TEDAŞ
TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ELEKTRİK DAĞITIM ŞEBEKELERİ OG DAĞITIM HATLARI
ÇELİK KAFES DİREK İMALAT TEKNİK ŞARTNAMESİ
PROJE VE TESİS DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
1. Kapsam ... ÇDİ-1
2. İmalat Resimleri ... ÇDİ-1
3. Direk Prototipleri... ÇDİ-1
4. Çelik Kafes Direkte Kullanılacak Malzeme ... ÇDİ-2
5. Profil Demiri NPU ve Levhaları İmali ... ÇDİ-3
6. Markalama ... ..ÇDİ-3
7. Malzemenin Pastan Korunması ... .. ... ÇDİ-3
8. Demir Direklerin Kabul Testleri ... ÇDİ-5
9. Sevkıyat ... ÇDİ-5
ÇDİ-1
ÇELİK KAFES DİREK İMALAT ŞARTNAMESİ 1. KAPSAM
Bu şartname OG Dağıtım Hatlarında kullanılacak galvanizli çelik kafes direklerin imalatı ve prototipi ile ilgili hususları kapsar.
2. İMALAT RESİMLERİ
Sözleşme konusu hatlarda TEDAŞ' ca tipleştirilmiş direklerin kullanılması ve Yüklenici veya imalatçısının bu tip direği daha önce imal etmemiş olması durumunda, söz konusu direklere ait imalat resimleri Yüklenici' nin talebini takiben 15 takvim günü içinde TEDAŞ' ca verilecektir.
Söz konusu hatlarda yeni bir direk tipi kullanılacaksa, bu direğe ait imalat resimleri, direğin taktikli statik hesabına uygun olarak Yüklenici tarafından çizilecektir. Ayrıca Proje Teknik şartnamesindeki varsayım yüklerine göre yeni tip direğin tip tecrübe deneyleri Yüklenici tarafından bedelsiz olarak yapılacaktır.
İmalat resimleri çizilirken 1. Paftasında direğin konsol veya travers kısmı ile müşterek gövde kısmı, 2. Paftasında direğin değişik boylarına ait gövdeleri, 3. paftasında direğin çeşidi boylarına ait ayak ve temel resimleri, 4. Paftasında ise direklerde kullanılan bütün bağlantı levhalarının 1/2 ölçekli resimleri çizilecektir.
İmalat resimlerinin tasdiki imalat prototiplerinin kabulü İle birlikte yapılacaktır. İmalat prototiplerinin kabulünden önce Yüklenicinin hazırladığı imalat resimlerinin 2 ozalit kopyasını kontrol için TEDAŞ' a verecektir. Yüklenici imalat prototip ve resimlerinin kabulünden sonra, son ölçülere sahip imalat resimlerinin 1 adet orijinal ve 6 adet ozalit kopyasını 15 takvim günü içinde TEDAŞ' a verecektir.
Bu imalat resimlerinin kullanılma hakkı tamamen TEDAŞ' a aittir. Yüklenici, TEDAŞ' ın müsaadesi olmadan bu imalat resimleri ile direkleri hiçbir yerde kullanamaz.
3. DİREK PROTOTİPLERİ
3.1 İmalat Prototipleri ve Direklerin Kesin Prototip Ağırlıklarının Tespiti
Yüklenici, TEDAŞ' ca verilen veya kendisinin çizdiği resimlere uygun olarak her tip direk için kara demirden bir prototip direk imal edecek ve bunu yatık olarak yerde monte edecektir.
İmalat prototipinin kontrolü anında direk üzerindeki yerine monte edilmeyen veya monte edilebilmesi için eğmek, bükmek, vurmak ve delikleri genişletmek vs. gibi aşın kuvvet müdahalelerini icap ettiren elemanlar olması durumunda imalat resimleri ve imalat prototipi kabul edilmeyecektir.
İmalat prototiplerindeki bütün hakiki ölçüler imalat resimlerindeki ölçülerin aynısı olacak arada fark görüldüğü takdirde imalat resimleri ve imalat prototipi kabul edilmeyecektir.
İmalat resimleri ve imalat prototipinin TEDAŞ' ca tasdiki ve kabulü birlikte yapılacak ve Yüklenici ancak bundan sonra seri imalata başlayabilecektir.
