doğru inerek vajen ön duvarından çıkıntı yapmasıdır.
vajen ön duvarından çıkıntı yapmasıdır.
Veziko-vajinal septumdaki destek Veziko-vajinal septumdaki destek dokularının hasar görmesi sonucu dokularının hasar görmesi sonucu
gevşemesi ile ortaya çıkar.
gevşemesi ile ortaya çıkar.
Baş-pelvis uyuşmazlığı, zor ve uzun doğum Baş-pelvis uyuşmazlığı, zor ve uzun doğum eylemi ya da hızlı doğum eylemi, vezikal
eylemi ya da hızlı doğum eylemi, vezikal ve vajinal duvar yapılarının gerilmesine ve ve vajinal duvar yapılarının gerilmesine ve
incinmesine neden olur
incinmesine neden olur
Sistosel Sistosel
Mesane boynu ve uretra, prezente olan fetus Mesane boynu ve uretra, prezente olan fetus kısmı ile pubik kemiğin arasında sıkışır ya da kısmı ile pubik kemiğin arasında sıkışır ya da
prezente olan kısmın önünde aşağı doğru prezente olan kısmın önünde aşağı doğru
baskılanır.
baskılanır.
Yumuşak doku incinmeleri genellikle vajinal Yumuşak doku incinmeleri genellikle vajinal epitelin arkasında ortaya çıktığı için gözle epitelin arkasında ortaya çıktığı için gözle
görülmez.
görülmez.
Sistosel ve uretrosel böyle bir olaydan sonra Sistosel ve uretrosel böyle bir olaydan sonra ortaya çıkarlar. Vajen ön duvarındaki bu
ortaya çıkarlar. Vajen ön duvarındaki bu gevşeme her doğumla birlikte artar.
gevşeme her doğumla birlikte artar.
Sistosel Sistosel
Kadın ayakta durduğunda zayıflamış olan ön Kadın ayakta durduğunda zayıflamış olan ön vajinal duvar mesaneyi destekleyemez, veziko- vajinal duvar mesaneyi destekleyemez, veziko-
vajinal septum aşağı doğru çekilerek iner, vajinal septum aşağı doğru çekilerek iner,
mesane uzar ve kapasitesi artar.
mesane uzar ve kapasitesi artar.
Mesanenin tamamen boşalması zorlaşır. Çünkü Mesanenin tamamen boşalması zorlaşır. Çünkü sistosel mesane boynunun altına düşer.
sistosel mesane boynunun altına düşer.
Sistosel genellikle rektosel ve uterus prolapsusu Sistosel genellikle rektosel ve uterus prolapsusu ile beraber bulunur.
ile beraber bulunur.
Kadın genellikle aşağı doğru sarkma hissinden ve Kadın genellikle aşağı doğru sarkma hissinden ve vajinadan bir kitlenin çıkıntısından yakınır.
vajinadan bir kitlenin çıkıntısından yakınır.
Sistosel Sistosel
Sistosel, vajinanın ön duvarında yaptığı çıkıntı ile Sistosel, vajinanın ön duvarında yaptığı çıkıntı ile teşhis edilir.
teşhis edilir.
Mesane boynu ve uretra hasar görmedikçe, idrar Mesane boynu ve uretra hasar görmedikçe, idrar tutmada bir sorun olmaz.
tutmada bir sorun olmaz.
Sistosel ilerlerse mesanenin boşaltılamamasına Sistosel ilerlerse mesanenin boşaltılamamasına bağlı tekrarlayan sistitis ve assenden üriner
bağlı tekrarlayan sistitis ve assenden üriner enfeksiyon gelişebilir.
enfeksiyon gelişebilir.
Vajinal yoldan yapılacak cerrahi müdahele, Vajinal yoldan yapılacak cerrahi müdahele,
sorunun düzeltilmesinde başarı sağlar. Bu cerrahi sorunun düzeltilmesinde başarı sağlar. Bu cerrahi yönteme anterior kolporafi ya da anterior onarım yönteme anterior kolporafi ya da anterior onarım
denir. Genellikle ön-arka onarım birlikte yapılır.
denir. Genellikle ön-arka onarım birlikte yapılır.
Uretrosel Uretrosel
Uretra altındaki paravajinal fasianın Uretra altındaki paravajinal fasianın
herniasyonu ile uretranın valen içine doğru herniasyonu ile uretranın valen içine doğru
çıkıntı yapmasıdır.
çıkıntı yapmasıdır.
Bu durum asemptomatik olabildiği gibi Bu durum asemptomatik olabildiği gibi kadın vajinadaki çıkıntıdan ve stres
kadın vajinadaki çıkıntıdan ve stres inkontinanstan da yakınabilir.
inkontinanstan da yakınabilir.
Enterosel Enterosel
Kul-de-sak boşluğunu dolduran ince Kul-de-sak boşluğunu dolduran ince barsakların, vajen duvarından çıkıntı barsakların, vajen duvarından çıkıntı
yapmasıdır.
yapmasıdır.
Posterior vajinal herni olarak da bilinir. Bu Posterior vajinal herni olarak da bilinir. Bu durum genellikle uterus prolapsusu ve
durum genellikle uterus prolapsusu ve vajinal histerektomi sonrasında görülür.
vajinal histerektomi sonrasında görülür.
Kadın sorununun farkında olmayabilir ya Kadın sorununun farkında olmayabilir ya da pelvik basınç ve sırt ağrısından yakınır.
da pelvik basınç ve sırt ağrısından yakınır.
