Genetik Dersine Genel Bir Bakış
• Kalıtım için genler çok önemli birer birimdir
• Genotip vücudumuzdaki genlerin tamamıdır
• Fenotip, genotipin kendini dış-fiziksel
olarak göstermesidir.
• Genetik: Kalıtım bilimi olup geleneksel veya moleküler yöntemler kullanarak ebeveyinler ile yavruları arasındaki, veya kalıtım materyali temelinde canlılar arasındaki
benzerlik ve farklılıkları, kalıtım materyalinin neden olduğu her türlü metabolik faaliyetin neden ve
sonuçlarını inceleyen bilim dalıdır.
• Genetik: deoksiribonükleik asit (DNA) ve ribonükleik asit (RNA).
Temel Genetik, Moleküler Genetik, İnsan Genetiği, Hayvan Genetiği, Böcek Genetiği, Balık Genetiği, Bitki Genetiği vs.
• Genom: Bir organizmanın bütün bir genetik materyali, kromozom seti
• Gen: DNA’dan oluşmuş, kromozom üzerinde bulunan ve kalıtım bilgisini taşıyan nükleik asit dizisidir
• Genotip: Bir organizmanın genetik özellikleridir.
• Fenotip: Bir özelliğin fiziksel yansısıdır
• Ekson: Translasyona giren gen dizisi.
• Intron: Transkripsiyona giren ancak tranlasyona
• uğramayan gen dizisi.
Santral Dogma
DNA -transkripsiyon--> RNA -translasyon--> Protein
• DNA Replikasyon: DNA’nın kendi eşini sentezlemesi
• Transkripsiyon: DNA’dan RNA’nın sentezlenmesi
• Translasyon: RNA’dan amino asitlerin sentezlenmezi.
• Mutasyon: Kromazom yapı ve sayısındaki kalıtsal değişikliklerdir.
• Evrim: Biyolojik ve organik değişimler olup
• organizmaların atalarından farklılığıdır.
DNA
• DNA çift standart bir moleküldür
• Prokaryotlar: 3 milyar yıl önce ortaya çıktığı kabul edilen en ilkel canlılarda bulunan hücre tipidir.
genellikle çekirdeği olmayan tek kromozoma sahiptirler. Ayrıca eşeysel hücre bölünmesine uğramazlar.
• Eukaryotlar : 2 milyar yıl önce ortay çıkmışlardır.
genellikle anne ve babadan gelen bir set kromozomlar taşırlar.
• Her set üzerinde aynı kromozom üzerindeki farklı genlere Allel denir.
• Organizma Yaşamında Kalıtım
• Materyali Örneklemesi
• Nükleus(Çekirdek): Kütüphane
• Kromozom: Kitap Rafları
• Gen: Kitap (Her bir kitap bölümlerden
oluşur)
DNA’NIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ, YAPI TAŞLARI
ŞEKERLER
Nükleik aside adını taşıdığı şeker verir.
Ribonükleik asitlerde-RİBOZ
Deoksiribonükleik asitlerde-DEOKSİRİBOZ
bulunur.
T P P A
C P
P G
T P
P A
C P
P G
DNA nın yapısı
• Üreme hücrelerine gamet denir.
• - Erkek üreme hücresine sperm, dişi üreme hücresi
ne ise yumurta denir.
• - Üreme hücreleri mayozla oluşur.
• - Üreme hücrelerinde kromozomlar tek olarak bulu nur.
Kromozom sayısı (n) ile gösterilir.
• - Üreme hücrelerinde meydana gelecek mutasyon kalıtsal olup, oluşan yeni bireylere aktarılır.
• - Üreme hücrelerindeki kromozom sayısı vücut hüc-relerindeki kromozom sayısının yarısıdır.
• Örnek: İnsanda vücut hücrelerinde 2n = 46 üreme hücrelerinde n
= 23 kromozom bulunur.
• Üreme ve vücut hücresinin karşılaştırılması
•
• Üreme hücresi Vücut hücresi
• n kromozomlu 2n kromozomlu
• Mayoz bölünmeyle Mitoz bölünmeyle oluşur
• Neslin devamını Canlılığın devamını sağlar