Daha önce imalat prototipini yaptırarak TEDAŞ' a kabul ettiren Yüklenici veya imalatçılarından kabul ettirdiği direk tipleri için imalat prototipi istenmeyecektir.
Direklerin imalat prototipi ile birlikte siyah demirden mamul kesin prototip ağırlıkları da tartılarak tespit edilecektir. Her tip ve boydaki direk için ayrı ayrı olmak üzere, direklerin siyah prototip ağırlıkları;
- Profil demiri, NPU, yuvarlak demir ve lamalardan mamul direk elemanlarının,
-
%3 fazlası ile galvanizli cıvata, somun ve rondelalarının,
-
Tırmanma maniaları, ölüm tehlikesi işareti ve numarasının,
-
1 adet topraklama elektrodu, 30 m. topraklama teli, klemens ve cıvatalarının, tartı ağırlıklarının
toplamı olarak bulunur.
TEDAŞ gerek duyduğu takdirde Yükleniciden Montaj Prototipi hazırlamasını talep edebilir. Bu durumda Yüklenici her hatta ait imalatın galvanizli olarak tamamlanmasını takiben TEDAŞ' ca gelişi güzel seçilecek parçalardan teşkil edilecek direkleri, prototip montaj pisti üzerinde dikine monte edecektir.
Direk üzerindeki yerine monte edilmeyen veya monte edilebilmesi için eğmek, bükmek, vurmak ve delikleri genişletmek vs. gibi aşırı kuvvet müdahalelerini icap ettiren elemanlarda imalat hatası var kabul edilecek, o eleman reddolunacaktır.
Bu kere o hatta ait imalat partisinden aynı poz no sunu haiz en az üç yeni eleman daha seçilerek yerine monte edilecektir. Bu üç elemandan biri dahi direkteki yerine monte edilemez veya güçlükle monte edilirse o poz numarasını havi bütün imalat red edilecektir. Bu şekilde aynı bir tip direğe üç ayrı pozda eleman şayanı kabul bulunmadığı takdirde o tip direğe ait imalatın tamamı red olunur.
Yüklenici tarafından montajı ikmal olunan o tipe ait montaj prototipinin TED AŞ' ca yapılacak muayenesinde, direk şakulünde değilse ve normal haller dahilinde zorlanmadan şakulüne getirilemiyorsa veya direk ana profillerinde projedeki eğim ve ara mesafeler temin edilememişse ve fıçılaşma mevcut ise o tip direğe ait imalatın tamamı, keza reddolunur.
TEDAŞ' ca reddolunan malzeme için Yükleniciye hiçbir bedel ödenmez. Yüklenici reddolunan malzeme yerine yenisini ve doğrusunu yapmakla mükelleftir.
4. ÇELİK KAFES DİREKLERDE KULLANILACAK MALZEME
Yüklenici, projeleri TEDAŞ' ca tasdik olunan direkleri imalat resimlerine uygun olarak aşağıda özellikleri verilmiş malzemeden imal edecektir. Burada belirtilen tüm normların en son baskısı kullanılacaktır.
4.1 . Profil demiri, NPU ve levhalar
Direklerin imalinde kullanılacak profil demiri, NPU ve levhaların özellikleri aşağıdaki evsafta veya en az Karabük ve Ereğli Demir ve Çelik fabrikalarının ST.37 evsafındaki mamullerine uygun olacaktır.
Minimum kopya mukavemeti : 37 Kg/mm2 Minimum akma sınırı : 24 Kg/mm2
Minimum kopma uzaması : %25
Yüklenici direklerin imalinde daha yüksek kalite çelik de kullanabilir.
4.2 Cıvata, Somun ve Rondelalar
Cıvata, somun ve rondelalar aşağıdaki standartların en son baskısına uygun ve metrik sistemde olacaktır, Cıvata ve Somunlar
DIN 267 En az 4.6
DIN 7990 ve 555 40 Kg/mm2 24 Kg/mm2
%25
DÎN 1441' e uygun ve ST.37 malzemeden yapılacaktır.
Yukarıda belirtilen malzemel er ASTM-A 153'e uygun olarak sıcak daldırma usulü ile galvanizlenecektir.
4.3 Malzemenin Kalitesi ile ilgili Sorumluluklar
Sözleşme konusu hatların direk imalatında kullanılacak malzemenin kalitesinden tamamı ile Yüklenici sorumludur. Malzemelerin kalitesiz, yanlış ve kusurlu seçilmesinden doğacak zarar ziyan ve bunların yerine kusursuz malzemeden yeni imalatların yapılması ile ilgili tüm masraflar Yükleniciye aittir. Yüklenici bu hususları öne sürerek hiçbir ek süre ve bedel talep edemez.