Enterosel Enterosel
Enterosel, rektovajinal muayene sırasında, Enterosel, rektovajinal muayene sırasında, rektovajinal septumun kalınlığında artmanın rektovajinal septumun kalınlığında artmanın
ya da kadın öksürtüldüğünde muayene ya da kadın öksürtüldüğünde muayene
eden parmakta basınç hissinin alınması ile eden parmakta basınç hissinin alınması ile
teşhis edilir.
teşhis edilir.
Rektosel Rektosel
Rektosel, vajinal fasia ve rektovajinal septumun Rektosel, vajinal fasia ve rektovajinal septumun gevşemesi ya da yırtılması ile ön rektal duvarın gevşemesi ya da yırtılması ile ön rektal duvarın
hemiasyonudur.
hemiasyonudur.
Rektumun vajen duvarından çıkıntı yapmasıdır. Rektumun vajen duvarından çıkıntı yapmasıdır.
Rektosel hafif ise çok az belirti verir. Rektosel hafif ise çok az belirti verir.
Rektoselin ilerlediği durumlarda kadın ayakta Rektoselin ilerlediği durumlarda kadın ayakta iken vajinal açıklıktan büyük bir çıkıntı şeklinde iken vajinal açıklıktan büyük bir çıkıntı şeklinde
kendini gösterir. Bu durum yatar pozisyonda kendini gösterir. Bu durum yatar pozisyonda
kaybolur kaybolur
Rektosel Rektosel
Rektosel, konstipasyona ve hemoroide Rektosel, konstipasyona ve hemoroide neden olduğu gibi aşağı doğru ıkınma neden olduğu gibi aşağı doğru ıkınma
hissini ve pelvik organların düşme hissini hissini ve pelvik organların düşme hissini
de yaratır.
de yaratır.
Her defekasyonda kadın zorlanır. Her defekasyonda kadın zorlanır.
Gaita, incelmiş olan rektovajinal duvara Gaita, incelmiş olan rektovajinal duvara tazyik eder ve onun daha çok gerilmesine tazyik eder ve onun daha çok gerilmesine
neden olur.
neden olur.
Rektosel Rektosel
Bazı kadınlar vajinal duvardan parmakla Bazı kadınlar vajinal duvardan parmakla
basınç yaparak defekasyonu kolaylaştırırlar.
basınç yaparak defekasyonu kolaylaştırırlar.
Cerrahi müdahele ile zayıflamış kaslar Cerrahi müdahele ile zayıflamış kaslar desteklenerek bu sorun düzeltilebilir. Bu desteklenerek bu sorun düzeltilebilir. Bu
cerrahi yöntem
cerrahi yöntem posterior onarım posterior onarım ya da ya da posterior kolporari
posterior kolporari olarak bilinir. olarak bilinir.
Pelvik Prolapsusun Genel Pelvik Prolapsusun Genel
Belirtileri Belirtileri
Uzun süre ayakta kalmakla ortaya çıkan pelviste Uzun süre ayakta kalmakla ortaya çıkan pelviste dolgunluk, aşağı doğru sarkma ve gerilme hissi, dolgunluk, aşağı doğru sarkma ve gerilme hissi,
Vajenden ele kitle gelmesi Miksiyon ve Vajenden ele kitle gelmesi Miksiyon ve defekasyon şikayetleri.
defekasyon şikayetleri.
ldrar yapmada ve defekasyonda güçlük ya da sık ldrar yapmada ve defekasyonda güçlük ya da sık idrar gibi.
idrar gibi.
Stres inkontinans Stres inkontinans
Sırtın alt kısmında ağrı Sırtın alt kısmında ağrı
Yorgunluk hissi Yorgunluk hissi
Koitusta rahatsızlık Koitusta rahatsızlık
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Prolapsus, vajen muayenesi ile saptanabilir. Prolapsus, vajen muayenesi ile saptanabilir.
Tedavi için, hafif prolapsuslarda kegel egzer- Tedavi için, hafif prolapsuslarda kegel egzer- sizleri önerilebilir.
sizleri önerilebilir.
Ancak kadının şikayetleri fazla ve sık sık sistit Ancak kadının şikayetleri fazla ve sık sık sistit oluyorsa tedavi cerrahi yöntemle yapılmalıdır.
oluyorsa tedavi cerrahi yöntemle yapılmalıdır.
Sistosel, rektosel ve vajinal duvar prolapsusu Sistosel, rektosel ve vajinal duvar prolapsusu anterior ve posterior kolporafi ile çözümlenir.
anterior ve posterior kolporafi ile çözümlenir.
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Sistosel Onarımı Sistosel Onarımı : Anterior kolporafide, : Anterior kolporafide, ön vajinal duvar açılır, sistosel vajinal
ön vajinal duvar açılır, sistosel vajinal
duvardan ayrılır, vajinal duvar ile sistosel duvardan ayrılır, vajinal duvar ile sistosel
arasındaki fasiyal tabaka süturlarla arasındaki fasiyal tabaka süturlarla
kuvvetlendirilerek sistosel silinir. Daha kuvvetlendirilerek sistosel silinir. Daha
sonra fazlalık olan vajinal duvar çıkarılarak sonra fazlalık olan vajinal duvar çıkarılarak
absorbe edilen süturlarla kapatılır.
absorbe edilen süturlarla kapatılır.
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Mancester Onarımı Mancester Onarımı : Sistosel : Sistosel onarıldıktan sonra vajinal duvar onarıldıktan sonra vajinal duvar
kapatılmadan transvers servikal kapatılmadan transvers servikal
ligamentlerin ve uterosakral ligamentlerin ligamentlerin ve uterosakral ligamentlerin
kısaltılmasını ve bazen vajen içine doğru kısaltılmasını ve bazen vajen içine doğru
uzamış serviksin amputasyonunu uzamış serviksin amputasyonunu
kapsayan cerrahi bir işlemdir. Genellikle kapsayan cerrahi bir işlemdir. Genellikle
ön-arka onarımla birlikte uygulanır.
