Renk Nedir?

(1)

Renk Nedir?

Renk, çeşitli dalga boyları ve titreşimlerdeki ışığın maddelere çarpıp yansıyarak gözün retinasına ulaşması ile beyinde uyandırdığı etki sonucu oluşan algıdır. Fiziksel bir oluşumdur ve ışıkla birlikte var olur. Işığın ayrılmaz bir parçasıdır ve ışık yoksa renk de var olamaz.

(2)

Renklerin oluşumunda ve algılanmasında fiziksel ve fizyolojik etmenler temel rol oynamaktadır. Bir renk, aynı sistemin içinde üç ayrı unsurun birlikteliği sonucu oluşmaktadır. Bu üçlü sistemde göz, ışık ve beyin arasındaki ilişkiyi kuran araçtır. Gözden gelen bilgiyi/sinyali renge dönüştüren beyindir. Işık, bütün renkleri bünyesinde topladığı için aynı zamanda her şeye renk veren unsurdur. Yani, bir renk algılandığında gerçekte algılanan şey ışıktır.

(3)

Bir kaynaktan gelen ışık gözdeki optik sinirler aracılığı ile beyne iletilir. Beyin bu verileri yorumlayarak renk algısını oluşturur.

GÖZ ve RENK

(4)

Rengin Oluşumu

Görülen çoğu renk "absorbsiyon" yolu ile oluşmuştur. Bir obje, ışıktaki bazı dalga boylarını absorbe ettikten sonra geriye sadece göründüğü renge ait dalga boylarını yansıtır.

(5)

Renk Teorileri

Göz frekans analizi yapamadığı için aynı anda gelen ışık frekansları değişik kanallardan algılanamaz. Değişik ışık frekanslarının sadece kombinasyonları algılanabilmektedir. Bu prensip çeşitli “renk modelleri”

ile açıklanmıştır.

(6)

Tarih İçinde Renk Teorileri

Tarihte renk teorileri üzerine ilk çalışmalar erken Yunan ve Arap bilim adamlarınca ve filozoflarca yapılmıştır.

Amaçları etraflarındaki dünyayı tanımak ve renkleri nasıl gördüğümüzü anlamaktır. Aristotales (M.Ö.384-322) bu çalışmaları ilk yapanlardandır. Ona göre renklerin tüm tonları ışığın ve karalığın karışımının bir sonucudur.

Platon, Pythagoras ve Plinus gibi düşünürler de bu konuda çalışmışlardır.

(7)

Leonardo da Vinci (1452-1519) aynı görüşü savunmuş ve sarının toprağa, yeşilin suya, mavinin havaya, kırmızının ateşe, siyahın da karanlığa ait olduğunu yazmıştır. Kendinden önceki teorisyenlerden farkı ise siyah ve beyazı da renk olarak kabul ederek temel renklerin arasında yer vermesidir.

(8)

Barok Dönem ressamlarından Peter Paul Rubens (1577- 1640) de renklerle ilgili yazılar yazmıştır. Bu çalışmaları ile

Barok Sanatında renk

teorisinin bilimsel bir kimlik kazanmasını sağlamıştır.

(9)

1660’larda Isaac Newton ( 1643- 1727) tarafından, camdan prizmayla karanlık bir odada keşfedilen ışığın dalga boylarına bölünerek kırılması, bu konudaki çalışma ve araştırmalara yol göstermiştir.

Newton araştırmasında, karanlık bir odaya küçük bir delikten tek bir güneş ışığına eşdeğer ince bir ışık demeti sızmasını sağlamış ve bu ışığı bir üçgen prizmadan geçirerek beyaz ışığı güneş tayfı renklerine ayırmayı başarmıştır.

(10)

Newton daha sonrasında tamamlayıcı renkleri ve renk karışımlarını gösteren bir renk çemberi geliştirilmiştir.

(11)

Alman fizikçi, matematikçi ve gökbilimci Johann Heinrich Lambert (1728-1777) de renkle ilgili çalışan bilim adamlarındandır. Bir renk piramidi geliştirmiştir. Sistemi çıkarımsal renk karışımlarına dayalıdır.

(12)

Alman şair, sanatçı, ve politikacı Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) de renk teorisyenlerindendir.

Goethe’ye göre aydınlık ve karanlık, kuzey ile güney gibi iki zıt kutuptur. Karanlık ışığı zayıflattığı gibi, aydınlık da karanlığın enerjisini sınırlar. Her iki durumda da renk doğar. Sarı, karanlık tarafından gölgelenmiş bir ışık iken mavi, ışık tarafından zayıflatılmış karanlıktır. Ve bu ikisi ana renk diğerleri bu iki rengin dereceleridir.

(13)

Helmholtz ve Young Teorisi;

Fizikçi Thomas Young (1773-1829) 1802 yılında görünen ışığın belli bir aralığına karşı duyarlı olan, gözlerde üç tip koni hücrelerinin varlığını öne sürmüştür.

(14)

Young deneyiyle renkleri açıklayabileceği, ışığın dalga doğasını saptamıştır. Ayrıca rengin dalga boyuyla ilişkisini ortaya çıkarmıştır ve Newton tarafından belirlenen 7 rengin yaklaşık dalga boylarını hesaplamıştır.

(15)

Hermann von Helmholtz (1821-1894)

Koni hücrelerinin retinaya çarpan ışığa reaksiyonuna göre üç tip; kısa(mavi) orta(yeşil) ve uzun (kırmızı) dalga boyu olarak ele alınabileceğini belirtmiştir.

(16)

Alman Renk Bilimci Johannes Itten (1888- 1967) Renk uyumlarını geometri ile açıklamış ve rengin kombinasyonları üzerine formüller üretmiştir.

(17)

Albert Munsell Renk Teorisi

Ödev 