Kalite
Dayanma Kategorisi Ölçüler
Minimum Kopma Mukavemeti Minimum Akma Sının
Minimum Kopma Uzaması Rondelalar
Malzeme ve Ölçüler
ÇDİ-3
5. PROFİL DEMİRİ NPU VE LEVHALARIN İMALİ
Profil demiri NPU ve levhaların imalinde tekniğin icap ettirdiği en son usüller kullanılacaktır.
5. 1 Kesme
Malzemenin testere veya makas ile kesilirken kıvrılmaması ve eğilmemesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Buna rağmen kesilen parçalarda görülen kıvrılma ve eğilmeler giderilmeli, çapak vesaire pürüzler temizlenmelidir. Elle kumandalı oksijen kaynağı kesme işlerinde kullanılmayacaktır. 8 mm.den ince çelik malzemelerin oksijenle kesilmesi veya oyulmasına izin verilmeyecektir 8 mm.den kalın malzemenin oksijenle kesilmesinde meydana gelecek pürüzler taşla veya eğe ile temizlenecektir.
5.2 Delme
Kalınlığı 10 mm ve daha az olan tüm çeliklere açılacak delikler (imalat resim lerinde aksi belirtilmedikçe) cıvatanın tam çapındaki zımba ile açılabilir. Resimlerde matkapla delinmesi gerektiği belirtilen delikler ile 10 mm.den daha kalın çeliklerde açılacak tüm delikler; matkapla delinecek veya daha ufak çapta zımba ile önceden delinecek ve raybalanarak gerekli çapa getirilecektir. Bükme noktalarına yakın delikler deformasyona yol açmamaları için bükme işleminden sonra delinmelidir.
Tüm delikler temiz, yırtıksız ve pürüzsüz olacaktır. Raybalanacak işlerde ön delme, raybalanmadan sonra deliğin çevresinde delmeden dolayı bir kusur kalmayacak şekilde yapılmalıdır.
Deliklerin bitmiş çapı nominal cıvata çapı +1.5 mm.den fazla olmayacaktır. Tüm delikler resimlerde gösterilen aralıklara ve eksenlerine uygun olarak delinecektir. Cıvata delikleri arasında, resimlere göre en fazla 1 mm. sapma kabul edilebilir.
5.3 Kaynak
Bütün kaynak işleri inşaatlarda kullanılan ark ve gaz kaynak standartlarına uygun olarak yapılacaktır.
Profil demirlerinde kaynakla ek yapılmayacaktır. Ancak Beton temel içinde kalan profil demirlerinde temel içinde, tabandan itibaren temel boyunun 2/3'ü mesafeden yukarıda TEDAŞ' ca tasdikli detay resmine uygun olarak kaynakla ek yapılabilir. Ayrıca temel içinde kalan pabuçlar, TEDAŞ' ca tasdikli detay resimlerine ve usulüne uygun olarak kaynakla tespit edilebilir.
Tırmanma manialarında ucu sivriltilmiş yuvarlak demirlerin profile tespiti kaynakla yapılacaktır.
6. M A R K A L A M A
Direk elemanları galvanizlenmeden önce gresle direğin tipini ve elemanın poz numarasını gösterecek şekilde markalanacaktır. İşaretler galvanizlenmeden sonra da okunabilecek derinlikte, minimum 10 mm.
boyunda, parçanın aynı yerine ve parçanın bir ucuna vurulacaktır, örnek. BER -5 veya LA-12A (Burada BER ve LA direk tipini; 5 ve 12A ise elemanın poz numarasını gösterir,)
7. MALZEMENİN PASTAN KORUNMASI
Yüklenici proje ve resimlere göre imal ettiği direklerin paslanmaya karşı korunmasını aşağıda belirtilen sıcak galvanizleme usulü ile yapacaktır.
7.1 Galvanizleme
Galvanizlenmeden önce bütün direk elemanları mekanik usulle temizlenecek, haddeleme anında malzeme üzerinde meydana gelmiş demir oksit tabakası tamamen giderilecektir. Bunun için tel fırça ve benzer aşındırıcı aletlerle yapılan elle temizleme kabul edilmeyecek ve tercihen basınçlı kumla temizleme yapılacaktır.