ön-arka onarımla birlikte uygulanır.
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Rektosel Onarımı Rektosel Onarımı : Posterior kolporafide, : Posterior kolporafide, arka vajinal duvar hareketlendirilir,
arka vajinal duvar hareketlendirilir,
rektosel posterior vajinal duvardan aynlır, rektosel posterior vajinal duvardan aynlır,
fasiyal tabaka süturlarla güçlendirilerek fasiyal tabaka süturlarla güçlendirilerek
rektosel ortadan kaldırılır. Fazla vajinal rektosel ortadan kaldırılır. Fazla vajinal
mukoza alınarak vajinal duvar kapatılır
mukoza alınarak vajinal duvar kapatılır
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Enterosel Onarımı Enterosel Onarımı : Vajina ve rektum : Vajina ve rektum arasından aşağı doğru inen douglas
arasından aşağı doğru inen douglas
peritonunun üzerini örten üst-arka vajinal peritonunun üzerini örten üst-arka vajinal
duvar (enterosel sakı) açılır, ön ve arka duvar (enterosel sakı) açılır, ön ve arka
onanmda izlenen süreç aynen uygulanır.
onanmda izlenen süreç aynen uygulanır.
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Uterus prolapsusunda onarım Uterus prolapsusunda onarım : Uterus : Uterus prolapsusu kopleyt ise ligamentler son
prolapsusu kopleyt ise ligamentler son derece gevşek olacağından en iyi tedavi derece gevşek olacağından en iyi tedavi
yöntemi histerektomidir. Histerektomi yöntemi histerektomidir. Histerektomi
vajinal ya da abdominal yoldan yapılabilir.
vajinal ya da abdominal yoldan yapılabilir.
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Ön-arka onarımlarından sonra postoperatif Ön-arka onarımlarından sonra postoperatif bakımın iki temel amacı olmalıdır.
bakımın iki temel amacı olmalıdır.
– Enfeksiyonu önlemek,Enfeksiyonu önlemek,
– Sütur üzerine olan baskıyı önlemek Sütur üzerine olan baskıyı önlemek
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Kateter bakımı, çıkan idrar miktarının yakın Kateter bakımı, çıkan idrar miktarının yakın
gözlemi, perine bakımı ve barsak bakımı önem gözlemi, perine bakımı ve barsak bakımı önem
taşır.
taşır.
Defekasyon sırasında dokulardaki gerilmeyi Defekasyon sırasında dokulardaki gerilmeyi
önlemek için hastanın kabız kalmaması gerekir.
önlemek için hastanın kabız kalmaması gerekir.
Bu nedenle hastanın, hastaneden çıktıktan sonra Bu nedenle hastanın, hastaneden çıktıktan sonra
da laksatif kullanması önerilir.
da laksatif kullanması önerilir.
Postoperatif periyoda hastanın ağır kaldırması, Postoperatif periyoda hastanın ağır kaldırması, uzun süre ayakta kalması, yürümesi, ya da uzun uzun süre ayakta kalması, yürümesi, ya da uzun
süre oturması kontraindikedir. Tam iyileşme süre oturması kontraindikedir. Tam iyileşme
sağlanıncaya kadar cinsel aktiviteden kaçınması sağlanıncaya kadar cinsel aktiviteden kaçınması
da önerilir.
da önerilir.
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Bir çok kadın doğum zedelenmeleri sonucu Bir çok kadın doğum zedelenmeleri sonucu kontrolleri dışında idrar kaçırır.
kontrolleri dışında idrar kaçırır.
Üriner kontrolun kaybı olan bu durum, Üriner kontrolun kaybı olan bu durum,
intraabdominal basıncın artmasına neden olan intraabdominal basıncın artmasına neden olan
fiziksel zorlanmalar (öksürük, aerobik, ağırlık fiziksel zorlanmalar (öksürük, aerobik, ağırlık
kaldırma, koşma gibi durumlar) sırasında ortaya kaldırma, koşma gibi durumlar) sırasında ortaya
çıkar.
çıkar.
Bu duruma stres inkontinans (baskıya bağlı idrar Bu duruma stres inkontinans (baskıya bağlı idrar kaçırma) denir. Stres inkontinansın doğurganlık kaçırma) denir. Stres inkontinansın doğurganlık
çağında görülme olasılığı düşük, post menopozal çağında görülme olasılığı düşük, post menopozal
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
ldrar kontrol yeteneği ya da uriner ldrar kontrol yeteneği ya da uriner kontinans şu oluşumlar ile sağlanır.
kontinans şu oluşumlar ile sağlanır.
– Mesane ile uretral kavşaktaki açının varlığıMesane ile uretral kavşaktaki açının varlığı – Perine tabanının desteği Perine tabanının desteği
– Uretra çevresindeki kaslar Uretra çevresindeki kaslar
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Normalde uretra ile mesanenin arka duvarı Normalde uretra ile mesanenin arka duvarı arasındaki açı diktir ve idrar yaparken bu arasındaki açı diktir ve idrar yaparken bu
açı düzleşir.
açı düzleşir.
Bu açı sayesinde iç uretra sfinkteri, Bu açı sayesinde iç uretra sfinkteri,
mesaneden gelen idrara direniş gösterir.
mesaneden gelen idrara direniş gösterir.
Stres inkontinansında mesane içindeki Stres inkontinansında mesane içindeki basıncın artması ile bu açı düzleşir ve basıncın artması ile bu açı düzleşir ve
sfinkter direnci azalarak idrar kaçışı olur.
sfinkter direnci azalarak idrar kaçışı olur.
