• Sonuç bulunamadı

Trkisch sarymsak - sarmysak 'Knoblauch'

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Trkisch sarymsak - sarmysak 'Knoblauch'"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

B. Deginiler, Haberler

Turk Dilleri Ara§tzrmalari 4, (1994): 171-172

I

Tiirkisch

sarymsak - sarmysak

'Knoblauch'

Marek Stachowski (Kraków - Berlin)

1. Das in den Ttirksprachen sehr wohl bekannte Wort sarymsak - sarmysak 'Knoblauch' wird traditionell von *sarym 'Binde, Umwindung' < sar-'binden, umwinden, umhtillen, drehen' abgeleitet (fUr die Ubersicht der alteren Autoren s. TMEN III 247, Nr. 1238). Dies scheint klar und tiberzeugend zu sein, doch melden die einzelnen Etymologen bei diesem Wort stets Zweifel ano

Ananiasz Zajaczkowski bemerkt zum Beispiel, daB das Suffix -sax mit der Bedeutung 'mogend, gem habend/machend' im Kar. ftir dieses einzige und kein anderes Wort be1egt ist (Zaj. 38,§18).

Gerhard Doerfer (TMEN III 248) meint, daB sarymsak nicht direkt von *sarym abgeleitet werden kann, da dann der V okalismus in der Lautvariante sarmusak unerklart bleiben mtiBte (*sarym-usak ist tatsachlich nicht moglich), so daB das genaue Verl1altnis zwischen sarymsak und *sarym immer noch unklar ist.

Dazu kommt, daB die Wortbildungsbasis von sarymsak ein ansonsten unbelegtes und daher von den beiden Forschem mit Sternchen geschriebenes Wort

*

sarym ist. Dies allein muB nicht unbedingt gegen die Richtigkeit dieser Etymologie sprechen, doch angesichts der oben erwahnten Zweifel der beiden Gelehrten macht es die ganze Etymologie doch ziemlich unsicher.

2. Unser Vorschlag hier besteht darin, das Wort ganz anders morphologisch einzuteilen, und zwar in sary-ms-ak, und darin eine -ak-Ableitung von sarymsy (- sarumsu) 'gelblich' < sary (- saru) '1.gelb; 2.blaB' zu sehen.1

(2)

172 MAREK STACHOWSKl

3. Eine onomasiologische Parallele bieten hi er schwed. vitldk 'Knoblauch' < vit 'weiB' + lok 'Lauch, Zwiebel' und fi. valkosipuli 'Knoblauch' <valkea 'weiB' +sipuli 'Zwiebel'.2

Abgekiirzt zitierte Literatur

Lew. = Lewicki, M.: Turcica et Mongolica. - RO 15 (Kraków 1949): 239-267.

TMEN = Doerfer, G.: TUrkische und mongolische Elemente im Neupersischen, Bd. III: Wiesbaden 1967,2 +670 S.

Zaj. = Zajaczkowski, A.: Sufiksy imienne i czasownikowe w jezyku

zachodniokaraimskim. Przyczynek do moifologji je zyków tureckich (= PKO PAU 15), Kraków 1932, IV

+2+196S.

Ozet

. Tiirk~e sarzmsak - sarmlsak

l. Tiirk dillerindeki sanmsak sozii yaygm bir anlaYl§a gore *sanm 'sarma, baglama, ku§atma' < sar- 'sarmak, ku§atmak, <;evrelemek' ile ilgilidir. Tiirk dillerinin ses geli§imini gaz qniinde bulunduran Doerfer sanmsak'm dogrudan *sanm §ekline gotiirtilemeyecegini dii§iinmektedir (TMEN III 248).

2. Bizim onerimiz ise, bugiine kadar yapllan koken a<;lklamalanndan farkh olarak, -ak ile kurulmu§ san-ms-ak <;oziimlemesidir: san-ms-ak <

sanmSI - sarumsu 'sanmsl, sanmtuak' <. san (- saru) 'san; sararml§, benzi atml§' .

3. Bu oneriyi isve<;<;evitldk 'sanmsak' < vit 'ak, beyaz' +lok 'sogan, plrasa' ve Fin. valkosipuli 'sanmsak' <valkea 'ak, beyaz' +sipuli 'sogan' . sozleriyle kar§lla§hrabiliriz.

2Ein anderes onomasiologisches Modell ist· 'Zehen-/Krallen-Zwiebel', wie in dt. Knoblauch <klobelouch (wart!. 'ZehenIauch') oder fi. kynsilaukka id. <kynsi 'Kralle, N agel' + laukka 'Lauch, Zwiebel' . Maglicherweise ist fi. kYfJsilaukka unter dem deutschen und fi. valkosipuli unter dem schwedischen EinfluB entstanden.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ein wesentlicher Teil der von Caferoglu untersuchten Sondersprachen bestehen aus Berufsargot, die sich der türkischen Grammatik bedienten, aber einen für Fremden nicht

Dünya Savaşı sonrası Japonya'daki Türkoloji çalışmaları Shirô Hattori tarafından TDAYB 1973-1974'te ele alınmıştı.' Son olarak da Urnemura-Hayashi tarafından bir

tanıtmalar, Doerfer'in çalışmalarının tanıtmaları, Doerfer'in üniversitede verdiği dersler ve kişi adları dizininden oluşan çalışmanın ilk iki bölümü Almanca,

Activation of extracellular regulated kinases (ERKs) and c-Jun-N-terminal kinases (JNKs) with an increase in the heme oxygenase-1 (HO-1) protein was observed in FePP-treated

Die drei objektiv nachweisbaren Formen der Kommunikation (Kommunikation im Dasein,.. Kommunikation im Bewusstsein überhaupt und Kommunikation im Geist) bilden in

Özel yetenekli öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerine yönelik görüşleri incelendiğinde de önemli bir kısmı; problemlerin sebeplerini ortaya koyup

Nikel esaslı süper alaşımlar, başta nikel olmak üzere, önemli miktarlarda krom içeren alaşımlar olarak tanımlanmıştır. Temel alaşım elemanı olarak kobalt, demir,

Bu tez çalışmasında tanıtılan Sinüs Kosinüs Algoritması (SKA) Seyedali Mirjalili tarafından sinüs ve kosinüs fonksiyonlarına dayalı bir matematiksel model