Bunu takiben parçalar aside bırakılacak ve hava ile temastan dolayı oluşan oksitlenme yok edilecektir.
%27.5'Iuk asit (HCL) eşit hacimdeki su ile seyreltilerek % 14'lük asit çözeltisi elde edilecek ve temizleme anında banyo sıcaklığı 18-21 °C arasında tutulacaktır. Asit banyosunda demir miktarının litrede 90 gramı aşmaması halinde asit çözeltisi değiştirilecektir.
Asit banyosundan çıkan malzeme oksidasyona zaman bırakmadan ASTM.A 123'ün en son baskısına göre sıcak galvanizleme metodu ile galvanizlenecektir.
Kaplamada kullanılacak külçe çinko ASTM.B6 şartlarına uygun olarak ve galvanizleme sırasında banyodaki alüminyum oranı % 0,01'i geçmeyecektir. Ayrıca banyo sıcaklığı 445 -465°C arasında tutulacaktır.
Galvanizlenen parçalarda cıvata deliklerinin kapanmamasına, parçanın ucunda çinkonun damlalar halinde donmamasına dikkat edilecektir. Aksi halde Yüklenici bu damlaları kırmadan ve galvaniz tabakasını kaldırmadan eğe ile temizlemekle yükümlüdür. Ancak, fabrika sahasında galvaniz hataları boya ile giderilmeyecek, bu tip malzeme sevk edilmeyecektir.
Dikmelerin betona girdiği yerin 30 cm altında ve beton içinde kalan kısımlar Yüklenici tarafından istenirse galvanizlenmeyecektir.
İmalatçı galvanizlediği malzemeyi park sahasına birbirine karışmayacak şekilde partiler halinde yerleştirilecektir. Olumlu deney raporu alınıp sevk emri verilinceye kadar partinin yeri değiştirilmeyecek, şantiyeye sevk edilmeyecektir.
Galvanizleme Yüklenicinin fabrikasından başka yerde yapılıyorsa TEDAŞ' ın onayı alınacak ve yine tüm sorumluluk Yükleniciye ait olmak üzere bu şartnamede ön görülen denetim ve testler yapılacaktır.
7.2 Gözle Kontrol
Yüklenici tarafından bildirilen imalatlarda çinko kaplamanın düzgün olması, ana metalde kaplanmamış noktalar bulunmaması, kaplamanın kabarcıklardan, flakslı noktalardan, inkluzyonlardan, drostan, siyah noktalardan arınmış ve yeterince parlak olması, kullanılan malzemenin öngörülen özelliklere uygun olması şartları aranacaktır. Bu hususların yeterince sağlandığından emin oluncaya kadar sahada gözle tarama yapılır, eğer çok sayıda malzemenin gözle kontrolünde yukarıda belirtilen bozukluklar tespit edilirse diğer testlere geçilmeden imalat red edilecektir.
7.3 Testler
Her imalat partisi (100 ± 10 ton) için en az üç adet soyma ve daldırma numunesi ile bir adet bükme numunesi alınarak imalat ve malzeme kalitesinin belirlenmesini teminen söz konusu numuneler aşağıdaki testlere tabii tutulacaktır.
10 ton' un altındaki imalat partileri için tüm sorumluluğu Yükleniciye ait olmak üzere sadece gözle kontrol v e m i k r o m e t r e i l e k a p l a m a k a l ı n l ı ğ ı t e s t i ya p ı l a c a k t ı r . A yn ı p a r t i d e i m a l e d i l m i ş olmak kaydı ile değişik Yüklenicilere ve değişik hatlara ait direk elemanları birleştirilerek test edilebilir.
- ASTM.A 90' a göre çinko kaplama ağırlığı testi, - ASTM.A 123' e göre yapışma kontrolü (çekiç) testi - ASTM.A 239' a göre daldırma testi,
- ASTM.A 143' e göre bükme testi,
- ASTM.A 376' ya göre mikrometre ile kaplama kalınlığı testi.
Direğin tüm elemanları CuSO4 ile yapılan daldırma (ASTM.A 239/ The Preece Test) testinde minimum 7 daldırmaya dayanacaktır.
Test sonuçları bir rapor haline getirilerek hazır bulunan TEDAŞ personeli ve firma temsilcisi tarafından imzalanacaktır.