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Perine tabanının desteği ile uretra ve Perine tabanının desteği ile uretra ve
mesane karın içinde normal pozisyonda mesane karın içinde normal pozisyonda
kalır ve intraabdominal basınç kalır ve intraabdominal basınç
yükselmelerinde basıncın eşit olarak yükselmelerinde basıncın eşit olarak
dağılımı sağlanarak idrar kaçması önlenir.
dağılımı sağlanarak idrar kaçması önlenir.
Pelvik taban zayıflığında, intraabdominal Pelvik taban zayıflığında, intraabdominal basınç artışı sonucu mesane boynu
basınç artışı sonucu mesane boynu
anatomik olarak yer değiştirmesi sonucu anatomik olarak yer değiştirmesi sonucu
idrar kaçışı ortaya çıkar.
idrar kaçışı ortaya çıkar.
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Uretra çevresindeki pubokoksikal kaslar ise Uretra çevresindeki pubokoksikal kaslar ise istemli kasların tonüsünü korur.
istemli kasların tonüsünü korur.
Bu kasların zedelenmesi ile idrarın istemli Bu kasların zedelenmesi ile idrarın istemli kontrolu kaybolur.
kontrolu kaybolur.
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Uriner inkontinansı hazırlayan faktörler pelvik Uriner inkontinansı hazırlayan faktörler pelvik relaksasyonu hazırlayan faktörlerle aynıdır
relaksasyonu hazırlayan faktörlerle aynıdır
– Zor ve uzun ya da hızlı doğum eylemine bağlı pelvis Zor ve uzun ya da hızlı doğum eylemine bağlı pelvis dokularının
dokularının travmaya travmaya maruz kalması maruz kalması
– Çok Çok ve ve sık doğuma bağlı pelvik dokuların tonüsünü sık doğuma bağlı pelvik dokuların tonüsünü
kaybetmesi, özellikle pendulus abdomen (sarkık karın) kaybetmesi, özellikle pendulus abdomen (sarkık karın) gelişmesi ile pelvis içi destek sisteminin bozulması
gelişmesi ile pelvis içi destek sisteminin bozulması – Menopozda estrojen eksikliğine bağlı dokularda Menopozda estrojen eksikliğine bağlı dokularda
kanlanmanın bozulması
kanlanmanın bozulması ve ve atrofinin gelişmesi atrofinin gelişmesi
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
– Pelvik anatomik yapının ya da sinirlerin Pelvik anatomik yapının ya da sinirlerin konjenital bozukluğu
konjenital bozukluğu
– Karın içi basıncın sürekli artmasına neden olan Karın içi basıncın sürekli artmasına neden olan durumlar (şişmanlık
durumlar (şişmanlık ve ve kronik öksürük, kronik kronik öksürük, kronik kabızlık, ağır işte çalışma gibi)
kabızlık, ağır işte çalışma gibi)
ÜRINER INKONTINANS ÜRINER INKONTINANS
Inkontinans ile birlikte görülen diğer belirtiler; Inkontinans ile birlikte görülen diğer belirtiler;
– Miksiyon sıklığıMiksiyon sıklığı; Idrarın gün içinde yedi ; Idrarın gün içinde yedi ve ve daha fazla daha fazla sıklıkta, geceleyin ise iki ya da daha fazla sıklıkta
sıklıkta, geceleyin ise iki ya da daha fazla sıklıkta yapılmasıdır.
yapılmasıdır.
– UrgensiUrgensi: Mesanenin 50 ml idrar biriktirmeden acil : Mesanenin 50 ml idrar biriktirmeden acil
miksiyon hissinin oluşmasıdır. Genellikle enfeksiyon ile miksiyon hissinin oluşmasıdır. Genellikle enfeksiyon ile birliktedir.
birliktedir.
– DisüriDisüri: Acil miksiyon ile ağrının birlikte bulunmasıdır. : Acil miksiyon ile ağrının birlikte bulunmasıdır.
Enfeksiyona bağlı gelişir.
Enfeksiyona bağlı gelişir.
– NoktüriNoktüri: Gece boyunca miksiyon ihtiyacı duymaktır. : Gece boyunca miksiyon ihtiyacı duymaktır.
URETRAL SENDROM URETRAL SENDROM
Uretral sendrom, kültür ortamında üretilemeyen Uretral sendrom, kültür ortamında üretilemeyen konvansiyonel organizmalar ya da beklenen
konvansiyonel organizmalar ya da beklenen
sayıdan az miktarda organizma tarafından oluşan sayıdan az miktarda organizma tarafından oluşan
bir sendromdur.
bir sendromdur.
Bu şekilde, bir enfeksiyona bağlı olmaksızın Bu şekilde, bir enfeksiyona bağlı olmaksızın
gelişen pollakuri, dizüri, urgensi ve mesanenin gelişen pollakuri, dizüri, urgensi ve mesanenin
tam boşalamama hissi ile ilgili semptomlar tam boşalamama hissi ile ilgili semptomlar
topluluğundan oluşur.
topluluğundan oluşur.
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.
GENITAL FISTÜLLER GENITAL FISTÜLLER
Fistül, iki vücut boşluğu arasında ya da bir Fistül, iki vücut boşluğu arasında ya da bir vücut boşluğu arasındaki anormal geçittir.
vücut boşluğu arasındaki anormal geçittir.
