Nükleik Asitler
Araş. Gör. Dr. Efe Kurtdede
Biotin (vitamin H)
• Biyotine H vitamini veya koenzim R de denir. Biyotin
kondanse olmuş bir imidazol ile bir tiyofen halkasından ve
tiyofen halkasına bağlı bir valerik asitten oluşur.
Folik Asit
• Folik asit, pteroilmonoglutamik asittir; pteroik asit kısmı,
birbirine metilen köprüsü ile bağlı substitue bir pteridin
halka sistemi ve p-aminobenzoik asitten (PABA) ibarettir.
Lipoik Asit
• Bitkilerin çoğounda ve tiroid hariç bütün hayvansal
dokularda bulunan lipoik asit, 1,2-ditiolen-3-valerik asit kimyasal yapısındadır ve iki şekilde mevcuttur. Siklik bir disülfit yapıda olan lipoik asit ve 6 ile 8 pozisyonunda
birer sülfidril grubu taşıyan indirgenmiş açık zincirli
dihidrolipoik asit şekilde redoks reaksiyonları sırasında (2
form) oluşabilir ve birbirine dönüşebilir.
Vitamin B12 (Kobalamin)
• Siyanokobalamin olarak da adlandırılan B12 vitamini iki kısımdan ibarettir. Bunlardan birisi, hemoglobinin porfirin halka sistemine benzeyen korrin halka sistemidir. Hem
grubundan farklı olarak dört pirol halkasından ikisi
birbirine metil köprüsüğ olmaksızın doğrudan bağlıdır.
Halka sisteminin içinde merkezi pozisyonda bulunan
kobalt atomu, dört pirrol halkasının azot atomlarından
birindeki hidrojenin yerine geçmiş ve diğer 3 azot atomu
ile koordine kovalent bağ oluşmuştur. B12 vitminin ikinci
bileşeni, D-riboza alda-N-glikozid bağıyla bağlanmış 5,6-
dimetil benzimidazol bazıdır.
Vitamin C
• C vitamini askorbik asit olarak da adlandırılır. Yapı itibariyle en basit
vitaminlerden biridir. Bir şeker asidinin laktonundan ibarettir. Birçok hayvan ve bitki askorbik asidi glikozdan ve diğer basit ön basamaklardan
sentezleyebilir. Mikroorganizmalarda askorbik asit yoktur. İnsan dahil bazı omurgalılar için esansiyeldir. Askorbik asit kolayca hidrojen atomu veren ve bu sırada dehidroaskorbik asitde dönüşen kuvvetli indirgeyici ajan yani
antioksidandır. Dehidroksiaskorbik asit de vitamin etkisine sahiptir. Bu aktivite, dehidroksi askorbik asidin lakton halkasının diketogluonik aside hidroliziyle kaybolur. Besinlerin ısıtılması sırasında askorbik asit büyük ölçüde etkisini kaybeder. Askorbik asit, memelilerde karaciğerde; kuşlar, kurbağalar ve sürüngenlerde ise böbreklerde sentezlenir.
Yağda Çözünen Vitaminler
• Vitamin A (Retinol)
• Vitamin A, dört izopren molekülünden kurulmuş bir
polienalkol olan retinolün biyolojik aktivesini gösteren bir grup bileşiği ifade eden jenerik bir terimdir. Retinol yapısı için izoprenlerden ikisi beta-iyonon halkasını diğer ikisi
yan zincir oluşturmuştur. A vitamini düoğada iki yaygın
şekilde mevcuttur. Memeli dokularında ve deniz suyu
balılarında bulunan A1 veya retinol, tatlı su balıklarında
bulunan A2 veya retinol2’dir Her ikisi altı üyeli karbon
halkası ve 11 karbonlu bir yan zincirden ibarettir.
•
Vitamin D (Kolekalsiferol)•
D vitamini etkisi gösteren 10 kadar farklı bileşik bilinmektedir. D vitaminlerine kalsiferoller de denilmektedir. En önemli olanları D2 vitamini (ergokalsiferol) ve D3 vitamini (kolekalsiferol)’dir.•
Vitamin D, mayada ve mantarlarda ergosterolden (provitamin D2) UV ışık etkisiyle türemiş ergokalsiferol (Vitamin D2) ilehayvanlarda deri altındaki yağ dokuda 7-dehidrokolesterolden
(provitamin D3) UV ışık etkisiyle türemiş kolekalsiferolün (Vitamin D3) ortak adıdır.
• Vitamin E (Tokoferoller)
• Vitamin E, doğal olarak oluşan etkisini sekiz bileşiğin gösterdiği bilinmektedir.
Tokoferoller, tokol çekirdeğinden türemişlerdir; aralarındaki farklılık, tokol çekirdeğinin farklı yerlerine farklı sayıda metil grubu eklenmiş olmasından
ileri gelmektedir. Vitamin olarak doğada en yaygın şekilde dağılmış bulunan ve en büyük biyolojik aktiviteye sahip olan tokoferol, alfa-tokoferoldür.
• Tokoferoller bir kroman halka sistemi ve izoprenoid bir yan zincir içerirler.
Kroman halka sistemi, bir benzen halkası ile bir piran halkasının
kondensasyonundan meydana gelir. 2-Metil-2-fitil-6-hidroksi kromana tokol denir. Bütün tokoferoller tokol türevleridir.