TEDAŞ tarafından yapılacak kontrol ve testler anında Yüklenici TEDAŞ elemanlarına her türlü kolaylığı
gösterecektir. .
TEDAŞ personeli, imalatın yapıldığı süre içinde, önceden haber vermeksizin fabrikaya giderek yukarıda belirtilen kontrol ve testleri yapma hakkına sahiptir.
7.4 İmalatın Reddi
Deneylerden herhangi birisinin olumsuz sonuç vermesi durumunda,firmanın partiyi ayıklayarak yeniden örnek almaya sunması istenecektir. Ayıklanarak çıkarılan malzeme TEDAŞ personelince bilinen bir yere istif edilecek ve yeniden soyulup galvanizlenmedikçe kullanılmayacaktır.
Ayıklanan partiden eskiden alınan örnek sayısının iki misli örnek alınacak, yukarıda belirtilen deneyler tümüyle tekrarlanacaktır.
Tekrarlanan deneylerden herhangi birinin olumsuz sonuç vermesi tüm partinin reddini gerektirmektedir.
Reddedilen malzeme yeniden soyulup galvanizlenmedikçe kullanılmayacaktır. Soyulma ve galvanizleme TEDAŞ personelince denetlenecektir.
Reddedilen malzemenin yeniden soyulup galvanizlenmesi nedeni ile Yükleniciye hiçbir ilave bedel ödenmez ve ek süre verilmez.
ÇDİ-5 7.5 Test Laboratuarları
Bu maddede belirtilen testler Yüklenicinin laboratuarında yapılacaktır. Bunun için gerekti laboratuar aletleri, kimyevi maddeler ve hassas ölçü aletleri Yüklenici tarafından temin edilecektir. Ancak Yüklenicinin laboratuarı TEDAŞ' ca yeterli görülmediği taktirde testler, tüm masrafları Yükleniciye ait olmak üzere TEDAŞ' ca kabul edilebilir bir kuruluşun laboratuarında yapılacaktır.
8. DEMİR DİREK KABUL TESTLERİ
Sözleşme konusu işte kullanılmak üzere yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yüklenici tarafından projelendirilecek her tip direkten birer adet direğin en büyük gövde ve en uzun ayaklı olanları tasdikli projesine uygun olarak test edilecektir.
Direkler testlerde her yükleme halinde bir dakikadan az olmayan bir süre için proje yüklerinin % 100'üne,
% 120'sine, % 150'sine, %170'ine ve % 180'ine yüklenecektir.
Yüklenici test tarihini en az otuz gün önce TEDAŞ' a bildirmelidir.
8.1 Test Programı ve Test Resimleri
Yüklenici, direk testlerinden önce mutlaka test sistemini ve testlerde uygulanacak yükleri göstermek üzere bir "Direk Test Programı" ile gerekli resimleri verecektir. Program ve resimler TEDAŞ' ın onayını taşıyacaktır.
8.2 Yükleme Kriterleri
Yükler dizayn resimlerindeki yükleme şartlarına uyacak bir metotla iletkenlerin bağlantı noktalarına uygulanacaktır. Direğe gelecek rüzgar yükü konsol ile zemin arasında en az üç noktaya uygulanmalıdır.
8.3 Tahrip Testi
TEDAŞ' ın vereceği talimata göre direk tahrip testine tabi tutulacaktır. Tahrip edilmiş olsun veya olmasın test edilen direkler için TEDAŞ' ca Yükleniciye hiç bir bedel ödenmeyecek ve söz konusu direkler sözleşme konusu işte KESiNLiKLE KULLANILMAYACAKTIR.
8.4 Test Raporları
Yüklenici uygulanan, yükleri, direğin sapma miktarını ve TEDAŞ' ca onaylanan "Direk Test Programı"nda bildirilen diğer test sonuçlarını kapsayan onaylı test raporlarını TEDAŞ' a verecektir.
8.5 Kabul
Yapılan testlere ait raporların TEDAŞ tarafından uygun görülerek onaylanmasını takiben test edilen direğin kabulü yapılmış olur.
9. SEVKİYAT
Direk malzemeleri, yeterince temiz, direk elemanlarını hasara uğratacak yabancı maddelerden arıtılmış vasıtalarla nakledilecektir. Nakliye anında paketler arasında ve paketle döşeme arasında en az 8 cm.
boşluk sağlanacaktır.