GENITAL FISTÜLLER GENITAL FISTÜLLER
Ganital fistüller bulundukları yere göre Ganital fistüller bulundukları yere göre şöyle isimlendirilirler:
şöyle isimlendirilirler:
– Vezikovajinal; mesane ile vajina arasındaVezikovajinal; mesane ile vajina arasında – Ureterovajinal; Ureter ile vajina arasındaUreterovajinal; Ureter ile vajina arasında – Uretrovajinal; Uretra ile vajina arasındaUretrovajinal; Uretra ile vajina arasında – Rektovajinal: Rektum ile vajina arasında Rektovajinal: Rektum ile vajina arasında – Vezikouterin; Mesane ile uterus arasında Vezikouterin; Mesane ile uterus arasında
Fistülleri hazırlayan nedenler Fistülleri hazırlayan nedenler
Doğum travmaları Doğum travmaları : Uzun ve zor doğum : Uzun ve zor doğum
eyleminden sonra ortaya çıkan derin vajen eyleminden sonra ortaya çıkan derin vajen
yırtıkları fistül gelişmesine neden olur.
yırtıkları fistül gelişmesine neden olur.
Histerektomi ya da diğer cerrahi girişimler: Histerektomi ya da diğer cerrahi girişimler:
Özellikle radikal histerektomi sonrası Özellikle radikal histerektomi sonrası
ureterovajinal fistüller gelişebilir. Vajinal ureterovajinal fistüller gelişebilir. Vajinal
histerektomi ya da ön onarımdan sonra da histerektomi ya da ön onarımdan sonra da
uretrovajinal fistüller gelişebilir.
uretrovajinal fistüller gelişebilir.
Kanser infiltrasyonu ve radyum tedavisi Kanser infiltrasyonu ve radyum tedavisi
Tanı, Tedavi ve Bakım Tanı, Tedavi ve Bakım
Fistül oluşmussa vajenden sürekli idrar Fistül oluşmussa vajenden sürekli idrar sızar ya da vajende gaita bulunur.
sızar ya da vajende gaita bulunur.
Buna bağlı vajina ve vulva dokularında Buna bağlı vajina ve vulva dokularında soyulma ve irritasyon görülür.
soyulma ve irritasyon görülür.
Irritasyon alanlarında ciddi enfeksiyonlar Irritasyon alanlarında ciddi enfeksiyonlar ortaya çıkar.
ortaya çıkar.
Rektovajinal fistüller kötü bir kokuya neden Rektovajinal fistüller kötü bir kokuya neden olurlar.
olurlar.
Kadın kendini sürekli ıslak ve kirli hisseder
Kadın kendini sürekli ıslak ve kirli hisseder
Tanı, Tedavi ve Bakım Tanı, Tedavi ve Bakım
Vajinal fistüller fiziksel rahatsızlıklara ek olarak ciddi Vajinal fistüller fiziksel rahatsızlıklara ek olarak ciddi psikososyal sorunlara da yol açarlar.
psikososyal sorunlara da yol açarlar.
Kadın kendini toplumdan izole eder ve sosyal ilişkilerini Kadın kendini toplumdan izole eder ve sosyal ilişkilerini keser.
keser.
Kadınlar genellikle sorunları ciddileşinceye kadar doktora Kadınlar genellikle sorunları ciddileşinceye kadar doktora gitmekten kaçınırlar.
gitmekten kaçınırlar.
Doktora geldiklerinde bile sorunlarını tartışmaktan Doktora geldiklerinde bile sorunlarını tartışmaktan utanırlar.
utanırlar.
Vajinal fistülü olan kadınlara sağlık ekibinin tutumu çok Vajinal fistülü olan kadınlara sağlık ekibinin tutumu çok önemlidir. Kabul edici bir tutum içinde olmak onu
önemlidir. Kabul edici bir tutum içinde olmak onu
rahatlatmak ve ihtiyacı olan girişimlerde bulunarak onu rahatlatmak ve ihtiyacı olan girişimlerde bulunarak onu
izlemek hastayı rahatlatmak açısından önemlidir.
izlemek hastayı rahatlatmak açısından önemlidir.
Tanı, Tedavi ve Bakım Tanı, Tedavi ve Bakım
Vajinal fistüllerin tedavisi zordur. Vajinal fistüllerin tedavisi zordur.
Tedavi, fistülün yerine, genişliğine, Tedavi, fistülün yerine, genişliğine,
nedenine ve kadının genel durumuna göre nedenine ve kadının genel durumuna göre
değişir.
değişir.
Küçük fistüller bir iki ay sonra kendiliğinden Küçük fistüller bir iki ay sonra kendiliğinden iyileşebilirler.
iyileşebilirler.
Bununla birlikte genellikle cerrahi tedavi Bununla birlikte genellikle cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi her zaman iyi sonuç gerekebilir. Cerrahi her zaman iyi sonuç
vermeyebilir.
vermeyebilir.
Tanı, Tedavi ve Bakım Tanı, Tedavi ve Bakım
Cerrahi işlemden önce dokulardaki ödem Cerrahi işlemden önce dokulardaki ödem ve inflamasyonun iyileşmesi için 6 aylık bir ve inflamasyonun iyileşmesi için 6 aylık bir
zaman gerekir.
zaman gerekir.
Bu zaman içinde sık ve dikkatli perine Bu zaman içinde sık ve dikkatli perine hijyeni ve genel sağlık durumunun
hijyeni ve genel sağlık durumunun iyileştirilmesi, kadının enfeksiyondan iyileştirilmesi, kadının enfeksiyondan
korunması açısından oldukça önemlidir.
korunması açısından oldukça önemlidir.
Tanı, Tedavi ve Bakım Tanı, Tedavi ve Bakım
Rektovajinal fistüllerin tedavisinde geçici Rektovajinal fistüllerin tedavisinde geçici kolostomi gerekebilir.
kolostomi gerekebilir.
Fistüllü hastalar için hemşire bakımı temelde Fistüllü hastalar için hemşire bakımı temelde sempatik, anlayışlı ve destekleyici olmalıdır.
sempatik, anlayışlı ve destekleyici olmalıdır.
Fistüllü kadınlar idrar ve gaita kaçırmaya bağlı Fistüllü kadınlar idrar ve gaita kaçırmaya bağlı sürekli ıslaklık, temiz olarnama, hem kendine sürekli ıslaklık, temiz olarnama, hem kendine
hem de çevreye koku yayma gibi endişe ve hem de çevreye koku yayma gibi endişe ve
rahatsızlık yaşarlar.
rahatsızlık yaşarlar.
Hemşire hijyenik uygulamalar ile bu Hemşire hijyenik uygulamalar ile bu rahatsızlıkları önleyebilir.
rahatsızlıkları önleyebilir.
Preoperatif Bakım Preoperatif Bakım
Ameliyattan önce vajinal drenajı azaltmak için Ameliyattan önce vajinal drenajı azaltmak için bazı hastalar sıvı alımını kısıtlamış olabilirler.
bazı hastalar sıvı alımını kısıtlamış olabilirler.
Bu durum enfeksiyon riskini artırır. Hastanın Bu durum enfeksiyon riskini artırır. Hastanın yeterli sıvı alımının önemini anlaması
yeterli sıvı alımının önemini anlaması sağlanmalıdır.
sağlanmalıdır.
Her 4 satte bir perinenin yıkanması (ameliyattan Her 4 satte bir perinenin yıkanması (ameliyattan sonra steril materyel ile), oturma banyoları,
sonra steril materyel ile), oturma banyoları,
vajinal duş ve sık değiştirilen pedler, yeterli bir vajinal duş ve sık değiştirilen pedler, yeterli bir
perine hijyeni sağlamak açısından önemlidir.
perine hijyeni sağlamak açısından önemlidir.
Preoperatif Bakım Preoperatif Bakım
Koku giderici ve hastanın rahatını sağlayıcı önlemler için Koku giderici ve hastanın rahatını sağlayıcı önlemler için deoderentlı pudralar, ısı lambası ve reçete edilmiş
deoderentlı pudralar, ısı lambası ve reçete edilmiş
irrigasyon solusyonlarının yanında doku direncini artırıcı irrigasyon solusyonlarının yanında doku direncini artırıcı
A ve D vitaminli pomadlar kullanılabilir.
A ve D vitaminli pomadlar kullanılabilir.
Ilık su ve kokusuz, renksiz, yumuşak bir sabun ile perine Ilık su ve kokusuz, renksiz, yumuşak bir sabun ile perine ve çevresini yıkamak da kokunun giderilmesine ve
ve çevresini yıkamak da kokunun giderilmesine ve hijyenin sağlanmasına yardım eder.
hijyenin sağlanmasına yardım eder.
Vajinal duş yapılırken suyun basıncının fazla olmamasına Vajinal duş yapılırken suyun basıncının fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Aksi halde basınçlı su , fistül bölgesini dikkat edilmelidir. Aksi halde basınçlı su , fistül bölgesini
Preoperatif Bakım Preoperatif Bakım
Rektovajinal fistüllü kadınlar için lavman Rektovajinal fistüllü kadınlar için lavman
barsakları temizlemek ve drenajı sağlamak barsakları temizlemek ve drenajı sağlamak
için istemlenebilir.
için istemlenebilir.
Lavman için yumuşak, lastik bir kateter Lavman için yumuşak, lastik bir kateter dikkatle kullanılmalı ve kateterin ucu
dikkatle kullanılmalı ve kateterin ucu fistülün olduğu aksi tarafa
fistülün olduğu aksi tarafa yönlendirilmelidir.
yönlendirilmelidir.
Ameliyattan sonra lavman kesinlikle Ameliyattan sonra lavman kesinlikle kullanılmaz
kullanılmaz
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Ameliyattan sonra bakımın temel amacı Ameliyattan sonra bakımın temel amacı sütura olabilecek basıncı ve enfeksiyonu sütura olabilecek basıncı ve enfeksiyonu
önlemeye yönelik olmalıdır.
önlemeye yönelik olmalıdır.
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Foley kateter, mesane drenajı için Foley kateter, mesane drenajı için postoperatif iki hafta kalabilir.
postoperatif iki hafta kalabilir.
Uriner drenaj dikkatle izlenmeli ve Uriner drenaj dikkatle izlenmeli ve
hastanın yeterli sıvı alması sağlanmalıdır.
hastanın yeterli sıvı alması sağlanmalıdır.
Perine bakımı steril malzeme ile günde en Perine bakımı steril malzeme ile günde en az iki kez, her idrar ve defekasyondan
az iki kez, her idrar ve defekasyondan sonra yapılmalıdır.
sonra yapılmalıdır.
Bu işlem, perine üzerine solusyon Bu işlem, perine üzerine solusyon dökülerek de yapılabilir.
dökülerek de yapılabilir.
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Isı lambası her gün 3 kez 15- 20 dakika Isı lambası her gün 3 kez 15- 20 dakika uygulanarak perinenin iyileşmesi
uygulanarak perinenin iyileşmesi hızlandırılır.
hızlandırılır.
Lamba perine bakımından sonra Lamba perine bakımından sonra
uygulanırsa, perinenin kurumasını da uygulanırsa, perinenin kurumasını da
sağlar.
sağlar.
Oturma banyosu, süturlar alınıncaya kadar Oturma banyosu, süturlar alınıncaya kadar önerilmez.
önerilmez.
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Kateter ve drenaj torbası uretra Kateter ve drenaj torbası uretra
seviyesinin altında olmalıdır. Kateterin seviyesinin altında olmalıdır. Kateterin
kıvrılmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü kıvrılmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü
geride biriken idrar enfeksiyona neden geride biriken idrar enfeksiyona neden
olur.
olur.
Bazen uretral kateter yerine suprapubik Bazen uretral kateter yerine suprapubik kateter bulunabilir.
kateter bulunabilir.
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Yatak istirahatine ya da sadece oda içinde sınırlı Yatak istirahatine ya da sadece oda içinde sınırlı aktiviteye ihtiyaç duyulabilir.
aktiviteye ihtiyaç duyulabilir.
Hemşire hareketsizliğin getireceği sorunları Hemşire hareketsizliğin getireceği sorunları önlemeli ve emosyonel destek sağlamalıdır.
önlemeli ve emosyonel destek sağlamalıdır.
Postaperatif altı hafta ağır kaldırma, sarsılma gibi Postaperatif altı hafta ağır kaldırma, sarsılma gibi aktivitelerden kaçınmalıdır.
aktivitelerden kaçınmalıdır.
Laksatifler barsakları yumuşatmak ıçın önerilir.Laksatifler barsakları yumuşatmak ıçın önerilir.
Lavmandan kaçınılması gerekir çünkü sütur Lavmandan kaçınılması gerekir çünkü sütur üzerine travmaya neden olur.
üzerine travmaya neden olur.
Postoperatif Bakım Postoperatif Bakım
Vajinal fistüllerde cerrahi onarım en iyi Vajinal fistüllerde cerrahi onarım en iyi koşullarda bile başarılı olmayabilir.
koşullarda bile başarılı olmayabilir.
Eğer doku hasarı tümör ya da radyasyon Eğer doku hasarı tümör ya da radyasyon nedeni ile geniş ise cerrahinin başarı şansı nedeni ile geniş ise cerrahinin başarı şansı
da düşer. Bu durumlarda destekleyici da düşer. Bu durumlarda destekleyici
hemşirelik bakımı önem kazanır.
hemşirelik bakımı önem kazanır.
Hastanın hemşireden ve ekipten anlayış, Hastanın hemşireden ve ekipten anlayış, cesaretlendirme ve sabır beklediği
cesaretlendirme ve sabır beklediği unutulmamalıdır.
unutulmamalıdır.
UTERUSUN YER DEGIŞTIRMESI UTERUSUN YER DEGIŞTIRMESI
Uterus normalde pelvisin orta çizgisi üzerinde, simetrik Uterus normalde pelvisin orta çizgisi üzerinde, simetrik ve hareketli olarak uzanır.
ve hareketli olarak uzanır.
Pozisyonu 45 derecelik anterior fleksiyondur. Pozisyonu 45 derecelik anterior fleksiyondur.
Uterusun serviksi arkaya doğru vajınanın posterior Uterusun serviksi arkaya doğru vajınanın posterior kısmında yeralır.
kısmında yeralır.
Bir çok neden uterusun bu normal pozisyonunun Bir çok neden uterusun bu normal pozisyonunun
bozulmasına ve bazı semptomların ortaya çıkmasına bozulmasına ve bazı semptomların ortaya çıkmasına
neden olur.
neden olur.
En çok görülen pozisyon bozukluğu uterusun posterior En çok görülen pozisyon bozukluğu uterusun posterior pozisyonudur.
pozisyonudur. Uterus antovert, antofleks, retrovert, Uterus antovert, antofleks, retrovert, retrofleks
retrofleks pozisyonlarda olabilir. pozisyonlarda olabilir.
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Uterusun posterior pozisyona yer Uterusun posterior pozisyona yer değiştirdiği durumlarda
değiştirdiği durumlarda retroversiyon ve retroversiyon ve retrofleksiyon
retrofleksiyon pozisyonlardan bahsedilir. pozisyonlardan bahsedilir.
Uterusun arkaya doğru yatma derecesine Uterusun arkaya doğru yatma derecesine göre birinci, ikinci ve üçüncü derece
göre birinci, ikinci ve üçüncü derece retroversiyondan bahsedilir
retroversiyondan bahsedilir
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Hazırlayıcı Faktörler: Hazırlayıcı Faktörler:
– Uterusun retropozisyonunu hazırlayıcı faktörler Uterusun retropozisyonunu hazırlayıcı faktörler konjenital olabileceği gibi pelvis destek
konjenital olabileceği gibi pelvis destek yapılarının zayıflaması ya da tümör,
yapılarının zayıflaması ya da tümör,
endometriozis ve inflamatuvar durumlarla ilgili endometriozis ve inflamatuvar durumlarla ilgili
olarak sonradan da kazanılmış olabilir olarak sonradan da kazanılmış olabilir
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Tanı ve Tedavi Tanı ve Tedavi
Uterusun retropozisyonu çoğu kez Uterusun retropozisyonu çoğu kez
asemptomatiktir. Daha çok retrofleksiyon asemptomatiktir. Daha çok retrofleksiyon
durumunda semptomlar ortaya çıkar.
durumunda semptomlar ortaya çıkar.
– Uzun süre ayakta kalma ile ilgili sırt ağrısı; Uzun süre ayakta kalma ile ilgili sırt ağrısı;
– uterus gövdesinin serviks üzerinden aşırı fleksiyonuna uterus gövdesinin serviks üzerinden aşırı fleksiyonuna bağlı servikal kanaldaki obstruksiyona bağlı sekonder bağlı servikal kanaldaki obstruksiyona bağlı sekonder amenore ve infertilite;
amenore ve infertilite;
– pelviste basınç hissi; pelviste basınç hissi;
– koitus sırasında penisin douglas boşluğuna inmiş olan koitus sırasında penisin douglas boşluğuna inmiş olan uterusu itmesine bağlı dispareni görülebilir.
uterusu itmesine bağlı dispareni görülebilir.
– Bu semptomların bazılarına pelvik konjesyon ve Bu semptomların bazılarına pelvik konjesyon ve adhezyon da neden olabilir.
adhezyon da neden olabilir.
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Birnanuel muayenede, posterior forniksten Birnanuel muayenede, posterior forniksten uterusun fundusu palpe edilirken,
uterusun fundusu palpe edilirken,
abdomenden korpusun palpe edilememesi, abdomenden korpusun palpe edilememesi,
retro pozisyonunu düşündürmelidir.
retro pozisyonunu düşündürmelidir.
Kesin tanı ultrason ile konur. Kesin tanı ultrason ile konur.
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Gebelikte, retrofleksiyo durumundaki Gebelikte, retrofleksiyo durumundaki uterus büyürken karın alt bölgesinde uterus büyürken karın alt bölgesinde
ağırlık hissi, bel ağrıları, mesane ve barsak ağırlık hissi, bel ağrıları, mesane ve barsak
şikayetleri ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şikayetleri ortaya çıkabilir. Bu belirtiler
gebeliğin üçüncü ayında kaybolur. Çünkü gebeliğin üçüncü ayında kaybolur. Çünkü
gebe uterus büyürken öne doğru eğilir.
gebe uterus büyürken öne doğru eğilir.
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Uterusun pozisyon bozukluklarında tedavi Uterusun pozisyon bozukluklarında tedavi nedene yönelik olarak planlanmalıdır.
nedene yönelik olarak planlanmalıdır.
Öncelikle bu bozuklukların gelişmemesi Öncelikle bu bozuklukların gelişmemesi için önlem alınması gerekir.
için önlem alınması gerekir.
– Yeni doğum yapmış annelere egzersiz yararlı Yeni doğum yapmış annelere egzersiz yararlı olabilir.
olabilir.
– Günde birkaç kez, birkaç dakika çene- diz Günde birkaç kez, birkaç dakika çene- diz pozisyonunda oturmak, hafif retroversiyonu pozisyonunda oturmak, hafif retroversiyonu
düzeltmek ya da önlemek açısından yararlı düzeltmek ya da önlemek açısından yararlı
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Çok sık olmamakla beraber peser Çok sık olmamakla beraber peser
uygulaması da tedavi alternatiflerinden uygulaması da tedavi alternatiflerinden
biridir.
biridir.
Bu araçlar uterusun normal pozisyonunda Bu araçlar uterusun normal pozisyonunda kalmasını sağlarlar.
kalmasını sağlarlar.
Uterus normal antovert pozisyonuna Uterus normal antovert pozisyonuna getirildikten sonra peser yerleştirilir.
getirildikten sonra peser yerleştirilir.
Peserin uygun olması ve doğru Peserin uygun olması ve doğru
yerleştirilmesi önemlidir
yerleştirilmesi önemlidir
Uterusun Retro Pozisyonu Uterusun Retro Pozisyonu
Peser vajinal mukozayı irrite eder. Bu nedenle kadına Peser vajinal mukozayı irrite eder. Bu nedenle kadına haftada jki kez önerilen solüsyonla vajinal duş yapması haftada jki kez önerilen solüsyonla vajinal duş yapması
öğretilir.
öğretilir.
Izlem önemlidir. Peser uygulanmasından 3- 4 hafta Izlem önemlidir. Peser uygulanmasından 3- 4 hafta sonra kadının yeniden değerlendirilmesi gerekir.
sonra kadının yeniden değerlendirilmesi gerekir.
Vajinal mukoza irritasyon yönünden değerlendirilir. Vajinal mukoza irritasyon yönünden değerlendirilir.
Gerekirse peser değiştirilir ya da çıkarılır.
Gerekirse peser değiştirilir ya da çıkarılır.
Kadına peserin 3- 4 haftada bir kontrol edilmesi ve Kadına peserin 3- 4 haftada bir kontrol edilmesi ve çıkarılıp temizlenmesi gerektiği öğretimelidir.
çıkarılıp temizlenmesi gerektiği öğretimelidir.
Retroversiyon tekrarlayabilir. Tekrarlar ise askı cerrahisi Retroversiyon tekrarlayabilir. Tekrarlar ise askı cerrahisi uygulanır.
uygulanır.
Uterusun Ante Pozisyonu Uterusun Ante Pozisyonu
Uterusun antefleksiyon poızisyonunda, serviks ile Uterusun antefleksiyon poızisyonunda, serviks ile korpus arasındaki açı 90 derecenin altına düşer.
korpus arasındaki açı 90 derecenin altına düşer.
Genellikle nedeni konjenitaldir. Ovariyal Genellikle nedeni konjenitaldir. Ovariyal
yetersizliğe bağlı menarşta gecikme görülür.
yetersizliğe bağlı menarşta gecikme görülür.
Dismenore, infertilite ve siklus bozuklukları, Dismenore, infertilite ve siklus bozuklukları, infantil uterusa ve ovariyel yetmezliğe bağlı infantil uterusa ve ovariyel yetmezliğe bağlı
gelişir.
gelişir.
Antefleksiyo uterusun tedavisinde hormon, Antefleksiyo uterusun tedavisinde hormon, yeterli beslenme, vitaminler ve spor önerilir.
yeterli beslenme, vitaminler ve spor önerilir.
Örnek Soru:
Örnek Soru: